PRAWO HANDLOWE
Paweł Popardowski
str. 5
Zbigniew Kuniewicz, Katarzyna Malinowska-Woźniak
str. 19
Dominika Wajda
str. 24
Piotr Sekinda
str. 30
Adam Olszewski
str. 38
Grzegorz Pawłowski
str. 46
Maciej Zych
str. 54
Mateusz Czepukojć
str. 64
WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA
Agnieszka Sztoldman
str. 72
Andrzej Potasz
str. 84
Michał Gajdus
str. 91
PODATKI
Maciej Wojtuń
str. 99
Rafał Bernat
str. 109
Grzegorz Borkowski
str. 117
VARIA
Małgorzata Sekuła-Leleno
str. 123
Table of Contents & Abstracts
str. 133
Paweł Popardowski
Kodeks spółek handlowych w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego
Niniejszy przegląd orzecznictwa poświęcony jest analizie judykatury Sądu Najwyższego (dalej SN) związanej merytorycznie z szeroko rozumianą problematyką spółek prawa handlowego. W przeglądzie omówione zostały cztery orzeczenia wydane przez SN w 2016 r. Dotyczą one zróżnicowanych zagadnień problemowych ujawniających się na tle regulacji kodeksu spółek handlowych, w tym m.in. kwestii: przynależności majątkowej udziałów w spółce z o.o. nabytych przez jednego z małżonków ze środków pochodzących z ich majątku wspólnego, trybu zbycia z wolnej ręki nieruchomości spółki w toku jej likwidacji oraz odpowiedzialności spółek w ramach podziału przez wydzielenie.
Początek strony
Zbigniew Kuniewicz, Katarzyna Malinowska-Woźniak
Status prawny oddziału przedsiębiorcy zagranicznego
Zasady tworzenia i funkcjonowania oddziałów przedsiębiorców zagranicznych reguluje ustawa z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Żaden przepis ustawy nie przyznaje wprost oddziałowi przedsiębiorcy zagranicznego zdolności prawnej. Mimo to pojawiają się wątpliwości w zakresie statusu prawnego oddziału przedsiębiorcy zagranicznego. Sprowadzają się one do odpowiedzi na pytania, czy oddział przedsiębiorcy zagranicznego ma zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych, zdolność sądową oraz zdolność procesową, czy też może występując w obrocie, oddział korzysta ze zdolności prawnej przedsiębiorcy zagranicznego. Pojawia się również pytanie, czy obowiązek wpisu oddziału przedsiębiorcy zagranicznego do rejestru przedsiębiorców przesądza o tym, że oddziałowi przysługuje status przedsiębiorcy.
Postanowienie Sądu Najwyższego z 9.07.2015 r. (I CSK 669/14)
Oddział zagranicznej osoby prawnej jest wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie częścią działalności gospodarczej, wykonywanej przez tę osobę prawną poza siedzibą tej osoby lub głównym miejscem wykonywania działalności (art. 5 pkt 4 u.s.d.g.). Takie wyodrębnienie a samodzielność organizacyjna, pojawiające się w kilku płaszczyznach (np. w zakresie uprawnienia do posługiwania się "firmą" oddziału - art. 43(6) k.c.; możliwością rejestracji oddziału w KRS - art. 36 pkt 14 ustawy o KRS) nie świadczy, oczywiście, o przyznaniu oddziałowi zdolności prawnej, a tym samym zdolności sądowej w rozumieniu art. 64 § 1 i § 1(1) k.p.c. Takimi zdolnościami dysponuje jedynie zagraniczna osoba prawna (zagraniczny przedsiębiorca) jako całość.
