Przegląd Podatkowy - Nr 12/2023 [392]

Przegląd Podatkowy 12/2023

Drodzy Czytelnicy, od 1.07.2024 r. Krajowy System e-Faktur będzie głównym systemem fakturowania w Polsce. Z kolei od 1.01.2025 r. KSeF będzie obowiązkowy dla podatników zwolnionych podmiotowo oraz przedmiotowo z VAT. System wprowadza istotne zmiany w sposobie wystawiania, wysyłania i przechowywania faktur, co bezpośrednio wpływa na codzienną działalność doradców podatkowych i ich klientów. Pojawiają się postulaty, by termin obowiązkowego stosowania KSeF został przesunięty, trudno jednak obecnie określić, na ile jest to prawdopodobne. Ideę i założenia KSeF warto zrozumieć również w kontekście tego, że Komisja Europejska pracuje nad projektem dyrektywy VAT w erze cyfrowej. Wcześniej czy później zatem podatnicy w całej UE będą musieli korzystać z systemów analogicznych do KSeF. W artykule pt. Krajowy System e-Faktur obowiązkowy od 1.07.2024 r. – praktyczne aspekty wdrożenia KSeF zaprezentowano ogólnie podstawowe zasady funkcjonowania nowego systemu i przykładowe praktyczne problemy związane z wdrożeniem zmian, np. w związku z brakiem możliwości przesyłania załączników wraz z fakturą w KSeF, koniecznością wprowadzenia odrębnych procesów fakturowania dla firm i konsumentów, rozliczania wydatków pracowniczych, procedur awaryjnych lub specyficznego zdefiniowania w przepisach momentu wystawienia i otrzymania faktury ustrukturyzowanej.

W dniu 5.10.2023 r. Trybunał Sprawiedliwości wydał kolejny już wyrok (C‑146/22, YD przeciwko Dyrektorowi Izby Krajowej Informacji Skarbowej) w sprawie polskiej, dotyczący zróżnicowania stawek VAT w obszarze gastronomii i żywności sprzedawanej w punktach detalicznych. Wydawało się, że po wyroku TS z 22.04.2021 r., C-703/19, J.K. przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Katowicach, wskazówki interpretacyjne zarówno Trybunału, jak i Rzecznika Generalnego Jeana Richarda de la Toura pozwolą na sprawne poruszanie się w dość zawiłej materii opodatkowania VAT usług gastronomicznych. Tak się jednak nie stało. Można tłumaczyć to tym, że w pierwszym wyroku stan prawny będący przedmiotem rozstrzygnięcia TS dotyczył starej matrycy stawek, podczas gdy drugi wyrok odnosił się do stanu prawnego bazującego już na nowej matrycy stawek przyjętej w 2019 r. Czy rzeczywiście jednak mała reforma stosowania stawek w VAT tak istotnie zróżnicowała opodatkowanie w obszarze gastronomii, że wcześniejsze orzeczenie TS stało się niewystarczające? Czy może wskazówki z pierwszego wyroku nie były jednak dość precyzyjne, skoro Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał za konieczne zadanie kolejnego pytania prejudycjalnego, żeby rozwikłać zawisłą przed nim sprawę zgodnie z prawem unijnym? W artykule pt. Czy wyrok TS z 5.10.2023 r., C-146/22, YD przeciwko Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej, zakończy spór o stawkę w gastronomii? podjęto próbę odpowiedzi na te pytania, jak również rozstrzygnięcia, czy po dwóch wyrokach TS mamy już w końcu jasność, jak stosować krajowe przepisy w omawianym obszarze.

Przepis art. 7 ust. 3 pkt 7 u.p.d.o.p. wszedł w życie z dniem 1.01.2021 r. Wywarł istotny wpływ na skutki podatkowe, w tym skutki transakcji przejęć spółek, jako że ogranicza on możliwość rozliczenia przez spółkę przejmującą strat podatkowych z lat ubiegłych po przejęciu innej spółki. W związku z licznymi wątpliwościami związanymi z interpretacją tych przepisów oraz kształtującą się na przestrzeni czasu linią orzeczniczą, w praktyce pojawiło się wiele wskazówek dotyczących wykładni tego przepisu. Celem artykułu pt. Zmiana przedmiotu działalności po połączeniu a prawo do rozpoznania strat podatkowych jest zatem przedstawienie i omówienie dotychczas wydanych interpretacji podatkowych dotyczących zmiany przedmiotu działalności podatnika w kontekście połączeń spółek kapitałowych oraz próba wyciągnięcia z tego wniosków w zakresie praktyki stosowania tego przepisu.

W artykule pt. „Niekorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania” jako warunek zastosowania zwolnienia dywidendowego omówiono jeden z warunków stosowania zwolnienia dywidendowego, w myśl którego zwolnienie to może znaleźć zastosowanie wyłącznie, jeżeli odbiorca dywidendy „nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania” (art. 22 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p.). Autorzy, wskazując, że powyższy warunek ma swoje źródło w dyrektywie 2011/96/UE, na podstawie analizy doktryny i orzecznictwa dochodzą do wniosku, iż miał on na celu wyłączenie spod zakresu zwolnienia wyłącznie jednostek podmiotowo zwolnionych z opodatkowania. Niezasadne jest w związku z tym utożsamianie go z konicznością efektywnego opodatkowania odbiorcy dywidendy. Niezależnie od rozważań odnoszących się do celu dyrektywy wskazują oni też, że w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości ustawodawca krajowy ma prawo rozszerzenia zakresu zwolnienia dywidendowego również na podmioty nieobjęte dyrektywą, a brzmienie polskiej ustawy jest jednoznaczne, wyłączając spod zwolnienia jedynie jednostki podmiotowo zwolnione z opodatkowania.

Na mocy art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.s.d. najbliższa rodzina darczyńcy może zostać zwolniona z podatku. W celu skorzystania ze zwolnienia darowiznę trzeba zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego, a w przypadku darowizny środków pieniężnych – udokumentować ją w określony sposób. Na tle obowiązku udokumentowania darowizny pojawiły się jednak spory interpretacyjne. Problematyczną kwestią pozostawało m.in., czy wpłacenie otrzymanych przez obdarowanego pieniędzy na własne konto bankowe spełnia wymogi ustawy. Sądy administracyjne zajmowały różne stanowiska, ale w przeważającej mierze interpretowały przepisy na korzyść podatnika. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie regulacji prawnych wywołujących w tym zakresie rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Sąd stwierdził, że wpłata na własny rachunek nie spełnia wymogów zwolnienia. W artykule pt. Udokumentowanie nabycia środków pieniężnych jako warunek zwolnienia z podatku od spadków i darowizn (aspekty konstytucyjnoprawne) poddano analizie przedstawiony problem w ujęciu konstytucyjnoprawnym.

Iwona Strzelec

Redaktor Naczelna "Przeglądu Podatkowego"