Drugi tom Systemu Prawa Samorządu Terytorialnego prezentuje zagadnienia ustroju samorządu terytorialnego
System Prawa Samorządu Terytorialnego. Tom 2. Ustrój samorządu terytorialnego
System Prawa Samorządu Terytorialnego. Tom 2. Ustrój samorządu terytorialnego
Monika Augustyniak, Paweł Chmielnicki, Ziemowit Cieślik, Bogdan Dolnicki, Paweł Fajgielski, Joanna Jagoda, Andrzej Kidyba, Joanna Kielin-Maziarz, Irena Lipowicz (redaktor naukowy serii), Piotr Lisowski, Katarzyna Małysa-Sulińska, Roman Marchaj, Radosław Mędrzycki, Ewa Olejniczak-Szałowska, Anna Ostrowska, Agnieszka Piskorz-Ryń, Bożena Popowska, Bogusław Przywora, Joanna M. Salachna, Krzysztof Skotnicki, Mirosław Stec, Grzegorz Suliński, Elżbieta Ura, Anna Wierzbica
Drugi tom Systemu Prawa Samorządu Terytorialnego prezentuje zagadnienia ustroju samorządu terytorialnego
Opis publikacji
Drugi tom Systemu Prawa Samorządu Terytorialnego prezentuje zagadnienia ustroju samorządu terytorialnego, w tym m.in.:
• wybory organów jednostek samorządu terytorialnego; referendum lokalne;
• organy samorządu terytorialnego i ich aparat pomocniczy – urzędy i jednostki pomocnicze;
• zespolenie w samorządzie terytorialnym;
• formy współdziałania jednostek samorządu terytorialnego, obszary metropolitalne;
• zadania jednostek samorządu terytorialnego;
• formy realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego, w tym bezpośrednią i pośrednią;
• zasoby (osobowe, majątkowe, finansowe, informacyjne) oraz mienie jednostek samorządu terytorialnego;
• źródła finansowania i komunalną gospodarkę finansową;
• działalność gospodarczą samorządu terytorialnego;
• zagadnienia dotyczące pracowników samorządowych.
W skład zespołu reakcyjnego i autorskiego wchodzą wybitni przedstawiciele...
Drugi tom Systemu Prawa Samorządu Terytorialnego prezentuje zagadnienia ustroju samorządu terytorialnego, w tym m.in.:
• wybory organów jednostek samorządu terytorialnego; referendum lokalne;
• organy samorządu terytorialnego i ich aparat pomocniczy – urzędy i jednostki pomocnicze;
• zespolenie w samorządzie terytorialnym;
• formy współdziałania jednostek samorządu terytorialnego, obszary metropolitalne;
• zadania jednostek samorządu terytorialnego;
• formy realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego, w tym bezpośrednią i pośrednią;
• zasoby (osobowe, majątkowe, finansowe, informacyjne) oraz mienie jednostek samorządu terytorialnego;
• źródła finansowania i komunalną gospodarkę finansową;
• działalność gospodarczą samorządu terytorialnego;
• zagadnienia dotyczące pracowników samorządowych.
W skład zespołu reakcyjnego i autorskiego wchodzą wybitni przedstawiciele praktyki oraz nauki, gwarantując najwyższy poziom merytoryczny oraz wysoki walor praktyczny publikacji.
Publikacja przeznaczona jest przede wszystkim dla przedstawicieli zawodów prawniczych: adwokatów, radców prawnych obsługujących podstawowe jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne, sędziów. Zainteresuje także pracowników samorządowych, radnych oraz przedstawicieli nauki prawa zainteresowanych omawianą tematyką.
Fragment dla Ciebie
Informacje
Spis treści
Wykaz skrótów | str. 15
Rozdział 1
Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej i miejsce w nim samorządu terytorialnego | str. 23
1.1. Ustrój państwa a ustrój terytorialny | str. 26
1.1.1. Ustrój państwa i miejsce w nim ustroju terytorialnego | str. 26
1.1.2. Ustrój terytorialny w polskich konstytucjach XX w. | str. 28
1.1.3. Treść pojęcia ustroju terytorialnego | str. 29
...
