Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Rozdział 1. Pojęcia podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
1.1. Pojęcia procesu karnego i prawa karnego procesowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
1.2. Funkcje norm procedury karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
1.3. Stosunki procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
1.4. Cele procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
1.5. Przedmiot procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
1.6. Rodzaje procesu w zależności od rodzaju odpowiedzialności prawnej . . . . . . . . . 36
1.7. Działy prawa karnego procesowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
1.8. Tryby postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
1.9. Postępowania zasadnicze i dodatkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
1.10. Czynności procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
1.10.1. Wiadomości ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
1.10.2. Kategorie czynności procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
1.10.3. Warunki niewadliwości czynności procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
1.10.4. Następstwa naruszenia warunków niewadliwości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
1.10.4.1. Nieważność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
1.10.4.2. Bezskuteczność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
1.10.4.3. Niedopuszczalność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
1.10.4.4. Wadliwość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
1.10.4.5. Bezzasadność (niezasadność) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
1.10.5. Promulgacja i odwoływalność decyzji procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
1.10.5.1. Promulgacja decyzji procesowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
1.10.5.2. Odwoływalność decyzji procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
1.10.5.3. Odwoływalność oświadczeń stron procesowych . . . . . . . . . . . . . 67
1.10.6. Prawomocność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
1.10.7. Terminy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
1.10.8. Dokumentacja czynności procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
1.10.8.1. Protokół . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
1.10.8.2. Notatka urzędowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Rozdział 2. Główne tendencje i formy rozwojowe procesu karnego . . . . . . . . . . . . . 81
2.1. Formy rozwojowe procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
2.2. Korzenie współczesnego procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.2.1. Proces w Babilonii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.2.2. Proces w Grecji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.2.2.1. Proces karny w Grecji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.2.2.2. Charakterystyka prawa ateńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
2.2.3. Proces karny w Rzymie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
2.2.3.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
2.2.3.2. Proces klasyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
2.2.3.3. Proces poklasyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
2.2.4. Proces wczesnogermański . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
2.2.5. Proces kanoniczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
2.2.6. Proces inkwizycyjny w Niemczech i we Francji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
2.2.6.1. Znaczenie Caroliny (Constitutio Criminalis Carolina) . . . . . . . . 90
2.2.6.2. Powszechny proces niemiecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
2.2.6.3. Inkwizycyjny proces francuski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
2.2.7. Proces karny w Anglii i Walii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
2.2.7.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
2.2.7.2. Cechy współczesnego procesu angielskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
2.2.8. Walka o humanitarne oblicze procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
2.2.9. Geneza i rozwój formy mieszanej procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
2.2.9.1. Wielka Rewolucja Francuska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
2.2.9.2. Recepcja formy mieszanej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
2.2.10. Współczesny proces francuski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
2.2.11. Współczesny proces niemiecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
2.2.12. Rodowód współczesnego polskiego procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
2.2.12.1. Okres porozbiorowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
2.2.12.2. Okres II Rzeczypospolitej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
2.2.13. Powstanie i przeobrażanie modelu procesu karnego Polski Ludowej . . . . 131
2.2.13.1. Okres do reform z lat 1949–1950 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
2.2.13.2. Reformy lat 1949–1950 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
2.2.13.3. Okres po roku 1954 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
2.2.13.4. Kodeks postępowania karnego z roku 1969 . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
2.2.14. Przemiany procesu karnego III Rzeczypospolitej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Rozdział 3. Obowiązywanie polskiego prawa karnego procesowego . . . . . . . . . . . . 145
3.1. Źródła prawa karnego procesowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
3.1.1. Pojęcie źródła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
3.1.2. System źródeł prawa karnego procesowego (formalnych) . . . . . . . . . . . . . 146
3.1.3. Orzecznictwo sądowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
3.1.4. Nauka procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
