Europejski Przegląd Sądowy - Nr 4/2014 [103]

ARTYKUŁY I ROZPRAWY

Dariusz Szafrański

• Osoba fizyczna jako przedsiębiorca zagraniczny

str. 4

Dawid Sześciło

• Dyrektywa o odpowiedzialności za szkody w środowisku - wnioski z implementacji i perspektywy rewizji

str. 9

Paweł Czubik

• O potrzebie wydania rozporządzenia w sprawie zniesienia wymogu legalizacji dokumentów wewnątrz UE

str. 14

Rafał Sikorski

• Prawo właściwe dla zobowiązań wynikających z praktyk ograniczających konkurencję w prawie UE

str. 22

PRZEGLĄD ORZECZNICTWA

Ireneusz C. Kamiński

• Działalność Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w 2012 r.

str. 30

GLOSY

Anna Śledzińska-Simon

• Rozwód czy prawne uznanie płci?
  - glosa do wyroku ETPCz z 13.11.2012 r. w sprawie H. przeciwko Finlandii

str. 40

Piotr Bogdanowicz

• Wykluczenie wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w świetle tzw. dyrektywy klasycznej
  - glosa do wyroku TS z 13.12.2012 r. w sprawie C-465/11 Forposta S.A., ABC Direct Contact Sp. z o.o. przeciwko Poczcie Polskiej S.A.

str. 46

KAMIENIE MILOWE ORZECZNICTWA

Agnieszka Frąckowiak-Adamska

• Obywatelstwo Unii - świadczenie przyznawane cywilnym ofiarom wojny lub represji - uzależnienie wypłaty od wymogu zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego - naruszenie art. 18 ust. 1 TWE (obecnie art. 21 ust. 1 TFUE) - nieproporcjonalność
  - wprowadzenie i wyrok TS z 22.05.2008 r. w sprawie C-499/06 Halina Nerkowska przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w Koszalinie

str. 52

ESEJ

Kto pierwszy: ustawa czy umowa
str. 57

UNIJNE ORZECZNICTWO SĄDÓW POLSKICH

Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
(Jakub Królikowski)
str. 59

Orzecznictwo Sądu Najwyższego
(Monika Domańska)
str. 60

Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
(Agata Hauser, Robert Talaga)
str. 61

WARUNKI PRENUMERATY NA 2013 r.
str. 64

Dariusz Szafrański
Osoba fizyczna jako przedsiębiorca zagraniczny
Podstawową regulacją prawną, która określa zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest ustawa z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Podmiotowy zakres stosowania tej regulacji prawnej wobec inwestorów zagranicznych kształtuje m.in. zróżnicowane pod względem prawnym pojęcie przedsiębiorcy zagranicznego. Definicję tego pojęcia zawiera ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, która wskazuje, że statusem przedsiębiorcy zagranicznego legitymują się podmioty odpowiadające ściśle określonym cechom. Istotnym aspektem tej definicji mającej charakter uniwersalny jest pojęcie przedsiębiorcy zagranicznego jako osoby fizycznej. W związku z tym jest zasadne ustalenie przesłanek, których spełnienie rozstrzyga o statusie osoby fizycznej jako przedsiębiorcy zagranicznego, oraz skutków prawnych wynikających z tego ustalenia.

Początek strony

Dawid Sześciło
Dyrektywa o odpowiedzialności za szkody w środowisku - wnioski z implementacji i perspektywy rewizji
Przyjęta w kwietniu 2004 r. dyrektywa 2004/35/WE w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym w środowisku naturalnym miała doprowadzić do harmonizacji krajowych systemów odpowiedzialności za szkody w środowisku. Od początku była jednak krytykowana za ograniczony zakres zastosowania, niejasne zasady odpowiedzialności oraz nadmiar autonomii pozostawiony państwom członkowskim UE w procesie implementacji. Praktyka stosowania dyrektywy 2004/35/WE zdaje się potwierdzać te obawy, a jednocześnie skłania do określenia kierunków ewentualnej rewizji unijnego reżimu odpowiedzialności za szkody w środowisku.

Początek strony

Paweł Czubik
O potrzebie wydania rozporządzenia w sprawie zniesienia wymogu legalizacji dokumentów wewnątrz UE
Celem niniejszego artykułu jest krytyczna analiza podstawowych problemów nakreślonych w propozycji eliminacji wymogów legalizacyjnych względem dokumentów w obrocie wewnątrzunijnym, które pojawiły się w Zielonej Księdze z 14.12.2010 r. Dokument ten dotyczył nie tylko zagadnień legalizacyjnych, lecz także odnoszących się do przeszkód powstających w obrocie dokumentami zagranicznymi (m.in. tłumaczeń), a przede wszystkim - do materii aktów stanu cywilnego. Sam układ dokumentu okazał się przy tym dość chaotyczny - w licznych miejscach doszło do nieuzasadnionego przemieszania materii. Problematyka skuteczności aktów stanu cywilnego przewija się właściwie w licznych wątkach całości treści dokumentu, a nie jedynie w części zasadniczo poświęconej tej kwestii. Zielona Księga, jeżeli chodzi o jej rozważania poświęcone aktom stanu cywilnego, stała się przedmiotem istotnej krytyki wyrażonej przez P. Mostowika, z którą autor tego tekstu w pełni się zgadza. Dlatego też rozważania zostaną ograniczone do kwestii uwierzytelniania "zwykłych" dokumentów urzędowych.

