ARTYKUŁY
Adam Czudec, Ryszard Kata
str. 5
Mirosław Czekaj, Bogdan Nawrocki
str. 21
BUDŻET
Rafał Kowalczyk
str. 30
PODATKI I OPŁATY LOKALNE
Wojciech Fill
str. 36
MIENIE I ZAMÓWIENIA PUBLICZNE
Paweł Kawarski
str. 45
NADZÓR I KONTROLA
Monika Dębowska-Sołtyk, Piotr Sołtyk
str. 55
DYLEMATY
Adam Bartosiewicz
str. 65
ORZECZNICTWO
str. 72
Table of Contents & Abstracts
str. 77
Adam Czudec, Ryszard Kata
Metodyczne aspekty oceny gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego
Celem niniejszego opracowania jest próba wskazania metod i miar, które mogą być użyteczne do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego (JST). Współcześnie stosowane w praktyce samorządowej rozwiązania są, zdaniem autorów, niewystarczające. Stąd propozycja wskaźników ekonomiczno-finansowych, które mogą służyć do tworzenia systemu kontrolno-ostrzegawczego w zakresie bieżącej analizy kondycji finansowej JST oraz syntetycznych miar oceny finansów samorządu terytorialnego z punktu widzenia pewności i skuteczności zadań realizowanych przez władze publiczne. Zaproponowano także wskaźniki mogące służyć do oceny gospodarki finansowej samorządu przez mieszkańców. Przedstawione rozwiązania metodyczne zilustrowano na przykładzie gmin wiejskich województwa podkarpackiego (próba badawcza liczyła 111 jednostek, zaś okres analizy obejmował lata 2008-2010). Biorąc pod uwagę wskaźniki stosowane w literaturze oraz uwzględniając mikroekonomiczny poziom analizy, wybrano 7 mierników diagnostycznych, które zostały uznane za stymulanty samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego oraz 4 mierniki cząstkowe, które posłużyły do ustalenia syntetycznego miernika zadłużenia gmin.
Początek strony
Mirosław Czekaj, Bogdan Nawrocki
Zastosowanie analizy szokowej (stress testing) zadłużenia do oceny ryzyka w jednostkach samorządu terytorialnego
W wieloletnich prognozach finansowych (WPF) praktycznie brakuje informacji dotyczących ewentualnych negatywnych zmian mogących wystąpić w otoczeniu. W efekcie, uczestnicy procesu decyzyjnego posiadają ograniczony zasób wiedzy na temat potencjalnych skutków budżetowych mogących wystąpić w sytuacjach załamania gospodarczego. Rozwiązaniem tego problemu mogłoby być wprowadzenie do konstruowanej WPF analizy szokowej, rozumianej jako ocena poziomu odporności gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego na negatywne wydarzenia zewnętrzne.
Początek strony
Rafał Kowalczyk
Aktualność zasad budżetowych w ustawie o finansach publicznych
Zasady budżetowe są efektem badań i prac doktryny prawa budżetowego. Ich doktrynalne brzmienie na przestrzeni lat, pod wpływem zmieniających się warunków gospodarczych i przepisów prawa, przeszło pewną ewolucję. Ich podstawowe założenia w większości jednak obowiązują i dziś. Niniejsze opracowanie jest syntezą tego, jak należy w obecnej rzeczywistości prawnej odczytywać reguły obowiązywania zasad budżetowych. Analizie poddano kilka najważniejszych zasad mających zastosowanie do budżetów samorządowych, wraz ze wskazaniem ich odzwierciedlenia w przepisach ustawy o finansach publicznych.
Początek strony
Wojciech Fill
Opłata jako prawnofinansowy instrument gospodarowania odpadami
Charakter prawny opłat za korzystanie ze środowiska nie został jednoznacznie przesądzony ani w doktrynie, ani w orzecznictwie, zaś rozwój prawodawstwa w zakresie opłat produktowych wywołał odrębną polemikę. W związku z tym wydaje się zasadna kolejna próba uporządkowania przedmiotów sporów i ich rozwikłania. Nie można stracić też z pola widzenia okoliczności, że w ostatnich latach właśnie opłaty związane z gospodarką odpadami stanowią nowe tło normatywne dla sporów prowadzonych od trzydziestu lat. W szczególności nierozstrzygnięty pozostaje spór, czy daniny te stanowią grupę należności o konstrukcji odmiennej zarówno od podatków, jak i od opłat, dopłat oraz cen, czy też może poszczególne z nich "mieszczą się" w każdej z powyższych instytucji prawnofinansowych. Wydaje się, że klasyczny podział instrumentów prawnofinansowych na podatki, opłaty i ceny zaczyna się przenikać z podziałami stosowanymi dotychczas tylko w odniesieniu do opłat.