3.1.5. Obyczaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
3.2. Analogia w procesie karnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
3.2.1. Rola analogii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
3.2.2. Granice dopuszczalności analogii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
3.3. Temporalne i miejscowe obowiązywanie ustawy karnej procesowej . . . . . . . . . . . 155
3.3.1. Obowiązywanie temporalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
3.3.2. Obowiązywanie miejscowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
3.4. Źródła prawa karnego procesowego obowiązującego w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . 158
3.4.1. Akty normatywne regulujące proces karny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
3.4.2. Akty normatywne regulujące ustrój i zasady działania organów procesowych oraz niektórych innych uczestników procesu . . . . . . . . . . . . 159
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Rozdział 4. Uczestnicy procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
4.1. Pojęcie uczestników procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
4.2. Kategorie uczestników procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
4.2.1. Organy procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
4.2.1.1. Sąd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
4.2.1.2. Prokurator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
4.2.1.3. Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne i inne uprawnione służby . . 185
4.2.1.4. Organy procesowe w poszczególnych stadiach procesu . . . . . . . 190
4.2.2. Strony procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
4.2.2.1. Spór o pojęcie strony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
4.2.2.2. Kategorie stron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
4.2.2.3. Poszczególne strony czynne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
4.2.2.4. Poszczególne strony bierne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
4.2.3. Reprezentanci stron procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
4.2.3.1. Obrońcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
4.2.3.2. Pełnomocnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
4.2.3.3. Przedstawiciele ustawowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
4.2.4. Rzecznicy interesu społecznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
4.2.4.1. Cechy wyróżniające rzecznika interesu społecznego spośród uczestników procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
4.2.4.2. Poszczególni rzecznicy interesu społecznego . . . . . . . . . . . . . . . . 211
4.2.5. Osobowe źródła dowodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
4.2.6. Pomocnicy organów procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
4.3. Kumulacja ról procesowych i ich rozłączność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Rozdział 5. Naczelne zasady procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
5.1. Ogólne wiadomości o naczelnych zasadach procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
5.1.1. Pojęcie naczelnej zasady procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
5.1.2. Klasyfikacja naczelnych zasad procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
5.1.3. Wyjątki od zasad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
5.1.4. Wykaz zasad i ich systematyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
5.2. Zasada prawdy materialnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
5.2.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
5.2.2. Znaczenie zasady prawdy materialnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
5.2.3. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
5.2.4. Zasada prawdy materialnej w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . 233
5.3. Zasada obiektywizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
5.3.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
5.3.2. Pojęcie obiektywizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
5.3.3. Zasada obiektywizmu w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
5.4. Zasada współdziałania ze społeczeństwem i instytucjami w ściganiu przestępstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
5.4.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
5.4.2. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
5.4.3. Zasada współdziałania w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
5.4.3.1. Współpraca z obywatelami w ściganiu karnym . . . . . . . . . . . . . . 249
5.4.3.2. Współudział instytucji państwowych, społecznych i innych jednostek w ściganiu karnym . . . . . . . . . . . 253
5.4.3.3. Udział ławników w orzekaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
5.5. Zasady domniemania niewinności i in dubio pro reo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
5.5.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
5.5.2. Racje zasady domniemania niewinności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
5.5.3. Zasada domniemania niewinności w polskiej procedurze karnej . . . . . . . 259
5.5.3.1. Istota zasady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
5.5.3.2. Zakres zasady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
5.5.4. Zasada in dubio pro reo in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
5.5.5. Zasada in dubio pro reo w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
5.5.6. Ciężar dowodu i jego rozłożenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
5.6. Zasada swobodnej oceny dowodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
5.6.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
5.6.2. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
5.6.2.1. Swobodna ocena dowodów (w ujęciu teorii kontrolowanej oceny) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
5.6.2.2. Ocena dowodów – aprioryczna i aposterioryczna . . . . . . . . . . . . 271
5.6.2.3. Wpływ opinii biegłych na swobodną ocenę dowodów . . . . . . . . 272