Początek strony

Rafał Sikorski
Prawo właściwe dla zobowiązań wynikających z praktyk ograniczających konkurencję w prawie UE
W unijnym prawie konkurencji oraz w prawie konkurencji poszczególnych państw członkowskich UE egzekwowanie przestrzegania zakazu praktyk ograniczających konkurencję następuje zarówno na drodze publiczno-, jak i prywatnoprawnej. Na kontynencie europejskim, inaczej niż np. w Stanach Zjednoczonych Ameryki, egzekwowanie prawa konkurencji na drodze prywatnoprawnej odgrywa nadal mniejszą rolę. Nie ma jednak wątpliwości, że ochrona konkurencji na drodze cywilnoprawnej może się w istotny sposób przyczynić do zwiększenia przestrzegania prawa konkurencji.

Początek strony

Ireneusz C. Kamiński
Działalność Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w 2012 r.
Rok 2012 był drugim pełnym rokiem po wejściu w życie 1.06.2010 r. Protokołu nr 141, który dokonał doraźnej, lecz niezbędnej reformy procedury, ułatwiającej rozpoznanie skarg przez Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej jako ETPCz). Pozwoliło to na zmniejszenie do 128 tys. liczby spraw czekających na rozstrzygnięcie ETPCz w ostatnim dniu 2012 r. (we wrześniu 2011 r. było ich prawie 160 tys.). Podczas konferencji w Brighton, która odbyła się 19-20.04.2012 r., podczas sprawowania przez Wielką Brytanię przewodnictwa w Radzie Europy uzgodniono przygotowanie Protokołu nr 15, który ma m.in. wprowadzić do tekstu preambuły Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (dalej jako EKPCz lub Konwencja) zasady subsydiarności i krajowego marginesu swobody ocen. Taka zmiana, której orędownikiem była Wielka Brytania, a wsparło ją kilka innych krajów, dokonywałaby swoistego "ukrajowienia" Konwencji, wyraźnie zakładając już na początku traktatu, że to przede wszystkim na państwie członkowskim UE spoczywa stosowanie Konwencji, a Trybunał w Strasburgu występuje w uzupełniającej roli (subsydiarność) i zawsze uwzględnia krajową specyfikę i uprawnienia ocenne (krajowy margines swobody ocen). Protokół nr 15 został 16.05.2013 r. przyjęty przez Komitet Ministrów Rady Europy. Do podpisów przez państwa członkowskie EKPCz będzie otwarty od 24.06.2013 r. W minionym roku trwało też przygotowanie traktatu akcesyjnego, który pozwoliłby na przystąpienie Unii Europejskiej do Konwencji. Prace nad treścią tego traktatu zostały zakończone wiosną 2013 r.

Początek strony

Anna Śledzińska-Simon
Rozwód czy prawne uznanie płci?
- glosa do wyroku ETPCz z 13.11.2012 r. w sprawie H. przeciwko Finlandii1
Wymóg zgody małżonka jako przesłanka dopuszczalności prawnego uznania płci osoby transseksualnej skutkująca z mocy prawa zmianą małżeństwa w związek partnerski nie stanowi naruszenia art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Początek strony

Piotr Bogdanowicz
Wykluczenie wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w świetle tzw. dyrektywy klasycznej
- glosa do wyroku TS z 13.12.2012 r. w sprawie C-465/11 Forposta S.A., ABC Direct Contact Sp. z o.o. przeciwko Poczcie Polskiej S.A.
Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31.03.2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi sprzeciwia się obowiązywaniu uregulowań krajowych stanowiących, że poważne wykroczenie zawodowe, powodujące automatyczne wykluczenie wykonawcy z trwającego postępowania w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, zachodzi gdy z powodu okoliczności, za które wykonawca ten ponosi odpowiedzialność, zamawiający rozwiązał albo wypowiedział wcześniejszą umowę w sprawie zamówienia publicznego albo odstąpił od umowy w sprawie zamówienia publicznego z danym wykonawcą, jeżeli rozwiązanie albo wypowiedzenie umowy, albo odstąpienie od niej nastąpiło w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania w toku, a wartość niezrealizowanego zamówienia wyniosła co najmniej 5% wartości umowy. Stanowisko Trybunału Sprawiedliwości (dalej jako TS) zasługuje na uwagę. Wyrok zapadł bowiem na skutek skierowania pytania prejudycjalnego do TS przez Krajową Izbę Odwoławczą (dalej jako KIO) na tle przepisów polskiego prawa zamówień publicznych.

Początek strony

Agnieszka Frąckowiak-Adamska
Obywatelstwo Unii - świadczenie przyznawane cywilnym ofiarom wojny lub represji - uzależnienie wypłaty od wymogu zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego - naruszenie art. 18 ust. 1 TWE (obecnie art. 21 ust. 1 TFUE) - nieproporcjonalność
- wprowadzenie i wyrok TS z 22.05.2008 r. w sprawie C-499/06 Halina Nerkowska przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w Koszalinie
W przedstawionym wyroku za niezgodne z prawem unijnym zostało uznane uzależnienie wypłaty świadczenia dla ofiar deportacji od wymogu zamieszkania na terytorium Polski. Wymóg taki stanowi ograniczenie swobody przemieszczania się i pobytu, przewidzianej w art. 18 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (dalej jako TWE, obecnie art. 21 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dalej jako TFUE), gdyż może zniechęcać obywateli polskich do korzystania z tej swobody. Ograniczenie takie może być uzasadnione obiektywnymi względami interesu ogólnego, do których zalicza się istnienie więzi ze społeczeństwem danego państwa członkowskiego oraz możliwość sprawdzenia, czy uprawniony w dalszym ciągu spełnia wymogi przyznania tego świadczenia. Obydwa te cele mogą być jednak zrealizowane za pomocą innych, mniej ograniczających środków.

Początek strony

Back to top

Back to top

Back to top

Back to top