Wykaz skrótów | str. 15
Rozdział 1
Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej i miejsce w nim samorządu terytorialnego | str. 23
1.1. Ustrój państwa a ustrój terytorialny | str. 26
1.1.1. Ustrój państwa i miejsce w nim ustroju terytorialnego | str. 26
1.1.2. Ustrój terytorialny w polskich konstytucjach XX w. | str. 28
1.1.3. Treść pojęcia ustroju terytorialnego | str. 29
1.1.4. Zasady polskiego ustroju terytorialnego – wprowadzenie | str. 30
1.2. Zasady pomocniczości i decentralizacji | str. 31
1.2.1. Zasada pomocniczości (subsydiarności) – ideowe źródła i treść | str. 31
1.2.2. Zasada decentralizacji | str. 33
1.2.2.1. Konstytucyjne ujęcie i jego historia | str. 33
1.2.2.2. Treść zasady decentralizacji | str. 37
1.2.3. Zasada jednolitości (unitarności) | str. 41
1.2.3.1. Pojęcie państwa jednolitego (unitarnego) | str. 41
1.2.3.2. Państwo federalne i z regionami autonomicznymi | str. 42
1.2.3.3. Podział władz w państwie jednolitym i federalnym | str. 44
1.2.3.4. Przedstawiciel rządu w województwie – wojewoda i wojewódzka administracja rządowa | str. 45
1.3. Zadania i kompetencje terytorialnych władz publicznych i ich organów – kryteria podziału | str. 48
1.3.1. Uwagi wprowadzające | str. 48
1.3.2. Administracja świadcząca | str. 50
1.3.3. Administracja orzecznicza | str. 52
1.3.4. Zadania własne i zlecone | str. 54
1.3.5. Administracja rozwoju cywilizacyjnego | str. 55
1.4. Podział terytorialny | str. 57
1.4.1. Pojęcie | str. 57
1.4.2. Zasadniczy podział terytorialny | str. 58
1.4.3. Inne rodzaje podziałów | str. 59
1.4.4. Kontekst historyczny | str. 60
1.4.5. Kontekst prawnoporównawczy | str. 61
1.4.6. Konstytucyjne unormowanie | str. 63
1.4.7. Aktualny kształt podziału terytorialnego | str. 66
1.4.8. Podział na województwa | str. 66
1.4.9. Podział na jednostki NUTS | str. 69
1.4.10. Podział na powiaty | str. 70
1.4.11. Podział na gminy | str. 72
Rozdział 2
Referendum lokalne i wybory powszechne organów jednostek samorządu terytorialnego | str. 73
2.1. Referendum lokalne | str. 80
2.1.1. Uwagi ogólne | str. 80
2.1.2. Podstawy prawne referendum lokalnego w Polsce | str. 83
2.1.3. Prawo do udziału w referendum lokalnym a członkostwo wspólnoty samorządowej | str. 89
2.1.4. Przedmiot referendum lokalnego | str. 93
2.1.4.1. Referendum obligatoryjne | str. 93
2.1.4.2. Referendum fakultatywne o charakterze rozstrzygającym (stanowczym) | str. 95
2.1.4.3. Referendum konsultacyjne | str. 108
2.1.5. Referendum lokalne a konsultacje społeczne (zastępowalność/konkurencyjność) | str. 117
2.1.6. Inicjatywa referendalna. Weryfikacja wniosku mieszkańców o przeprowadzenie referendum. Rozstrzygnięcie w sprawie przeprowadzenia referendum i jego weryfikacja | str. 121
2.1.7. Procedura przeprowadzania referendum lokalnego. Ważność referendum, wynik referendum i jego skutki | str. 134
2.1.8. Zakończenie | str. 143
2.2. Wybory powszechne organów jednostek samorządu terytorialnego | str. 144
2.2.1. Uwagi wprowadzające | str. 144
2.2.2. Źródła samorządowego prawa wyborczego | str. 144
2.2.3. Zasady samorządowego prawa wyborczego | str. 148
2.2.4. Czynne prawo wyborcze i bierne prawo wyborcze | str. 152
2.2.4.1. Czynne prawo wyborcze | str. 152
2.2.4.2. Bierne prawo wyborcze | str. 166
2.2.5. Administracja wyborcza | str. 168
2.2.6. Zarządzenie wyborów i kalendarz wyborczy | str. 178
2.2.7. Finansowanie wyborów | str. 180
2.2.8. Ustalenie liczby radnych wybieranych do organów stanowiących j.s.t. | str. 180
2.2.9. System wyborczy i okręgi wyborcze | str. 181
2.2.10. Przebieg wyborów | str. 184
2.2.10.1. Zgłaszanie i rejestracja list kandydatów | str. 184
2.2.10.2. Kampania wyborcza i jej finansowanie | str. 190
2.2.10.3. Obsadzanie mandatów bez głosowania | str. 197
2.2.10.4. Głosowanie | str. 198
2.2.10.5. Ustalanie wyników głosowania i wyborów | str. 199
2.2.10.6. Protesty wyborcze i stwierdzanie ważności wyborów | str. 202
2.2.11. Wygaśnięcie mandatu radnego | str. 205
2.2.12. Wybory uzupełniające i przedterminowe | str. 206
2.2.13. Niepołączalność mandatu radnego | str. 208
2.2.14. Przepisy karne | str. 210
2.2.15. Zakończenie | str. 211
Rozdział 3
Organy samorządu terytorialnego i ich aparat pomocniczy | str. 213
3.1. Organy stanowiące | str. 215
3.1.1. Źródła norm określających ustrój organów stanowiących | str. 215
3.1.2. Funkcje organów stanowiących | str. 225
3.1.3. Tryb pracy organów stanowiących | str. 237
3.1.4. Formy działania organów stanowiących | str. 240
3.1.5. Organy pomocnicze rad i sejmików | str. 243
3.1.6. Organy uchwałodawcze w jednostkach pomocniczych gminy | str. 248
3.2. Organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego i ich aparat pomocniczy | str. 250
3.2.1. Uwagi ogólne | str. 250
3.2.2. Wybór zarządu | str. 251
3.2.3. Skład zarządu | str. 254
3.2.4. Zadania organu wykonawczego | str. 255
3.2.5. Pozycja ustrojowa oraz zadania starosty powiatu i marszałka województwa | str. 259
3.2.6. Aparat pomocniczy organów wykonawczych | str. 263
