Wykaz skrótów | str. 21

Wykaz podstawowej literatury podawanej wyłącznie w zapisie skróconym | str. 31

Wprowadzenie | str. 39

Rozdział 1. Zagadnienia ogólne dotyczące postępowań odrębnych w procesie cywilnym | str. 41

1. Zagadnienia wprowadzające do struktury systemu procesowego cywilnego | str. 48

1.1.   Uwagi wstępne | str. 48

1.2.   Niejednolity charakter procesu cywilnego | str. 49

1.3.   Kwalifikowanie przez organy procesowe sprawy do rozpoznania w postępowaniach odrębnych | str. 53

2. Struktura procesu cywilnego. System postępowań procesowych | str. 57

2.1.   Uwagi wstępne | str. 57

2.2.   Rozwój historyczny postępowań procesowych | str. 57

2.3.   Podsumowanie analizy historyczno­‑porównawczej składu systemu postępowań procesowych | str. 80

3. Powiązania wewnątrzsystemowe postępowań odrębnych w procesie cywilnym | str. 90

3.1.   Uwagi wstępne | str. 90

3.2.   Wypadki powiązań wewnątrzsystemowych między postępowaniami procesowymi | str. 97

3.2.1.    Uwaga wprowadzająca | str. 97

3.2.2.    Powiązania procesu w sprawach małżeńskich ze zwykłym postępowaniem procesowym | str. 98

3.2.3.    Powiązania procesu o rozwód i separację z postępowaniem mediacyjnym prowadzonym w celu pojednania małżonków i ugodowego załatwienia spornych kwestii dotyczących zaspokojenia potrzeb rodziny i alimentów (art. 436 oraz art. 4452 k.p.c.) | str. 101

3.2.4.    Powiązania procesu o ustalenie ojcostwa (postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi) ze zwykłym postępowaniem procesowym o roszczenia majątkowe związane z ustaleniem ojcostwa (art. 143 zdanie pierwsze k.r.o.) | str. 102

3.2.5.    Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z postępowaniem w sprawach o naruszenie posiadania (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 478 k.p.c.) | str. 103

3.2.6.    Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z postępowaniem w sprawach własności intelektualnej (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 47989 k.p.c.) | str. 104

3.2.7.    Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych ze zwykłym postępowaniem nakazowym (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 4801 § 1 k.p.c.) | str. 106

3.2.8.    Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych ze zwykłym postępowaniem upominawczym (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 4801 § 1 k.p.c.) | str. 107

3.2.9.    Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z postępowaniem uproszczonym (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 5051 § 1 i 2 k.p.c.) | str. 108

3.2.10.  Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 § 1 k.p.c.) | str. 110

3.2.11.  Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 § 1 k.p.c.) | str. 112

3.2.12.  Powiązania postępowania w sprawach gospodarczych z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 4582 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 50528 § 2 pkt 1 w zw. z art. 4801 § 1 w zw. z art. 499 § 1 k.p.c.) | str. 113

3.2.13.  Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy z postępowaniem w sprawach własności intelektualnej (art. 476 § 1 oraz art. 47989 k.p.c.) | str. 116

3.2.14.  Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy ze zwykłym postępowaniem nakazowym (art. 476 § 1 oraz art. 4801 § 1 k.p.c.) | str. 117

3.2.15.  Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy ze zwykłym postępowaniem upominawczym (art. 476 § 1 oraz art. 4801 § 1 k.p.c.) | str. 118

3.2.16.  Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy z postępowaniem uproszczonym (art. 476 § 1 oraz art. 5051 § 1 k.p.c.) | str. 120

3.2.17.  Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 476 § 1 oraz art. 50515 k.p.c.) | str. 126

3.2.18.  Powiązania postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 476 § 1 oraz art. 50528 § 2 pkt 1 w zw. z art. 4801 § 1 w zw. z art. 499 § 1 k.p.c.) | str. 127

3.2.19.  Powiązania postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych z postępowaniem uproszczonym (art. 4778 § 2 pkt 1–3 oraz art. 5051 § 2 pkt 4 in fine k.p.c.) | str. 129

3.2.20.  Powiązania postępowania w sprawach własności intelektualnej ze zwykłym postępowaniem nakazowym (art. 47989 oraz 4801 § 1 k.p.c.) | str. 131

