Wyzysk

W prawie karnym wyzysk to występek, czyli czyn zabroniony, który może nastąpić w przypadku zawierania umów wzajemnych, gdzie strony zobowiązują się, że świadczenie jednej strony jest odpowiednikiem świadczenia drugiej. O wyzysku można mówić wtedy, gdy mamy do czynienia z sytuacją wykorzystania przymusowego położenia jednej ze stron umowy (albo jej niedoświadczenia lub niedołęstwa) poprzez zawarcie umowy, która nakłada na nią obowiązek świadczenia niewspółmiernego ze świadczeniem drugiej strony.

Wyzysk w kontekście ekonomicznym

Wyzysk jest zjawiskiem występującym z reguły w kontekście ekonomicznym. Przy czym jedną z najbardziej szkodliwych postaci wyzysku jest lichwa. Aktualnie kodeks cywilny normalizuje tę kwestię, określając maksymalną wysokość odsetek w umowach pożyczkowych. Oczywiście wyzysk może dotyczyć różnego rodzaju umów wzajemnych np. umowy zlecenia, sprzedaży, najmu czy dzierżawy itd. Co ważne, jeśli wartość świadczenia w chwili zawarcia umowy rażąco przewyższa wartość świadczenia drugiej strony, strona pokrzywdzona ma prawo żądać zmniejszenia swojego świadczenia lub zwiększenia świadczenia drugiej strony, a jeśli dopełnienie żądania byłoby utrudnione, może nawet zażądać unieważnienia umowy.