Przegląd Podatkowy - Nr 10/2022 [378]

Drodzy Czytelnicy, znane są już szczegóły trzeciej odsłony SLIM VAT. Kolejny pakiet ułatwień dla podatników przedstawiony przez Ministerstwo Finansów ma w założeniu uprościć proces rozliczania VAT. Po przeprowadzeniu prekonsultacji, w dniu 4.08.2022 r., został upubliczniony projekt ustawy. Proponowane zmiany są niejednokrotnie istotne, a ich potencjalny zakres oddziaływania szeroki. Dlatego też zasadne jest poddanie ich analizie na tle obowiązującego stanu prawnego i dotychczasowej praktyki oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.  W tym oraz kolejnych numerach czasopisma analizujemy te zmiany. Artykuł pt. SLIM VAT po raz trzeci. Analiza zmian w VAT – prawo do odliczenia, transakcje wewnątrzunijne oraz e-commerce  dotyczy zmian wynikających ze SLIM VAT 3 w zakresie prawa do odliczenia oraz transakcji wewnątrzunijnych. Czy ich wdrożenie faktycznie przyczyni się do uproszczenia rozliczeń podatkowych w VAT i czy będą one stanowiły praktyczne ułatwienia dla podatników?

Wyrokiem z 15.12.2021 r., III FSK 4061/21, NSA uściślił wyrok TK z 24.02.2021 r., SK 39/19. Co zmienia on w podatku od nieruchomości? Zachęcamy do lektury glosy pt. Ustawa podatkowa a wyrok interpretacyjny Trybunału Konstytucyjnego. Pojęcie „gruntów, budynków, budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej” po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24.02.2021 r., SK 39/19, podejmującej ten o dużym znaczeniu praktycznym temat. W uzasadnieniu glosowanego wyroku NSA podjął próbę zastosowania wyroku TK w indywidualnej sprawie podatkowej. Chodzi o wyrok stwierdzający niekonstytucyjność przepisu zawierającego definicję legalną, współokreślającą przedmiot opodatkowania oraz stawkę w podatku od nieruchomości. Wyrok TK jest przy tym wyrokiem interpretacyjnym, zaś powodem stwierdzenia niekonstytucyjności było nieadekwatne, a przez to niekompletne określenie definiowanego pojęcia, co zmusza do poszukiwania przesłanek niewyartykułowanych wprost w ustawie podatkowej. Zdaniem autora glosy, NSA nie uwzględnił wynikającego z art. 217 Konstytucji RP wymagania oparcia rozstrzygnięcia na przepisie ustawy podatkowej.

Od stycznia 2021 r. podatnikami CIT stały się dwa typy spółek osobowych, które osobowości prawnej nie miały i nadal nie mają. Mowa o spółkach komandytowych oraz spółkach jawnych. Spółki jawne stały się podatnikami od początku roku obrotowego lub od 1.05.2021 r. Inaczej jednak niż w wypadku spółek komandytowych, nie zdecydowano się na opodatkowanie CIT wszystkich spółek jawnych. Podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych mogą być spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne. W związku z tym spółki jawne, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, nadal są traktowane jako podmioty transparentne na gruncie podatku dochodowego i nie podlegają opodatkowaniu CIT. Zagadnienia te są przedmiotem rozważań w artykule pt. Status spółki jawnej w podatku dochodowym.

W dniu 22.03.2021 r. Rada Unii Europejskiej uchwaliła dyrektywę 2021/514 zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania . Jednym z obszarów problemowych podjętych przez dyrektywę 2021/514, który jest istotny dla obecnej praktyki transgranicznych kontroli podatkowych, jest wprowadzenie ram prawnych dla przeprowadzania tzw. wspólnych kontroli (joint audits) w ramach UE. Wspólne kontrole mają się istotnie przyczynić do rozwoju współpracy administracji podatkowych państw członkowskich UE, a w konsekwencji – do unikania transgranicznych sporów podatkowych, szczególnie z obszaru cen transferowych. W artykule pt. Wspólne kontrole w UE – nowe narzędzie transgranicznej współpracy organów podatkowych. Znaczenie dla cen transferowych przedstawiono przyczyny wprowadzenia wspólnych kontroli do prawa Unii Europejskiej, omówiono założenia nowego narzędzia służącego do unikania sporów podatkowych, jak również przeanalizowano zastosowania wspólnych kontroli, w szczególności w cenach transferowych jako dziedzinie podatków międzynarodowych.

W dniu 20 października przypada Międzynarodowy Dzień Mediacji, polecam zatem lekturze artykuł pt. Podatek dochodowy od osób fizycznych jako czynnik zniechęcający do mediacji odnoszący się do skutków podatkowych PIT odnośnie do mediacji pozasądowej. Jego celem jest przedstawienie potrzeby zmiany przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, polegającej na rozszerzeniu katalogu zwolnień od podatku dochodowego od osób fizycznych o ugodę pozasądową. Jest to szczególnie ważne z perspektywy mediacji pozasądowej. Zdaniem autora konieczność zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku, gdy została zawarta ugoda pozasądowa i nastąpiła wypłata odszkodowania zadośćuczynienia lub odszkodowania z majątku osobistego, jest czynnikiem, który może zniechęcić skutecznie do mediacji, dlatego autor postuluje zmianę przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przez dodanie ugód pozasądowych do kategorii zwolnionych z podatku dochodowego od osób fizycznych zarówno w kwestii świadczenia głównego, jak i odsetek.