3.2.21.  Powiązania postępowania w sprawach własności intelektualnej ze zwykłym postępowaniem upominawczym (art. 47989 oraz 4801 § 1 k.p.c.) | str. 133

3.2.22.  Powiązania postępowania w sprawach własności intelektualnej z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 47989 oraz 50528 § 2 pkt 1 w zw. z art. 4801 § 1 w zw. z art. 499
§ 1 k.p.c.) | str. 134

3.2.23.  Powiązania postępowania w sprawach własności intelektualnej z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 47989 k.p.c. oraz art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 § 1 k.p.c.) | str. 134

3.2.24.  Powiązania postępowania w sprawach własności intelektualnej z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 47989 k.p.c. oraz art. 2 ust. 2 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 § 1 k.p.c.) | str. 136

3.2.25.  Powiązania zwykłego postępowania nakazowego ze zwykłym postępowaniem upominawczym (art. 4801 § 1 oraz art. 499 § 1 w zw. z art. 4801 § 1 k.p.c.) | str. 137

3.2.26.  Powiązania zwykłego postępowania nakazowego z postępowaniem uproszczonym (art. 4801 § 1 oraz art. 5051 § 1 k.p.c.) | str. 139

3.2.27.  Powiązania zwykłego postępowania nakazowego z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 4801 § 1 k.p.c. oraz art. 2–4 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 k.p.c.) | str. 141

3.2.28.  Powiązania zwykłego postępowania nakazowego z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 4801 § 1 k.p.c. oraz art. 2–3 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 § 1 k.p.c.) | str. 142

3.2.29.  Powiązania zwykłego postępowania nakazowego z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 4801 § 1 oraz art. 4801 § 1 w zw. z art. 50528 § 2 pkt 1 k.p.c.) | str. 143

3.2.30.  Powiązania zwykłego postępowania upominawczego z postępowaniem uproszczonym (art. 4801 § 1 oraz art. 5051 § 1 k.p.c.) | str. 144

3.2.31.  Powiązania zwykłego postępowania upominawczego z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 4801 § 1 k.p.c. oraz art. 2–4 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 § 1 k.p.c.) | str. 145

3.2.32.  Powiązania zwykłego postępowania upominawczego z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 4801 § 1 k.p.c. oraz art. 2–3 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 k.p.c.) | str. 148

3.2.33.  Powiązania zwykłego postępowania upominawczego z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 4801 § 1 oraz art. 4801 § 1 w zw. z art. 50528 § 2 pkt 1 k.p.c.) | str. 149

3.2.34.  Powiązania postępowania uproszczonego z europejskim postępowaniem nakazowym (art. 5051 k.p.c. oraz art. 2–4 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 k.p.c.) | str. 150

3.2.35.  Powiązania postępowania uproszczonego z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 5051 k.p.c. oraz art. 2–4 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 k.p.c.) | str. 151

3.2.36.  Powiązania postępowania uproszczonego z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 5051 oraz 50528 w zw. z art. 4801 § 1 i art. 499 § 1 in principio k.p.c.) | str. 153

3.2.37.  Powiązania europejskiego postępowania nakazowego z europejskim postępowaniem w sprawie drobnych roszczeń (art. 2–4 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 k.p.c. oraz art. 2–3 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 k.p.c.) | str. 154

3.2.38.  Powiązania europejskiego postępowania nakazowego z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 2–4 rozporządzenia nr 1896/2006 w zw. z art. 50515 oraz art. 50528 w zw. z art. 4801 § 1 oraz art. 499 § 1 in principio k.p.c.) | str. 156

3.2.39.  Powiązania europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń z elektronicznym postępowaniem upominawczym (art. 2–3 rozporządzenia nr 861/2007 w zw. z art. 50521 oraz art. 50528 w zw. z art. 4801 § 1 oraz art. 499 § 1 in principio k.p.c.) | str. 157