Początek strony
Dominika Wajda
Sprzeczność uchwały wspólników spółki z o.o. z umową spółki jako samodzielna przesłanka powództwa o uchylenie uchwały
Uchwała Sądu Najwyższego (dalej SN) z 10.03.2016 r. dotyczy istotnej w praktyce kwestii, czy w przypadku gdy uchwała zgromadzenia wspólników narusza "jedynie" umowę spółki z o.o., podmioty mające legitymację czynną do zaskarżenia uchwały będą mogły doprowadzić do wyeliminowania przez sąd z obrotu prawnego uchwały obarczonej taką wadliwością. Sąd Najwyższy we wskazanej uchwale uznał niesamoistny charakter przesłanki sprzeczności uchwały wspólników spółki z o.o. z umową spółki. W poniższej glosie zostanie przedstawiona argumentacja kwestionująca trafność przyjętego przez SN rozstrzygnięcia.
Uchwała Sądu Najwyższego z 10.03.2016 r. (III CZP 1/16)
Sprzeczność uchwały wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z umową spółki nie jest samodzielną przesłanką uzasadniającą uwzględnienie powództwa o uchylenie tej uchwały (art. 249 § 1 k.s.h.).
Początek strony
Piotr Sekinda
Odnowienie mandatu członka zarządu spółki z o.o. w drodze podjęcia uchwały per facta concludentia
Komentowany wyrok Sądu Najwyższego (dalej SN) zasługuje na uwagę, ponieważ poruszono w nim dwie kwestie istotne z punktu widzenia praktycznego. Po pierwsze, SN dokonał uporządkowania stanowisk, które pojawiały się w orzecznictwie sądowym oraz literaturze prawniczej w zakresie powoływania członków zarządu na czas nieoznaczony. Po drugie, jednoznacznie opowiedział się za możliwością odnowienia mandatu członka zarządu spółki z o.o. w drodze podjęcia uchwały per facta concludentia.
Wyrok Sądu Najwyższego z 4.03.2015 r. (IV CSK 340/14)
W braku wyraźnej regulacji w umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, iż członkowie zarządu są powołani na czas nieoznaczony, przy jednoczesnym braku wskazania, że są oni powoływani na określoną tam kadencję (np. 3 lat), przepis art. 202 § 1 k.s.h. wprowadza domniemanie, że kadencja członka zarządu trwa jeden rok. Oznacza to, że zarządcy muszą co roku poddać się weryfikacji wspólników. Wspólnicy niezadowoleni z pracy zarządu nie "odnowią" mandatu członkom zarządu, których roczna kadencja się zakończyła
Początek strony
Adam Olszewski
Orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej względem członka zarządu spółki z o.o. będącej komplementariuszem w niewypłacalnej spółce komandytowej
Uzasadniając glosowane postanowienie, Sąd Najwyższy (dalej SN) m.in. przyjął istnienie legitymacji biernej członka zarządu spółki z o.o. będącej komplementariuszem w niewypłacalnej spółce komandytowej w postępowaniu w sprawie orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej (tzw. postępowanie zakazowe). Powyższe zapatrywanie SN może budzić wiele wątpliwości. Dodatkowo warto rozważyć konsekwencje wejścia w życie ustawy - Prawo restrukturyzacyjne.
Postanowienie Sądu Najwyższego z 19.06.2015 r. (IV CSK 564/14)
Z art. 21 ust. 2 p.u.n. (obecnie art. 21 ust. 2 pr. up. - przyp. red.) w powiązaniu z art. 117 k.s.h. wynika, że obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki komandytowej w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, obciąża, pod rygorem m.in. sankcji przewidzianej w art. 373 ust. 1 pkt 1 p.u.n. (obecnie art. 373 ust. 1 pkt 1 pr. up. - przyp. red.), komplementariuszy umocowanych do reprezentowania spółki. W przypadku gdy komplementariuszem jest spółka z o.o., obowiązek ten rozciąga się na członków jej zarządu.
Początek strony
Grzegorz Pawłowski
Niedopuszczalność pozorna
Praktyczne implikacje ostatniej uchwały Sądu Najwyższego (dalej SN) dotyczącej prokury łącznej niewłaściwej należy raczej rozpatrywać w kategorii uporządkowania wykładni prawa dla bezpieczeństwa obrotu prawnego aniżeli odejścia od wcześniejszych poglądów akcentujących swobodę podmiotów gospodarczych w zakresie ustanawiania zasad reprezentacji.
Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 30.01.2015 r. (III CZP 34/14)
Niedopuszczalny jest wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym jednego prokurenta z zastrzeżeniem, że może on działać tylko łącznie z członkiem zarządu.
Początek strony
Maciej Zych
Stosunek klauzuli porządku publicznego do podstaw uchylenia wyroku arbitrażowego uwzględnianych na wniosek
Wyrok Sądu Najwyższego (dalej SN) z 28.11.2013 r. (IV CSK 187/13) nie wzbudził jak dotąd większego zainteresowania doktryny, mimo że dotyka ważnego pytania o to, czy klauzula porządku publicznego, jako podstawa uchylenia wyroku arbitrażowego, ma treść jedynie materialnoprawną czy także procesową. Glosowane orzeczenie stanowi kolejny krok w orzecznictwie SN wspierający tę drugą tezę, interesujący z powodu przedstawionego uzasadnienia.
Wyrok Sądu Najwyższego z 28.11.2013 r. (IV CSK 187/13)
Zakresy zastosowania przepisów określających przyczyny uchylenia wyroku sądu polubownego nie pokrywają się, dlatego dane zdarzenie mogące stanowić przyczynę uchylenia wyroku sądu polubownego określoną w art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c. nie może być jednocześnie kwalifikowane jako przyczyna uchylenia wyroku sądu polubownego przewidziana w innych przepisach art. 1206 k.p.c.
Początek strony
Mateusz Czepukojć
Problematyka środków pieniężnych zgromadzonych na koncie bankowym w kontekście przedmiotu przestępstwa z art. 299 k.k.
W niniejszej glosie rozważany jest problem pojawiający się w przypadku, gdy na rachunku bankowym znajdują się środki pieniężne, które pochodzą z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, a tym bardziej, jeżeli na rachunku znajdują się lub znajdowały się w przeszłości także środki pochodzące z legalnego źródła. Początkowe rozważania ogniskują się wokół analizy pojęcia rachunku bankowego oraz statusu środków pieniężnych na nim zgromadzonych. Następnie zaś dokonano analizy pozwalającej na ustalenie, jaka wartość środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym pochodzi z czynu zabronionego, a co za tym idzie, kiedy i w jakim zakresie sprawca oddziałuje na te środki w sposób przestępny, tj. skutecznie realizując czynność wykonawczą (pranie) skierowaną wobec określonej kwotowo ilości środków przechowywanych na danym rachunku. W glosie zaakcentowano również inne judykaty Sądu Najwyższego (dalej SN) dotyczące "prania pieniędzy", które problemowo odnoszą się do leżącego u podstaw uchwały stanu faktycznego i które w szerszy sposób pozwalają rozważyć i zrozumieć zarówno glosowaną uchwałę, jak i samą istotę przestępstwa stypizowanego w art. 299 kodeksu karnego.
Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 24.06.2015 r. (I KZP 5/15)
Przedmiotem przestępstwa określonego w art. 299 § 1 k.k. mogą być przechowywane na rachunku bankowym środki pieniężne do wysokości równej wartości korzyści majątkowych, któ rych dotyczyła czynność wykonawcza.
