Finanse Komunalne - Nr 7-8/2018

ARTYKUŁY

Krzysztof Surówka

• Rola nadwyżki operacyjnej w fi nansowaniu działalności rozwojowej jednostek samorządu terytorialnego i zaspokajaniu potrzeb społecznych (na przykładzie gmin oraz miast na prawach powiatów w latach 2011–2017)

str. 5

Maciej Hadel

• Dopuszczalność przewidzenia przez gminę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lokalizacji i przebiegu dróg publicznych na gruntach prywatnych a zagadnienie kolizji interesu publicznego i indywidualnego – rozważania na kanwie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 24.07.2017 r., II SA/Gl 276/17

str. 13

Paulina Mąkowska

• Grzywna w celu przymuszenia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji – jej geneza i charakter prawny

str. 27

BUDŻET

Małgorzata Natoniewska-Stasiak

• Wykonanie budżetów przez jednostki samorządu terytorialnego w 2017 r.

str. 41

Mirosław Czekaj, Dominik Rogowiecki

• Przewidywania w zakresie planów fi nansowych jednostek samorządu terytorialnego na kadencję 2018–2023

str. 68

PODATKI I OPŁATY LOKALNE

Tomasz Wołowiec

• Budowle infrastruktury portowej a podatek od nieruchomości

str. 76

MIENIE I ZAMÓWIENIA PUBLICZNE

Paweł Derlecki

• Wykonywanie zadań publicznych przez spółki komunalne w świetle raportu Najwyższej Izby Kontroli

str. 80

NADZÓR I KONTROLA

Dariusz Melerowicz, Magdalena Batkiewicz

• Wyniki kontroli koordynowanej „Kontrola zadłużenia samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym są jednostki samorządu terytorialnego”, przeprowadzonej przez regionalne izby obrachunkowe – część 1

str. 89

ORZECZNICTWO

Agnieszka Rzetecka-Gil

• Pobieranie wynagrodzenia za świadczenie usług jako forma wykorzystywania mienia gminnego. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26.04.2017 r., II OSK 550/17

str. 112

RECENZJE I OMÓWIENIA

Piotr Korzeniowski
Recenzja książki Mariusza Szyrskiego „Rola samorządu terytorialnego w rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE). Analiza administracyjnoprawna”, Warszawa 2017, ss. 188

str. 118

VARIA

Luiza Budner-Iwanicka

• Działalność regionalnych izb obrachunkowych w 2017 r. Omówienie Sprawozdania Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych złożonego do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej

str. 122

Table of Contents & Abstracts
str. 158

Krzysztof Surówka
Rola nadwyżki operacyjnej w fi nansowaniu działalności rozwojowej jednostek samorządu terytorialnego i zaspokajaniu potrzeb społecznych (na przykładzie gmin oraz miast na prawach powiatu w latach 2011–2017)
Podstawowym celem działalności samorządu terytorialnego jest zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnych. Realizacja tego celu nie jest jednak możliwa bez podejmowania działalności rozwojowej. Środki na fi nansowanie działalności inwestycyjnej samorządu terytorialnego pochodzą ze źródeł zewnętrznych. Są to najczęściej kredyty, pożyczki, emisja obligacji, ale również dotacje z budżetu państwa oraz środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, w tym o charakterze bezzwrotnym. Aby je jednak zaabsorbować, potrzebny jest wkład własny, który w przypadku JST powinny zabezpieczać nadwyżki operacyjne.
Celem artykułu jest przedstawienie nadwyżek operacyjnych gmin oraz miast na prawach powiatu, a także powiązanie tej kategorii ekonomicznej z wydatkami na inwestycje i poziomem długu lokalnego.
Wyniki analiz stały się podstawą do wyciągnięcia wniosków na temat kondycji fi nansowej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce.

