ARTYKUŁY
Marzanna Poniatowicz
str. 5
Dorota Wyszkowska
str. 13
Artur J. Kożuch
str. 22
BUDŻET
Małgorzata Natoniewska-Stasiak
str. 31
Waldemar Witalec
str. 57
PODATKI I OPŁATY LOKALNE
Adam Bartosiewicz
str. 71
Rafał Adamus
str. 80
MIENIE I ZAMÓWIENIA PUBLICZNE
Beata Sadowska
str. 88
Maciej J. Nowak, Aleksandra Laskowska
str. 101
NADZÓR I KONTROLA
Arkadiusz Talik, Michał Łukasiewicz
str. 107
DYLEMATY
Tomasz Wołowiec
str. 118
ORZECZNICTWO
str. 121
VARIA
Tadeusz Dobek
str. 128
Table of Contents & Abstracts
str. 157
Marzanna Poniatowicz
Instrumenty nowoczesnego zarządzania finansami w kontekście efektywności, sprawności i skuteczności działania jednostek samorządu terytorialnego
Obserwowana od kilku lat niestabilność ekonomiczna i prawna otoczenia polskich jednostek samorządu terytorialnego spowodowała, że nie sprawdza się już formuła tradycyjnego, tj. weberowskiego modelu zarządzania finansami tych jednostek, koncentrująca się przede wszystkim na zasadach związanych z dokonywaniem wydatków budżetowych. Niestety, postępujący proces aplikacji instrumentów nowoczesnego zarządznia finansami napotyka wciąż na bariery. Celem opracowania jest identyfikacja kluczowych instrumentów nowoczesnego zarządzania finansami lokalnymi, a także wykazanie, że postępujący proces ich aplikacji charakteryzuje się znacznym zakresem dysfunkcjonalności, co z kolei ogranicza efektywność, sprawność i skuteczność działań samorządów.
Początek strony
Dorota Wyszkowska
Zastosowanie zasady adekwatności dochodów do zadań jednostek samorządu terytorialnego
Celem opracowania jest próba oceny realizacji zasady adekwatności dochodów do zadań jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. W artykule autorka przedstawia również propozycje działań, jakie należałoby podjąć, aby system dochodów jednostek samorządu terytorialnego zapewniał w większym stopniu możliwość realizacji ustawowo przypisanych im zadań. Analizy danych dotyczących wykonania budżetów samorządowych autorka dokonała za okres 2008-2012, skupiając rozważania wokół dochodów samorządowych służących zarówno realizacji zadań własnych, jak i zadań zleconych.
Początek strony
Artur J. Kożuch
Standaryzacja jako warunek sprawności jednostek samorządu terytorialnego
Poszukiwanie rozwiązań usprawniających działalność jednostek samorządu terytorialnego wiąże się z potrzebą adaptacji i wdrażania różnego rodzaju instrumentów i mechanizmów, których podstawy teoretyczne i implementacyjne wypracowywane są przez niezależne od siebie dyscypliny naukowe. W niektórych koncepcjach zwraca się uwagę, że zagwarantowanie gospodarności i skuteczności w działaniu tych organizacji wiąże się z potrzebą określenia minimalnych standardów usług społecznych. Jest to - jak zwraca uwagę autor - warunek zapewniania użyteczności usług, zgodności zużycia zasobów z potrzebami społeczności lokalnych czy obowiązującymi procedurami, zrozumienia celów zadań zlecanych i powierzanych. Ostatnie ze wskazanych kryteriów zapewnia zarówno korzyści z delegowania procesu świadczenia usług do ich wykonawców, jak i rozliczalność autorów zobowiązań i ofert politycznych.
Początek strony
Małgorzata Natoniewska-Stasiak
Wykonanie budżetów przez jednostki samorządu terytorialnego w 2013 r.
Opracowanie przedstawia sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego w 2013 r. Tekst powstał na podstawie Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2013 r. przedłożonego Sejmowi i Senatowi przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych w czerwcu 2014 r.
Początek strony
Waldemar Witalec
Kredyt konsolidacyjny w gospodarce finansowej samorządu terytorialnego
Wprowadzone od 2010 r. rozwiązania prawne dotyczące warunków zadłużania się samorządów różnie zinterpretowano w praktyce pod kątem akceptowalnych prawnie zachowań w tej sferze tych podmiotów. Część z nich stosunkowo szybko stanęła przed problemem niemożności zachowania od 2014 r. indywidualnego wskaźnika dopuszczalnego zadłużenia. Kredyt konsolidacyjny został uznany, również w środowisku organów nadzoru, jako środek prawny o szczególnym znaczeniu dla rozwiązania tego problemu. W ocenie autora obowiązujące uwarunkowania prawno-finansowe zaciągania zobowiązań przez jednostki samorządu terytorialnego nie pozwalają na nadanie instytucji kredytu konsolidacyjnego szczególnej roli w gospodarce finansowej tych jednostek.
Początek strony
Adam Bartosiewicz
Zadania własne gminy a status gminy jako podatnika podatku od towarów i usług
W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że gminy zostały powołane przede wszystkim do wykonywania zadań własnych. Przy ich wykonywaniu gminy ponoszą określone nakłady finansowe. Z drugiej strony wykonywanie zadań własnych łączy się niekiedy z pobieraniem przez gminy (ich jednostki) pewnych opłat. W związku z powyższym autor stawia pytanie, czy i w jakim zakresie gminy działają w charakterze podatnika podatku od towarów i usług przy wykonywaniu zadań własnych i czy okoliczność ta ma dla omawianej kwestii znaczenie?
