Przegląd Podatkowy - Nr 6/2022 [374]

Drodzy Czytelnicy, pewność prawa i związana z nią zasada bezpieczeństwa prawnego to z punktu widzenia podatnika zagadnienia fundamentalne. Zasada państwa prawnego wymaga, aby normy prawne, nakładające na obywateli obowiązek podatkowy, były na tyle jasne i zrozumiałe, by ciężar podatkowy stał się możliwy do przewidzenia. Tego wymagają zasady pewności prawa, bezpieczeństwa prawnego oraz zaufania do państwa i stanowionego w nim prawa. Analizując orzecznictwo sądownictwa administracyjnego z 2021 r., Autor dotyka kwestii takich jak niezawisłość sędziowska, wysokie standardy etyczne sędziów, ich kultura prawna, a także kunszt prawniczy w zakresie interpretacji i stosowania przepisów prawa podatkowego. Zagadnienia te są warunkami funkcjonowania państwa prawnego i stanowią rękojmię bezpieczeństwa prawnego podatnika, tak często naruszanego przez organy podatkowe. Serdecznie zapraszam do lektury artykułu pt. Zasada bezpieczeństwa prawnego podatnika a orzecznictwo sądownictwa administracyjnego.

Kwestia sposobu opatrzenia podpisem elektronicznym skargi wnoszonej za pośrednictwem systemu ePUAP okazała się budzić na tyle poważne wątpliwości, że została ona przedstawiona do rozstrzygnięcia w drodze uchwały składu siedmiu sędziów NSA. W uchwale z 6.12.2021 r., I FPS 2/21, NSA wskazał, że skargę stanowiącą załącznik do formularza pisma ogólnego, podpisanego podpisem zaufanym, przesłanego przez platformę ePUAP, należy uznać za podpisaną jedynie wówczas, gdy została ona odrębnie podpisana podpisem kwalifikowanym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Chociaż ta ważna uchwała odnosi się wprost do podpisywania skarg, to może mieć bardzo duże znaczenie dla wszystkich pism wysyłanych za pośrednictwem systemu ePUAP do sądów administracyjnych. Glosa pt. Zasady podpisywania pism elektronicznych wnoszonych do sądu administracyjnego do wskazanej uchwały poddaje krytyce wyrażony w niej pogląd. W ocenie autorów nie jest w komentowanej sytuacji wymagany odrębny podpis, co wynika zarówno z wykładni językowej przepisów, wymagań technicznych, jak również argumentów o charakterze celowościowym i słusznościowym.

Warto także przeczytać artykuł poruszający istotny wątek materii dotyczącej raportowania schematów podatkowych, tj. ocenę, kiedy występuje kryterium głównej korzyści, czyli jedna z przesłanek do powstania obowiązku zaraportowania schematu. Artykuł pt. Zakres pojęciowy i przesłanki zastosowania kryterium głównej korzyści w raportowaniu schematów podatkowych omawia charakter prawny kryterium głównej korzyści związanego w raportowaniu schematów podatkowych. Publikacja porusza problematykę zakresu omawianego kryterium oraz warunków uznania go za spełnione. Autor podejmuje próbę wyjaśnienia jak należy interpretować każdą przesłankę spełnienia kryterium głównej korzyści: uzyskania korzyści podatkowej, motywacji podatnika do osiągnięcia tej korzyści oraz co do istnienia ewentualnej alternatywnej drogi postępowania.

W umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę występują dwie metody eliminacji podwójnego opodatkowania: metoda zwolnienia (wyłączenia) i metoda zaliczenia (kredytu podatkowego). Celem artykułu pt. Rozliczanie straty zagranicznego zakładu na podstawie metody zaliczenia (kredytu podatkowego) jest porównanie regulacji w zakresie unikania podwójnego opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu prowadzenia działalności za granicą za pośrednictwem stałego zakładu na podstawie metody zwolnienia oraz metody zaliczenia. W artykule porównano zastosowanie tych metod w sytuacji, gdy działalność przedsiębiorstwa prowadzona poprzez zakład położony za granicą przynosi stratę. W przypadku metody proporcjonalnego zaliczenia polski rezydent podatkowy ma możliwość odliczenia w Polsce straty stałego zakładu ulokowanego za granicą poprzez uwzględnienie przychodów i kosztów zakładu przy obliczeniu swojego dochodu podlegającego opodatkowaniu w kraju, a następnie pomniejszenie podatku krajowego o podatek zapłacony w państwie źródła. Możliwość taka nie występuje w przypadku zastosowania metody zwolnienia, ponieważ przychody pochodzące ze źródeł zagranicznych i związane z nimi koszty uzyskania przychodów nie są włączone do podstawy opodatkowania podatkiem krajowym, chyba że likwidacja zakładu położonego w innym państwie członkowskim UE prowadziłaby do niemożności rozliczenia straty i naruszenia swobody przedsiębiorczości.