3.2.7. Sposoby wypowiadania się organów wykonawczych | str. 268
3.2.7.1. Uwagi wstępne | str. 268
3.2.7.2. Zarządzenia wójta | str. 268
3.2.7.3. Uchwały zarządu | str. 271
3.2.8. Ograniczenia wynikające z pełnienia funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz członkostwa w zarządzie jednostki samorządu terytorialnego | str. 277
3.2.9. Odwołanie zarządu | str. 287
3.2.10. Złożenie rezygnacji z członkostwa w zarządzie | str. 298
Rozdział 4
Zespolenie w samorządzie terytorialnym | str. 300
4.1. Ustalenia terminologiczno‑pojęciowe | str. 303
4.2. Zespolenie w ramach powiatowej administracji zespolonej | str. 313
4.2.1. Kilka kolejnych refleksji systemowych i terminologicznych | str. 313
4.2.2. Kontekst zespolenia związanego ze zwierzchnictwem (w ramach powiatowej administracji zespolonej) | str. 320
4.2.2.1. Przebieg rządowo-samorządowego zespolenia | str. 320
4.2.2.2. Zwierzchnictwo starosty względem powiatowych służb, inspekcji i straży | str. 335
4.2.2.3. Zespolenie w perspektywie organizacji i funkcjonowania komisji bezpieczeństwa i porządku | str. 348
4.2.2.4. Zespolenie w perspektywie powiatowego zespołu zarządzania kryzysowego | str. 353
4.2.3. Samorządowy zakres powiatowej administracji zespolonej | str. 354
4.3. Zespolenie w administracji samorządowej – kontekst art. 3 u.s.w. | str. 358
4.4. Zespolenie w administracji samorządowej – przykłady instytucjonalizacji wspólnej obsługi i centrów usług społecznych | str. 361
4.5. Podsumowanie i wnioski | str. 365
Rozdział 5
Formy współdziałania j.s.t. i obszary metropolitalne | str. 371
5.1. Uwagi wstępne | str. 375
5.2. Związki międzygminne, związki powiatów i związki powiatowo‑gminne | str. 379
5.2.1. Pojęcie, kontekst normatywny oraz rodzaje związków | str. 379
5.2.2. Etapy tworzenia związku oraz materia statutowa – elementy | str. 388
5.2.3. Organy związku i ich kompetencje | str. 395
5.2.4. Wybrane aspekty z zakresu problematyki nadzorczej nad działalnością związku | str. 402
5.3. Porozumienie – rodzaje i charakter prawny | str. 404
5.4. Stowarzyszenia j.s.t. | str. 408
5.4.1. Kontekst normatywny | str. 408
5.4.2. Przesłanki tworzenia stowarzyszeń i ich charakter prawny. Elementy proceduralne | str. 413
5.4.3. Statut – elementy | str. 419
5.4.4. Organizacja i zadania | str. 421
5.4.5. Kontrola i nadzór | str. 423
5.5. Koncepcja obszarów metropolitalnych | str. 425
5.5.1. Metropolia, obszar metropolitalny, aglomeracja – uwagi terminologiczne | str. 425
5.5.2. Specyfika obszarów metropolitalnych | str. 429
5.5.3. Rodzaje aglomeracji miejskich | str. 430
5.5.4. Przegląd wybranych koncepcji zarządzania obszarami metropolitalnymi w Polsce | str. 433
5.5.4.1. Wprowadzenie | str. 433
5.5.4.2. Pierwsze koncepcje zarządzania obszarami metropolitalnymi | str. 434
5.5.4.3. Funkcjonalna koncepcja zarządzania obszarami metropolitalnymi M. Kuleszy | str. 436
5.5.4.4. Powiat metropolitalny Górnego Śląska i Zagłębia | str. 437
5.5.4.5. Ustawa o związkach metropolitalnych z 9.10.2015 r. | str. 439
5.5.4.6. Związek metropolitalny w województwie śląskim | str. 441
5.5.4.6.1. Wprowadzenie | str. 441
5.5.4.6.2. Podstawa prawna działania związku metropolitalnego w województwie śląskim | str. 442
5.5.4.6.3. Charakter prawny związku metropolitalnego w województwie śląskim | str. 446
5.5.4.6.4. Zadania związku metropolitalnego w województwie śląskim | str. 452
5.5.4.6.5. Organy związku metropolitalnego – rodzaje i funkcje | str. 455
5.5.4.6.6. Materia statutowa związku | str. 461
Rozdział 6
Zadania samorządu terytorialnego | str. 464
6.1. Zadania samorządu terytorialnego a zadania terenowej administracji rządowej | str. 470
6.2. Podział zadań pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego | str. 475
6.3. Pojęcia zakresu działania, zadań, właściwości oraz kompetencji | str. 485
6.3.1. Uwaga wstępna | str. 485
6.3.2. Zakres działania | str. 485
6.3.3. Zadania | str. 490
6.3.4. Właściwość | str. 490
6.3.5. Kompetencja | str. 495
6.4. Przedmiotowy podział zadań | str. 498
6.4.1. Uwaga wstępna | str. 498
6.4.2. Zadania własne a zadania zlecone w drodze ustawy | str. 498
6.4.2.1. Zadania własne | str. 498
6.4.2.2. Zadania zlecone w drodze ustawy | str. 501
6.4.3. Zadania wynikające z ustaw a zadania wykonywane w drodze współdziałania | str. 506
6.4.3.1. Zadania wykonywane na podstawie porozumienia z organami administracji rządowej (porozumienie administracyjne) | str. 506
6.4.3.2. Zadania wykonywane na podstawie porozumień z jednostkami samorządu terytorialnego (porozumienie komunalne) | str. 510
6.5. Zadania obowiązkowe a zadania dobrowolne | str. 514
6.6. Zadania o charakterze użyteczności publicznej a zadania wykonywane poza sferą użyteczności publicznej – charakterystyka pojęć podstawowych | str. 518
6.7. Zasada wykonywania zadań publicznych w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego w świetle przedmiotowego podziału zadań | str. 527
