Przegląd Podatkowy - Nr 10/2021 [366]

Drodzy Czytelnicy, uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24.05.2021 r., I FPS 1/21, jest przełomowa i wiąże wszystkie składy orzekające. Sądy administracyjne od wielu lat stały przed dylematem, jak szeroka może być kontrola sądowa działań organów administracyjnych. Artykuł  pt. Znaczenie uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24.05.2021 r., I FPS 1/21, dla praktyki prowadzenia spraw podatkowych dotyka tego bardzo aktualnego, szczególnie w ostatnim czasie, zagadnienia. W uchwale przesądzono o dopuszczalności badania przez sądy administracyjne wpływu wszczęcia postępowania karnego skarbowego na bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Z pewnością nie po raz ostatni podnosimy tę interesującą i ważną dla praktyki kwestię. W artykule skoncentrowano się głównie na zagadnieniach związanych z wykładnią przepisu art. 70 § 6 pkt 1 o.p. Opisuje on konsekwencje uwzględnienia okoliczności, że na normatywną treść tego przepisu wpływają regulacje prawa karnego materialnego, procesowego i skarbowego. W konsekwencji to prawidłowość zastosowania przepisów karnych przesądza o zaistnieniu skutków podatkowych zdefiniowanych w przepisie podatkowym. Z tego względu w artykule omówiono podstawowe przepisy karne, których naruszenie musi być brane pod uwagę przez sąd administracyjny weryfikujący prawidłowość zastosowania instytucji zawieszenia lub niewszczęcia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Istotne znaczenie dla praktyki może mieć również wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 18.03.2021 r., C-48/20. Dotyczy on zakresu stosowania przez organy podatkowe art. 108 ust. 1 u.p.t.u. ustanawiającego obowiązek zapłaty kwoty podatku należnego wykazanego na fakturze. Trybunał uznał, że polskie przepisy nakazujące zapłatę VAT wykazanego na fakturze, w sytuacji gdy działanie podatnika nie wiązało się z oszustwem podatkowym oraz nie powodowało uszczupleń w dochodach państwa, są niezgodne z przepisami dyrektywy 2006/112/WE. Zachęcam Państwa do lektury artykułu pt. Korekta faktur, o których mowa w art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług, w świetle najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości.

Kolejny raz na naszych łamach podejmujemy także zagadnienie sprzedaży dań w placówkach szybkiej obsługi, która od dłuższego czasu budziła spory pomiędzy polskimi podatnikami a fiskusem. W wyroku z 22.04.2021 r., C-703/19, Trybunał orzekł, że sprzedaż posiłków na wynos stanowi dostawę podlegającą niższej stawce VAT. To ważne rozstrzygnięcie, które daje argumenty wspierające stosowanie obniżonej stawki VAT dla sprzedaży w lokach gastronomicznych dań na wynos, w przypadkach gdy klienci nie zamierzają korzystać z infrastruktury udostępnionej przez lokal. W artykule pt. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości C-703/19, J.K. przeciwko Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej w Katowicach – nowe rozdanie w sporze dotyczącym opodatkowania VAT gastronomii Autorzy omówili nie tylko wskazany wyrok TS, ale także jego recepcję w orzecznictwie krajowym.

Przedmiotem artykułu pt. Skarga na czynności egzekucyjne po nowelizacji z 11 września 2019 r., czyli o skrajnym formalizmie w administracyjnym postępowaniu wykonawczym jest ocena konstrukcji skargi na czynności egzekucyjne w kształcie nadanym jej nowelizacją z 11.09.2019 r. w związku z deklarowanym przez twórców zmian celem w postaci uproszczenia postępowania egzekucyjnego w interesie wszystkich uczestników postępowania egzekucyjnego. Przedstawiona analiza dowodzi, że dokonana zmiana nie tylko nie upraszcza, lecz wręcz komplikuje i tak już złożony system środków zaskarżenia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Powstaje zatem pytanie o granice formalizmu postępowania egzekucyjnego, które z założenia powinno koncentrować się na dążeniu do zwiększenia efektywności egzekucji, przy zapewnieniu odpowiedniego poziomu ochrony zobowiązanego. Celowi temu nie sprzyja rozbudowa środków zaskarżenia w postępowaniu egzekucyjnym, czego przykładem jest poddana analizie skarga na czynności egzekucyjne. W artykule sformułowano wniosek o potrzebie jej modyfikacji lub zniesienia jako elementu szerszej koncepcji usprawnienia postępowania egzekucyjnego poprzez redukcję środków zaskarżenia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Z kolei w artykule pt. Jak przeciąć węzeł gordyjski? Jeszcze o opodatkowaniu pożyczek – zwolnienie z VAT czy PCC? Autorzy podjęli próbę rozstrzygnięcia ważnego dla obrotu gospodarczego i spornego od lat w praktyce problemu: w jakich sytuacjach pożyczki udzielane przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą powinny podlegać podatkowi od towarów i usług, a w jakich są opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Rozważania w tym zakresie służą autorom również do sformułowania bardziej ogólnych wniosków dotyczących tego, kiedy czynność dokonywaną przez podmiot, którego celem jest prowadzenie działalności gospodarczej, należy uznać za wykonywaną w ramach tej działalności, a w konsekwencji objętą zakresem VAT.