Wykaz skrótów
str. 13

Wprowadzenie
str. 19

Rozdział I
Użytkowanie w aspekcie historycznym i prawnoporównawczym
str. 25

§ 1. Prawo rzymskie
str. 25

§ 2. Użytkowanie w obcych systemach prawnych
str. 32

I. Francja
str. 32

II. Włochy
str. 35

III. Hiszpania
str. 39

IV. Niemcy
str. 42

V. Austria i Szwajcaria
str. 44

§ 3. Użytkowanie w prawie polskim od odzyskania niepodległości do uchwalenia kodeksu cywilnego
str. 47

I. Wielość systemów prawnych obowiązujących na ziemiach polskich po odzyskaniu niepodległości
str. 47

II. Projekt prawa rzeczowego - wersja z 1937 r.
str. 49

III. Projekt prawa rzeczowego - wersja z 1939 r.
str. 51

IV. Dekret z dnia 11 października 1946 r. Prawo rzeczowe
str. 56

V. Użytkowanie w przepisach szczególnych wobec dekretu Prawo rzeczowe
str. 60

VI. Prace kodyfikacyjne w latach 1947-1964
str. 64

Rozdział II
Zagadnienia ogólne
str. 69

§ 1. Ogólna charakterystyka użytkowania
str. 69

I. Charakter prawny prawa użytkowania
str. 69

II. Odmiany prawa użytkowania
str. 73

§ 2. Niezbywalność
str. 75

§ 3. Funkcje użytkowania
str. 82

§ 4. Wielość podmiotów prawa użytkowania
str. 89

I. Współużytkowanie w częściach ułamkowych
str. 90

1. Reżim prawny współużytkowania w częściach ułamkowych
str. 90

2. Skutki prawne śmierci bądź ustania bytu współużytkownika
str. 93

3. Zniesienie współużytkowania w częściach ułamkowych
str. 98

II. Użytkowanie a ustrój majątkowy małżeński użytkownika
str. 99

§ 5. Odgraniczenie użytkowania od innych praw rzeczowych i obligacyjnych
str. 102

I. Użytkowanie a inne prawa rzeczowe. Użytkowanie a dzierżawa
str. 102

II. Użytkowanie a trwały zarząd
str. 105

Rozdział III
Ustanowienie użytkowania
str. 110

§ 1. Zagadnienia wstępne
str. 110

I. Źródła użytkowania w obcych systemach prawnych
str. 110

II. Źródła użytkowania w prawie polskim
str. 114

§ 2. Umowa o ustanowienie użytkowania
str. 117

I. Strony umowy
str. 117

1. Nabywca użytkowania
str. 117

2. Podmiot ustanawiający użytkowanie
str. 119

II. Konstrukcja prawna ustanowienia użytkowania
str. 122

III. Treść umowy o ustanowienie użytkowania
str. 132

1. Elementy przedmiotowo istotne
str. 132

2. Elementy nieistotne
str. 135

3. Elementy podmiotowo istotne. Zastrzeżenie warunku lub terminu
str. 136

IV. Forma
str. 140

V. Ustanowienie użytkowania umową dożywocia
str. 145

1. Konstrukcja prawna ustanowienia użytkowania w umowie dożywocia
str. 145

2. Użytkowanie należące do treści prawa dożywocia (art. 908 § 2 k.c.)
str. 151

§ 3. Zapis użytkowania
str. 154

I. Zapis zwykły
str. 154

II. Zapis windykacyjny
str. 159

§ 4. Wpis do księgi wieczystej użytkowania i roszczenia o ustanowienie użytkowania
str. 163

Rozdział IV
Treść użytkowania i jego wykonywanie
str. 171

§ 1. Używanie rzeczy a korzystanie z niej i pobieranie pożytków
str. 171

§ 2. Uprawnienie użytkownika do posiadania rzeczy
str. 175

I. Użytkownik jako posiadacz rzeczy
str. 175

II. Uprawnienie użytkownika do posiadania rzeczy a uprawnienie do jej używania i pobierania pożytków
str. 181

§ 3. Uprawnienie do pobierania pożytków
str. 184

I. Pożytki w ogólności
str. 184

II. Podział pożytków na pożytki rzeczy i prawa oraz pożytki naturalne i cywilne
str. 188

1. Rodzaje pożytków i ich relacje - stanowisko orzecznictwa i doktryny
str. 188

2. Ocena zaprezentowanych w doktrynie poglądów i propozycja wykładni przepisów kodeksu cywilnego dotyczących pożytków
str. 194