6.8. Podmiotowy podział zadań samorządu terytorialnego | str. 532
6.9. Zadania miasta na prawach powiatu | str. 533
6.10. Zadania gmin o specjalnym statusie | str. 540
6.10.1. Uwagi wprowadzające | str. 540
6.10.2. Zadania miasta stołecznego Warszawy | str. 541
6.10.3. Zadania gmin uzdrowiskowych i posiadających status obszaru ochrony uzdrowiskowej | str. 544
Rozdział 7
Formy realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego | str. 548
7.1. Realizacja zadań przez jednostki samorządu terytorialnego: kwestie pojęciowe | str. 557
7.1.1. Formy realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego – przedmiot badań nauki prawa administracyjnego i nauki publicznego prawa gospodarczego | str. 557
7.1.2. Formy działania a sposoby (metody) działań w świetle nauki prawa administracyjnego i nauki publicznego prawa gospodarczego | str. 559
7.1.3. Zasady i formy wykonywania gospodarki komunalnej | str. 565
7.1.3.1. Uwagi wstępne | str. 565
7.1.3.2. Znaczenie pojęć zasad i form | str. 566
7.1.4. Sposoby wykonywania zadań przez jednostki samorządu terytorialnego | str. 569
7.2. Podstawa wyboru sposobu i formy wykonywania zadania przez jednostkę samorządu terytorialnego | str. 576
7.3. Jednostki organizacyjne | str. 582
7.3.1. Pojęcie jednostki organizacyjnej | str. 582
7.3.2. Kategorie jednostek organizacyjnych | str. 587
7.3.3. Kontrowersje pojęciowe związane z jednostkami organizacyjnymi | str. 591
7.4. Umowy zawierane przez jednostki samorządu terytorialnego: pojęcie, podstawy zawierania, typy (art. 3 u.g.k. i regulacja szczególna) | str. 595
7.4.1. Prywatyzacja zadań publicznych – zagadnienia pojęciowe i uwarunkowania ustrojowe | str. 595
7.4.2. Podstawy „powierzania wykonywania zadań”; samodzielność organizacyjna jednostek samorządu terytorialnego i determinacja prawna umownego powierzenia zadań | str. 601
7.4.2.1. „Wolność działalności gospodarczej” a samodzielność organizacyjna jednostek samorządu terytorialnego | str. 601
7.4.2.2. Działania organizatorskie jednostek samorządu terytorialnego poprzedzające wybór wykonawcy | str. 605
7.4.2.3. Ustrojowe uwarunkowania zlecania wykonywania zadań własnych podmiotom zewnętrznym | str. 607
7.4.3. Umowy w celu powierzenia wykonywania zadań | str. 613
7.4.3.1. Publicznoprawne ramy umownego powierzania wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej; zasada związania administracji prawem i zasada swobody umów | str. 613
7.4.3.2. Charakterystyka systemowa umów: zamówień publicznych; umów koncesji; umów o partnerstwie publiczno- prywatnym | str. 621
7.4.3.2.1. Zagadnienia pojęciowe | str. 621
7.4.3.2.2. Elementy regulacji ustaw wskazanych w art. 3 u.g.k., w szczególności Prawa zamówień publicznych, przemawiające za zastosowaniem tych umów do powierzania wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej. Podsumowanie | str. 627
Rozdział 8
Zasoby jednostek samorządu terytorialnego | str. 639
8.1. Uwagi wprowadzające | str. 644
8.2. Zasoby informacyjne samorządu terytorialnego | str. 645
8.2.1. Zasoby informacyjne – zagadnienia podstawowe | str. 645
8.2.2. Klasyfikacja zasobów informacyjnych samorządu terytorialnego | str. 650
8.2.3. Procesy informacyjne realizowane przez samorząd terytorialny | str. 662
8.2.4. Infrastruktura informacyjna administracji samorządowej | str. 678
8.3. Zasoby majątkowe jednostek samorządu terytorialnego | str. 680
8.3.1. Pojęcie mienia samorządowego | str. 680
8.3.2. Pochodzenie mienia jednostek samorządu terytorialnego | str. 687
8.3.3. Zasady zarządzania mieniem samorządowym | str. 695
8.3.4. Reprezentacja jednostek samorządu terytorialnego w sprawach majątkowych | str. 701
8.3.5. Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego w zakresie zarządzania mieniem | str. 703
8.4. Zasoby terenowe jednostek samorządu terytorialnego | str. 707
8.4.1. Terytorium jako element definiujący jednostkę samorządu terytorialnego a zasób jej nieruchomości | str. 707
8.4.2. Gospodarowanie przez organy jednostki samorządu terytorialnego nieruchomościami niewchodzącymi w skład jej zasobu nieruchomości | str. 708
8.4.2.1. Uwagi wprowadzające | str. 708
8.4.2.2. Kształtowanie ładu przestrzennego | str. 709
8.4.2.3. Kształtowanie krajobrazu | str. 723
8.4.2.4. Rewitalizacja | str. 728
8.4.3. Gospodarowanie przez organy jednostki samorządu terytorialnego nieruchomościami wchodzącymi w skład jej zasobu nieruchomości | str. 736
8.4.3.1. Uwagi wprowadzające | str. 736
8.4.3.2. Sprzedaż jako przykład czynności prawnej dotyczącej nieruchomości wchodzącej w skład zasobu nieruchomości jednostki samorządu terytorialnego | str. 739
8.4.3.3. Wycena jako przykład czynności faktycznej dotyczącej nieruchomości wchodzącej w skład zasobu nieruchomości jednostki samorządu terytorialnego | str. 744
Rozdział 9
Źródła finansowania i zasady komunalnej gospodarki budżetowej | str. 747
9.1. Uwagi wprowadzające | str. 749
9.2. Źródła i zasady finansowania działalności jednostek samorządu terytorialnego | str. 750
