Przegląd Podatkowy - Nr 8/2021 [364]

Drodzy Czytelnicy, wyrok WSA w Warszawie z 22.04.2021 r., III SA/Wa 745/21, jest dość zaskakujący. Artykuł pt. „Napięcie interesów” między udziałowcem a spółką jako element podatkowego stanu faktycznego kluczowy dla zastosowania art. 199a § 2 Ordynacji podatkowej. Kilka uwag na tle wyjątkowo długiego ping-ponga sądowego – wyrok WSA w Warszawie z 22.04.2021 r., III SA/Wa 745/21 dotyczy serii wyroków sądów administracyjnych w tej samej sprawie. W ostatnim wyroku z serii podatnik przegrał, gdyż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że brak było wystarczającego napięcia w relacji między spółką a jej jedynym udziałowcem. Gorąco polecam lekturę opracowania dotyczącego istnienia owego napięcia pomiędzy interesem spółki a interesem wspólnika, którego udziały zostają przymusowo umorzone.

W artykule pt. Obowiązki informacyjne doradcy podatkowego na gruncie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu kompleksowo omawiamy nowe obowiązki doradcy podatkowego, który jest jedną z instytucji obowiązanych do przestrzegania przepisów ww. ustawy. Na doradcy podatkowym ciąży m.in. obowiązek zawiadamiania Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o określonych okolicznościach związanych z wystąpieniem ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Celem artykułu jest ustalenie zakresu tych obowiązków i okoliczności wyłączających obowiązki informacyjne. Uwzględnia on zmiany wchodzące w życie 31.07.2021 r. oraz 31.10.2021 r. – wynikające z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z 30.05.2018 r. zmieniającej dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniającej dyrektywy 2009/138/WE i 2013/36/UE, transponowanej ustawą z 30.03.2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 815 ze zm.). Autor wskazuje także na istotne wyodrębnienie tych obowiązków informacyjnych w odniesieniu do spoczywających na radcach prawnych i adwokatach, a przedstawione przykłady pozwalają na praktyczną analizę przepisów.

Ministerstwo Finansów w ramach pakietu zmian Polski Ład planuje wprowadzenie tzw. VAT-owskiej grupy podatkowej jako instrumentu wspierania biznesu w okresie po pandemii COVID-19. Rozwiązanie to pozwala na uproszczenie rozliczeń pomiędzy przedsiębiorstwami w ramach takiej grupy. Może zmniejszyć obciążenia VAT w branżach z ograniczoną możliwością odliczenia podatku naliczonego, a także poprawić płynność przedsiębiorstw w ramach mechanizmu podzielonej płatności. Z drugiej strony niesie ze sobą wiele dodatkowych obowiązków i ryzyk dla korzystających z tego rozwiązania przedsiębiorstw. Wiele problemów, z którymi może spotkać się w przyszłości polski podatnik, było rozpatrywanych w ponad 1.000 orzeczeniach niemieckich sądów. Celem artykułu pt. VAT-owska grupa podatkowa. Niemieckie doświadczenia jest przedstawienie VAT-owskiej grupy podatkowej w świetle prawie 100-letnich niemieckich doświadczeń.

Publikujemy także drugą część artykułu przedstawiającego treść wybranych orzeczeń sądów krajowych państw Unii Europejskiej wydanych po wyrokach Trybunału Sprawiedliwości z 2019 r. w sprawach duńskich. W pierwszej części artykułu pt. Recepcja wyroków Trybunału Sprawiedliwości w sprawach duńskich przez judykaturę państw członkowskich UE/EFTA – nihil novi sub sole? zostały omówione wyroki sądów z Hiszpanii, Niderlandów oraz Włoch, a w części drugiej przeanalizowano rozstrzygnięcia sądowe ze Szwajcarii oraz Francji. Analiza przywołanych judykatów w świetle wyroków w sprawach duńskich potwierdza zdaniem autora dwa uniwersalne wnioski. Po pierwsze, ogólna unijna zasada zakazująca nadużycia prawa jest bezpośrednio stosowalna również w sytuacji braku jej implementacji do porządków prawnych przez poszczególne państwa członkowskie. Po drugie, na potrzeby prawa unijnego klauzula rzeczywistego właściciela jest konceptem ekonomicznym, skupiającym się na badaniu substancji oraz ekonomicznej rzeczywistości odbiorcy płatności.

Warto również zapoznać się z ciekawą argumentacją dotyczącą obniżenia poczucia pewności prawa, postępującego obniżenia jakości legislacji podatkowej, naruszania zasad określoności przepisów prawa oraz zakazu wstecznego jego działania. Wszystko to w kontekście prac Parlamentu uchwalającego przepisy wprowadzające podatek cukrowy w artykule pt. Podatek cukrowy, czyli o zasadzie prawidłowej legislacji i prawdopodobnym braku konsekwencji jej naruszenia. Parlament określił datę wejścia w życie ustawy przy użyciu daty kalendarzowej, a następnie przekroczył ten termin wskutek opóźnień prac legislacyjnych. Aby nie powtarzać ponownie procedury legislacyjnej, zdecydował się znowelizować nieuchwalone jeszcze przepisy i w ten sposób przesunąć wejście w życie ustawy wprowadzającej podatek cukrowy. Taki tryb uchwalenia ustawy wprowadzającej podatek cukrowy naruszył zasady prawidłowej legislacji, w szczególności zasadę określoności i zasadę lex retro non agit. Naruszenie zasady określoności wynika z naruszenia szeregu podstawowych zasad techniki prawodawczej i powinno pociągać za sobą niekonstytucyjność uchwalonych przepisów. Naruszenie zakazu niedziałania prawa wstecz być może znajduje usprawiedliwienie, ponieważ – paradoksalnie – miało przeciwdziałać retroaktywnemu wprowadzeniu podatku cukrowego.