5.6.3. Zasada swobodnej oceny dowodów w polskiej procedurze karnej . . . . . . . 272
5.7. Zasada bezpośredniości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
5.7.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
5.7.2. Racje zasady bezpośredniości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
5.7.3. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
5.7.4. Zasada bezpośredniości w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . 280
5.7.4.1. Istota zasady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
5.7.4.2. Pomoc prawna jako odstępstwo od zasady bezpośredniości . . . . . 283
5.7.4.3. Zasada bezpośredniości w postępowaniu przygotowawczym, odwoławczym, kasacyjnym i trybach szczególnych . . . . . . . . . . 284
5.7.5. Praktyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
5.8. Zasady skargowości i ścigania z urzędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
5.8.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
5.8.2. Zasady in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
5.8.3. Zasada skargowości w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
5.8.4. Zasada ścigania z urzędu w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . 290
5.9. Zasada kontradyktoryjności i zasada inkwizycyjności (śledcza) . . . . . . . . . . . . . . . 292
5.9.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
5.9.2. Zasada kontradyktoryjności in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
5.9.2.1. Racje zasady kontradyktoryjności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
5.9.2.2. Warunki kontradyktoryjności procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
5.9.3. Zasada inkwizycyjności in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
5.9.4. Zasady kontradyktoryjności i inkwizycyjności w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
5.9.4.1. Postępowanie przygotowawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
5.9.4.2. Postępowanie główne i postępowanie apelacyjne . . . . . . . . . . . . 300
5.9.4.3. Ograniczenia kontradyktoryjności postępowania głównego i odwoławczego na rzecz inkwizycyjności . . . . . . . . 305
5.10. Zasada legalizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
5.10.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
5.10.2. Zasady legalizmu i oportunizmu in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
5.10.3. Zasada legalizmu w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
5.10.4. Wyjątki na rzecz oportunizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
5.10.5. Zasada legalizmu materialnego a konsensualne zakończenie procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
5.10.6. Problem tzw. oportunizmu faktycznego i gwarancje legalizmu . . . . . . . . . 316
5.11. Zasada prawa do obrony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
5.11.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
5.11.2. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
5.11.3. Zasada prawa do obrony w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . 321
5.11.3.1. Obrona materialna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
5.11.3.2. Obrona formalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
5.12. Zasada publiczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
5.12.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
5.12.2. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
5.12.3. Zasada publiczności w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
5.13. Zasada kontroli procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
5.13.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
5.13.2. Zasada kontroli in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
5.13.3. Zasada kontroli procesu w obowiązującej polskiej procedurze karnej . . . . . 342
5.13.3.1. Kontrola judykacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
5.13.3.2. Kontrola społeczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
5.13.3.3. Kontrola administracyjna (tzw. nadzór służbowy) . . . . . . . . . . . 346
5.14. Zasada uczciwego (rzetelnego) procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
5.14.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
5.14.2. Problem miejsca zasady uczciwego (rzetelnego) procesu w systemie naczelnych zasad procesu . . . . . . . . . . . . . 348
5.14.3. Zakres zasady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
Rozdział 6. Dowody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
6.1. Cechy szczególne postępowania dowodowego w procesie karnym . . . . . . . . . . . . . 355
6.1.1. System gwarancji prawdziwych ustaleń faktycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
6.1.2. Stosowanie nowych środków i technik badawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
6.1.3. Prawo i postępowanie dowodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
6.1.4. Pojęcie dowodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
6.1.5. Istota źródła dowodu i środka dowodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
6.1.6. Przedmiot dowodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
6.1.7. Czynności dowodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
6.2. Klasyfikacja dowodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
6.2.1. Dowody pierwotne i pochodne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
6.2.2. Dowody osobowe i rzeczowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
6.2.3. Dowody pojęciowe i zmysłowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
6.2.4. Dowody bezpośrednie i pośrednie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
6.2.5. Dowody przypadkowe i z przeznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
6.2.6. Dowody ścisłe i swobodne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
6.3. Surogaty udowodnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
6.3.1. Notoryjność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
6.3.2. Oczywistość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
