Swobodna ocena dowodów

Zasada swobodnej oceny dowodów polega na podejmowaniu decyzji przez sąd, które dowody uznać za wiarygodne, a którym dowodom w całości lub części odmówić wiarygodności. Decyzja powyższa podejmowana jest każdorazowo i samodzielnie w odniesieniu do konkretnej sprawy. Nie ma żadnych instrukcji, w jaki sposób oceniać dane dowody, a także nie istnieje określony ich katalog.

Zasada swobodnej oceny dowodów jest jedną z głównych zasad procesowych. Nie istnieje żadna hierarchia znaczenia procesowego dowodów. Dokonując oceny dowodów sąd kieruje się wiedzą i doświadczeniem. Ma to być ocena swobodna a zarazem nie całkowicie dowolna. Ocena dokonana przez sąd musi charakteryzować się spójnością i uzasadniać przyjęte przez sąd założenie o sprawstwie lub jego braku. Formalnie wszystkie dowody mają takie same znaczenie.

W oparciu o wskazane rozumowanie sąd określa rozstrzygnięcie sprawy takiej jak: uniewinnienie czy skazanie. Istotnym jest, iż sposób rozumowania sądu podlega kontroli, ponieważ sąd ujawnia go w uzasadnieniu wyroku, gdzie wyjaśnia szczegółowo podstawę swojego rozstrzygnięcia. Oznacza to, iż sąd ujawnia tam dokonany przez siebie sposób oceny dowodów czyli konkretnie wskazuje którym dowodom dał wiarę, a którym odmówił i udziela wyjaśnia.