Od Redakcji
str. 5
ARTYKUŁY
Teresa Lubińska
str. 6
Joanna M. Salachna
str. 16
Maria Jastrzębska
str. 27
Beata Zofia Filipiak
str. 36
Marta Postuła
str. 50
GŁOSY W DYSKUSJI
Mirosław Czekaj
str. 69
Lucyna Hanus
str. 74
Table of Contents & Abstracts
str. 78
Teresa Lubińska
Finansowanie zadań samorządowych w świetle zasady adekwatności oraz wymogów stabilności fi nansów publicznych
Finansowanie zadań jednostek samorządu terytorialnego stanowi w Polsce stały dylemat zmiany modelu decentralizacji sektora fi nansów publicznych. Dylemat ten skoncentrowany jest na zasadzie adekwatności źródeł dochodów odpowiednio do zadań oraz na szeroko rozumianej zasadzie samodzielności fi nansowej samorządów. Celem artykułu jest ocena zasady adekwatności w świetle najważniejszej zasady fi nansów publicznych, jaką jest zasada równowagi. Zasada ta współcześnie przyjmuje postać limitowanej nierównowagi, zgodnie z odpowiednimi normami stabilności fi nansów publicznych krajów Unii Europejskiej. Podejście to umożliwiło systemowe spojrzenie na zasadę adekwatności, obejmujące nie tylko dochody i wydatki, lecz także saldo budżetowe oraz dług publiczny. Cel artykułu zrealizowano drogą analizy i oceny struktury przepływów fi nansowych sektora fi nansów publicznych, w tym w szczególności subwencji ogólnych oraz analizy i oceny parametrów stabilności fi nansów publicznych, którymi są wynik i dług podsektora samorządowego oraz całego sektora fi nansów publicznych. Dodatkowo zaprezentowano warunki fi skalno-redystrybucyjne dla fi nansowania zadań publicznych, w tym zadań samorządowych.
Początek strony
Joanna M. Salachna
Alokacja zasobów praktyczne trudności i nowe rozwiązania w sektorze samorządowym
Alokacja zasobów (w szczególności środków fi nansowych) w jednostkach samorządu terytorialnego może być rozpatrywana w różnych ujęciach. Efektywne rozdysponowywanie środków pomiędzy określone zadania lub cele może napotkać mniejsze lub większe problemy w sferach: pozyskiwania zasobów, planowania i realizacji określonych kategorii rozdysponowań, planowania struktury alokacji zasobów, organizowania rozdysponowania środków. W artykule wskazano na niektóre trudności występujące w wymienionych obszarach gospodarki fi nansowej jednostek samorządu terytorialnego. Wskazano także występujące na ich tle wątpliwości i możliwe interpretacje prawne.
Początek strony
Maria Jastrzębska
Uwarunkowania wyboru instrumentów fi nansowania zadań jednostek samorządu terytorialnego
W artykule zidentyfi kowano i sklasyfi kowano uwarunkowania wyboru instrumentów fi nansowania zadań jednostek samorządu terytorialnego. Najpierw wskazano źródła fi nansowania tych zadań, będące istotnym elementem potencjału fi nansowego jednostek samorządu terytorialnego, w podziale na fundusze publiczne, prywatne, hybrydowe i pozostałe. Następnie zdefi niowano podstawowe uwarunkowania wyboru instrumentów fi nansowania zadań jednostek samorządu terytorialnego w podziale na wewnętrzne i zewnętrzne. Na koniec określono kryteria wyboru instrumentów zwrotnego fi nansowania w celu pozyskania środków na fi nansowanie tych zadań. W artykule wykorzystano metodę analizy opisowej.
Początek strony
Beata Zofia Filipiak
Partnerstwo publiczno-prywatne w realizacji małych przedsięwzięć
W artykule przedstawiono ideę wprowadzenia do praktyki samorządowej formuły partnerstwa publiczno-prywatnego. Celem opracowania jest określenie najważniejszych grup czynników determinujących podejmowanie decyzji o realizacji przedsięwzięć w tej formule oraz wskazanie na wynikające z praktyki realizacji tych przedsięwzięć ograniczenia i wyzwania dla jednostek samorządu terytorialnego. Czynniki podzielono na ekonomiczne (fi nansowe) i pozaekonomiczne (niefi nansowe).
Początek strony
Marta Postuła
Planowanie wieloletnie fakty i mity
Polska od 1989 r. systematycznie przechodzi proces transformacji. Zmiany te w istotny sposób dotykają zarówno sektora prywatnego, jak i publicznego. Nasze członkostwo w Unii Europejskiej również zmieniło pewien zakres instrumentów i narzędzi wykorzystywanych przez sektor fi nansów publiczny do wspierania gospodarki przez transfer z tegoż sektora lub też w drugą stronę przez transfer środków z sektora prywatnego do sektora publicznego. W artykule starano się w sposób najbardziej syntetyczny zaprezentować główne elementy związane z instrumentem planowania wieloletniego, wykorzystywane przez sektor fi nansów publicznych, zarówno wskazując ich zalety, jak i przedstawiając cały systematycznie trwający proces ich usprawniania i uelastyczniania, tak aby lepiej służyły rozwojowi społeczno-gospodarczemu, przez realizację celów fi skalnych i celów dyscypliny fi nansów publicznych, wynikających z regulacji krajowych oraz unijnych. W praktyce mowa tutaj o kryteriach z Maastricht i do niedawna bardzo mocno dyskutowanych elementach związanych z tzw. Dyrektorem ds. Budżetowych i całym zestawem regulacji - tzw. sześciopakiem. Niewątpliwie Polska stara się systematycznie nadążać za stawianymi wyzwaniami w tym zakresie i usprawniać oraz unowocześniać stosowane narzędzia.
Początek strony
Mirosław Czekaj
Finansowanie rozwoju samorządu terytorialnego potencjał i bariery
Przy wzrastającej presji na wzrost wydatków bieżących wyzwaniem dla jednostek samorządu terytorialnego staje się zapewnienie odpowiedniego fi nasowania inwestycji rozwojowych w sytuacji, gdy nadwyżka operacyjna w relacji do dochodów bieżących w jednostkach samorządu terytorialnego w 2016 r. była o 29% niższa w porównaniu do tej z 2007 r. Nakreślenie obszarów racjonalizacji wydatków, a następnie uzyskanie zwiększania efektywności działania powinno przełożyć się w JST na odbudowanie nadwyżek operacyjnych z przeznaczeniem na dodatkowe wydatki związane z realizacją nowych inwestycji rozwojowych. Skuteczność realizacji planów rozwojowych jednostek samorządu terytorialnego w dużej mierze będzie zależeć od tempa i skali racjonalizacji gospodarki budżetowej.
Początek strony
Lucyna Hanus
Finansowanie zadań przez jednostki samorządu terytorialnego w ocenie organu nadzoru
Samorząd w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność wykonuje znaczną cześć zadań publicznych. Istotnym problemem w sferze samodzielności fi nansowej samorządu jest brak wystarczających środków fi nansowych na realizację tych zadań oraz związane z tym zadłużenie. Z powodu ustawowych ograniczeń dotyczących zaciągania przez jednostki samorządu terytorialnego nowych kredytów, pożyczek oraz emisji papierów wartościowych poziom fi nansowania zadań może być znacznie ograniczony w przypadku niewykonania dochodów budżetowych przy równoczesnym braku możliwości zaciągnięcia nowych zobowiązań fi nansowych.
Początek strony