6.3.3. Uprawdopodobnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
6.3.4. Domniemania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
6.4. Wprowadzanie dowodów do procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
6.4.1. Sposoby wprowadzania dowodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
6.4.2. Istota i forma wniosku dowodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
6.4.3. Oddalenie wniosku dowodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
6.5. Zakazy dowodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
6.6. Czynności dowodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
6.6.1. Czynności poszukiwawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
6.6.1.1. Przeszukanie i zatrzymanie rzeczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
6.6.1.2. Kontrola korespondencji, przekazu informacji i przesyłek . . . . . 390
6.6.1.3. Kontrola i utrwalanie rozmów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
6.6.1.4. Poszukiwanie oskarżonego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
6.6.2. Czynności ujawniające dowody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
6.6.2.1. Przesłuchanie: wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadka, opinia biegłego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
6.6.2.2. Okazanie i rozpoznanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
6.6.2.3. Ekspertyza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
6.6.2.4. Oględziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412
6.6.2.5. Oględziny i otwarcie zwłok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
6.6.2.6. Odczytanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
6.6.2.7. Eksperyment procesowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
6.6.2.8. Badanie osoby oskarżonego i wywiad środowiskowy . . . . . . . . . 416
6.6.2.9. Świadek koronny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
6.6.3. Czynności kontrolujące dowody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
6.7. Spór o nowe niekonwencjonalne dowody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
6.7.1. Przyczyny powstania koncepcji dowodów niekonwencjonalnych . . . . . . . 423
6.7.2. Dowody będące przedmiotem sporu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
6.7.3. Uwarunkowania ustawowe regulacji dowodów niekonwencjonalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
Rozdział 7. Środki przymusu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
7.1. Istota i kategorie środków przymusu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
7.2. Zatrzymanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
7.3. Środki zapobiegawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
7.3.1. Funkcje środków zapobiegawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
7.3.1.1. Funkcja zasadnicza – funkcja prewencyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
7.3.1.2. Funkcje akcesoryjne – funkcja ochronna. Problem funkcji represyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438
7.3.2. Reguły stosowania środków zapobiegawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
7.3.2.1. Ogólna podstawa ich stosowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
7.3.2.2. Szczególne podstawy środków zapobiegawczych . . . . . . . . . . . . 440
7.3.2.3. Dyrektywy adaptacji do sytuacji procesowej oraz minimalizacji środków zapobiegawczych . . . . . . . . . . . . . . . 441
7.3.2.4. Kompetencja do stosowania środków zapobiegawczych . . . . . . . 442
7.3.3. Rodzaje środków zapobiegawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
7.3.4. Tymczasowe aresztowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
7.3.5. Ogólna charakterystyka nieizolacyjnych środków zapobiegawczych . . . . 457
7.3.5.1. Poszczególne nieizolacyjne środki zapobiegawcze . . . . . . . . . . . 458
7.4. List żelazny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
7.5. Środki wymuszające spełnienie obowiązków procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
7.5.1. Kary porządkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
7.5.2. Przymusowe doprowadzenie do organu procesowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
7.5.3. Obciążenie dodatkowymi kosztami postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
7.5.4. Immunitety w zakresie środków wymuszających spełnienie obowiązku procesowego . . . . . . . . . . . . . . . . 469
7.6. Policja sesyjna, czyli środki wymuszające zachowanie porządku w czasie rozprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
7.7. Zabezpieczenie majątkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
Rozdział 8. Przesłanki procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
8.1. Wprowadzenie historyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
8.2. Funkcje systemu przesłanek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
8.3. Spór o istotę przesłanek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
8.4. Kategoryzacja przesłanek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477
8.4.1. Przesłanki procesu i przesłanki czynności procesowych . . . . . . . . . . . . . . . 478
8.4.2. Przesłanki pozytywne i negatywne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
8.4.3. Przesłanki ogólne i szczególne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
8.4.4. Przesłanki materialne i formalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
8.4.4.1. Przesłanki materialne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
8.4.4.2. Przesłanki formalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
8.5. Zbieg negatywnych przesłanek procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493
Rozdział 9. Przebieg procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
9.1. Etapy procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
9.2. Postępowanie przygotowawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
9.2.1. Funkcje postępowania przygotowawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
