ARTYKUŁY
Bartosz Kołaczkowski, Małgorzata Ratajczak
str. 5
Tomasz Dauerman
str. 15
BUDŻET
Małgorzata Natoniewska-Stasiak
str. 23
Piotr Świątek
str. 49
PODATKI I OPŁATY LOKALNE
Beata Rogowska-Rajda, Tomasz Tratkiewicz
str. 59
MIENIE I ZAMÓWIENIA PUBLICZNE
Jarosław Balcewicz
str. 74
Karol Balicki
str. 81
NADZÓR I KONTROLA
Rafał Kalkowski
str. 89
ORZECZNICTWO
Maciej Hadel
str. 109
Przemysław Nowakowski-Węgrzynowski
str. 116
RECENZJE I OMÓWIENIA
Antoni Hanusz
Recenzja książki: Bogumił Pahl, "Podatki i opłaty lokalne. Teoria i praktyka", Warszawa 2017, Wolters Kluwer Polska, ss. 312
str. 122
VARIA
Tadeusz Dobek
str. 125
Table of Contents & Abstracts
str. 157
Bartosz Kołaczkowski, Małgorzata Ratajczak
Krajowy bank samorządowy, komunalne kasy oszczędności i Komunalny Fundusz Pożyczkowo- Zapomogowy jako źródła przychodów zwrotnych samorządu terytorialnego
Przedmiotem artykułu są zagadnienia międzywojennego krajowego banku samorządowego, jakim był Polski Bank Komunalny, komunalnych kas oszczędności i Komunalnego Funduszu Pożyczkowo-Zapomogowego jako źródeł zwrotnych środków finansowych samorządu terytorialnego, a głównym celem publikacji jest ocena możliwości ustanowienia podobnych źródeł w Polsce współczesnej. Dla realizacji tego celu opracowanie podzielono na sześć części (punktów). Po rozważaniach wprowadzających, w części drugiej przedstawiono rodzaje, podstawy prawne i źródła instrumentów finansowania zwrotnego samorządu terytorialnego zarówno w okresie II RP, jak i współcześnie. Przedmiotem analiz zawartych w kolejnych dwóch częściach są zagadnienia odpowiednio - komunalnych kas oszczędności oraz Polskiego Banku Komunalnego. Piąta część to rozważania na temat charakteru prawnego, struktury oraz zasad działania Komunalnego Funduszu Pożyczkowo-Zapomogowego, a ostatnia - podsumowanie analiz. W opracowaniu wykazano, że warto wprowadzić do polskiego porządku prawnego wszystkie omawiane instytucje. Działały one bowiem dobrze nie tylko w II Rzeczypospolitej Polskiej, ale sprawdzają się także obecnie w wielu krajach europejskich.
Początek strony
Tomasz Dauerman
Stypendia sportowe ustanawiane przez jednostki samorządu terytorialnego
W artykule przestawiono zagadnienia związane z ustanawianiem i finansowaniem przez jednostki samorządu terytorialnego okresowych stypendiów sportowych dla osób fizycznych, tj. sportowców i trenerów, za osiągnięte wyniki sportowe. W opracowaniu opisano główne cele i założenia stypendium sportowego oraz przeprowadzono analizę art. 31 ustawy z 25.06.2010 r. o sporcie. Zamiarem autora było wskazanie kontrowersji i błędów, jakie powstają w praktyce stosowania się organów stanowiących jednostki samorządu terytorialnego do dyspozycji przepisu art. 31 ustawy o sporcie. Biorąc pod uwagę, że omawiane zagadnienie nie było do tej pory częstym przedmiotem analizy przedstawicieli literatury prawniczej, autor w znacznej mierze odwołuje się do orzecznictwa sądów administracyjnych, a także własnych spostrzeżeń jako radcy prawnego, które pojawiły się w związku z kilkunastoletnią praktyką zawodową związaną z prawem sportowym.
