Europejski Przegląd Sądowy - Nr 3/2015 [114]

ARTYKUŁY I ROZPRAWY

Sławomir Dudzik

• Gospodarowanie częstotliwościami radiowymi w prawie Unii Europejskiej

str. 4

Tadeusz Zembrzuski

• Skuteczny środek odwoławczy przed organami krajowymi a prawo do rozpoznawania sprawy sądowej w rozsądnym terminie - rozważania na tle wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 24.06.2014 r. w sprawie Grzona przeciwko Polsce (skarga nr 3206/09)

str. 13

Marcin Hotel

• Wybrane zagadnienia nowej europejskiej regulacji dotyczącej nadużyć na rynku kapitałowym

str. 21

Alicja Sikora

• Wybrane aspekty publicznego finansowania energii odnawialnej w świetle zasad pomocy państwa

str. 28

PRZEGLĄDY ORZECZNICTWA

Agnieszka Knade-Plaskacz

• Naruszenie klauzuli porządku publicznego i pozbawienie strony możliwości obrony jako przesłanki odmowy uznania orzeczenia zagranicznego w sprawach cywilnych i handlowych w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości

str. 34

GLOSY

Adam Ploszka

• Europejska Konwencja Praw Człowieka a insider trading
  - glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Grande Stevens i inni przeciwko Włochom (skargi nr 18640/10, nr 18647/10, nr 18663/10, nr 18668/10, nr 18698/10)

str. 40

Karolina Sztobryn

• Ochrona nietekstowych elementów programu komputerowego
  - glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 2.05.2012 r. w sprawie C-406/10 SAS Institute Inc. przeciwko World Programming Ltd.

str. 47

KAMIENIE MILOWE ORZECZNICTWA

Agnieszka Knade-Plaskacz

• Unijny system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych - zgodność wtórnego prawa UE z umowami międzynarodowymi i międzynarodowym prawem zwyczajowym - wprowadzenie i wyrok TS z 21.12.2011 r. w sprawie C-366/10 Air Transport Association of America i inni przeciwko Secretary of State for Energy and Climate Change

str. 53

UNIJNE ORZECZNICTWO SĄDÓW POLSKICH

Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego (Jakub Królikowski)
str. 59

Orzecznictwo Sądu Najwyższego (Monika Domańska)
str. 60

Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego (Agata Hauser, Robert Talaga)
str. 62

Sławomir Dudzik
Gospodarowanie częstotliwościami radiowymi w prawie Unii Europejskiej
Łączność elektroniczna odgrywa współcześnie kluczową rolę w codziennym życiu jednostek i społeczeństw. Stanowi również jeden z najszybciej rozwijających się sektorów gospodarki. Spektakularny wzrost odnotowuje przy tym łączność bezprzewodowa, wykorzystująca na swe potrzeby częstotliwości radiowe (np. telefonia komórkowa, sieci Wi-Fi)1. Częstotliwości są też wykorzystywane w innych sektorach, np. na potrzeby działalności nadawczej (telewizyjnej i radiowej), w produkcji, transporcie oraz na potrzeby niekomercyjnych usług podstawowych (obrona, służby ratownicze i ochrona środowiska). Gospodarowanie częstotliwościami staje się zatem jedną z kluczowych funkcji państwa (w wymiarze zarówno społecznym, jak i gospodarczym), przy czym skutki działań lub zaniechań organów państwowych w tej sferze mogą na lata determinować kształt rynków łączności elektronicznej, a tym samym dostępność określonych usług dla obywateli.

Początek strony

Tadeusz Zembrzuski
Skuteczny środek odwoławczy przed organami krajowymi a prawo do rozpoznania sprawy sądowej w rozsądnym terminie - rozważania na tle wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 24.06.2014 r. w sprawie Grzona przeciwko Polsce (skarga nr 3206/09)
W orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (dalej jako ETPCz) pojawiają się wypowiedzi, że powództwo o odszkodowanie z art. 417 kodeksu cywilnego jest "skutecznym środkiem odwoławczym" w rozumieniu art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w celu ochrony prawa do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie. Powództwo odszkodowawcze nie jest jednak samodzielnym i skutecznym środkiem prawnym, który obok funkcji represyjnej powinien pełnić także funkcję prewencyjną. Umożliwia ono wprawdzie stwierdzenie naruszenia gwarantowanego konwencyjnie prawa do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie, nie stwarza jednak możliwości wdrożenia odpowiedniej procedury naprawczej. Podejmowana próba zrównania charakteru i znaczenia powództwa ze skargą na przewlekłość postępowania wymaga krytycznej refleksji.