3.2.40.  Powiązania postępowań procesowych z postępowaniem pojednawczym, mediacyjnym oraz grupowym | str. 157

3.2.40.1.  Powiązania procesu z postępowaniem pojednawczym | str. 158

3.2.40.2.  Powiązania procesu z postępowaniem mediacyjnym | str. 158

3.2.40.3.  Powiązania procesu (indywidualnego) z postępowaniem grupowym | str. 160

4. Podsumowanie | str. 164

4.1.   Ocena struktury systemu postępowań procesowych | str. 164

4.2.   Cel tworzenia procedur odrębnych | str. 165

4.3.   Aksjologiczne założenia dotyczące warunków tworzenia procedur
odrębnych | str. 166

4.4.   Propozycja optymalnego składu systemu postępowań procesowych | str. 168

4.5.   Wnioski z analizy powiązań wewnątrzsystemowych między postępowaniami procesowymi | str. 176

Rozdział 2. Postępowanie w sprawach małżeńskich | str. 183

1. Analiza historycznoprawna postępowania w sprawach małżeńskich | str. 195

1.1.   Uwagi ogólne | str. 195

1.2.   Załatwianie spraw małżeńskich w okresie rozbiorów i w dwudziestoleciu międzywojennym | str. 195

1.3.   Załatwianie spraw małżeńskich w czasie obowiązywania prawa małżeńskiego z 1945 r. | str. 208

1.4.   Załatwianie spraw małżeńskich w czasie obowiązywania prawa rodzinnego z 1950 r. | str. 210

1.5.   Załatwianie spraw małżeńskich w czasie obowiązywania prawa rodzinnego z 1964 r. | str. 213

1.6.   Zmiany w regulacjach postępowania w sprawach małżeńskich | str. 213

1.7.   Podsumowanie | str. 218

2. Analiza prawnoporównawcza postępowania w sprawach małżeńskich | str. 219

2.1.   Uwagi ogólne | str. 219

2.2.   Niemcy | str. 220

2.3.   Austria | str. 226

2.4.   Francja | str. 229

2.5.   Szwajcaria | str. 232

2.6.   Podsumowanie | str. 236

3. Przyczyny wyodrębnienia postępowania w sprawach małżeńskich | str. 236
4. Jurysdykcja krajowa w sprawach małżeńskich | str. 243

4.1.   Uwagi ogólne | str. 243

4.2.   Jurysdykcja krajowa w państwach członkowskich Unii Europejskiej | str. 243

4.2.1.    Źródła prawa | str. 243

4.2.2.    Zakres przedmiotowy zastosowania rozporządzenia 2019/1111 | str. 248

4.2.3.    Podstawy jurysdykcji krajowej ogólnej | str. 256

4.2.4.    Pozostałe podstawy jurysdykcji krajowej | str. 267

4.2.4.1.   Podstawa jurysdykcji krajowej dla pozwu wzajemnego | str. 267

4.2.4.2.   Subsydiarna podstawa jurysdykcji krajowej dla spraw o rozwód | str. 268

4.2.4.3.   Podstawa jurysdykcji krajowej wyłącznej | str. 270

4.2.4.4.   Podstawa jurysdykcji krajowej wynikająca z prawa wewnętrznego państw członkowskich | str. 271

4.2.5.    Badanie jurysdykcji krajowej przez sąd | str. 272

4.3.   Jurysdykcja krajowa w sprawach małżeńskich dotycząca państw niebędących członkami Unii Europejskiej, z którymi Rzeczpospolita Polska ma zawarte umowy międzynarodowe dotyczące jurysdykcji krajowej | str. 280

4.4.   Jurysdykcja krajowa w sprawach małżeńskich dotycząca państw niebędących członkami Unii Europejskiej, z którymi Rzeczpospolita Polska nie ma zawartych umów międzynarodowych dotyczących jurysdykcji krajowej | str. 282

