Europejski Przegląd Sądowy - Nr 11/2015 [122]

ARTYKUŁY I ROZPRAWY

Jan Barcz

• Niemiecka ustawa o płacy minimalnej (Mindestlohngesetz) w świetle prawa Unii Europejskiej

str. 4

Maciej Taborowski

• Naruszenie obowiązku notyfikacji przepisów technicznych (w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE) - uwagi na tle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11.03.2015 r. (P 4/14)

str. 14

Joanna Horyza

• Europejska inicjatywa obywatelska - analiza wymogów formalnych rejestracji na przykładzie skargi na decyzję o odmowie rejestracji inicjatywy STOP TTIP

str. 26

PRZEGLĄDY ORZECZNICTWA

Beata Rogowska-Rajda, Tomasz Tratkiewicz

• Nieodpłatne świadczenie usług w podatku VAT w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości

str. 35

GLOSY

Justyna Maliszewska-Nienartowicz

• Dyskryminacja pracownika ze względu na otyłość stanowiącą niepełnosprawność
  - glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 18.12.2014 r. w sprawie C-354/13 Fag og Arbejde (FOA) przeciwko Kommunernes Landsforening

str. 44

KAMIENIE MILOWE ORZECZNICTWA

Agnieszka Knade-Plaskacz

• Łączenie systemów uprawnień do emisji gazów cieplarnianych - negocjowanie umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska a zasada równowagi instytucjonalnej
  - wprowadzenie i wyrok TS (wielka izba) z 16.07.2015 r. w sprawie C-425/13 Komisja Europejska przeciwko Radzie Unii Europejskiej

str. 51

UNIJNE ORZECZNICTWO SĄDÓW POLSKICH

Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
(Jakub Królikowski)
str. 58

Orzecznictwo Sądu Najwyższego
(Monika Domańska)
str. 60

Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
(Agata Hauser, Robert Talaga)
str. 61

Warunki prenumeraty na 2016 r.
str. 64

Jan Barcz
Niemiecka ustawa o płacy minimalnej (Mindestlohngesetz) w świetle prawa Unii Europejskiej
Od 1.01.2015 r. Republika Federalna Niemiec, jako 22. państwo członkowskie UE, wprowadziła na mocy ustawy stawkę płacy minimalnej (8.50 euro za godzinę). Na szczeblu unijnym regulacje takie są, co prawda, popierane, niemniej niemiecka ustawa wzbudziła wiele istotnych problemów w świetle prawa unijnego. Chodzi bowiem o to, że zobowiązuje ona również pracodawców z siedzibą w innych państwach członkowskich do wypłaty swoim pracownikom wynagrodzenia według minimalnej stawki niemieckiej, jeżeli praca świadczona jest na terytorium RFN, niezależnie od czasu trwania takiego świadczenia. Regulacją taką zostały dotknięte przede wszystkim przedsiębiorstwa transportowe z siedzibą w Polsce. Przedsiębiorstwa te dokonują obecnie prawie 25% operacji transportowych na terytorium Unii Europejskiej, wytwarzają 6,6.% polskiego PKB (Polska jest w tym sektorze liderem, przed Hiszpanią i Niemcami), a ich liczba przekracza 30 tys. (głównie małych i średnich przedsiębiorstw). Odpowiednio poważne są konsekwencje gospodarcze i społeczne wprowadzenia wymogów niemieckiej ustawy: zagrożona może być egzystencja znacznej części (ponad 40%), zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw transportowych mających siedzibę w Polsce, a pracę może utracić ponad 50 tys. osób. Ustawa niemiecka spotkała się z krytyką nie tylko ze strony przedsiębiorstw transportowych, lecz także kilkunastu państw członkowskich, w tym Polski. Podzielając podnoszone zastrzeżenia, w maju 2015 r. Komisja Europejska (dalej jako Komisja) wszczęła w stosunku do RFN postępowanie na podstawie art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Początek strony

Maciej Taborowski
Skutki naruszenia obowiązku notyfikacji przepisów technicznych (w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE) - uwagi na tle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11.03.2015 r. (P 4/14)
W wyroku P 4/14 Trybunał Konstytucyjny uznał, że z perspektywy Konstytucji RP naruszenie obowiązku notyfikacji wynikającego z dyrektywy 98/34/WE nie ma istotnego znaczenia. Zarzucił przy tym Trybunałowi Sprawiedliwości (dalej jako TS), że w wyroku Fortuna przekroczył swoje kompetencje.

Początek strony

Joanna Horyza
Europejska inicjatywa obywatelska - analiza wymogów formalnych rejestracji na przykładzie skargi na decyzję o odmowie rejestracji inicjatywy STOP TTIP
Wśród 52 europejskich inicjatyw obywatelskich, które pojawiły się od 2012 r., 20 zostało odrzuconych na etapie wniosku o rejestrację z powodu wykraczania "w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji w zakresie przedkładania wniosku dotyczącego unijnego aktu prawnego w celu wprowadzenia w życie Traktatów" (art. 4 ust. 2 rozporządzenia n r 211/2011). W przypadku inicjatywy STOP TTIP dotyczącej wezwania do przygotowania projektu decyzji uchylającej mandat negocjacyjny udzielony Komisji Europejskiej (dalej jako Komisja) przez Radę do rokowań w sprawie umowy o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki, Komisja stwierdziła, że tego rodzaju decyzja nie jest aktem prawnym, a inicjatywa, jako wezwanie do zaniechania działania, nie realizuje celu "wprowadzenie w życie Traktatów". Czy jest to słuszne stanowisko? Zanim w tej sprawie głos zabierze Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako TSUE), poprzez analizę wymogów formalnych, autorka podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie o zasadność odmowy rejestracji inicjatywy STOP TTIP i szanse powodzenia skargi wniesionej do TSUE przez jej organizatorów.

