Przegląd Podatkowy - Nr 6/2024 [398]

Drodzy Czytelnicy, wyrok z 11.01.2024 r., C-537/22, to kolejne orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości odnoszące się do dobrej wiary i należytej staranności. Płynące z niego tezy mogą być pomocne dla podatników, którzy padli ofiarą oszustwa podatkowego, a wyrok może stanowić użyteczne narzędzie podczas dyskusji z polskimi organami podatkowymi. Trybunał przypomniał, że organ podatkowy, weryfikując prawo odliczenia VAT, nie powinien wymagać od podatnika, by dokonywał on kompleksowych i dogłębnych weryfikacji dotyczących swego kontrahenta. Polskie organy podatkowe zdają się o tym zapominać. Omawiany wyrok pokazuje, jak istotna jest możliwość wykazania dobrej wiary przez podatnika, w celu obrony przed ewentualnym zarzutem jej braku, a artykuł pt. Zasada pierwszeństwa prawa UE i prawo do sądu gwarantowane w art. 47 KPP w przypadku sprzeczności między orzecznictwem sądu krajowego a prawem UE w zakresie prawa do odliczenia VAT. Uwagi na tle wyroku TS z 11.01.2024 r., C-537/22 stanowi ważny głos w obronie praw podatników.

Ogłoszone w grudniu 2021 r. Modelowe Regulacje dotyczące globalnego podatku minimalnego (GloBE) stanowią nowy koncept opodatkowania dochodów korporacji międzynarodowych. Artykuł pt. Czy GloBE to tylko ulepszone CFC? podejmuje zagadnienia z zakresu polityki podatkowej państw. Przy analizie zbieżności konstrukcyjnych GloBE z CFC powstają bowiem pytania, jakie są zatem cele projektu GloBE, których nie można było osiągnąć poprzez dalszy rozwój CFC, oraz czy wdrożenie GloBE oznacza klęskę reżimu CFC. Postawiona teza świadczy o istnieniu racjonalnych przesłanek do wdrożenia GloBE bez konieczności likwidacji reżimu CFC w poszczególnych państwach. Kontekstem do podjęcia tego tematu są rozważania wokół zasadności likwidacji reżimu CFC wraz z wdrożeniem GloBE. OECD stanęła na stanowisku, że oba mechanizmy mogą koegzystować, albowiem dążą do realizacji odrębnych celów. Skoro tak, to powstaje wątpliwość co do preferowanych rozwiązań w obszarach interakcji między nimi. Ani Modelowe Regulacje OECD, ani dyrektywa 2022/2523 nie udzielają wyraźnych wskazówek w tym zakresie. W artykule podjęto próbę podania kilku takich wskazówek.

Od dłuższego czasu w praktyce sądów administracyjnych, w tym NSA, ugruntowała się linia orzecznicza, stosownie do której zapewnienie pracownikowi miejsca noclegowego w sytuacji delegowania go do pracy w oddaleniu od jego miejsca zamieszkania stanowi nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 u.p.d.o.f. – a przez to podlega opodatkowaniu. Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 1.08.2023 r. przyjął odmienną interpretację. Korzystając z wykładni prounijnej, przyjęto brak opodatkowania tego rodzaju świadczeń, jeżeli pracownik wykonuje obowiązki służbowe w innym państwie członkowskim UE. W ramach artykułu pt. Opodatkowanie nieodpłatnych świadczeń związanych z zapewnieniem pracownikom miejsc noclegowych – rozważania podjęte na kanwie wyroków NSA z 1.08.2023 r.: II FSK 1246/21 oraz II FSK 270/21 autorka rozważa, czy przedmiotowe orzeczenia mogą zapoczątkować przełamanie dotychczasowej linii orzeczniczej.

Spółka jawna jako podmiot niebędący osobą prawną już od czasów II Rzeczypospolitej cechowała się transparentnością podatkową, a podatek dochodowy był rozliczany przez wspólników tej spółki, traktowanych jako zbiór indywidualnych podatników. Zmiana formy opodatkowania tej spółki na model opaque nastąpiła w 2021 r., jednakże wprowadzone przepisy do dziś budzą spore kontrowersje. Jedną z nich jest pojawiający się w indywidualnych interpretacjach podatkowych pogląd organu podatkowego zakładający obowiązek składania informacji CIT-15J przed rozpoczęciem każdego roku obrotowego przez te spółki jawne, których wspólnikami nie są jedynie osoby fizyczne. Celem artykułu pt. Podatnik przez rzekome zaniechanie, czyli kilka słów o skutkach niezłożenia informacji CIT-15J przez spółkę jawną przed rozpoczęciem roku obrotowego jest krytyczna analiza wydanych interpretacji podatkowych w tym przedmiocie oraz wskazanie na argumenty przemawiające za brakiem konieczności corocznego składania informacji CIT-15J w celu utrzymania transparentności podatkowej spółki jawnej (przy założeniu braku zmian podmiotowych po stronie wspólników spółki).

Artykuł pt. Wpływ inflacji na realną stopę opodatkowania dotyczy możliwości wykorzystania zjawiska inflacji oraz mechanizmów związanych z jej zwalczaniem do planowania rozliczeń przedsiębiorców, a także – w ograniczonym zakresie – rozliczeń konsumentów. Przedstawiono krótki opis historycznego, aktualnego oraz prognozowanego otoczenia inflacyjnego oraz jego wpływu na podatników. Kolejno opisano rozróżnienie pomiędzy wartością nominalną a wartością realną kategorii wyrażonych w pieniądzu, w tym również zobowiązań podatkowych, a następnie omówiono pokrótce trzy mechanizmy pozwalające na wykorzystanie zjawiska inflacji do planowania podatkowego i uzyskiwania z tego tytułu realnych korzyści podatkowych.

Iwona Strzelec

Redaktor Naczelna "Przeglądu Podatkowego"