Początek strony
Agnieszka Sztoldman
Wydanie korzyści z korzystania z wynalazku przed uzyskaniem patentu
Komentowany wyrok stanowi pierwszą wypowiedź Sądu Najwyższego (dalej SN) dotyczącą kwestii ważnej z perspektywy zarówno praktycznej, jak i teoretycznej, czy w razie korzystania z wynalazku współuprawnieni do patentu przed uzyskaniem patentu obowiązani są do rozliczenia uzyskanych korzyści jeszcze przed rozstrzygnięciem o udzieleniu lub odmowie udzielenia patentu. Zagadnienie to wiąże się z szerszą problematyką, odnoszącą się do podstawowych konstrukcji w prawie patentowym, tj. korzystania z wynalazku, relacji między sytuacją współtwórcy wynalazku, współuprawnionego do patentu i współuprawnionego z patentu oraz stosunku wewnętrznego między współuprawnionymi do patentu. Autorka nie podziela tezy SN, że współtwórcy wynalazku mogą żądać wydania korzyści z korzystania z wynalazku przez innych współtwórców przed udzieleniem patentu. W ocenie autorki nie można też przychylić się do stwierdzenia SN, że reguła podziału korzyści obejmuje korzyści z korzystania z rozwiązania technicznego, niezależnie od jego zdolności patentowej.
Wyrok Sądu Najwyższego z 11.02.2016 r. (V CSK 331/15)
Treść prawa współwynalazców już przed opatentowaniem wynalazku stwarza uprawnionemu możliwość korzystania z przedmiotu tego prawa w sposób dowolny, byle niesprzeczny z ustawą, z zasadami współżycia społecznego oraz zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa. Gdy twórcami jest kilka osób, to wszyscy oni są współuprawnionymi do takiego wykorzystywania wynalazku jeszcze przed jego opatentowaniem i następstwem uzyskania z tego tytułu korzyści przez każdego z nich jest powinność rozliczenia się z niej z pozostałymi współtwórcami.
Początek strony
Andrzej Potasz
Odsprzedaż "używanych" kopii objętych licencją programów komputerowych na nośnikach materialnych, które nie są oryginalne
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości (dalej TS) będący przedmiotem niniejszej glosy nie jest może wyrokiem przełomowym, jak wydany w 2012 r. wyrok w sprawie UsedSoft GmbH przeciwko Oracle International Corp. Z co najmniej trzech względów jest to jednak ważne orzeczenie. Po pierwsze, TS potwierdził dotychczasowy kierunek orzecznictwa, zgodnie z którym przy zachowaniu określonych warunków możliwa jest dalsza odsprzedaż programu komputerowego. Po drugie, TS przyjął, że odsprzedaż programu komputerowego zakupionego na nośniku materialnym, jeżeli nośnik oryginalny uległ zniszczeniu, a uprawniony do sprzedaży wykonał legalnie kopię zapasową nośnika, nie jest możliwa bez wyraźnej zgody producenta oprogramowania. Powyższą tezę można uznać za kontrowersyjną, w szczególności biorąc pod uwagę nieuzasadnione niczym uprzywilejowanie sytuacji nabywców programów komputerowych w formie on-line, czyli bez materialnego nośnika, których nie dotknie takie ograniczenie. Po trzecie, TS wskazał na rozkład ciężaru dowodu w sprawach dotyczących wyczerpania prawa do dystrybucji oprogramowania komputerowego.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 12.10.2016 r. w sprawie C-166/15, Aleksandrs Ranks i Jurijs Vasilevičs przeciwko Finanu un ekonomisko noziegumu izmekleanas prokoratura i Microsoft Corp.
Artykuł 4 lit. a i c i art. 5 ust. 1 i 2 dyrektywy Rady 91/250/EWG z dnia 14.05.1991 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych należy interpretować w ten sposób, że o ile pierwotny nabywca kopii programu komputerowego objętego licencją na nieograniczone używanie jest uprawniony do odsprzedaży dalszemu nabywcy tej używanej kopii i swojej licencji, o tyle nie może on natomiast - gdy oryginalny nośnik materialny kopii, którą początkowo mu wydano, jest uszkodzony, zniszczony lub został zagubiony - dostarczyć temu dalszemu nabywcy swojej kopii zapasowej tego programu bez zezwolenia uprawnionego.