Początek strony

Beata Rogowska-Rajda, Tomasz Tratkiewicz
Nieodpłatne świadczenie usług w podatku VAT w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości
W systemie VAT obowiązującym w państwach członkowskich UE podatkowi od wartości dodanej podlega każda odpłatna transakcja, której przedmiotem jest towar lub usługa, jeżeli jest realizowana przez podatnika działającego w takim charakterze. Odpłatność jest nieodzowną cechą transakcji podlegających zharmonizowanemu systemowi VAT Unii Europejskiej. Prawodawca unijny objął jednak podatkiem VAT również niektóre czynności nieodpłatne. Wśród nich należy wymienić m.in. nieodpłatne świadczenie usług. W dyrektywie 2006/112/WE1 nieodpłatnemu świadczeniu usług poświęcono zasadniczo tylko cztery artykuły2. Kwestie dotyczące wykładni nieodpłatnego świadczenia usług doczekały się jednak ponad 20 wyroków Trybunału Sprawiedliwości (dalej jako TS), w tym w wielu sprawach rozstrzyganych w Trybunale w Luksemburgu zachodziła konieczność wydania opinii przez rzeczników generalnych. Liczba wyroków TS i wydawanych do nich opinii rzeczników generalnych w zakresie nieodpłatnego świadczenia usług świadczy o tym, że interpretacja przepisów dyrektywy 2006/112/WE w omawianej kwestii miała często precedensowy charakter. Kierunki interpretacyjne w niektórych zagadnieniach problematycznych dotyczących nieodpłatnych świadczeń oraz w zakresie odliczania podatku naliczonego związanego z tymi świadczeniami wypracowane przez TS spowodowały ostatecznie reakcję prawodawcy unijnego, który przez zmianę dyrektywy 2006/112/WE wyłączył stosowanie opodatkowania nieodpłatnych świadczeń w niektórych sytuacjach (przy jednoczesnym zmodyfikowaniu zasad dotyczących odliczania podatku naliczonego związanego z tymi czynnościami). W niniejszym artykule zostanie podjęta próba syntetycznego ujęcia tez płynących zarówno z orzecznictwa TS, jak i opinii rzeczników generalnych, w zakresie nieodpłatnego świadczenia usług oraz skutków wprowadzenia zmian prawa unijnego w tym obszarze. Z uwagi na ograniczone ramy, opracowanie koncentruje się jedynie na podstawowych problemach dotyczących opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego świadczenia usług, w szczególności zostaną omówione: cel, zasady i skutki opodatkowania tych nieodpłatnych czynności. Jak już zasygnalizowano, zostaną omówione nowe zasady dotyczące przedmiotowej problematyki wynikające ze zmiany dyrektywy 2006/112/WE.

Początek strony

Justyna Maliszewska-Nienartowicz
Dyskryminacja pracownika ze względu na otyłość stanowiącą niepełnosprawność - glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 18.12.2014 r. w sprawie C-354/13 Fag og Arbejde (FOA) przeciwko Kommunernes Landsforening
"1. Wykładni prawa Unii należy dokonywać w ten sposób, że w kontekście zatrudnienia i pracy nie ustanawia ono ogólnej zasady niedyskryminacji ze względu na otyłość jako taką.
2. Wykładni dyrektywy Rady 2000/78/WE z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy należy dokonywać w ten sposób, że otyłość pracownika stanowi niepełnosprawność w rozumieniu tej dyrektywy, jeżeli stan ten powoduje ograniczenia wynikające w szczególności z długotrwałego osłabienia funkcji fizycznych, umysłowych lub psychicznych, które w oddziaływaniu z różnymi barierami mogą utrudniać danej osobie pełny i skuteczny udział w życiu zawodowym na równi z innymi pracownikami. Do sądu krajowego należy ocena, czy przesłanki te są spełnione w zawisłej przed nim sprawie".

Początek strony

Agnieszka Knade-Plaskacz
Łączenie systemów uprawnień do emisji gazów cieplarnianych - negocjowanie umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska a zasada równowagi instytucjonalnej - wprowadzenie i wyrok TS (wielka izba) z 16.07.2015 r. w sprawie C-425/13 Komisja Europejska przeciwko Radzie Unii Europejskiej
Przedstawiony wyrok, wydany w składzie wielkiej izby, dotyczy zarówno europejskiej i międzynarodowej polityki klimatycznej, jak i zagadnień związanych z zasadą równowagi instytucjonalnej, a mianowicie podziałem kompetencji pomiędzy Komisją Europejską (dalej jako Komisja) i Radą UE w zakresie negocjacji umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska. Na kanwie sporu dotyczącego dwustronnych negocjacji w sprawie połączenia unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych z systemem australijskim, TS po raz pierwszy miał okazję wypowiedzenia się w przedmiocie wykładni art. 218 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Kluczową kwestią będącą przedmiotem sporu między instytucjami unijnymi było w omawianym wyroku to, jaki zakres kompetencji do przyjmowania wytycznych negocjacyjnych został przyznany Radzie oraz jaką rolę w negocjacjach treści umów międzynarodowych pełnić powinien wyznaczony przez nią komitet specjalny.

Początek strony

Back to top

Back to top

Back to top