5. Zakres przedmiotowy spraw rozpoznawanych w postępowaniu w sprawach małżeńskich | str. 285

5.1.   Uwagi ogólne | str. 285

5.2.   Sprawy o rozwód oraz o separację na żądanie jednego z małżonków | str. 286

5.3.   Sprawy o unieważnienie małżeństwa | str. 289

5.4.   Sprawy o ustalenie istnienia albo nieistnienia małżeństwa | str. 293

6. Podmioty w postępowaniu w sprawach małżeńskich | str. 300

6.1.   Sąd | str. 300

6.1.1.    Właściwość rzeczowa sądu | str. 300

6.1.2.    Właściwość miejscowa sądu | str. 301

6.1.3.    Skład sądu orzekającego | str. 307

6.2.   Strony | str. 310

6.2.1.    Małżonkowie | str. 310

6.2.2.    Zstępni małżonków | str. 317

6.2.3.    Kurator procesowy | str. 320

6.2.3.1.   Kurator dla małżonka, którego miejsce pobytu nie jest znane | str. 320

6.2.3.2.   Kurator, przeciwko któremu ma być wytoczone powództwo o unieważnienie małżeństwa lub o ustalenie istnienia albo nieistnienia małżeństwa po śmierci jednego z małżonków albo obojga małżonków | str. 325

6.2.3.3.   Kurator ustanowiony w miejsce zmarłego małżonka albo w miejsce obojga zmarłych małżonków jako strony pozwanej w toku procesu o unieważnienie małżeństwa | str. 329

6.3.   Interwenient uboczny | str. 331

6.4.   Prokurator. Rzecznik Praw Obywatelskich | str. 335

6.5.   Odrębności w regulacjach ogólnych o procesie w odniesieniu do przepisów dotyczących załatwiania spraw w postępowaniu w sprawach małżeńskich | str. 339

6.5.1.    Odrębności co do zasad procesowych | str. 339

6.5.2.    Odrębności co do dopuszczalności wniosku o przywrócenie terminu do złożenia środka zaskarżenia | str. 346

6.5.3.    Odrębności co do dopuszczalności skargi kasacyjnej | str. 349

6.5.4.    Odrębności co do dopuszczalności wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania sądowego | str. 351

7. Odrębności w regulacjach postępowania w sprawach małżeńskich w porównaniu z przepisami ogólnymi o procesie | str. 360

7.1.   Odrębności co do reprezentacji stron w procesie dotyczące rodzaju pełnomocnictwa procesowego oraz zakresu podmiotowego osób upoważnionych do zastępstwa strony | str. 360

7.2.   Odrębności dotyczące przebiegu posiedzeń sądowych | str. 365

7.2.1.    Odrębności dotyczące jawności posiedzeń sądowych | str. 365

7.2.2.    Odrębności dotyczące sporządzania protokołów posiedzeń sądu wyznaczonych celem przeprowadzenia rozprawy | str. 369

7.2.3.    Odrębności dotyczące skutków procesowych niestawiennictwa stron na posiedzenie wyznaczone celem przeprowadzenia rozprawy | str. 371

7.3.   Odrębności dotyczące przebiegu postępowania dowodowego | str. 383

7.3.1.    Odrębności dotyczące skutków procesowych czynności dyspozytywnych uznania powództwa oraz przyznania okoliczności faktycznych | str. 383

7.3.2.    Odrębności dotyczące przeprowadzenia postępowania dowodowego w zakresie dowodu z zeznań świadków | str. 385

7.3.3.    Odrębności dotyczące przeprowadzenia postępowania dowodowego w zakresie dowodu z przesłuchania stron | str. 391

7.3.4.    Odrębności dotyczące przeprowadzenia postępowania dowodowego w zakresie dowodu z wywiadu środowiskowego | str. 398

7.3.5.    Odrębności co do skutków prawnych wyroków w sprawach małżeńskich | str. 403

8. Odrębności w regulacjach postępowania w sprawach małżeńskich o rozwód i separację oraz w innych sprawach małżeńskich | str. 410

8.1.   Odrębności co do dopuszczalności wytoczenia powództwa wzajemnego w sprawach o rozwód i separację oraz wszczęcia w czasie trwania procesu o rozwód i separację innej sprawy o rozwód i separację | str. 410

8.2.   Odrębności co do dopuszczalności zawieszenia postępowania w sprawach o rozwód i separację oraz umorzenia postępowania w takich sprawach | str. 417