Początek strony
Michał Gajdus
Wynagrodzenie twórcy wynalazku po unieważnieniu patentu
Glosowane orzeczenie Sądu Najwyższego (dalej SN) dotyczy kwestii wynagrodzenia twórcy wynalazku w przypadku unieważnienia patentu i jest warte uwagi z dwóch powodów. Po pierwsze, SN stwierdził, że w przypadku unieważnienia patentu twórcy wynalazku nie należy się wynagrodzenie. Jednocześnie uznał, że przesądzenie przez Urząd Patentowy RP o braku zdolności patentowej rozwiązania implikuje zarazem, że rozwiązanie to nie jest wynalazkiem. Tym samym SN błędnie utożsamił pojęcia wynalazku i wynalazku mającego zdolność patentową. Wbrew opinii SN nie tylko rozwiązania chronione patentem są wynalazkami. Po drugie, w orzeczeniu tym przyjęto, że unieważnienie patentu wywołuje skutek ex tunc. Samo twierdzenie, że unieważnienie patentu ma skutek wsteczny, tj. patent jest traktowany tak, jak gdyby nigdy nie został udzielony, jest prawidłowe i nie może budzić wątpliwości. Jednakże z przyjętą przez SN tezą, że wsteczna skuteczność unieważnienia niejako automatycznie powoduje również unicestwienie innych, pośrednich następstw faktu istnienia patentu, nie sposób się zgodzić. Zaakceptowanie takiego poglądu oznaczałoby, że unieważnienie patentu wpływa na (i nierzadko unicestwia) stosunki prawne, które nie wynikają wprost z decyzji o udzieleniu patentu. Niestety, komentowane orzeczenie jest kolejnym przykładem stanowiska SN, w którym bez należytego rozważenia konstrukcji skutku ex tunc przyjmuje, że wpływa on ex definitione na wszelkie stosunki prawne, chociaż fikcja wstecznej skuteczności zdarzeń prawnych ma swoje granice w prawie prywatnym.
Wyrok Sądu Najwyższego z 9.09.2015 r. (III PK 137/14)
Sąd cywilny jest związany decyzją administracyjną Urzędu Patentowego RP, wydaną w przewidzianym trybie, stosownie do kompetencji tego organu i na podstawie obowiązującego prawa. Decyzja Urzędu Patentowego o unieważnieniu patentu na wynalazek ze względu na brak zdolności patentowej pracowniczego projektu racjonalizatorskiego wywołuje skutek ex tunc. Twórcy nie należy się wynagrodzenie za korzystanie z wynalazku w przypadku unieważnienia patentu.
Początek strony
Maciej Wojtuń
Skutki podatkowe objęcia (nabycia) akcji w ramach pracowniczych programów motywacyjnych
Wykorzystywanie przez grupy kapitałowe niestandardowych form wynagradzania pracowników powoduje wiele problemów podatkowych. Pracownicze programy motywacyjne są stosowane przede wszystkim w odniesieniu do kadry menadżerskiej i zazwyczaj polegają na przekazaniu pracownikom spółki zależnej akcji lub opcji na akcje spółki dominującej. Zagadnienia prawnopodatkowe związane z takimi przysporzeniami znalazły odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Początek strony
Rafał Bernat
Zwolnienie z VAT waluty wirtualnej Bitcoin
Obrót wirtualną walutą wzbudzał wielokrotnie kontrowersje w zakresie kwalifi kacji czynności sprzedaży Bitcoin na gruncie VAT. Orzeczenie w sprawie Skatteverket przeciwko David Hedqvist wywarło znaczący wpływ na polskie organy podatkowe, czego dowodem są wydane interpretacje indywidualne, zawierające uzasadnienie zaczerpnięte z wyroku Trybunału Sprawiedliwości (dalej TS). W glosowanym wyroku TS przychyla się do rozwiązania, w którym wymiana tego rodzaju waluty stanowi świadczenie usług i jest zwolniona z VAT. Tym samym potwierdzone zostało, że usługa w zakresie obrotu walutą wirtualną jest czynnością traktowaną na gruncie VAT jako mogącą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Bitcoin ze względu na swój charakter nie może zostać uznany za miernik wartości, jednak strony umowy mogą się rozliczać za pośrednictwem tego pieniądza cyfrowego.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie C-264/14, Skatteverket przeciwko David Hedqvist
1) Artykuł 2 ust. 1 lit. c dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że odpłatne świadczenie usług w rozumieniu tego przepisu stanowią transakcje, takie jak opisane w postępowaniu głównym, polegające na wymianie waluty tradycyjnej na jednostki wirtualnej waluty Bitcoin i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną po jakiej je sprzedaje klientom.
