Przegląd Podatkowy - Nr 9/2024 [401]

Drodzy Czytelniczki i Czytelnicy, znamy już wysokość kaucji dla poszczególnych rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym, który ma wejść w życie od 2025 r. System ten ma być utworzony przez przedsiębiorców wprowadzających do obrotu napoje w opakowaniach, a głównym celem jego wdrożenia w Polsce jest propagowanie recyklingu poprzez motywowanie konsumentów do zwrotu zużytych butelek i puszek, a wprowadzających je do obrotu – do ich odbioru. To podejście ma na celu zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów, poprawę ochrony środowiska oraz ponowne wykorzystanie surowców. W praktyce jest to mechanizm, w ramach którego konsumenci płacą dodatkową opłatę (kaucję) przy zakupie towarów w wybranych opakowaniach, która jest im zwracana w momencie oddania opakowania w punkcie zbiórki. O ile wprowadzenie systemu kaucyjnego jest jednym ze sposobów realizacji celów w zakresie ochrony środowiska, gospodarki obiegu zamkniętego w zakresie opakowań i rozszerzonej odpowiedzialności producenta, o tyle jednak taka zmiana legislacyjna będzie mieć również istotne skutki finansowe dla przedsiębiorców, także w wymiarze podatkowym. W szczególności mogą one dotknąć wprowadzających napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym, którzy zostali obciążeni specyficznym opodatkowaniem, które odbiega od konstrukcji VAT. Ponadto, zarówno wprowadzający, jak i podmioty reprezentujące mają zostać również obciążeni nowym obowiązkiem ewidencyjnym dla potrzeb VAT. Choć praktyka stosowania nowych regulacji będzie się dopiero kształtować, to już w tej chwili widać, że nowe przepisy wymagają doprecyzowania, uzupełnienia (np. planowane rozliczanie VAT z udziałem płatnika) bądź też zmiany lub uchylenia rozwiązań niekorzystnych dla uczestników systemu (samoopodatkowanie wprowadzających napoje). Kwestie opodatkowania VAT będą niewątpliwie istotnym czynnikiem związanym z przygotowaniem uczestników do przystąpienia do systemu kaucyjnego. Problematykę tę omawiamy w artykule pt. System kaucyjny wprowadzi rewolucję w rozliczaniu VAT od opakowań.

Przepisy prawa co do zasady przewidują otwarty katalog środków dowodowych w sprawach podatkowych. Reguła ta zapisana wprost w przepisach prawa procesowego determinuje nie tylko szerokie podejście do dowodów w samych postępowaniach podatkowych, lecz także ogólnie we wszelkich procesach funkcjonujących na gruncie działalności organów podatkowych, w tym tych poprzedzających podjęcie określonej procedury, służących do oceny zasadności podejmowania działań wobec konkretnego podmiotu oraz do ustalenia najbardziej efektywnych kierunków potencjalnych czynności, a zatem również na gruncie działalności podejmowanej w obszarze analizy ryzyka oraz zbierania informacji podatkowych. Szeroko otwarty katalog dowodów może obejmować zatem także materiały pozyskane w drodze realizacji szczególnych uprawnień związanych z niejawnym gromadzeniem i przetwarzaniem informacji oraz danych przez powołane do tego służby, w tym organy Krajowej Administracji Skarbowej. Materiały te, z uwagi na specyficzne okoliczności towarzyszące ich uzyskiwaniu i gromadzeniu, mogą być niezwykle cenne i posiadać znacznie większy walor dowodowy niż inne materiały zebrane w drodze konwencjonalnych środków dowodowych przewidzianych w postępowaniach administracyjnych. Ich wykorzystanie na gruncie procesów podatkowych wiąże się jednak z koniecznością spełnienia określonych warunków i zachowania szczególnego trybu kształtowania ich waloru dowodowego, na co w ostatnich latach zaczęły dość mocno zwracać uwagę sądy administracyjne, istotnie zmieniając swoją wcześniejszą linię orzeczniczą. Czyni to zasadnym przeprowadzenie głębszej analizy wskazanego zagadnienia, tym bardziej interesującej, że dotyczy ono newralgicznych danych, którymi są materiały pozyskiwane w drodze czynności operacyjno-rozpoznawczych. Czynimy to w artykule pt. Wykorzystanie materiałów z czynności operacyjno-rozpoznawczych w sprawach podatkowych.

Ulga badawczo-rozwojowa to jeden z bardziej popularnych instrumentów wsparcia, mający na celu motywowanie przedsiębiorców do prowadzenia działań o charakterze badawczym i rozwojowym. Jednak wokół zasad rozliczania tej ulgi pojawia się wiele kontrowersji. Jedna z nich została właśnie rozstrzygnięta w wydanej 13.02.2024 r. przez Ministra Finansów interpretacji ogólnej w sprawie możliwości zaliczenia do kosztów kwalifikowanych ulgi badawczo-rozwojowej poniesionych przez podatnika w danym miesiącu należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., oraz sfinansowanych przez płatnika składek z tytułu tych należności określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z usprawiedliwioną nieobecnością pracownika. Dotyczyła ona możliwości zaliczenia do kosztów kwalifikowanych wynagrodzeń  za  czas  usprawiedliwionej  nieobecności  pracowników  zaangażowanych  w  działania B+R. Artykuł pt. Dlaczego interpretacja ogólna Ministra Finansów w sprawie ulgi B+R wcale nie jest korzystna dla podatników podejmuje próbę analizy wpływu tej interpretacji na rozliczenia podatników i udowodnienia, że tezy wynikające z tej interpretacji nie stanowią korzystnego przełomu dla podatników.

Zastosowanie zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych na poziomie REIT-u (Real Estate Investment Trust – REIT) może być dopuszczalne na tle unijnego zakazu pomocy publicznej jako uzasadnione logiką krajowego systemu podatkowego. Kluczowe jest zapewnienie, że inwestowanie w nieruchomości na wynajem poprzez REIT-y i bezpośrednio wiązałoby się z takim samym efektywnym opodatkowaniem. Celem artykułu pt. Preferencje podatkowe związane z działalnością REIT-ów a pomoc państwa w rozumieniu prawa Unii Europejskiej – analiza regulacji podatkowych proponowanych w przypadku polskich FINN-ów i SINN-ów jest odniesienie rozwiązań podatkowych projektowanych dla polskich REIT-ów do rozstrzygnięcia przez Komisję Europejską podobnego przypadku Finlandii.

Iwona Strzelec

Redaktor Naczelna "Przeglądu Podatkowego"