8.2.1.    Odrębności co do zawieszenia postępowania w sprawach o rozwód | str. 417

8.2.2.    Odrębności dotyczące umorzenia postępowania w sprawach o rozwód i separację | str. 422

8.2.3.    Odrębności dotyczące zawieszenia i umorzenia postępowania w sprawach o unieważnienie małżeństwa | str. 428

8.3.   Odrębności co do przebiegu postępowania dowodowego w sprawach o rozwód i separację | str. 430

8.3.1.    Odrębności co do przebiegu postępowania dowodowego ze względu na cel postępowania dowodowego w sprawach małżeńskich o rozwód i separację oraz uznanie powództwa w takich sprawach | str. 430

8.3.2.    Odrębności co do przebiegu postępowania dowodowego ze względu na możliwość ograniczenia dowodu z przesłuchania stron | str. 435

9. Odrębności dotyczące powiązań wewnątrzsystemowych między postępowaniem w sprawach małżeńskich i postępowaniem mediacyjnym | str. 442
10. Odrębności dotyczące powiązań wewnątrzsystemowych między postępowaniem w sprawach małżeńskich i procesem o zaspokojenie potrzeb rodziny i o alimenty między małżonkami albo między nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi co do świadczeń za okres od wytoczenia powództwa o rozwód, separację oraz unieważnienie małżeństwa oraz postępowaniem nieprocesowym dotyczącym władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron lub o ustalenie kontaktów z nimi | str. 454
11. Odrębności co do odpowiedniego zastosowania przepisów regulujących postępowanie w sprawach małżeńskich w procesie o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami | str. 460

Rozdział 3. Postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 466

1. Analiza historycznoprawna postępowania w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 474

1.1.   Uwagi ogólne | str. 474

1.2.   Załatwianie spraw między rodzicami a dziećmi w okresie rozbiorów i w dwudziestoleciu międzywojennym | str. 475

1.3.   Załatwianie spraw między rodzicami a dziećmi w czasie obowiązywania prawa rodzinnego z 1946 r. | str. 480

1.4.   Załatwianie spraw między rodzicami a dziećmi w czasie obowiązywania prawa rodzinnego z 1950 r. | str. 487

1.5.   Załatwianie spraw między rodzicami a dziećmi w czasie obowiązywania prawa rodzinnego z 1964 r. | str. 491

1.6.   Zmiany w regulacjach postępowania ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 495

2. Przyczyny wyodrębnienia postępowania w sprawach ze stosunków między rodzicami i dziećmi | str. 501
3. Zakres przedmiotowy spraw rozpoznawanych w postępowaniu w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 506

3.1.   Uwagi ogólne | str. 506

3.2.   Sprawy o ustalenie macierzyństwa | str. 507

3.2.1.    Charakter prawny spraw o ustalenie macierzyństwa | str. 507

3.2.2.    Podstawy ustalenia macierzyństwa | str. 509

3.2.3.    Legitymacje procesowe czynne i bierne w sprawie o ustalenie macierzyństwa | str. 511

3.2.4.    Szczegółowe przypadki dopuszczalności powództwa o ustalenie macierzyństwa albo jego niedopuszczalności | str. 514

3.2.4.1.   Dopuszczalność powództwa o ustalenie macierzyństwa w stosunku do dziecka zmarłego | str. 514

3.2.4.2.   Dopuszczalność powództwa dziecka albo prokuratora o ustalenie macierzyństwa po osiągnięciu pełnoletności przez dziecko | str. 515

3.2.4.3.   Dopuszczalność powództwa o ustalenie macierzyństwa po śmierci matki | str. 515

3.2.4.4.   Niedopuszczalność powództwa matki o ustalenie macierzyństwa w stosunku do dziecka pełnoletniego | str. 516

3.2.4.4.   Niedopuszczalność powództwa o ustalenie macierzyństwa w stosunku do dziecka poczętego, lecz nienarodzonego | str. 517

3.2.4.5.   Niedopuszczalność powództwa o ustalenie macierzyństwa w stosunku do dziecka przysposobionego | str. 518

3.2.5.    Charakter prawny wyroku ustalającego macierzyństwo | str. 519

3.3.   Sprawy o zaprzeczenie macierzyństwa | str. 520

3.3.1.    Charakter prawny spraw o zaprzeczenie macierzyństwa | str. 520

3.3.2.    Podstawy zaprzeczenia macierzyństwa | str. 521

3.3.3.    Legitymacja procesowa czynna i bierna w sprawie o zaprzeczenie macierzyństwa | str. 522

3.3.4.    Szczegółowe przypadki dopuszczalności powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa albo jego niedopuszczalności | str. 524