9.2.1. Konstytucyjne zasady finansowania oraz zasady wynikające z Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego | str. 750
9.2.2. Ustawowo uszczegółowione źródła finansowania gmin, powiatów i województw samorządowych | str. 756
9.2.3. Prawnofinansowe kategorie źródeł finansowania samorządów w perspektywie konstytucyjnej | str. 761
9.3. Podstawowe zasady prowadzenia komunalnej gospodarki budżetowej | str. 765
9.3.1. Zasady prowadzenia gospodarki budżetowej (finansowej) | str. 765
9.3.2. Zasady budżetowe | str. 767
9.4. Budżet jednostki samorządu terytorialnego i jego znaczenie. Kategorie wydatków samorządowych | str. 771
9.4.1. Istota budżetu – definicja, elementy, zasada skorelowania wielkości budżetowych | str. 771
9.4.2. Uchwała budżetowa jako forma autoryzacji budżetu – jej znaczenie oraz charakter prawny | str. 773
9.4.3. Procedura budżetowa | str. 777
9.4.4. Kategorie i rodzaje wydatków samorządowych – zarys | str. 781
9.5. Budżet obywatelski i fundusz sołecki jako instytucje partycypacji społeczności lokalnej | str. 783
9.5.1. Analiza porównawcza budżetu obywatelskiego i funduszu sołeckiego | str. 783
9.5.2. Definicje i zakres stosowania | str. 788
9.5.3. Procedury zgłaszania i wyboru zadań | str. 790
9.5.4. Charakter prawny wydatków na realizację wybranych zadań | str. 795
9.6. Budżetowe formy organizacyjne finansowania zadań samorządowych | str. 796
9.6.1. Istota budżetowych form finansowania zadań samorządowych w kontekście zasady zupełności budżetu | str. 796
9.6.2. Jednostka budżetowa jako podstawowa forma finansowania zadań samorządowych | str. 799
9.6.3. Samorządowy zakład budżetowy jako formuła dla odpłatnej działalności samorządów | str. 801
9.7. Szczególne znaczenie subwencji i dotacji w systemie budżetowym jednostek samorządu terytorialnego | str. 803
9.7.1. Uwagi definicyjne i porównawcze | str. 803
9.7.2. Subwencje w systemie finansowania samorządów | str. 810
9.7.3. Dotacje jako kategoria dochodów oraz wydatków samorządowych | str. 820
Rozdział 10
Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego | str. 833
10.1. Uwagi wstępne | str. 838
10.2. Uwagi historycznoprawne | str. 844
10.3. Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego z perspektywy Konstytucji RP z 2.04.1997 r. | str. 852
10.4. Uwarunkowania prowadzenia działalności gospodarczej przez gminę | str. 860
10.4.1. Uwagi wstępne | str. 860
10.4.2. Granice prowadzenia działalności gospodarczej – analiza na tle orzecznictwa sądowego | str. 861
10.4.2.1. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego | str. 861
10.4.2.2. Orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych | str. 865
10.4.2.3. Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i sądów administracyjnych | str. 871
10.4.3. Granice prowadzenie działalności gospodarczej przez gminę – analiza na tle piśmiennictwa | str. 873
10.4.4. Uwagi końcowe | str. 916
10.5. Działalność gospodarcza powiatu | str. 919
10.5.1. Uwagi wstępne | str. 919
10.5.2. Granice prowadzenia działalności gospodarczej przez powiat | str. 920
10.5.3. Uwagi końcowe | str. 928
10.6. Działalność gospodarcza województwa | str. 929
10.6.1. Uwagi wstępne | str. 929
10.6.2. Granice prowadzenia działalności gospodarczej przez województwo | str. 930
10.6.3. Uwagi końcowe | str. 940
10.7. Podsumowanie | str. 940
Rozdział 11
Pracownicy samorządowi | str. 947
11.1. Uwagi wprowadzające | str. 953
11.2. Kształtowanie się pozycji prawnej pracowników samorządowych | str. 954
11.2.1. Pracownicy samorządowi w okresie międzywojnia | str. 954
11.2.2. Koncepcje dotyczące określenia statusu pracowników samorządowych w związku z reaktywowaniem samorządu terytorialnego | str. 965
11.2.3. Rozwiązania przyjęte w ustawie z 22.03.1990 r. o pracownikach samorządowych | str. 969
11.2.4. Zmiany dotyczące pracowników samorządowych wprowadzone w związku z utworzeniem samorządu powiatowego i samorządu województwa | str. 973
11.2.5. Uchwalenie ustawy z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych | str. 976
11.3. Pojęcie pracownika samorządowego | str. 979
11.3.1. Pracownik samorządowy pracownikiem administracji publicznej | str. 979
11.3.2. Ustawowe określenie pracownika samorządowego | str. 981
11.3.3. Kategorie pracowników samorządowych | str. 983
11.3.4. Szczególne grupy pracowników samorządowych | str. 984
11.3.5. Podmioty wykonujące czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do pracowników samorządowych | str. 988
11.4. Nawiązywanie stosunku pracy z pracownikami samorządowymi | str. 991
11.4.1. Konstytucyjne prawo dostępu do służby publicznej | str. 991
11.4.2. Warunki zatrudnienia na stanowisku pracownika samorządowego | str. 995
11.4.3. Nabór kandydatów | str. 997
11.4.4. Służba przygotowawcza pracowników samorządowych | str. 999
11.4.5. Nawiązanie stosunku pracy na podstawie umowy o pracę | str. 1001
11.4.6. Nawiązanie stosunku pracy na podstawie powołania | str. 1003
