Wykaz skrótów | str. 13

Wstęp | str. 15

Rozdział pierwszy
Konstytucyjne pojęcie pracy | str. 25
I. Praca i jej znaczenie w naukach społecznych i ekonomicznych | str. 27
1. Perspektywa filozoficzna | str. 27
2. Perspektywa ekonomiczna | str. 33
3. Perspektywa socjologiczna | str. 38
II. Praca (zatrudnienie), pracownik i pracodawca w ustawowym prawie pracy | str. 40
III. Praca jako pojęcie konstytucyjne | str. 47
1. Doktryna prawa konstytucyjnego | str. 47
2. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego | str. 57
IV. Praca (zatrudnienie), pracownik i pracodawca w prawie Unii Europejskiej oraz w prawie wybranych państw członkowskich UE | str. 63
1. Prawo Unii Europejskiej | str. 63
2. Prawo wybranych państw członkowskich UE | str. 71
V. Praca (zatrudnienie), pracownik i pracodawca w prawie międzynarodowym oraz w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności | str. 77
VI. Konstytucyjny stosunek pracy - postulowany sposób rozumienia | str. 85
1. Podstawowe założenia interpretacyjne | str. 85
2. Element zależności ekonomicznej | str. 95
3. Podmiotowy i przedmiotowy zakres konstytucyjnego stosunku pracy | str. 99
VII. Praca i pokrewne pojęcia konstytucyjne | str. 110
1. Zawód (zawód zaufania publicznego, wolny zawód) | str. 110
2. Służba publiczna (służba cywilna) | str. 119
VIII. Konkluzje | str. 123

Rozdział drugi
Konstytucyjna ochrona pracy | str. 127
I. Ochrona pracy a konstytucyjny model gospodarczy | str. 129
1. Ochrona pracy w warunkach społecznej gospodarki rynkowej | str. 129
2. Solidarność, dialog i współpraca partnerów społecznych | str. 136
II. Ochrona pracy w świetle postanowień art. 24 Konstytucji | str. 143
1. Przedmiot i treść ochrony oraz adresaci obowiązków ochronnych | str. 143
2. Publiczne prawo podmiotowe do ochrony pracy | str. 154
3. Ochrona pracy jako przesłanka ingerencji w prawa i wolności konstytucyjne | str. 158
III. Konstytucyjna ochrona trwałości zatrudnienia | str. 162
1. Ogólna ochrona trwałości zatrudnienia | str. 162
2. Szczególna ochrona trwałości zatrudnienia | str. 168
3. Trwałość zatrudnienia a przekształcanie i wygaszanie stosunków pracy ex lege | str. 171
4. Podmiotowe gwarancje trwałości zatrudnienia | str. 176
IV. Publiczny nadzór nad warunkami wykonywania pracy | str. 181
V. Wolność umów w konstytucyjnym reżimie ochrony pracy | str. 186
1. Publiczna ingerencja w swobodę kontraktowania | str. 186
2. Publiczno-prywatny charakter relacji pracowniczej | str. 193
VI. Konkluzje | str. 202

Rozdział trzeci
Praca w kontekście aksjologii konstytucyjnej | str. 209
I. Wolność tworzenia i działania związków zawodowych i organizacji pracodawców jako zasada ustroju | str. 210
II. Konstytucyjna dyrektywa prowadzenia polityki pełnego i produktywnego zatrudnienia | str. 220
1. Pełne i produktywne zatrudnienie jako norma programowa | str. 220
2. Normatywny charakter pełnej produktywizacji zatrudnienia | str. 224
3. Pełne i produktywne zatrudnienie a publiczne prawa podmiotowe | str. 232
III. Bezpieczeństwo prawne oraz zaufanie jednostki do państwa i prawa jako konstytucyjne podstawy prawa pracy | str. 236
IV. Sprawiedliwość społeczna w procesie świadczenia pracy | str. 239
V. Godnościowy charakter pracy w ujęciu konstytucyjnym | str. 245
1. Obowiązek poszanowania godności podmiotów relacji pracowniczej | str. 245
2. Prywatność i autonomia informacyjna w stosunkach pracy | str. 255
3. Wolność sumienia i wyznania oraz wolność wypowiedzi w miejscu pracy | str. 267
VI. Konstytucyjna równość i zakaz dyskryminacji w relacjach pracowniczych | str. 270
1. Treść zasady równości i jej znaczenie dla społecznego zjawiska pracy | str. 270
2. Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu z jakiejkolwiek przyczyny | str. 279
3. Horyzontalny efekt konstytucyjnej równości w relacjach pracowniczych | str. 283
4. Dopuszczalne konstytucyjnie kryteria zróżnicowania związane z osobą pracownika | str. 286
5. Dopuszczalne konstytucyjnie kryteria zróżnicowania związane z osobą pracodawcy | str. 290
6. Dopuszczalne konstytucyjnie kryteria zróżnicowania związane z formą i specyfiką zatrudnienia | str. 293
7. Dyferencjacja praw i obowiązków pracowników służb państwowych | str. 300
8. Konstytucyjna równość a ingerowanie w stosunek pracy ex lege | str. 302
9. Równość kobiet i mężczyzn w sferze pracowniczej oraz zakaz dyskryminacji ze względu na płeć | str. 304
VII. Prawo do sądu oraz konstytucyjny model władzy sądowniczej a sprawy z zakresu prawa pracy | str. 310
VIII. Konstytucyjny model ochrony rodzicielstwa w prawie pracy | str. 320
IX. Konstytucyjna ochrona aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych | str. 324
X. Konkluzje | str. 329

