Obszar specjalny

To teren objęty przez ustawodawcę lub organy administracji publicznej specjalnym reżimem prawnym, skutkiem którego jest realizacja ściśle określonych zadań lub ochrona dóbr albo wartości istotnych dla społeczeństwa, czyli realizowanie wyżej wymienionych zadań lub ochrony w interesie publicznym. Należy wyraźnie zaznaczyć, że ustanowiony reżim prawny ma być i jest dostosowany do charakteru obszaru specjalnego i do dóbr oraz wartości, które mają być chronione. A zatem na różnego rodzaju obszarach specjalnych ustanowiony musi być odmienny reżim prawny.

Warunkiem utworzenia obszaru specjalnego jest występowanie dobra szczególnie istotnego dla danej społeczności oraz mającego znaczenie dla gospodarki narodowej lub realizacja zadań priorytetowych państwa. Utworzenie obszaru specjalnego wiąże się zawsze z ustanowieniem na jego obszarze specjalnego reżimu prawnego odnoszącego się do nieruchomości, wprowadzającego zakazy, nakazy i obowiązki, służącego ochronie [zob. szerzej: T. Kurowska, Obszar specjalny jako postać ingerencji administracji w sferę uprawnień właściciela nieruchomości gruntowej, Studia Iuridica Silesiana 1979, nr 6, s. 43; B. Dolnicki, Strefa ochronna jako element planu zagospodarowania przestrzennego (w:) Ochrona środowiska w planowaniu (zagadnienia organizacyjno-prawne), red. J. Sommer, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984, s. 93].

W Polsce obszary specjalne są tworzone dla ochrony różnych wartości społecznie istotnych imają służyć wykonywaniu określonych zadań administracyjnych i gospodarczych (M. Longchamps, Przestrzeń w prawie środowiska, Acta Universitatis Wratislaviensis nr 857, Prawo CXLIII, Wrocław 1985, s. 179).

W odniesieniu do planowania przestrzennego możemy mieć do czynienia z obszarami specjalnymi, tworzonymi przez różne podmioty i w różnej formie oraz wprowadzającymi różne reżimy prawne.

Więcej sprawdź w publikacji