III. Stan pożytków
str. 199

IV. Przypadanie pożytków w razie zmiany podmiotu uprawnionego
str. 202

1. Uwagi prawnoporównawcze
str. 202

2. Zasady przypadania pożytków w świetle art. 55 § 1 k.c.
str. 203

3. Wynagrodzenie za poczynione nakłady w celu uzyskania pożytków
str. 208

V. Pobieranie pożytków przez użytkownika
str. 212

1. Treść uprawnienia do pobierania pożytków
str. 212

2. Zakres uprawnienia do pobierania pożytków
str. 216

3. Użytkowanie rzeczy nieprzynoszących pożytków naturalnych
str. 222

VI. Skarb
str. 224

1. Uwagi prawnoporównawcze
str. 224

2. Sytuacja użytkownika jako znalazcy skarbu
str. 225

§ 4. Udostępnianie rzeczy innym osobom
str. 227

I. Uwagi prawnoporównawcze
str. 227

II. Poglądy doktryny i ich ocena
str. 228

III. Udostępnianie użytkowanej rzeczy innej osobie a wykonywanie użytkowania za pośrednictwem innej osoby
str. 230

IV. Umowne ograniczenie lub wyłączenie uprawnienia użytkownika do udostępniania rzeczy innym osobom
str. 233

§ 5. Zmiana treści użytkowania
str. 235

I. Istota umownej zmiany treści użytkowania
str. 235

II. Forma umowy
str. 236

III. Ochrona praw osób trzecich
str. 238

IV. Wpis zmiany treści użytkowania do księgi wieczystej
str. 241

Rozdział V
Uprawnienia i obowiązki użytkownika w ramach względnego stosunku prawnego sprzężonego z użytkowaniem
str. 243