3.3.4.1.   Dopuszczalność powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa ze względu na termin do jego wytoczenia | str. 524

3.3.4.2.   Niedopuszczalność powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa w stosunku do dziecka poczętego, lecz nienarodzonego oraz dziecka przysposobionego anonimowo | str. 530

3.3.4.3.   Niedopuszczalność powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa w stosunku do dziecka zmarłego | str. 530

3.3.5.    Charakter prawny wyroku zaprzeczającego macierzyństwo | str. 531

3.4.   Sprawy o ustalenie ojcostwa | str. 534

3.4.1.    Charakter prawny spraw o ustalenie ojcostwa | str. 534

3.4.2.    Podstawy ustalenia ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego | str. 535

3.4.3.    Legitymacja procesowa czynna i bierna w sprawie o ustalenie ojcostwa | str. 536

3.4.4.    Szczegółowe przypadki dopuszczalności powództwa o ustalenie ojcostwa albo jego niedopuszczalności | str. 545

3.4.4.1.   Dopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do niepełnoletniego dziecka | str. 545

3.4.4.2.   Dopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do dziecka przysposobionego w sposób
pełny | str. 548

3.4.4.3.   Dopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa po śmierci domniemanego ojca | str. 549

3.4.4.4.   Dopuszczalność kontynuowania procesu o ustalenie ojcostwa po śmierci strony | str. 550

3.4.4.5.   Niedopuszczalność ustalenia ojcostwa w stosunku do dziecka poczętego, lecz nienarodzonego | str. 551

3.4.4.6.   Niedopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do pełnoletniego dziecka | str. 553

3.4.4.7.   Niedopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do dziecka przysposobionego całkowicie | str. 554

3.4.4.8.   Niedopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do dziecka zmarłego | str. 554

3.4.5.    Charakter prawny wyroku ustalającego ojcostwo | str. 555

3.5.   Sprawy o zaprzeczenie ojcostwa | str. 556

3.5.1.    Charakter spraw o zaprzeczenie ojcostwa | str. 556

3.5.2.    Podstawy zaprzeczenia ojcostwa | str. 557

3.5.3.    Legitymacja procesowa czynna i bierna w sprawie o zaprzeczenie ojcostwa | str. 558

3.5.4.    Szczegółowe przypadki dopuszczalności powództwa o zaprzeczenie ojcostwa albo jego niedopuszczalności | str. 561

3.5.4.1.   Dopuszczalność powództwa o zaprzeczenie ojcostwa ze względu na termin do jego wytoczenia | str. 561

3.5.4.2.   Niedopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do dziecka poczętego z zastosowaniem metod medycznie wspomaganej prokreacji | str. 568

3.5.4.3.   Niedopuszczalność powództwa o ustalenie ojcostwa w stosunku do dziecka zmarłego oraz kontynuowania procesu o zaprzeczenie ojcostwa po śmierci dziecka | str. 569

3.5.4.3.   Niedopuszczalność powództwa o zaprzeczenie ojcostwa w stosunku do dziecka przysposobionego całkowicie | str. 570

3.5.5.    Charakter prawny wyroku zaprzeczającego ojcostwo | str. 570

3.6.   Sprawy o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 571

3.6.1.    Charakter prawny spraw o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 571

3.6.2.    Podstawy rozwiązania stosunku przysposobienia | str. 573

3.6.3.    Legitymacja procesowa czynna i bierna w sprawach o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 578

3.6.4.    Szczegółowe przypadki dopuszczalności powództwa o rozwiązanie stosunku przysposobienia albo jego niedopuszczalności | str. 580

3.6.4.1.   Dopuszczalność powództwa o rozwiązanie stosunku przysposobienia w przypadku śmierci przysposabiającego w toku procesu | str. 580

3.6.4.2.   Niedopuszczalność powództwa o rozwiązanie stosunku przysposobienia całkowitego | str. 581

3.6.4.3.   Niedopuszczalność powództwa o rozwiązanie stosunku przysposobienia w przypadkach śmierci przysposobionego albo przysposabiającego przed wszczęciem procesu | str. 582