Początek strony
Małgorzata Natoniewska-Stasiak
Wykonanie budżetów przez jednostki samorządu terytorialnego w 2016 r.
Opracowanie przedstawia sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego w 2016 r. Tekst powstał na podstawie "Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2016 r." przedłożonego Sejmowi i Senatowi przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych w czerwcu 2017 r.
Początek strony
Piotr Świątek
Wykorzystanie dotacji udzielanych z budżetu jednostek samorządu terytorialnego dla niepublicznych jednostek systemu oświaty w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych
Przedmiotem rozważań zawartych w niniejszym artykule jest zagadnienie wykorzystania dotacji przyznanych na podstawie art. 80 ust. 3d i art. 90 ust. 3d ustawy z 7.09.1991 r. o systemie oświaty z budżetu jednostek samorządu terytorialnego niepublicznym jednostkom oświatowym. Autor wskazuje na wątpliwości dotyczące charakteru prawnego udzielanych dotacji oraz na zagadnienia wynikające z konstrukcji przywołanych przepisów. W publikacji zwrócono uwagę na problemy związane z wykorzystaniem przez beneficjentów środków pochodzących z udzielonego dofinansowania na tle orzecznictwa sądów administracyjnych.
Początek strony
Beata Rogowska-Rajda, Tomasz Tratkiewicz
Generalne zasady wstępnego odliczania podatku naliczonego VAT przez jednostki samorządu terytorialnego w świetle przepisów unijnych i implementujących je polskich regulacji
Interpretacja i stosowanie przepisów prawa podatkowego w zakresie VAT w odniesieniu do jednostek samorządu terytorialnego wiąże się z licznymi zagadnieniami. Wynika to przede wszystkim ze specyfi cznej i skomplikowanej pozycji tych jednostek w systemie VAT. Jednostki samorządu terytorialnego z jednej strony działają bowiem jako organy władzy publicznej, z drugiej natomiast - jako podmioty prowadzące działalność gospodarczą, w tym o charakterze kulturalnym i edukacyjnym. W konsekwencji realizując swoje zadania publiczne, w zależności od ich charakteru dokonują na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług trzech rodzajów czynności: czynności pozostających poza systemem VAT, czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz czynności zwolnionych z tego podatku. Jest z tym ściśle powiązana kwestia przysługującego samorządom prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego i zakresu, w jakim to prawo mogą zrealizować. Im bardziej różnorodny i szeroki zakres działania ma jednostka samorządu terytorialnego, tym bardziej skomplikowany i wieloaspektowy jest jej system rozliczania VAT, w szczególności realizacja prawa do odliczenia podatku naliczonego. Ponieważ jednostki samorządu terytorialnego wyposażone są w bardzo dużą, ograniczoną jedynie ich prawem ustrojowym, samodzielność w wybieraniu sposobu i formy realizacji przypisanych im ustawowo do realizacji zadań publicznych, nie jest możliwe wypracowanie uniwersalnego modelu odliczania VAT dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego. Niniejszy artykuł podejmuje próbę wyspecyfikowania i uporządkowania najważniejszych zasad wstępnego odliczania naliczonego podatku VAT w jednostkach samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem prawa unijnego, orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz regulacji krajowych.
Początek strony
Jarosław Balcewicz
Problemy opisu przedmiotu zamówienia publicznego w kontekście obowiązku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę
Nowelizacja ustawy - Prawo zamówień publicznych nałożyła na zamawiających kolejny uciążliwy obowiązek określania w opisie przedmiotu zamówienia na usługi lub roboty budowlane wymagań dotyczących zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę osób realizujących zamówienie na podstawie umowy o pracę. Będzie się to sprowadzać do konieczności sporządzenia szczegółowego wykazu wszystkich czynności, których wykonywanie musi być zapewnione przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Pojawia się problem dokumentowania zatrudnienia tych osób w kontekście obowiązującej ustawy o ochronie danych osobowych, a także uprawnień zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę wspomnianych wymagań oraz sankcji z tytułu ich niespełniania. Przyjęte regulacje nakładają na zamawiających obowiązki leżące w kompetencjach organów krajowych - jak chociażby Państwowej Inspekcji Pracy. Nie sprzyja to podnoszeniu efektywności funkcjonowania systemu zamówień publicznych oraz stwarza potencjalne zagrożenia dla inwestycji współfinansowanych ze środków unijnych.