11.4.7. Nawiązanie stosunku pracy na podstawie wyboru | str. 1004
11.5. Przekształcenie stosunku pracy pracowników samorządowych | str. 1008
11.5.1. Awans wewnętrzny | str. 1008
11.5.2. Powierzenie wykonywania innej pracy | str. 1010
11.5.3. Przeniesienie do pracy w innej jednostce | str. 1011
11.5.4. Zawieszenie stosunku pracy | str. 1014
11.6. Obowiązki i ograniczenia pracowników samorządowych | str. 1015
11.6.1. Uwagi ogólne | str. 1015
11.6.2. Obowiązki wynikające z ustawy o pracownikach samorządowych | str. 1018
11.6.3. Wykonywanie poleceń służbowych | str. 1022
11.6.4. Podleganie okresowej ocenie | str. 1024
11.6.5. Zakaz podległości służbowej między osobami bliskimi | str. 1026
11.6.6. Zakaz wykonywania zajęć sprzecznych z obowiązkami ustawowymi | str. 1026
11.6.7. Składanie oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej i o stanie majątkowym | str. 1027
11.6.8. Obowiązki wynikające z Kodeksu pracy | str. 1029
11.6.9. Obowiązki związane z wykonywaniem zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego | str. 1030
11.7. Uprawnienia pracownicze pracowników samorządowych | str. 1031
11.7.1. Uprawnienia ogólne | str. 1031
11.7.2. Uprawnienia płacowe określone w ustawie o pracownikach samorządowych | str. 1032
11.8. Odpowiedzialność prawna pracowników samorządowych | str. 1035
11.8.1. Uwagi ogólne | str. 1035
11.8.2. Odpowiedzialność „kodeksowa” | str. 1036
11.8.3. Odpowiedzialność majątkowa za rażące naruszanie prawa | str. 1039
11.8.4. Odpowiedzialność karna | str. 1040
11.8.5. Dochodzenie roszczeń ze stosunku pracy pracowników samorządowych | str. 1042
11.9. Ustanie stosunku pracy pracowników samorządowych | str. 1043
11.9.1. Uwagi ogólne | str. 1043
11.9.2. Ustanie stosunku pracy na podstawie wyboru | str. 1044
11.9.3. Ustanie stosunku pracy na podstawie powołania | str. 1046
11.9.4. Ustanie stosunku pracy na podstawie umowy o pracę | str. 1049
11.10. Podsumowanie | str. 1049
Autorzy | str. 1053
Autorzy
Monika Augustyniak – doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie; kierownik Katedry Prawa i Postępowania Administracyjnego; autorka ponad stu publikacji z zakresu prawa administracyjnego i postępowania administracyjnego.
Paweł Chmielnicki – profesor doktor habilitowany nauk prawnych zatrudniony na Uniwersytecie Warszawskim; założyciel Stowarzyszenia Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa „Fontes” realizującego badania naukowe oparte na koncepcji kompletu normatywnego; redaktor naczelny ogólnopolskiego czasopisma prawniczego „Przegląd Prawa Publicznego”; założyciel i kierownik Centrum Badań Procesu Legislacyjnego; autor ponad 200 publikacji z zakresu metodologii nauk prawnych, materialnych źródeł prawa, ekonomii instytucjonalnej, prawa administracyjnego, konstytucyjnego systemu władz publicznych i prawa samorządu terytorialnego w Polsce.
Ziemowit Cieślik - doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Administracyjnego i Samorządu Terytorialnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, radca prawny, wieloletni pracownik Biura Analiz Sejmowych, zaangażowany w obsługę prawną Sejmu w zakresie spraw związanych z prawem UE i prawem międzynarodowym, ekspert w programach twinningowych UE, przewodniczący Rady Programowej Zeszytów Prawniczych BAS, recenzent czasopisma Radca Prawny Zeszyty Naukowe, członek Stowarzyszenia Naukowego Centrum Prawno-Informatycznego, autor kilkudziesięciu publikacji z dziedziny prawa administracyjnego i prawa Unii Europejskiej, w tym monografii Umowa administracyjna w państwie prawa, Kraków 2004, i Partnerstwo publiczno-prywatne. Publicznoprawna problematyka kontraktowych form działania administracji europejskiej, Warszawa 2014, oraz artykułów Kwestie terminologiczne jawności i jej ograniczeń z perspektywy prawno-porównawczej [w:] A. Gryszczyńska (red.), Jawność i jej ograniczenia. Tom VI. Struktura tajemnic. Wyd. 2. Warszawa, C.H. Beck 2016, s. 79-116, Aksjologia stanowienia rozporządzeń wykonawczych [w:] J. Zimmermann (red.), Aksjologia prawa administracyjnego, t. 1, Warszawa, Wolters Kluwer 2017, s. 361-375.
Monika Augustyniak – doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie; kierownik Katedry Prawa i Postępowania Administracyjnego; autorka ponad stu publikacji z zakresu prawa administracyjnego i postępowania administracyjnego.
Paweł Chmielnicki – profesor doktor habilitowany nauk prawnych zatrudniony na Uniwersytecie Warszawskim; założyciel Stowarzyszenia Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa „Fontes” realizującego badania naukowe oparte na koncepcji kompletu normatywnego; redaktor naczelny ogólnopolskiego czasopisma prawniczego „Przegląd Prawa Publicznego”; założyciel i kierownik Centrum Badań Procesu Legislacyjnego; autor ponad 200 publikacji z zakresu metodologii nauk prawnych, materialnych źródeł prawa, ekonomii instytucjonalnej, prawa administracyjnego, konstytucyjnego systemu władz publicznych i prawa samorządu terytorialnego w Polsce.