Rozdział czwarty
Konstytucyjna ochrona indywidualnych praw pracowniczych | str. 337
I. Wolność pracy | str. 337
1. Prawo do pracy czy wolność pracy? | str. 337
2. Negatywny i pozytywny aspekt konstytucyjnej wolności pracy | str. 346
3. Wyjątek a ograniczenie wolności pracy | str. 352
4. Obowiązek pracy | str. 359
5. Zakaz stałego zatrudniania dzieci do lat 16 jako konstytucyjne ograniczenie wolności pracy | str. 362
II. Natura konstytucyjnych praw socjalnych | str. 365
1. Szeroki zakres swobody ustawodawcy i brak roszczeniowego charakteru praw socjalnych | str. 366
2. Podmiotowy charakter konstytucyjnych praw pracowniczych i ich minimalna treść w orzecznictwie i doktrynie | str. 369
3. Programowy charakter konstytucyjnych praw pracowniczych w orzecznictwie i doktrynie | str. 374
4. Prawa pracownicze jako egzekwowalne prawa podmiotowe jednostek o ustalonej konstytucyjnej treści | str. 378
III. Wynagrodzenie za pracę | str. 386
1. Wynagrodzenie za pracę w rozumieniu konstytucyjnym | str. 386
2. Dochód z wynagrodzenia jako konstytucyjne prawo majątkowe | str. 389
3. Konstytucyjne dyrektywy w zakresie wysokości wynagrodzenia | str. 390
4. Godziwość (sprawiedliwość) wynagrodzenia jako założenie o randze konstytucyjnej? | str. 394
5. Konstytucyjna dopuszczalność określania maksymalnego wynagrodzenia za pracę | str. 398
6. Zasada godziwego (sprawiedliwego) wynagrodzenia minimalnego | str. 401
7. Godziwe (sprawiedliwe) wynagrodzenie minimalne jako konstytucyjne prawo podmiotowe | str. 406
8. Różnicowanie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę | str. 409
IV. Konstytucyjne gwarancje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy | str. 411
V. Konstytucyjne prawo pracownika do wypoczynku | str. 418
1. Uwarunkowania oraz zakres uprawnień związanych z wypoczynkiem | str. 418
2. Konstytucyjne prawo do dni wolnych od pracy | str. 424
3. Konstytucyjny nakaz traktowania niedzieli i święta jako dnia wolnego od pracy | str. 426
4. Konstytucyjne prawo podmiotowe do dni wolnych od pracy | str. 430
5. Konstytucyjne gwarancje corocznego i płatnego urlopu | str. 432
6. Maksymalne normy czasu pracy oraz wynikające z nich gwarancje pracownicze | str. 434
VI. Konkluzje | str. 439

Rozdział piąty
Konstytucyjna ochrona wolności związkowych | str. 445
I. Pojęcie i natura konstytucyjnych wolności związkowych | str. 445
II. Wolność zrzeszania się w związkach zawodowych i organizacjach pracodawców | str. 449
1. Podmiotowy aspekt wolności zrzeszania się w związkach zawodowych i organizacjach pracodawców | str. 449
2. Pozytywny i negatywny wymiar wolności zrzeszania się | str. 455
3. Legitymacja związku zawodowego i organizacji pracodawców do inicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym | str. 460
III. Prawo do rokowań oraz zawierania układów zbiorowych pracy | str. 465
1. Adresaci oraz zakres podmiotowy | str. 465
2. Treść konstytucyjnego prawa do rokowań | str. 470
3. Treść konstytucyjnego prawa do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień | str. 472
4. Charakter prawny układów zbiorowych pracy i innych porozumień | str. 478
IV. Konstytucyjne prawo do strajku oraz innych form protestu | str. 487
1. Pojęcie strajku oraz innej formy protestu | str. 487
2. Konstytucyjna natura akcji strajkowych | str. 488
3. Zbiorowy i indywidualny wymiar prawa do strajku | str. 491
4. Konstytucyjne prawo do lokautu? | str. 493
V. Ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych wolności związkowych | str. 495
1. Wymóg respektowania standardu międzynarodowego | str. 495
2. Konstytucyjny test dopuszczalności ograniczeń praw związkowych | str. 500
3. Specyficzne warunki ograniczania prawa do strajku | str. 503
VI. Konkluzje | str. 504

Zakończenie | str. 511

Wykaz literatury i źródeł | str. 519