Początek strony

Marcin Hotel
Wybrane zagadnienia nowej europejskiej regulacji dotyczącej nadużyć na rynku kapitałowym
Celem obowiązujących na rynku kapitałowym zakazów związanych z nadużyciem informacji poufnych jest ochrona jego uczestników przed zjawiskiem asymetrii informacji. Stanowi to przejaw obowiązującej w prawie UE zasady równego dostępu do informacji, której ekonomicznym uzasadnieniem jest obniżenie kosztów pozyskania kapitału. Przyjmuje się, że sprawnie funkcjonujący rynek finansowy ma decydujące znaczenie dla wzrostu gospodarczego. W celu wzmocnienia integralności rynku 16.04.2014 r. przyjęto rozporządzenie MAR, które ujednolici w całej Unii Europejskiej prawo dotyczące nadużyć związanych z informacjami poufnymi. Niniejsze opracowanie stanowi porównanie obecnie obowiązującej w tym zakresie regulacji ze zmianami, które wejdą w życie 3.07.2016 r.

Początek strony

Alicja Sikora
Wybrane aspekty publicznego finansowania energii odnawialnej w świetle zasad pomocy państwa
Ochrona środowiska naturalnego, z punktu widzenia zasięgu regulacyjnego prawa unijnego, ma charakter wybitnie przekrojowy. W kontekście prawa pierwotnego granice polityki ochrony środowiska wyznaczone są za pośrednictwem celów o szerokim zakresie określonych w art. 191 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W konsekwencji ustawodawca unijny objął zakresem regulacji wyjątkowo zróżnicowane dziedziny, począwszy od problematyki ochrony przyrody, mechanizmów oddziaływania na środowisko, gospodarki odpadami, ochrony wód poprzez system jakości powietrza, działań przeciwko zmianom klimatu, a także nowych technologii. Pomimo że polityka ochrony środowiska należy w świetle art. 4 ust. 2 lit. e TFUE do kompetencji dzielonych między Unię a państwa członkowskie UE, cechuje ją szczególna intensywność regulacyjna. Ponadto, wraz w wejściem w życie Traktatu z Lizbony szczególnego znaczenia nabiera również art. 37 Karty Praw Podstawowych UE, a wraz z nim pytanie, jak interpretować zasadę wysokiego stopnia ochrony prawnośrodowiskowej z punktu widzenia praw jednostek?

Początek strony

Agnieszka Knade-Plaskacz
Naruszenie klauzuli porządku publicznego i pozbawienie strony możliwości obrony jako przesłanki odmowy uznania orzeczenia zagranicznego w sprawach cywilnych i handlowych w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości
Jednym z podstawowych celów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z 12.12.2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (dalej jako rozporządzenie nr 1215/2012) jest ułatwienie swobodnego przepływu orzeczeń pomiędzy państwami członkowskimi UE. Zgodnie z art. 36 ust. 1 rozporządzenia nr 1215/2012 orzeczenia wydane w jednym państwie członkowskim są uznawane w innych państwach UE, bez potrzeby przeprowadzania specjalnego postępowania. Ponieważ uznawanie orzeczeń wydanych przez sądy państw członkowskich powinno się opierać na zasadzie wzajemnego zaufania, rozporządzenie nr 1215/2012 w sposób wyczerpujący określa w art. 45 przesłanki odmowy uznania, wśród których ultima ratio stanowią: naruszenie porządku publicznego oraz pozbawienie strony możliwość obrony.