Początek strony

Maciej Hadel
Dopuszczalność przewidzenia przez gminę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lokalizacji i przebiegu dróg publicznych na gruntach prywatnych a zagadnienie kolizji interesu publicznego i indywidualnego – rozważania na kanwie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 24.07.2017 r., II SA/Gl 276/17
Rada gminy ma co najmniej prawo (jeżeli nie obowiązek) do tego, aby w ramach obowiązków planistycznych związanych z zapewnieniem odpowiedniego systemu komunikacji i infrastruktury technicznej przewidzieć w planie miejscowym lokalizację i przebieg dróg publicznych. Planowane drogi mogą przebiegać także po gruntach prywatnych, jeżeli taka lokalizacja znajduje racjonalne uzasadnienie i nie wykracza poza zakres przysługującego radzie gminy władztwa. Teza ta, wyrażona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w jednym z orzeczeń, znajduje uzasadnienie normatywne oraz orzecznicze w przypadku problematyki dotyczącej rozstrzygania kolizji interesu publicznego z interesem indywidualnym. Wynika ona również z charakteru kompetencji administracyjnoprawnej.

Początek strony

Paulina Mąkowska
Grzywna w celu przymuszenia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji – jej geneza i charakter prawny
Grzy wna w celu przymuszenia zaliczana jest do środków egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym. Ustawodawca wymienia ten środek jako pierwszy ze środków egzekucyjnych obowiązków niepieniężnych w ich katalogu przewidzianym w obecnie obowiązującej ustawie egzekucyjnej. Jako jedyny spośród wszystkich środków stosowanych w egzekucji administracyjnej grzywnę w celu przymuszenia cechuje przymuszający, a nie zaspokajający charakter, co powoduje, że jest to środek wyjątkowy. Swe podstawy normatywne grzywna w celu przymuszenia zyskała już w pierwszych polskich aktach prawnych. Grzywnę w celu przymuszenia należy odróżnić od grzywny stosowanej w postępowaniu karnym sądowym jak również od grzywny nakładanej w toku postępowania w sprawach o wykroczenia. Grzywna w celu przymuszenia może być nakładana w wysokości określonej przez ustawodawcę zarówno na osoby fi zyczne, jak i osoby prawne, a także na jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Środek ten jest także stosowany w postępowaniach egzekucyjnych prowadzonych w jednostkach samorządu terytorialnego.

Początek strony

Małgorzata Natoniewska-Stasiak
Wykonanie budżetów przez jednostki samorządu terytorialnego w 2017 r.
Opracowanie przedstawia sytuację fi nansową jednostek samorządu terytorialnego w 2017 r. Tekst powstał na podstawie „Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2017 r.” przedłożonego Sejmowi i Senatowi przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych w czerwcu 2018 r.

Początek strony

Mirosław Czekaj, Dominik Rogowiecki
Przewidywania w zakresie planów fi nansowych jednostek samorządu terytorialnego na kadencję 2018–2023
W artykule przedstawiono wyniki badań i analiz dotyczących zamierzeń fi nansowych jednostek samorządu terytorialnego na lata 2019–2023, tj. na nową, wydłużoną do pięciu lat kadencję, ze szczególnym uwzględnieniem prognoz dotyczących: nakładów na wydatki majątkowe, wyniku budżetowego, fi nansowania zwrotnego; oraz skonfrontowanie planów na nową kadencję z realizacją budżetów jednostek samorządu terytorialnego w ostatnich pięciu latach.

Początek strony

Tomasz Wołowiec
Budowle infrastruktury portowej a podatek od nieruchomości
W artykule omówiono zagadnienie infrastruktury portowej, która jest z zwolniona z podatku od nieruchomości, nawet jeśli została udostępniona tylko uprawnionym podmiotom. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zwolnione z podatku od nieruchomości są budowle infrastruktury portowej, budowle infrastruktury zapewniającej dostęp do portów i przystani morskich oraz zajęte pod nie grunty. W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych nie zawarto defi nicji określeń „budowla infrastruktury portowej” oraz „budowla zapewniająca dostęp do portów i przystani morskich”. W takim przypadku należy odwołać się do ustawy o portach i przystaniach morskich i defi nicję z niej stosować również do celów podatkowych. Ogólnodostępność oznacza możliwość udostępnienia infrastruktury portowej podmiotom uprawnionym (np. na podstawie umowy cywilnoprawnej). Fakt ograniczoności dostępu do infrastruktury nie wpływa na kwestie podatkowe, trudno jest bowiem uznać, by do skroplonego gazu LNG miały dostęp np. kutry rybackie. Zatem budowle infrastruktury portowej są zwolnione z podatku od nieruchomości.