Ziemowit Cieślik - doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Administracyjnego i Samorządu Terytorialnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, radca prawny, wieloletni pracownik Biura Analiz Sejmowych, zaangażowany w obsługę prawną Sejmu w zakresie spraw związanych z prawem UE i prawem międzynarodowym, ekspert w programach twinningowych UE, przewodniczący Rady Programowej Zeszytów Prawniczych BAS, recenzent czasopisma Radca Prawny Zeszyty Naukowe, członek Stowarzyszenia Naukowego Centrum Prawno-Informatycznego, autor kilkudziesięciu publikacji z dziedziny prawa administracyjnego i prawa Unii Europejskiej, w tym monografii Umowa administracyjna w państwie prawa, Kraków 2004, i Partnerstwo publiczno-prywatne. Publicznoprawna problematyka kontraktowych form działania administracji europejskiej, Warszawa 2014, oraz artykułów Kwestie terminologiczne jawności i jej ograniczeń z perspektywy prawno-porównawczej [w:] A. Gryszczyńska (red.), Jawność i jej ograniczenia. Tom VI. Struktura tajemnic. Wyd. 2. Warszawa, C.H. Beck 2016, s. 79-116, Aksjologia stanowienia rozporządzeń wykonawczych [w:] J. Zimmermann (red.), Aksjologia prawa administracyjnego, t. 1, Warszawa, Wolters Kluwer 2017, s. 361-375.
Bogdan Dolnicki – profesor doktor habilitowany nauk prawnych; kierownik Zespołu Prawa Samorządu Terytorialnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; radca prawny specjalizujący się w problematyce samorządowej; autor ponad 150 prac naukowych z zakresu prawa administracyjnego oraz prawa samorządu terytorialnego.
Paweł Fajgielski [ORCID: 0000-0002-4293-1917] – doktor habilitowany nauk prawnych, kierownik Centrum Prawa Technologii Informacyjnych i Ochrony Danych na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Joanna Jagoda – doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Śląskiego w Katedrze Prawa Samorządu Terytorialnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, adwokat; autorka kilkudziesięciu publikacji z zakresu prawa administracyjnego oraz prawa samorządu terytorialnego, w tym m.in. monografii Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego (2011), współautorka publikacji Gospodarka mieniem komunalnym (2008) oraz komentarzy do ustaw samorządowych.
Andrzej Kidyba − profesor doktor habilitowany nauk prawnych w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie; wybitny specjalista w zakresie prawa handlowego, gospodarczego i cywilnego; ukończył aplikację sędziowską i zdał egzamin radcowski; autor, współautor oraz redaktor ponad 350 publikacji, w tym kilkudziesięciu książek i opracowań naukowych: wielokrotnie wznawianych komentarzy (m.in. „Kodeks spółek handlowych. Komentarz”, „Kodeks cywilny. Komentarz”), podręczników i monografii, glos, artykułów publikowanych w Polsce i za granicą; współautor wielu ustaw, w tym dużej nowelizacji Kodeksu spółek handlowych; ekspert komisji sejmowych i Rządu RP; autor ponad 300 opinii prawnych; arbiter w kilkudziesięciu międzynarodowych i krajowych postępowaniach arbitrażowych; współpracuje z wieloma europejskimi ośrodkami naukowymi. Jest konsulem honorowym Republiki Federalnej Niemiec.
Irena Lipowicz – profesor doktor habilitowana nauk prawnych; wieloletni pracownik badawczo-dydaktyczny; była Rzecznik Praw Obywatelskich; w latach 1991–2000 posłanka na Sejm, m.in. przewodnicząca komisji samorządu terytorialnego, współtwórczyni konstytucyjnych gwarancji ochrony danych osobowych; ceniona w Polsce i za granicą autorka licznych prac z zakresu prawa administracyjnego, w tym podręczników akademickich.
Piotr Lisowski – doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego; kierownik Zakładu Prawa Administracyjnego w Instytucie Nauk Administracyjnych na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Aktywność akademicką łączy z praktyką administracyjną (m.in. od 1992 r. orzeka w SKO we Wrocławiu). Zainteresowania badawcze i naukowe dotyczą problematyki organizacji prawnej administracji publicznej, w zakresie koncentrującym się na terenowym segmencie tej struktury, przede wszystkim zaś – na administracji samorządowej i zakładowej. Równie istotne miejsce w dorobku publikacyjnym (obejmującym ponad 170 pozycji) zajmuje też problematyka lokalnych źródeł prawa administracyjnego, a także systemowe analizy o doktrynalnym przeznaczeniu. ORCID: 0000-0002-8154-3167.
Katarzyna Małysa-Sulińska [ORCID: 0000-0002-6406-8851] – doktor habilitowana nauk prawnych; profesor w Katedrze Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego; członek Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie.
Roman Marchaj – doktor nauk prawnych, adiunkt na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; członek Zespołu Prawa Samorządu Terytorialnego; radca prawny obsługujący jednostki samorządu terytorialnego, a także ich związki i zrzeszenia; autor publikacji z zakresu prawa administracyjnego i samorządu terytorialnego.
Radosław Mędrzycki – doktor habilitowany nauk prawnych, profesor uczelni – Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; pracownik badawczo-dydaktyczny; specjalista w zakresie prawa socjalnego i aksjologii prawa administracyjnego; autor opracowań i komentarzy z dziedziny prawa administracyjnego.
Ewa Olejniczak-Szałowska – doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Łódzkiego; kierownik Zakładu Nauki Administracji w Katedrze Prawa Administracyjnego i Nauki Administracji Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego; autorka i współautorka wielu publikacji z zakresu administracyjnego prawa ustrojowego i materialnego.