§ 1. Roszczenie o wydanie rzeczy
str. 243

§ 2. Obowiązek przestrzegania wymagań prawidłowej gospodarki
str. 245

§ 3. Obowiązek zachowawczego korzystania z rzeczy
str. 251

I. Uwagi prawnoporównawcze
str. 251

II. Obowiązek zachowania substancji rzeczy
str. 254

III. Obowiązek zachowania dotychczasowego przeznaczenia rzeczy
str. 257

IV. Zakres podmiotowy
str. 260

V. Wznoszenie nowych budynków
str. 264

§ 4. Ciężary
str. 269

I. Uwagi prawnoporównawcze
str. 269

II. Pojęcie i zakres ciężarów
str. 273

III. Ubezpieczenie użytkowanej rzeczy
str. 281

§ 5. Nakłady
str. 284

I. Uwagi prawnoporównawcze
str. 284

II. Pojęcie i rodzaje nakładów
str. 289

III. Nakłady obciążające użytkownika
str. 292

IV. Nakłady, do których użytkownik nie jest obowiązany
str. 298

1. Powinności użytkownika w razie potrzeby dokonania "innych nakładów"
str. 298

2. Rozliczenia z tytułu nakładów, do których użytkownik nie był obowiązany
str. 299

§ 6. Uprawnienie do zakładania nowych urządzeń w pomieszczeniach
str. 309

§ 7. Obowiązki informacyjne
str. 317

§ 8. Udokumentowanie stanu lub wartości użytkowanej rzeczy
str. 322

Rozdział VI
Ochrona użytkowania
str. 326

§ 1. Ochrona użytkowania i użytkownika w Konstytucji RP
str. 326

§ 2. Petytoryjna ochrona użytkowania
str. 330

I. Roszczenie windykacyjne i negatoryjne
str. 330

1. Odpowiednie stosowanie przepisów o ochronie własności
str. 330

2. Roszczenie windykacyjne
str. 332

3. Roszczenie negatoryjne
str. 332

4. Problematyka przedawnienia roszczeń: windykacyjnego i negatoryjnego
str. 333

II. Roszczenia uzupełniające
str. 334

1. Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy
str. 335

2. Roszczenie o zwrot pożytków
str. 337

3. Roszczenia o odszkodowanie
str. 338

III. Roszczenia posiadacza o zwrot nakładów na rzecz
str. 344

§ 3. Ochrona posiadania użytkownika
str. 346

Rozdział VII
Użytkowanie rzeczy
str. 351

§ 1. Rzeczy ruchome
str. 351

I. Zagadnienia ogólne
str. 351

II. Odpowiednie stosowanie przepisów o rzeczach ruchomych do zwierząt
str. 357

§ 2. Nieruchomości
str. 361

I. Zagadnienia ogólne
str. 361

II. Ograniczenie wykonywania użytkowania do części nieruchomości
str. 364

III. Użytkowanie gruntów. Przegląd wybranych zagadnień
str. 369

1. Korzystanie z wnętrza ziemi
str. 370

2. Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne
str. 380

3. Użytkowanie gruntu stanowiącego rodzinny ogród działkowy
str. 389

§ 3. Użytkowanie udziału we współwłasności
str. 398

I. Istota użytkowania udziału we współwłasności
str. 398

II. Sytuacja prawna użytkownika udziału we współwłasności
str. 402

III. Skutki prawne zniesienia współwłasności względem użytkowania udziału
str. 408

§ 4. Użytkowanie timesharingowe
str. 411

Rozdział VIII
Użytkowanie innych przedmiotów majątkowych
str. 418

§ 1. Użytkowanie praw
str. 418

I. Zagadnienia ogólne
str. 418

II. Użytkowanie obciążające użytkowanie wieczyste
str. 426

III. Użytkowanie wierzytelności
str. 431

1. Uwagi prawnoporównawcze
str. 431

2. Podstawowe problemy użytkowania wierzytelności
str. 435

3. Użytkowanie wierzytelności pieniężnej
str. 439

4. Wnioski de lege ferenda
str. 444

§ 2. Zespół środków produkcji (art. 257 § 1 k.c.)
str. 445

I. Pojęcie zespołu środków produkcji
str. 445

II. Sytuacja prawna użytkownika zespołu środków produkcji
str. 449

§ 3. Zespół środków produkcji a przedsiębiorstwo
str. 455

§ 4. Użytkowanie nieprawidłowe
str. 462

I. Uwagi prawnoporównawcze
str. 462

II. Konstrukcja użytkowania nieprawidłowego
str. 465

§ 5. Użytkowanie nieprawidłowe a zespół środków produkcji zwracany według oszacowania
str. 473

§ 6. Majątek
str. 476

Rozdział IX
Sytuacja prawna właściciela podczas użytkowania
str. 479

§ 1. Zagadnienia prawnoporównawcze
str. 479

§ 2. Rozporządzanie i korzystanie z rzeczy
str. 482

§ 3. Nakłady właściciela na rzecz użytkowaną
str. 488

§ 4. Środki ochrony własności rzeczy obciążonej użytkowaniem
str. 495

I. Roszczenie windykacyjne
str. 495

II. Roszczenie negatoryjne
str. 500

III. Zabezpieczenie
str. 502

1. Uwagi prawnoporównawcze
str. 502

2. Roszczenie właściciela o udzielenie zabezpieczenia
str. 507

3. Zarząd rzeczą na podstawie art. 269 § 1 zdanie drugie k.c.
str. 514

IV. Wzajemna relacja środków ochrony właściciela
str. 526

Rozdział X
Wygaśnięcie użytkowania
str. 531

§ 1. Przesłanki wygaśnięcia użytkowania
str. 531

I. Zrzeczenie się użytkowania
str. 531

II. Niewykonywanie przez 10 lat
str. 536

III. Śmierć oraz ustanie bytu osoby prawnej
str. 541

IV. Unicestwienie przedmiotu
str. 545

V. Orzeczenie sądu
str. 547

VI. Inne przyczyny wygaśnięcia użytkowania
str. 551

§ 2. Skutki prawne wygaśnięcia użytkowania
str. 557

I. Zwrot rzeczy właścicielowi
str. 557

II. Obowiązek naprawienia szkody. Zwrot nakładów
str. 560

III. Stosunki obligacyjne nawiązane przez użytkownika
str. 566

IV. Sytuacja prawna spadkobierców użytkownika
str. 568

Rozdział XI
Prawo użytkowania a sprzężony z nim obligacyjny stosunek prawny - zagadnienia konstrukcyjne. Zakończenie i wnioski
str. 573

§ 1. Rozgraniczenie i wzajemna relacja elementów objętych kodeksową regulacją użytkowania. Charakter prawny elementów prawnorzeczowych
str. 573

§ 2. Elementy stosunku obligacyjnego sprzężonego z prawem użytkowania
str. 578

§ 3. Zakończenie. Wnioski
str. 585

I. Wnioski de lege lata
str. 586

II. Wnioski de lege ferenda
str. 591

Bibliografia
str. 595