Początek strony

Paweł Derlecki
Wykonywanie zadań publicznych przez spółki komunalne w świetle raportu Najwyższej Izby Kontroli
Przedmiotem niniejszego artykułu jest prezentacja zagadnień związanych z wykonywaniem przez jednostki samorządu terytorialnego zadań publicznych za pośrednictwem formy spółki prawa handlowego, w świetle wyników kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli. Ustawa o gospodarce komunalnej przyznaje jednostkom samorządu terytorialnego uprawnienie do tworzenia spółek prawa handlowego, traktując je jako jedną z możliwych form realizacji zadań publicznych. Jednakże, jak pokazują wyniki kontroli, w zakresie tworzenia przez samorząd terytorialny spółek prawa handlowego pojawia się wiele nieprawidłowości. Jednocześnie Najwyższa Izba Kontroli wskazuje na potrzebę nowelizacji dużej liczby przepisów poprzez doprecyzowanie użytych w nich pojęć, takich jak „użyteczność publiczna” czy „zadania o charakterze użyteczności publicznej”.

Początek strony

Dariusz Melerowicz, Magdalena Batkiewicz
Wyniki kontroli koordynowanej „Kontrola zadłużenia samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym są jednostki samorządu terytorialnego”, przeprowadzonej przez regionalne izby obrachunkowe w 2017 r. – część 1
Regionalne izby obrachunkowe przeprowadziły w 2017 r. kontrolę koordynowaną w zakresie zadłużenia samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym są jednostki samorządu terytorialnego. Celem kontroli była ocena aktualnego stanu zadłużenia SPZOZ w latach 2015–2016 na przykładzie wybranych jednostek w poszczególnych województwach oraz jego wpływ na sytuację fi nansową jednostek samorządu terytorialnego. Wyniki kontroli wskazują, że zadłużenie pozostaje nadal poważnym problemem w badanych jednostkach, co wymaga jego bieżącego monitorowania oraz uaktualnienia rozwiązań legislacyjnych obowiązujących w tym zakresie.

Początek strony

Agnieszka Rzetecka-Gil
Pobieranie wynagrodzenia za świadczenie usług jako forma wykorzystywania mienia gminnego. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26.04.2017 r., II OSK 550/17
Glosa zawiera omówienie zakazu działalności gospodarczej przez radnych gmin, z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, o którym mowa w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Nie dotyczy ona jednak takiego stanu faktycznego, gdy radny prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem innego składnika majątkowego nieruchomego gminy, wyłącznie świadcząc usługi na rzecz gminnej jednostki organizacyjnej, za które otrzymuje wynagrodzenie. Czy również w takiej sytuacji można mówić o prowadzeniu działalności gospodarczej przez radnego z „wykorzystaniem” mienia komunalnego gminy?

Początek strony

Luiza Budner-Iwanicka
Działalność regionalnych izb obrachunkowych w 2017 r. Omówienie Sprawozdania Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych złożonego do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
W artykule omówiono działalność regionalnych izb obrachunkowych i Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych w 2017 r. Tekst powstał na podstawie pierwszej części Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2017 r., które w czerwcu 2018 r. zostało przedłożone Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej.

Początek strony

ARTICLES

Krzysztof Surówka

• The role of the operating surplus in fi nancing the development activities of local authority units and satisfying public needs (using the example of municipalities and cities with the rights of counties in the years 2011–2017)

p. 5

Maciej Hadel

• Admissibility of the municipality planning the location and course of public roads on private land in the land use plan and the matter of the confl ict of public and individual interests – considerations in the light of the verdict of the Voivodship Administrative Court in Gliwice of 24/07/2017, II SA/Gl 276/17

p. 13

Paulina Mąkowska

• A fi ne for coercion in enforcement proceedings in administration – its genesis and legal nature

