Wykaz skrótów ............................................................................................................. 9
Wstęp .............................................................................................................................. 13
Rozdział 1. Zakres stosowania Prawa przedsiębiorców w kontroli podatkowej ............ 17
1.1. Podmiotowy i przedmiotowy zakres stosowania ustawy ........................ 17
1.1.1. Definicja przedsiębiorcy.................................................................. 20
1.1.2. Definicja działalności gospodarczej .............................................. 24
1.1.3. Wyłączenia działalności gospodarczej spod rygorów Prawa przedsiębiorców ............ 28
1.2. Kontrola w ujęciu Prawa przedsiębiorców ................................................. 37
1.2.1. Istota kontroli sprawowanej przez organy administracji publicznej .............. 38
1.2.1. Kontrola działalności gospodarczej a kontrola podatkowa ....... 39
1.3. Obowiązek stosowania rygorów Prawa przedsiębiorców w innych procedurach kontrolnych ................................................... 41
1.3.1. Kontrola podatkowa a postępowanie podatkowe ....................... 43
1.3.2. Kontrola podatkowa a czynności sprawdzające .......................... 46
1.3.3. Kontrola podatkowa a kontrola celno-skarbowa ........................ 53
1.4. Organy właściwe do przeprowadzenia kontroli podatkowej przedsiębiorców ............... 57
Rozdział 2. Podjęcie czynności kontrolnych i zasady ich prowadzenia ................................. 63
2.1. Analiza prawdopodobieństwa naruszenia prawa ..................................... 64
2.1.1. Analiza ryzyka w Prawie przedsiębiorców .................................. 64
2.1.2. Analiza ryzyka w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej .................... 65
2.1.3. Schemat procedur kontroli w Biuletynie Informacji Publicznej ..................... 67
2.2. Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli ......................................... 67
2.2.1. Uwagi ogólne .................................................................................... 67
2.2.2. Terminy ............................................................................................. 69
2.2.3. Elementy zawiadomienia ................................................................ 71
2.2.4. Przypadki braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli .................... 71
2.2.5. Informacja o braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli ........................ 80
2.3. Wszczęcie kontroli podatkowej ................................................................... 81
2.3.1. Moment wszczęcia kontroli podatkowej ...................................... 81
2.3.2. Natychmiastowe wszczęcie kontroli podatkowej ........................ 84
2.3.3. Imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej ................... 88
2.3.4. Konsekwencje wszczęcia kontroli podatkowej ............................ 89
2.4. Zasady prowadzenia czynności kontrolnych ............................................ 91
2.4.1. Zasada jednej kontroli ..................................................................... 91
2.4.2. Czas trwania kontroli ...................................................................... 94
2.4.2.1. Ograniczenia czasowe kontroli przedsiębiorcy ........... 94
2.4.2.2. Przedłużenie i zawieszenie czasu trwania kontroli .... 99
2.4.2.3. Brak ograniczeń czasu kontroli ..................................... 102
2.4.2.4. Skarga na przewlekłe prowadzenie kontroli podatkowej ................. 103
2.4.2.5. Wyłączenie stosowania przepisów o prowadzeniu więcej niż jednej kontroli oraz o czasie trwania kontroli w przypadku wybranych rodzajów działalności ................. 107
2.4.3. Zasada prowadzenia czynności kontrolnych u przedsiębiorcy ........... 107
2.4.4. Zasada sprawności kontroli ............................................................ 112
2.4.5. Zasada odszkodowania ................................................................... 114
2.4.6. Zasada wyłączenia ponownej kontroli ......................................... 118
Rozdział 3. Uprawnienia i obowiązki stron w kontroli podatkowej ............................ 121
3.1. Uwagi wstępne ............................................................................................... 121
3.2. Prawa i obowiązki stron wynikające z podstawowych zasad Ordynacji podatkowej ............. 122
3.3. Prawa kontrolowanych przedsiębiorców .................................................... 133
3.4. Obowiązki organów związane z realizacją uprawnień kontrolowanych ................ 140
3.5. Uprawnienia organów kontrolnych ............................................................ 140
3.5.1. Instrumenty prawne do prowadzenia kontroli w sposób szybki i efektywny ........... 141
3.5.2. Instrumenty prawne ułatwiające przeprowadzenie postępowania dowodowego ........ 144
3.6. Obowiązki przedsiębiorców związane z realizacją uprawnień kontrolujących .......... 149
3.7. Prowadzenie książki kontroli – uprawnienia i obowiązki stron kontroli przedsiębiorcy ..................................................... 149
3.8. Prawo przedsiębiorcy do reprezentacji przez osobę upoważnioną lub pełnomocnika ............... 159
3.8.1. Osoba upoważniona do reprezentowania przedsiębiorcy ......... 159
3.8.2. Pełnomocnik w kontroli podatkowej przedsiębiorcy ................. 166