Początek strony

Adam Ploszka
Europejska Konwencja Praw Człowieka a insider trading
- glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Grande Stevens i inni przeciwko Włochom (skargi nr 18640/10, nr 18647/10, nr 18663/10, nr 18668/10, nr 18698/10)
Znaczenie europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (dalej jako EKPCz lub Konwencja)1 dla kształtowania standardów przestrzegania praw człowieka jest znaczne. Liczne wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (dalej jako ETPCz) stojącego na straży przestrzegania EKPCz prowadzą do wyeliminowania lub chociażby w istotnym stopniu ograniczenia wielu z systemowych problemów prawnych państw-stron Konwencji. Część z tych wyroków nie byłaby wydana, gdyby nie stosowanie przez ETPCz specyficznej metody interpretacji przepisów EKPCz jako żywego instrumentu (ang. living instrument). Metoda ta pozwala na dopasowywanie Konwencji do wyzwań prawnych współczesnych państw demokratycznych, w szczególności wpływanie w coraz większym stopniu na funkcjonowanie biznesu. Takie podejście, przykładowo, pozwoliło na objęcie ochroną konwencyjną postępowania polubownego (arbitrażu) czy postępowań w sprawach podatkowych4. W jednym z najnowszych orzeczeń z 4.03.2014 r. w sprawie Grande Stevens i inni przeciwko Włochom (skargi nr 18640/10, nr 18647/10, nr 18663/10, nr 18668/10, nr 18698/10) ETPCz, zasiadając w składzie izby, podjął się oceny włoskiego postępowania w sprawie insider trading z punktu widzenia zgodności z prawami i wolnościami wynikającymi z EKPCz. Pojęcie insider trading w ogólności jest używane na określenie transakcji papierami wartościowymi spółki dokonywanych przez osoby mające dostęp do informacji poufnych w celu osiągnięcia przez dokonujących transakcji zysku. Problematyka insider tradingu jest uregulowana w prawie polskim, o czym szerzej w ramach komentarza do glosowanego orzeczenia.

Początek strony

Karolina Sztobryn
Ochrona nietekstowych elementów programu komputerowego
- glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 2.05.2012 r. w sprawie C-406/10 SAS Institute Inc. przeciwko World Programming Ltd
W wyroku z 2.05.2012 r. w sprawie C-406/10 SAS Institute Inc. przeciwko World Programming Ltd Trybunał Sprawiedliwości (dalej jako TS) odpowiedział na 9 pytań prejudycjalnych sądu krajowego Anglii i Walii (High Court of Justice of England and Wales, Chancery Division), mających na celu ustalenie przedmiotowego zakresu ochrony przewidzianego w dyrektywie 91/250/EWG o ochronie programów komputerowych (obecnie dyrektywa 2009/24/WE) oraz zasad ochrony podręcznika systemowego programu komputerowego jako utworu na podstawie dyrektywy 2001/29/WE w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym. W wyroku TS określił m.in., jakie elementy programu komputerowego nie podlegają ochronie na podstawie dyrektywy 91/250/EWG, wskazał okoliczności ograniczenia wyłącznych praw podmiotu uprawnionego do programu komputerowego, a także kiedy powielenie elementów opisanych w podręczniku użytkownika innego programu komputerowego w programie komputerowym lub w podręczniku użytkownika programu może stanowić naruszenie prawa autorskiego.

Początek strony

Agnieszka Knade-Plaskacz
Unijny system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych - zgodność wtórnego prawa UE z umowami międzynarodowymi i międzynarodowym prawem zwyczajowym
- wprowadzenie i wyrok TS z 21.12.2011 r. w sprawie C-366/10 Air Transport Association of America i inni przeciwko Secretary of State for Energy and Climate Change
Przedstawiony wyrok, wydany w składzie wielkiej izby, dotyczy zarówno europejskiej polityki klimatycznej, jak i relacji pomiędzy prawem unijnym a międzynarodowym prawem publicznym. Umowy międzynarodowe zawarte przez Unię są na podstawie art. 216 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej jako TFUE) wiążące dla instytucji unijnych i w konsekwencji mają pierwszeństwo przed przyjmowanymi przez nie aktami prawnymi. Istotne jest zatem określenie, czy i w jakim zakresie jednostki mogą powoływać się na umowy międzynarodowe i na zasady międzynarodowego prawa zwyczajowego, w celu zakwestionowania ważności aktu prawa wtórnego UE.

Początek strony

Back to top

Back to top

Back to top

Back to top