Użytkowanie wieczyste

Użytkowanie wieczyste jako prawo rzeczowe najczęściej porównywane jest do własności, a ściślej rzecz ujmując, do tzw. własności czasowej. Użytkownik wieczysty może bowiem korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób oraz w tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Do oddania gruntu w użytkowanie wieczyste stosuje się na mocy art. 234 k.c. odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności nieruchomości, podobnie do przeniesienia użytkowania wieczystego stosuje się przepisy o własności na zasadach odpowiedniości (art. 237 k.c.). Odpowiednie stosowanie oznacza, że przepisy te stosujemy w sposób pełny tam, gdzie jest to możliwe, nie oznacza natomiast, że przepisy o właściwości mają zastosowanie wprost w sposób bezwzględny w każdym przypadku. I tak np. przeniesienie użytkowania wieczystego następuje w momencie wpisu do księgi wieczystej, anie w dniu zawarcia aktu notarialnego sprzedaży. Kwestie te regulowane są w ustawie o gospodarce nieruchomościami, która w uzupełnieniu do kodeksu cywilnego precyzuje i dopełnia treść tego prawa rzeczowego. Jakkolwiek dysponowanie przez użytkownika pełnią praw (tzw. triadą uprawnień) ma zbliżoną do własności konstrukcję, to oczywiste jest, że prawa te muszą jednak charakteryzować się pewnymi wyróżnikami.

Pierwszą z podstawowych różnic w stosunku do własności jest fakt, że oddanie w użytkowanie wieczyste może jedynie nastąpić w stosunku do gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków. Co do zasady użytkowanie wieczyste powstaje zatem w wyniku zawarcia umowy, choć mogą wystąpić wyjątki dopuszczające powstanie tego prawa np. w wyniku wydania decyzji lub z mocy prawa. Co do zasady użytkowanie dotyczy gruntów położonych w granicach miasta, choć tu także mogą występować wyjątki. W końcu codo zasady użytkowanie wieczyste jest odpłatne, a obowiązek uiszczania opłaty rocznej wskazuje na jej okresowość (choć i tu mogą nastąpić wyjątki, gdy ktoś uiścił opłatę z góry za cały okres użytkowania wieczystego). W końcu użytkowanie wieczyste może być ustanowione na okres do 99 lat, nie mniej niż 40 lat zgodnie z art. 236 k.c. Z tego powodu użytkowanie wieczyste określane jest właśnie jako tzw. „własność czasowa”.

Budynki i inne urządzenia wzniesione przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność, anie Skarbu Państwa czy jednostek samorządu terytorialnego, mimo że budowane są na ich gruncie.

Więcej sprawdź w publikacji