Anna Ostrowska – doktor habilitowana nauk prawnych; radca prawny; profesor Akademii Łomżyńskiej oraz kierownik Katedry Nauk Prawnych na tej uczelni; w latach 2005–2017 członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku oraz Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy RIO w Białymstoku, od 2018 r. członek Kolegium RIO w Katowicach; w 2009 r. stypendystka British Council i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego; w latach 2023–2026 rzecznik dyscyplinarny przy ministrze właściwym do spraw szkolnictwa wyższego i nauki; autorka i współautorka ponad 100 publikacji naukowych z zakresu finansów publicznych i prawa finansowego samorządu terytorialnego, w tym komentarza do ustawy o finansach publicznych oraz Meritum. Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego.
Agnieszka Piskorz-Ryń [ORCID 0000-0001-9788-0988] – doktor habilitowana nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, pracownik Katedry Prawa Administracyjnego i Samorządu Terytorialnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Zajmuje się m.in. problematyką informacji i jej ochrony. Jest autorką lub współautorką ponad 150 publikacji dotyczących zagadnień informacyjnych, jak również opinii dla podmiotów publicznych, w tym Sejmu RP oraz ministerstw, a także koordynatorem i członkiem zespołów badawczych zajmujących się problematyką jawności i jej ograniczeń. Zajmuje się problematyką dostępu do informacji publicznej od początku uchwalenia ustawy. Ma w tym zakresie duże doświadczenie wynikające ze szkoleń realizowanych z udziałem różnych podmiotów, zajęć prowadzonych na studiach podyplomowych oraz udziału w licznych konferencjach oraz panelach dyskusyjnych.
Bożena Popowska – profesor, dr hab. nauk prawnych, kierownik Katedry Publicznego Prawa Gospodarczego na Wydziale Prawa i Administracji UAM w Poznaniu w latach 1998-2019, Prodziekan tego Wydziału w latach 2002-2004. Visiting profesor na Europejskim Uniwersytecie "Viadrina" we Frankfurcie nad Odrą od 2020 r. Autorka i redaktorka licznych publikacji naukowych i ekspertyz prawnych z zakresu publicznego prawa gospodarczego: dotyczących zasad podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, form prawnych i procedur wykonywania zadań przez aparat administracji gospodarczej oraz procedur sądowoadministracyjnych. W tym ostatnim zakresie współautorka Europejskiego Systemu Prawa Publicznego (Iuis Publicum Europaeum, Heidelberg 2019). Sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego w stanie spoczynku.
Bogusław Przywora – doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, kierownik Pracowni Analiz Prawnych na Wydziale Prawa i Ekonomii; radca prawny, od 2006 r. związany z organami administracji publicznej; autor opracowań dotyczących prawa konstytucyjnego, ustrojowego i administracyjnego.
Joanna M. Salachna – profesor doktor habilitowana nauk prawnych; profesor Uniwersytetu w Białymstoku oraz kierownik Katedry Finansów Publicznych i Prawa Finansowego na Wydziale Prawa UwB; sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego; specjalizuje się w prawie finansów publicznych, w szczególności w prawie finansów samorządowych; autorka i współautorka ponad 180 publikacji.
Krzysztof Skotnicki – profesor doktor habilitowany nauk prawnych; kierownik Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Łódzkiego.
Mirosław Stec [ORCID: 0000-0002-3537-9204] – profesor doktor habilitowany nauk prawnych; wieloletni kierownik Katedry Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego; redaktor naczelny dwumiesięcznika Regionalnych Izb Obrachunkowych „Finanse Komunalne”.
Eżbieta Ura – profesor doktor habilitowany nauk prawnych; kierownik Zakładu Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego Instytutu Nauk Prawnych Uniwersytetu Rzeszowskiego; specjalistka z zakresu prawa administracyjnego; autorka ponad 200 publikacji dotyczących zagadnień prawa administracyjnego ustrojowego i materialnego oraz z zakresu bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także z zakresu prawa pracy.
Anna Wierzbica – doktor habilitowany nauk prawnych, profesor nadzwyczajny na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; radca prawny, wieloletni praktyk samorządu terytorialnego związany zawodowo z jednostkami samorządu terytorialnego; autorka wielu publikacji z zakresu prawa samorządu terytorialnego; współautorka wydanego pod redakcją prof. dr. hab. B. Dolnickiego Komentarza do ustawy o samorządzie gminnym (2018) oraz Komentarza do ustawy o samorządzie powiatowym (2020) i Komentarza do ustawy o samorządzie województwa (2012), a także publikacji wydanej pod redakcją dr R. Cybulskiej Skargi, wnioski i petycje w jednostkach samorządu terytorialnego (2020).
Tematyka, tagi
Opinie
Wybierasz książkę w tradycyjnej wersji papierowej oraz e-booka w popularnych formatach*.
Twój e-book będzie dostępny również w bezpłatnej aplikacji Smarteca
Wybierasz książkę w tradycyjnej wersji papierowej
Wybierasz e-book w popularnych formatach*:
- - PDF - format dedykowany do czytania na urządzeniach z dużym ekranem np. na - komputerach PC, laptopach czy tabletach.
- - e-PUB - Format przyjazny do czytania na czytnikach i innych - urządzeniach mobilnych.
- - Mobi – E-booki w tym formacie możesz czytać m.in. na czytniku - Kindle.
Twój e-book będzie dostępny również w bezpłatnej aplikacji Smarteca
*Informacje o dostępnym formacie znajdziesz na karcie produktu przy wyborze wersji e-book.
E-booki zakupione w księgarni profinfo.pl oznaczone są w sposób trwały znakiem wodnym (watermarkiem).