3.9. Kara porządkowa i grzywna jako środki zabezpieczające sprawne i efektywne prowadzenie kontroli ........................................ 176
3.9.1. Kara porządkowa ............................................................................. 177
3.9.2. Grzywna ............................................................................................ 181
3.10. Obowiązki organów podatkowych w zakresie ochrony danych osobowych .............. 183
Rozdział 4. Gromadzenie materiału dowodowego w trakcie kontroli podatkowej ............ 187
4.1. Ogólna charakterystyka postępowania dowodowego .............................. 187
4.1.1. Uwagi wstępne.................................................................................. 187
4.1.2. Legalność dowodów......................................................................... 191
4.1.3. Dowody przed sądem administracyjnym .................................... 196
4.2. Akta kontroli podatkowej ............................................................................. 202
4.2.1. Udostępnianie akt kontroli podatkowej ....................................... 203
4.2.2. Odmowa udostępniania akt kontroli podatkowej ...................... 207
4.3. Dowód z rachunku bankowego ................................................................... 211
4.4. Przesłuchanie strony ..................................................................................... 217
4.5. Opinie biegłych .............................................................................................. 220
4.6. Zeznania świadków ....................................................................................... 226
4.6.1. Forma zeznań świadka .................................................................... 227
4.6.2. Zawiadomienie kontrolowanego o przeprowadzaniu dowodu z przesłuchania świadka ..................................... 228
4.6.3. Zdolność do występowania w charakterze świadka ................... 229
4.7. Oględziny ........................................................................................................ 232
4.8. Spis z natury ................................................................................................... 235
4.9. Księgi podatkowe ........................................................................................... 237
4.9.1. Uwagi ogólne .................................................................................... 237
4.9.2. Stwierdzenie nierzetelności i wadliwości ksiąg podatkowych .... 239
4.10. Pomoc prawna ................................................................................................ 242
4.10.1. Pomoc prawna krajowa ................................................................... 242
4.10.2. Uzgodnienia z obcymi władzami w sprawie kontroli podatkowych ................ 244
4.10.3. Ustawa o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami .............. 248
4.10.4. Wymiana informacji w zakresie podatku VAT ........................... 252
4.10.5. Współpraca na podstawie dwustronnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz wymianie informacji podatkowych .......... 255
4.11. Przeprowadzanie dowodu przez organy skarbowe na żądanie strony ....... 256
Rozdział 5. Zaskarżanie czynności organów w kontroli podatkowej ....................... 265
5.1. Zaskarżanie czynności organów w procedurach kontrolnych ............... 265
5.2. Sądowa kontrola czynności organów skarbowych i podatkowych ........ 266
5.3. Zaskarżanie bezczynności i przewlekłości kontroli podatkowej ........... 269
5.4. Sprzeciw jako środek zaskarżenia czynności organów w kontroli podatkowej ......... 274
5.4.1. Regulacja prawna instytucji sprzeciwu ........................................ 274
5.4.2. Formalne przesłanki wniesienia sprzeciwu ................................. 278
5.4.3. Przywrócenie terminu na wniesienie sprzeciwu......................... 281
5.4.4. Procedura rozpatrywania sprzeciwów.......................................... 284
5.4.5. Sposób liczenia terminów w sprawach sprzeciwów .................... 288
5.4.6. Praktyka postępowania organów ze sprzeciwami wnoszonymi bez podstawy prawnej ............................................. 290
5.4.7. Kognicja sądów administracyjnych w zakresie sprzeciwów ............ 301
Rozdział 6. Zakończenie kontroli podatkowej ....................................................... 311
6.1. Protokół z czynności kontrolnych .............................................................. 311
6.2. Elementy protokołu kontroli........................................................................ 313
6.3. Wzruszenie treści protokołu kontroli ......................................................... 318
6.4. Sprostowanie protokołu kontroli ................................................................ 322
6.5. Zaskarżenie protokołu kontroli ................................................................... 324
6.6. Prawo kontrolowanego do korekty deklaracji podatkowej ..................... 327
Wnioski końcowe ......................................................................................................... 333
Bibliografia.................................................................................................................... 339
O Autorach .................................................................................................................... 343