p. 27

BUDGET

Małgorzata Natoniewska-Stasiak

• Implementation of budgets by local authority units in 2017

p. 41

Mirosław Czekaj, Dominik Rogowiecki

• Forecasts of fi nancial plans of local authority units for the term 2018–2023

p. 68

LOCAL TAXES AND CHARGES

Tomasz Wołowiec

• Port infrastructure and property tax

p. 76

PROPERTY AND PUBLIC PROCUREMENT

Paweł Derlecki

• Performance of public tasks by municipal companies in the light of the report of the Supreme Audit Offi ce

p. 80

SUPERVISION AND AUDIT

Dariusz Melerowicz, Magdalena Batkiewicz

• Results of the coordinated audit named “Audit of the indebtedness of independent public healthcare centres, for which the founding entities are local authority units”, conducted by the regional chambers of audit – part 1

p. 89

CASE LAW

Agnieszka Rzetecka-Gil

• Collection of a fee for the provision of services as a form of use of municipal property. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 26/04/2017, II OSK 550/17

p. 112

REVIEWS AND OVERVIEWS

Piotr Korzeniowski
Review of Mariusz Szyrski’s book “The role of local authorities in the development of renewable energy sources (RES). Administrative law analysis, Warsaw 2017, p. 188

p. 118

VARIA

Luiza Budner-Iwanicka

• Activities of the regional chambers of audit in 2017. Overview of the Report of the National Council of Regional Chambers of Audit submitted to the Sejm and the Senate of the Republic of Poland

p. 122

Table of Contents & Abstracts
p. 158

Krzysztof Surówka
The role of the operating surplus in fi nancing the development activities of local authority units and satisfying public needs (using the example of municipalities and cities with the rights of counties in the years 2011–2017)
The fundamental objective of the activity of local authorities is to satisfy the needs of local communities. However, this objective cannot be achieved without taking up development activities.
Funds for fi nancing the investment activities of local authorities come from external sources. These are most frequently facilities, loans and bond issues, but also subsidies from the state budget and funds from foreign sources, including non-repayable funds. However, in order to absorb them, the LAU’s own contribution is required, which should be secured by an operating surplus.
The objective of the article is to present the operational surpluses of municipalities and cities with the rights of counties, as well as to relate this economic category to expenditure on investments and the level of local debt.
The results of the analyses have become the grounds for drawing conclusions about the fi nancial condition of local authority units in Poland.

Back to top

Maciej Hadel
Admissibility of the municipality planning the location and course of public roads on private land in the land use plan and the matter of the confl ict of public and individual interests – considerations in the light of the verdict of the Voivodship Administrative Court in Gliwice of 24/07/2017, II SA/Gl 276/17
The municipal council has at least the right (if not the obligation) to plan the location and course of public roads in the land use plan within the framework of its planning obligations related to the assurance of an appropriate system of transportation and technical infrastructure. The planned roads may also cross private land if such a location is rationally justifi ed and does not extend beyond the scope of the municipal council’s authority. This argument, which was expressed by the Voivodship Administrative Court in Gliwice in one of the judgements, has a normative and adjudicative justifi cation with regard to the matter of resolving the confl ict of public interest with the individual interest. It also arises from the nature of the administrative law powers.

Back to top

Paulina Mąkowska
A fi ne for coercion in enforcement proceedings in administration – its genesis and legal nature
The fi ne for coercion is treated as a means of administrative enforcement of non-monetary obligations. The legislator mentions this measure as the fi rst of the measures of enforcement of non-monetary obligations in the list provided for in the currently applicable enforcement act. As the only measure of all those used in administrative enforcement, the administrative fi ne for coercion is of a coercive and not a satisfying nature, which makes this an exceptional measure. The normative basis of the fi ne for coercion has already received its fi rst Polish legislation. The fi ne for coercion must be distinguished from a fi ne applied in criminal proceedings, as well as a fi ne imposed in the course of proceedings in cases of misdemeanours. The fi ne for coercion purposes may be imposed at the amount specifi ed by the legislature for both natural persons and legal persons, as well as for unincorporated organizational units. This measure is also used in enforcement proceedings conducted in local authority units.