Początek strony
Rafał Adamus
Upadłość układowa a zobowiązanie podatkowe w podatku od nieruchomości i z tytułu opłat rocznych za użytkowanie wieczyste
Opracowanie poświęcono zagadnieniu wpływu upadłości z możliwością zawarcia układu na zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości i z tytułu opłat rocznych za użytkowanie wieczyste. Pomimo odmiennej natury prawnej tych należności podlegają one jednolitemu traktowaniu w płaszczyźnie przepisów prawa upadłościowego i naprawczego. Autor koncentruje się na kwestii interpretacji art. 272 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego, zgodnie z którym układ obejmuje wierzytelności powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości dłużnika, wyciągając w rezultacie wniosek, że podatek od nieruchomości za okres po dacie ogłoszenia upadłości nie podlega restrukturyzacji w postępowaniu upadłościowym. Podobny wniosek wyciąga w stosunku do opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego.
Początek strony
Beata Sadowska
Finansowanie komunalnej gospodarki mieszkaniowej w gminach województwa zachodniopomorskiego - czy warto się zadłużać
W warunkach samorządu terytorialnego dywersyfikacja źródeł finansowania zadań jest niezbędnym elementem prowadzonej polityki w zakresie komunalnej gospodarki mieszkaniowej w wielu gminach w Polsce. Dochody własne, przychody, dotacje, czyli finansowanie wewnętrzne, nie pozwalają na realizowanie zaplanowanych zadań. Aby gmina mogła zapewnić uprawnionym gospodarstwom domowym dostęp do lokali mieszkaniowych, musi zaciągać zobowiązania, czyli korzystać z finansowania zewnętrznego. Zdaniem autorki forma zakładu budżetowego, najczęściej występująca, pozwala zaciągać kredyty bankowe, wymagające jednak gwarancji lub poręczenia ze strony nadzorującego działalność zakładu.
Początek strony
Maciej J. Nowak, Aleksandra Laskowska
Sprzedaż nieruchomości jako instrument zarządzania nieruchomościami w wybranych gminach nadmorskich województwa zachodniopomorskiego
Instrumenty związane z obrotem nieruchomościami publicznymi odgrywają ważną rolę w rozwoju jednostek samorządu terytorialnego. W szczególności sprzedaż nieruchomości determinuje przeznaczenie przestrzeni, a także kierunek rozwoju gospodarczego gmin. Jednocześnie należy zauważyć, że zróżnicowanie gmin pod względem ich lokalizacji wpływa znacząco na zakres obrotu nieruchomościami oraz - w konsekwencji - na inne ich uwarunkowania gospodarcze. Celem artykułu jest określenie roli sprzedaży nieruchomości gminnych w gospodarce nieruchomościami gmin nadmorskich województwa zachodniopomorskiego.
Początek strony
Arkadiusz Talik, Michał Łukasiewicz
Kierunki i uwarunkowania wydatków inwestycyjnych jednostek samorządu terytorialnego
W artykule autorzy przedstawiają uwarunkowania planowania wydatków inwestycyjnych w uchwałach budżetowych na tle ustrojowego wskazania prawnych granic zakresu działania jednostek samorządu terytorialnego. Analiza kierunków inwestowania oraz czynników wpływających na wielkość inwestycji, dokonana na przykładzie gmin województwa opolskiego, wskazuje na ekonomiczne uwarunkowania zróżnicowania możliwości planowania i realizacji wydatków inwestycyjnych związane w szczególności z indywidualizacją stanu zadłużenia rzutującą bezpośrednio na zakres zgodnego z prawem określenia przedmiotu uchwały budżetowej.
Początek strony
Tomasz Wołowiec
Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości sieci technologicznych położonych wewnątrz obiektów budowlanych
Duże kontrowersje interpretacyjne wzbudza opodatkowanie podatkiem od nieruchomości instalacji technologicznych zainstalowanych wewnątrz budynku, w którym jest prowadzona działalność gospodarcza. Istota problemu sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy linie takie powinny być opodatkowane tak samo, jak budynek (powierzchnia), czy według wartości. Zdaniem autora, jeśli podmiot gospodarczy posiada wewnątrz budynku sieci techniczne (sprężonego powietrza, gazowa, elektryczna czy komputerowa) umożliwiające realizację działalności gospodarczej, to ewidentnie sieci te tworzą razem z budynkami integralną całość.
Początek strony
Barbara Jaworska-Dębska
Dopuszczalność tworzenia sołectwa w granicach administracyjnych miasta
Wyrok NSA z 4.02.2014 r. (II OSK 2910/13)
1. Nie można pojęciom o tradycyjnie i językowo ukształtowanej treści, wbrew intencjom ustawodawcy, nadawać innego znaczenia tylko dlatego, że pozwala to na "obejście" ustawy o funduszu sołeckim, adresowanej jedynie do sołectw i środowisk wiejskich, a nie do wszystkich jednostek pomocniczych.
2. W określonych sytuacjach możliwe jest utworzenie (istnienie) sołectwa w mieście, ale w granicach i na podstawie prawa.
Początek strony
Tadeusz Dobek
Działalność regionalnych izb obrachunkowych w 2013 r.
Na podstawie Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego za 2013 r. w opracowaniu prezentowane są: zadania i zasady działania regionalnych izb obrachunkowych, działalność nadzorcza, opiniodawcza i kontrolna izb. Ponadto omawiane są m.in. raporty izb o stanie gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego, prowadzona przez izby działalność informacyjna i szkoleniowa, działalność Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych, a także doświadczenia izb z zakresu stosowania obowiązujących przepisów prawa w działalności nadzorczej, opiniodawczej i kontrolnej.
Początek strony