Początek strony
Paweł Kawarski
Określanie cen i stawek opłat za usługi przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych
Analiza wybranych taryf przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, ustalających ceny i stawki opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, a także wybranych uchwał rad gmin, zatwierdzających tego typu taryfy, prowadzi do konkluzji, że niektóre z nich są formułowane nieprawidłowo. Może to prowadzić do ustalania cen i stawek za te usługi w sposób naruszający przedmiotowe ustawy. Z uwagi na to, że naruszenia te mogą mieć negatywne skutki dla wielu odbiorców, są szczególnie dotkliwe dla odbiorców indywidualnych, a także mają trwały charakter, uzasadnione jest przeprowadzenie bliższej analizy tych zagadnień.
Początek strony
Monika Dębowska-Sołtyk, Piotr Sołtyk
Rozliczenie dotacji celowej udzielonej z budżetu gminy na zadania zlecone podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych jako przedmiot oceny audytu wewnętrznego
Ustawa o finansach publicznych wskazuje, że dotacje to środki podlegające szczególnym zasadom rozliczenia. Regulacje prawne nie precyzują jednak, na czym takie rozliczenie polega. Brak jednoznacznych wytycznych powoduje możliwość wystąpienia ryzyka dysfunkcji, co w konsekwencji może spowodować naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Celem artykułu jest omówienie wybranych zagadnień związanych z oceną rozliczenia dotacji celowej przez audyt wewnętrzny.
Początek strony
Adam Bartosiewicz
Czy gmina sprzedająca nieruchomości jest podatnikiem VAT?
Przed Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej trafił właśnie problem, czy gmina (inna jednostka samorządu terytorialnego) sprzedająca swoje nieruchomości, jest podatnikiem. Kwestia ta pewnie zostanie rozstrzygnięta nie wcześniej niż za dwa lata. Warto się jednak przygotować do orzeczenia (i jego możliwych skutków) już teraz. Autor niniejszego artykułu zastanawia się nad możliwą treścią orzeczenia, wskazuje na szanse i niebezpieczeństwa związane z tym wyrokiem, a także omawia ewentualne działania, jakie powinny podjąć gminy przy sprzedaży nieruchomości, aby w przyszłości nie narazić się na straty w związku z bieżącymi sprzedażami nieruchomości.
Początek strony
Ryszard P. Krawczyk
Dofinansowanie przez jednostki samorządu terytorialnego jednostek Państwowej Straży Pożarnej
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 28.02.2012 r.
Zasada, że właściwą i wyłączną formą dofinansowania jednostki Państwowej Straży Pożarnej (PSP) przez jednostki samorządu terytorialnego jest wpłata środków na Fundusz Wsparcia PSP szczebla wojewódzkiego, poprzedzona zawarciem umowy (porozumienia) z komendantem wojewódzkim lub powiatowym PSP, nie odnosi się do jednostek samorządu szczebla powiatowego, których jednostkami budżetowymi są właściwe komendy PSP, uczestniczące w pokrywaniu części kosztów ich funkcjonowania. (...) Skoro komendy powiatowe są jednostkami budżetowymi powiatu, to uzasadnione jest ich finansowanie w taki sam sposób, jaki dotyczy innych powiatowych jednostek budżetowych, czyli stosownie do treści art. 11 ustawy o finansach publicznych - bezpośrednio z budżetu tego powiatu, bez konieczności zawierania umów (porozumień) z komendantami straży pożarnej. Utworzenie Funduszu Wsparcia PSP umożliwia finansowanie straży przez inne jednostki samorządu terytorialnego niż własna i przez inne podmioty (organizatorów imprez masowych czy osoby prawne, fizyczne - odnośnie kosztów budowy strażnic, ich wyposażenia i utrzymania). W takich sytuacjach właściwą formą dofinansowania jest przekazanie środków za pośrednictwem Funduszu Wsparcia PSP na podstawie zawartych umów (porozumień).
Początek strony