9.2.1.1. Funkcja przygotowawcza jako funkcja zasadnicza . . . . . . . . . . . 497
9.2.1.2. Funkcja profilaktyczna jako funkcja akcesoryjna . . . . . . . . . . . . . 500
9.2.1.3. Funkcja względnie prejudycjalna jako funkcja akcesoryjna . . . . 502
9.2.2. Formy postępowania przygotowawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
9.2.2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
9.2.2.2. Śledztwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
9.2.2.3. Dochodzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505
9.2.3. Porządek czynności w śledztwie i dochodzeniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509
9.2.3.1. Fazy poprzedzające formalne wszczęcie postępowania . . . . . . . 509
9.2.3.2. Postępowanie przygotowawcze w sprawie (in rem) . . . . . . . . . . 509
9.2.3.3. Postępowanie przygotowawcze przeciwko podejrzanemu (in personam) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 510
9.2.3.4. Zakończenie postępowania przygotowawczego . . . . . . . . . . . . . . 513
9.2.3.5. Zawieszenie postępowania przygotowawczego . . . . . . . . . . . . . . 520
9.2.4. Czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym . . . . . . . . . . . . . . . 521
9.2.4.1. Formy oddziaływania sądu na postępowanie przygotowawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521
9.2.5. Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym . . . . . . . . . . . 524
9.2.5.1. Nadzór procesowy prokuratora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 524
9.2.5.2. Nadzór służbowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
9.2.5.3. Kontrola postępowania przygotowawczego sprawowana przez inne osoby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
9.2.5.4. Wzruszanie prawomocnych postanowień o umorzeniu postępowania przygotowawczego . . . . . . . . . . . . 526
9.3. Postępowanie główne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
9.3.1. Funkcje postępowania głównego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
9.3.2. Porządek czynności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
9.3.2.1. Postępowanie przejściowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
9.3.2.2. Rozprawa główna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538
9.3.2.3. Czynności końcowe postępowania głównego . . . . . . . . . . . . . . . . 555
9.4. Postępowanie apelacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
9.4.1. Funkcje postępowania apelacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
9.4.2. Wyznaczniki aktualnego modelu postępowania apelacyjnego . . . . . . . . . 557
9.4.3. Podstawowe pojęcia z zakresu postępowania odwoławczego . . . . . . . . . . 561
9.4.4. Porządek czynności postępowania apelacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
9.4.4.1. Czynności sądu pierwszej instancji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
9.4.4.2. Przygotowanie do rozprawy apelacyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
9.4.4.3. Rozprawa apelacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577
9.4.4.4. Czynności końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
9.4.5. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji po przekazaniu mu sprawy przez sąd odwoławczy . . . . . . . . . 580
9.5. Postępowanie wykonawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580
9.5.1. Funkcje postępowania wykonawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580
9.5.2. Porządek czynności w postępowaniu wykonawczym . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
9.5.2.1. Czynności wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
9.5.2.2. Właściwe wykonanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
9.5.2.3. Czynności końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
9.6. Zażalenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
9.6.1. Zażalenie – środek odwoławczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
9.6.2. Dwuinstancyjność postępowania zażaleniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583
9.6.3. Zażalenie – środek niewstrzymujący wykonania zaskarżonego postanowienia (art. 462 § 1) . . . . . . . . . . . . . . . 584
9.6.4. Organy rozpoznające zażalenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
9.7. Postępowania korekcyjne po uprawomocnieniu się orzeczenia sądowego . . . . . . 585
9.7.1. Kasacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
9.7.1.1. Kasacja „zwyczajna” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
9.7.1.1.1. Orzeczenia podlegające zaskarżeniu i warunki zaskarżenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
9.7.1.1.2. Podstawy kasacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
9.7.1.1.3. Niedopuszczalność kasacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
9.7.1.1.4. Przebieg postępowania kasacyjnego . . . . . . . . . . . . . 589
9.7.1.2. Kasacja „nadzwyczajna” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 594
9.7.2. Skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
9.7.3. Wznowienie postępowania (sądowego) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
9.7.3.1. Wznowienie postępowania na wniosek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
9.7.3.2. Wznowienie postępowania z urzędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
9.7.3.3. Przebieg postępowania wznowieniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
9.7.4. Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
9.7.5. Skarga na wyrok sądu odwoławczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
9.7.6. Skarga na orzeczenie podważające status sędziego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
9.8. Postępowania następcze po uprawomocnieniu się orzeczenia sądowego . . . . . . . 604
9.8.1. Postępowanie ułaskawieniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
9.8.1.1. Prawo łaski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
9.8.1.2. Rodzaje postępowania ułaskawieniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605
9.8.1.3. Wykonanie kary a postępowanie ułaskawieniowe . . . . . . . . . . . . 607