2) Artykuł 135 ust. 1 lit. e dyrektywy 2006/112 należy rozumieć w ten sposób, że świadczenie usług takich jak w postępowaniu głównym, które polegają na wymianie walut tradycyjnych na jednostki wirtualnej waluty Bitcoin i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom, stanowi transakcje zwolnione z podatku od wartości dodanej w rozumieniu tego przepisu. Artykuł 135 ust. 1 lit. d i f dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że takie świadczenie usług nie wchodzi w zakres stosowania tych przepisów.
Początek strony
Grzegorz Borkowski
Wyłączenie darowizny z kosztów
Glosowane orzeczenie dotyczy wydatków dewelopera na zagospodarowanie terenu wokół budynku i związanych z tym kosztów uzyskania przychodu. W świetle przedstawionego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej NSA) nie podlegają odliczeniu od przychodu wydatki poniesione na uatrakcyjnienie okolicy wokół wybudowanego budynku. Na uwagę zasługuje rozbieżność stanowisk sądów obu instancji.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13.09.2016 r. (II FSK 2186/14)
Określenie "darowizna", o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 14 u.p.d.o.p. należy rozumieć w cywilistycznym, określonym w art. 888 § 1 k.c. znaczeniu. (...) Skoro zgodnie z art. 888 § 1 k.c. cel, motyw, pobudka świadczenia darczyńcy na rzecz obdarowanego nie mają znaczenia dla oceny umowy jako darowizny, a art. 16 ust. 1 pkt 14 u.p.d.o.p. wyłącza z kosztów uzyskania przychodów świadczenia m.in. z umów darowizny, to cele te, pobudki i motywy nie mają żadnego znaczenia dla wykładni art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Świadczenia z umowy darowizny z mocy art. 16 ust. 1 pkt 14 u.p.d.o.p. nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.
Początek strony
Małgorzata Sekuła-Leleno
Legitymacja procesowa czynna klientów niewypłacalnych biur podróży do samodzielnego dochodzenia roszczeń przed sądem
Pojęcie legitymacji procesowej odnosi się do sfery cywilnych praw i obowiązków o charakterze materialno-prawnym. Jej przesądzenie ma podstawowe znaczenie dla prawidłowego dochodzenia ochrony praw na drodze sądowej. Jakkolwiek przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie zawierają definicji legalnej legitymacji procesowej, w judykaturze przyjmuje się generalnie, że legitymacja procesowa jest właściwością podmiotu, w stosunku do którego sąd może rozstrzygnąć o istnieniu albo nieistnieniu konkretnej normy prawnej przytoczonej w powództwie. Legitymacja procesowa przesądza zatem o posiadaniu materialnego uprawnienia do żądania wszczęcia konkretnego postępowania. W każdej sprawie cywilnej obowiązkiem sądu jest rozstrzygnięcie, czy strony są jednocześnie stronami spornego stosunku prawnego, a stwierdzenie braku tej zgodności prowadzi do stwierdzenia braku legitymacji procesowej po stronie powoda lub pozwanego, czego skutkiem jest oddalenie powództwa.
Uchwała Sądu Najwyższego z 19.05.2016 r. (III CZP 18/16)
Klient niewypłacalnego biura podróży jest legitymowany do dochodzenia od ubezpieczyciela zobowiązanego z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną.
Początek strony