KK Książki z zakresu Kodeksu karnego - nowości i nowelizacje

Nowelizacja Kodeksu karnego 2023

W dniu 14 marca 2023 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2600), która zgodnie z założeniami Ministerstwa Sprawiedliwości (autora nowelizacji) wzmacnia ochronę prawnokarną przed najcięższymi kategoriami przestępstw przez zaostrzenie odpowiedzialności karnej zwłaszcza wobec sprawców przestępstw przeciwko życiu, zdrowiu i wolności seksualnej. Nowelizacja, która zmienia Kodeks karny w ponad 250 miejscach (!), wywołuje olbrzymie emocje w świecie prawniczym, wzbudzając - co do zasady - sprzeciw zarówno praktyków, jak i przedstawicieli doktryny.

Nowelizacja Kodeksu karnego wprowadza m.in.
- likwidację kary 25 lat pozbawienia wolności
- elastyczny wymiar kar do 30 lat pozbawienia wolności
- karę dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia

Kodeks karny - nowe przepisy i zmiany

Kategoria „Kodeks karny (KK)” zawiera zbiór publikacji omawiających przepisy Kodeksu karnego.

Dostępne w zestawieniu pozycje, z komentarzami do Kodeksu karnego na czele, umożliwiają zapoznanie się z aktualnym brzmieniem przepisów Kodeksu karnego oraz poglądami doktryny i orzecznictwa dotyczącymi regulacji z KK. Dzięki temu, każdy z czytelników jest w stanie zgłębić zagadnienia związane z Kodeksem karnym oraz w odpowiedni sposób je zinterpretować i zrozumieć - w czym pomocne będą wnikliwe omówienia autorów.

Publikacje, które proponujemy w kategorii „Kodeks karny (KK)”, są w szczególności przeznaczone dla praktyków prawa karnego, do których zaliczyć można m.in. sędziów, prokuratorów, czy adwokatów.

Z praktycznego omówienia i analiz skorzystają także studenci prawa lub administracji, dla których znajomość prawa karnego i poszczególnych działów KK jest kluczowa w toku nauki oraz zdobywania wykształcenia na uczelniach wyższych.

Znajdujące się w kategorii „Kodeks karny (KK)” specjalistyczne publikacje zawierające tekst ustawy, schematy i wyjaśnienia są również przeznaczone dla seminarzystów i doktorantów, którzy zajmują się pisaniem prac z zakresu prawa karnego. Przystępnie napisane pozycje ułatwią ich lekturę oraz z pewnością okażą się pomocne w pracy i nauce.

Czym jest Kodeks karny?

Kodeks karny (KK) to akt normatywny rangi ustawy. Kodeks karny jest kluczowym aktem prawnym dla gałęzi prawa karnego materialnego. Przepisy KK:

• określają, które czyny są czynami zabronionymi pod groźbą kary (przestępstwami);
• regulują zasady odpowiedzialności karnej za popełnienie przestępstwa;
• wskazują, jakie kary i inne środki mogą być wymierzane w stosunku do sprawców czynów zabronionych.

O szczególnym znaczeniu przepisów Kodeksu karnego, a w szczególności części ogólnej KK świadczy m.in. to, że zgodnie z art. 116 KK przepisy części ogólnej KK stosuje się do innych ustaw przewidujących odpowiedzialność karną (tzw. pozakodeksowego prawa karnego).

Prawo karne, z Kodeksem karnym na czele, pełni w stosunkach społecznych kilka szczególnych funkcji, do których przede wszystkim należą:

• funkcja ochrona - normy prawne wynikające m.in. z przepisów KK chronią społeczeństwo przed zamachami przestępnymi;
• funkcja gwarancyjna - normy prawne zbudowane w oparciu o m.in. przepisy KK definiują czyny zabronione oraz kary za ich popełnienie;
• funkcja prewencyjno-wychowawcza - m.in. kary i inne środki karne zawarte w przepisach KK zapobiegawczo i wychowawczo oddziałują na sprawcę i całe społeczeństwo;
• funkcja sprawiedliwościowa - przepisy KK kształtują społeczne poczucie sprawiedliwości.

Co zawiera Kodeks karny?

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 2021 r. poz. 2345 z późn. zm.) składa się z 363 artykułów.

Kodeks karny został podzielony na trzy części:

1. Ogólną (art. 1-116 KK) – z przepisami określającymi m.in. zasady odpowiedzialności karnej, formy popełnienia przestępstwa, katalogi kar i środków karnych, zasady wymiaru kar i środków karnych.
2. Szczególną (art. 117-316 KK) – z definicjami poszczególnych przestępstw i wykazem obowiązujących za nie kar.
3. Wojskową (art. 317-363 KK) – z przepisami karnymi odnoszącymi się do żołnierzy.

Kogo obejmują przepisy Kodeksu karnego?

Przepisy ujęte w Kodeksie karnym obejmują każdą osobę pociągniętą do odpowiedzialności karnej. Zgodnie z art. 1 § 1 KK, odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Zgodnie z art. 1 § 3 KK, nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

W art. 10 § 1 Kodeksu karnego możemy natomiast dowiedzieć się, że odpowiedzialność karna dotyczy osób, które popełniły czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. Sprawca czynu zabronionego popełnionego przed ukończeniem 17 lat nie ponosi w zasadzie odpowiedzialności karnej, z wyjątkami wskazanymi w art. 10 § 2 Kodeksu karnego. Za szczególnie ciężkie przestępstwa kryminalne do odpowiedzialności karnej może zostać dopuszczona osoba młodsza, która ukończyła 15 lat. Ma to miejsce jedynie w wyjątkowych sytuacjach oraz z pewnymi ograniczeniami (art. 10 § 2 i 3 KK).

Kto powinien znać przepisy zawarte w KK?

Przepisy prawa karnego, które znaleźć możemy w Kodeksie karnym pełnią dla naszego społeczeństwa rolę szczególną. Chronią każdego z nas przed naruszeniem praw i wolności oraz poważnymi zamachami na stosunki społeczne w całym państwie. Zapewniają ochronę przed przestępstwami, określając zasady odpowiedzialności za popełnione czyny oraz ustanawiając kary i środki karne stosowane wobec sprawców. Warto, by przynajmniej w wymiarze podstawowym poznał je każdy z nas. Znajomość Kodeksu karnego kształtuje określone standardy postępowania oraz wpływa na nasze postawy i zachowania wynikające ze stosowania się do aktualnych norm prawnych w nim zawartych.

Znajomością przepisów zawartych w Kodeksie karnym oraz ich prawidłową interpretacją, którą umożliwiają dostępne w kategorii „Kodeks karny (KK)” publikacje, powinni wykazywać się w szczególności praktycy prawa karnego. Dotyczy to m.in. osób pracujących na stanowisku sędziego, prokuratora, adwokata, czy radcy prawnego.