9.8.2. Postępowanie w sprawie o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, aresztowanie lub zatrzymanie . . . . . . . . . . 607
9.8.2.1. Przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa . . . . . . . . . . . . . . 609
9.8.2.2. Uprawnieni do żądania odszkodowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
9.8.2.3. Termin do zgłoszenia żądania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
9.8.2.4. Właściwość sądu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
9.8.2.5. Najbardziej charakterystyczne odrębności procedury . . . . . . . . . 613
9.8.3. Orzekanie kary łącznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
9.8.3.1. Pojęcie wyroku łącznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
9.8.3.2. Właściwość i skład sądu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
9.8.3.3. Przebieg postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 616
Rozdział 10. Postępowanie w wyniku skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
10.1. Organy strasburskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
10.2. Warunki dopuszczalności skargi indywidualnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620
10.3. Przebieg postępowania przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka . . . . . . . 621
10.4. Znaczenie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w polskim procesie karnym . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
Rozdział 11. Postępowanie karne transgraniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
11.1. Wprowadzenie historyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
11.2. Zagraniczna pomoc prawna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628
11.2.1. Klasyczny zakres zagranicznej pomocy prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628
11.2.2. Wspólny zespół śledczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630
11.3. Zatrzymanie dowodów, zabezpieczenie mienia i przeprowadzanie dowodów za granicą – stosowane w Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
11.3.1. „Zamrażanie” za granicą dowodów lub mienia podlegającego przepadkowi na użytek polskiego procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632
11.3.2. „Zamrażanie” w Polsce dowodów lub mienia podlegającego przepadkowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632
11.3.3. Wystąpienie do organu sądowego innego państwa członkowskiego UE o wykonanie europejskiego nakazu dochodzeniowego (END) . . . . . . . . . . 633
11.3.4. Wykonanie END w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
11.4. Przejęcie i przekazanie ścigania karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
11.5. Ekstradycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
11.5.1. Ekstradycja klasyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
11.5.1.1. Ekstradycja klasyczna czynna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639
11.5.1.2. Ekstradycja klasyczna bierna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
11.5.2. Europejski nakaz aresztowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 641
11.5.2.1. Wystawianie europejskiego nakazu aresztowania w Polsce . . . . 644
11.5.2.2. Wykonywanie europejskiego nakazu aresztowania w Polsce . . . 645
11.5.3. Dostarczanie oskarżonego Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu i współpraca z tym Trybunałem . . . . . . . . 652
11.5.3.1. Międzynarodowy Trybunał Karny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652
11.5.3.2. Postępowanie w zakresie współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym . . . . . . . . . . . . . . . . . 653
11.6. Przejęcie i przekazanie orzeczeń do wykonania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656
11.6.1. Wykonywanie orzeczeń międzynarodowych trybunałów karnych . . . . . . 656
11.6.2. Klasyczny zakres współpracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
11.6.3. Wykonywanie orzeczeń w ramach współpracy z państwami członkowskimi Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . 659
11.6.3.1. Wykonywanie orzeczeń w zakresie kar majątkowych i kosztów sądowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659
11.6.3.1.1. Wykonywanie orzeczeń dotyczących grzywny, nawiązki, świadczenia pieniężnego i orzeczenia zasądzającego od sprawcy koszty procesu . . . . . . . . . 659
11.6.3.1.2. Wykonywanie orzeczeń przepadku . . . . . . . . . . . . . . 661
11.6.3.1.3. Wykonywanie w państwach członkowskich Unii Europejskiej i w Polsce orzeczeń skazujących na kary pozbawienia wolności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
11.6.3.1.4. Wykonywanie innych orzeczeń skazujących na inne kary, wymierzających samoistne środki karne oraz orzeczeń o warunkowym zwolnieniu i warunkowym umorzeniu postępowania . . . . . . . . . 666
11.6.3.1.5. Wykonywanie orzeczeń o zastosowaniu klasycznych środków zapobiegawczych w celu zapewnienia prawidłowego toku postępowania karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
11.6.3.1.6. Wykonywanie orzeczeń o zastosowaniu środków zapobiegawczych, środków probacyjnych i środków karnych o charakterze ochronnym . . . . . . 672
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
Rozdział 12. Kodeksowe postępowania szczególne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
12.1. Zagadnienia wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
12.1.1. Pojęcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
12.1.2. Powody wyodrębnienia postępowań szczególnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
12.1.3. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678
12.2. Poszczególne kodeksowe postępowania szczególne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
12.2.1. Postępowanie nakazowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
12.2.2. Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 682
12.2.3. Postępowanie przyspieszone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 691
Spis tablic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695