Back to top

Małgorzata Natoniewska-Stasiak
Implementation of budgets by local authority units in 2017
The article presents the fi nancial situation of local authority units in 2017. It was based on the “Report on the activities of the regional chambers of audit and the achievement of the budget by local authorities in 2017,” which was submitted to the Sejm and the Senate by the National Council of the Regional Chambers of Audit in June 2018.

Back to top

Mirosław Czekaj, Dominik Rogowiecki
Forecasts of fi nancial plans of local authority units for the term 2018–2023
The article presents the results of research and analyses regarding the fi nancial intentions of local authority units for 2019–2023, i.e. for the new, extended term of offi ce of fi ve years, with particular emphasis on forecasts of outlays on property expenses, the budget result, repayable fi nancing and the comparison of the plans for the new term with the implementation of the local authority unit budgets in the last fi ve years.

Back to top

Tomasz Wołowiec
Port infrastructure and property tax
The article discusses the issue of port infrastructure which is exempt from property tax, even if it has only been made available to authorized entities. According to Article 7, para. 1, item 2 of the Act on Local Taxes and Charges, port infrastructure buildings and machinery, infrastructure buildings and machinery providing access to ports and harbours, as well as land occupied by them are exempt from property tax. The Act on Local Taxes and Charges does not contain a defi nition of “port infrastructure” and “buildings and machinery providing access to ports and harbours”. In such a case, reference should be made to the Act on Sea Ports and Harbours and the defi nition contained in it should also be used for tax purposes. Public access means the possibility of providing access to port infrastructure for authorized entities (e.g. on the basis of a civil law contract). Limited access to infrastructure does not affect tax issues, given that it is diffi cult to accept that, for example, fi shing boats would have access to LNG. Therefore, port infrastructure buildings and machinery are exempt from property tax.

Back to top

Paweł Derlecki
Performance of public tasks by municipal companies in the light of the report of the Supreme Audit Offi ce
The subject matter of this article is the presentation of issues related to the performance of public tasks by local authority units in the form of a commercial law company, in the light of the results of an audit conducted by the Supreme Audit Offi ce. The Act on Municipal Management grants local authority units the right to establish commercial law companies, treating them as one of the possible forms of fulfi lment of public tasks. However, as the audit results show, a number of irregularities appear in the establishment of commercial law companies by local authorities. At the same time, the Supreme Audit Offi ce refers to the need to amend the large number of provisions by clarifying the concepts used in them, such as “public utility” or “public utility tasks”.

Back to top

Dariusz Melerowicz, Magdalena Batkiewicz
Results of the coordinated audit named “Audit of the indebtedness of independent public healthcare centres, for which the founding entities are local authority units”, conducted by the regional chambers of audit – part 1
The Regional Chambers of Audit conducted a coordinated audit in 2017 into the indebtedness of independent public healthcare centres for which the founding bodies are local authority units. The objective of the audit was to assess the current state of indebtedness of the independent healthcare centres in 2015–2016 using the example of selected units in individual voivodships and its impact on the fi nancial situation of the local authorities. The results of the audit show that indebtedness is still a serious problem in the audited units, which requires its ongoing monitoring and update of legislative duties in this area.

Back to top

Agnieszka Rzetecka-Gil
Collection of a fee for the provision of services as a form of use of municipal property. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 26/04/2017, II OSK 550/17
The commentary contains an overview of the prohibition of municipal councillors to conduct business using the municipality’s municipal property, as referred to in Article 24f, para. 1 of the Act on Municipal Self-Government. However, it does not apply to such a situation when a councillor conducts business using other real property of the municipality, exclusively providing services to the municipal organizational unit, for which he receives a fee. Can there be talk, in this situation, of the councillor doing business “using” the municipality’s municipal property?

Back to top

Luiza Budner-Iwanicka
Activities of the regional chambers of audit in 2017. Overview of the Report of the National Council of Regional Chambers of Audit submitted to the Sejm and the Senate of the Republic of Poland
The paper discusses the activities of the regional chambers of audit and the National Council of the Regional Chambers of Audit in 2017. The text was based on the fi rst part of the “Report on the activities of the regional chambers of audit and the achievement of the budget by local authority units in 2017,” which was submitted to the Sejm and the Senate of the Republic of Poland in June 2018.

Back to top