Początek strony
Karol Balicki
Mienie komunalne jako jeden z konstytucyjnych gwarantów samodzielności samorządu gminnego
Mienie komunalne należy do najważniejszych konstytucyjnych gwarantów samodzielności samorządu terytorialnego. Zaprezentowano stanowisko Trybunału Konstytucyjnego i podział kompetencji pomiędzy organy samorządu oraz wykazano ich samodzielność w podejmowaniu decyzji w ramach gospodarowania mieniem. Zdaniem autora w polskim modelu samorządu terytorialnego może występować sytuacja przekazywania odpowiedzialności za decydowanie o losach gminnych nieruchomości przez organ stanowiący organowi wykonawczemu. Ze względu na doniosłą rolę mienia komunalnego w kształtowaniu samodzielności samorządu jest to sytuacja niepożądana.
Początek strony
Rafał Kalkowski
Dochody z mienia wynikające z najmu lokali użytkowych w latach 2014-2015
Regionalne Izby Obrachunkowe przeprowadziły w 2016 roku kontrole koordynowaną w zakresie dochodów z mienia wynikające z najmu lokali użytkowych. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie zagadnienia będącego przedmiotem kontroli, który stanowi ważny element procesu gospodarowania mieniem należącym do jednostek samorządu terytorialnego oraz procesu pozyskiwania przez te jednostki źródeł dochodów własnych. Zaprezentowana zostanie również synteza wyników kontroli wraz z podsumowaniem i wnioskami pokontrolnymi jako materiał poglądowy obrazujący działalność jednostek samorządu terytorialnego w powyższym zakresie.
Początek strony
Maciej Hadel
Dopuszczalność pobierania opłat parkingowych w soboty - glosa krytyczna do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 kwietnia 2016 r., I OSK 3507/15
Skoro sobota powinna być traktowana na równi z dniami ustawowo wolnymi od pracy, w rozumieniu art. 57 § 4 Kodeksu postępowania administracyjnego, to należy soboty traktować w ten sam sposób na gruncie tej samej gałęzi prawa - prawa administracyjnego, w tym na gruncie ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Dlatego wykładnia przepisu art. 13b ust. 1 ustawy o drogach publicznych, wobec braku legalnej definicji "dni roboczych", powinna uwzględniać ten sposób jego rozumienia, który by zapewniał bezpieczeństwo prawne, a zatem aby wykładnia tego przepisu nie prowadziła do niejednolitej wykładni takich samych pojęć.
Początek strony
Przemysław Nowakowski-Węgrzynowski
Możliwość komunalizacji nieruchomości pozostających we władaniu PKP S.A. - glosa do uchwały składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27.02.2017 r., I OPS 2/16
Pozostawanie nieruchomości we władaniu przedsiębiorstwa PKP bez udokumentowanego prawa w sposób określony w art. 38 ust. 2 ustawy z 29.04.1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 22, poz. 99 ze zm.) oznacza, że nieruchomość ta należała 27.05.1990 r. do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy z 10.05.1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 32, poz. 191 ze zm.).
Początek strony
Tadeusz Dobek
Działalność regionalnych izb obrachunkowych w 2016 r. Omówienie Sprawozdania Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych złożonego do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
W opracowaniu omówiono działalność regionalnych izb obrachunkowych i Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych w 2016 r. Tekst powstał na podstawie pierwszej części Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2016 roku, które w czerwcu 2016 r. zostało złożone Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej.
Początek strony