3.6.4.4.   Niedopuszczalność powództwa o rozwiązanie stosunku przysposobienia w przypadku śmierci przysposobionego w toku procesu | str. 584

3.6.5.    Charakter prawny wyroku rozwiązującego stosunek przysposobienia | str. 584

3.6.6.    Rozstrzygnięcia dodatkowe w wyroku rozwiązującym przysposobienie | str. 586

4. Odrębności w regulacjach ogólnych o procesie w odniesieniu do przepisów dotyczących załatwiania spraw w postępowaniu ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 588

4.1.   Odrębności co do właściwości rzeczowej sądu | str. 588

4.2.   Odrębności co do właściwości miejscowej sądu | str. 589

4.3.   Odrębności co do składu sądu orzekającego w sprawach o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz rozwiązanie stosunku
przysposobienia | str. 593

4.4.   Odrębności co do reprezentacji stron w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka | str. 595

4.5.   Odrębności co do ustanowienia w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o związane z tym roszczenia kuratora dla pozwanego, którego miejsce zamieszkania lub pobytu nie jest znane | str. 597

5. Odrębności w regulacjach postępowania w sprawach ze stosunku między rodzicami a dziećmi w porównaniu z przepisami ogólnymi o procesie | str. 598

5.1.   Odrębności co do zdolności procesowej matki dziecka i ojca dziecka w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa | str. 598

5.2.   Odrębności co do dopuszczalności wytoczenia powództwa wzajemnego w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz co do wszczęcia w czasie trwania takich spraw innej sprawy o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa | str. 600

5.3.   Odrębności co do skutków procesowych nieusprawiedliwionego niestawiennictwa jednej ze stron na posiedzenie wyznaczone celem przeprowadzenia rozprawy w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 604

5.4.   Odrębności co do dopuszczalności umorzenia oraz zawieszenia postępowania w przypadku śmierci strony w toku procesu | str. 607

5.5.   Odrębności co do możliwości przystąpienia interwenienta ubocznego do spraw o ustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa | str. 611

5.6.   Odrębności co do udziału prokuratora w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 613

5.6.1.    Odrębności co do formy wzięcia przez prokuratora udziału w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka albo ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa, albo o rozwiązanie stosunku przysposobienia | str. 613

5.6.2.    Odrębności co do zawiadamiania prokuratora o terminach rozpraw oraz doręczenia mu odpisu pozwu w sprawach o zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa | str. 620

5.7.   Odrębności co do odpowiedniego zastosowania przepisów postępowania w sprawach małżeńskich w postępowaniu w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi | str. 624

Rozdział 4. Postępowanie odrębne w sprawach z zakresu prawa pracy | str. 628

1. Status organizacyjny sądów pracy | str. 633

1.1.   Pojęcie sądu | str. 633

1.2.   Historia sądownictwa pracy | str. 633

1.3.   Stan obecny | str. 635

2. Postępowanie przed sądami pracy – uwagi wstępne | str. 637

2.1.   Wprowadzenie | str. 637

2.2.   Zasady postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy | str. 638

2.2.1.    Uwagi ogólne | str. 638

2.2.2.    Zasada dyspozycyjności | str. 638

2.2.3.    Zasada kontradyktoryjności | str. 640

2.2.4.    Zasada równości stron | str. 641

2.2.5.    Zasada formalizmu procesowego | str. 644

2.2.6.    Zasada szybkości postępowania | str. 644

2.2.7.    Zasada ugodowego załatwiania sporów | str. 646

2.3.   Pojęcie sprawy z zakresu prawa pracy | str. 646

2.3.1.    Uwagi ogólne | str. 646

2.3.2.    Sprawy o roszczenia ze stosunku pracy lub z nim związane | str. 648

2.3.3.    Sprawy o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli łączący strony stosunek prawny, wbrew zawartej między nimi umowie, ma cechy stosunku pracy (art. 476 § 1 pkt 11 k.p.c.) | str. 652

2.3.4.    Sprawy o roszczenia z innych stosunków prawnych, do których z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy prawa pracy | str. 653

2.3.5.    Sprawy o odszkodowania dochodzone od pracodawcy na podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych | str. 654

2.3.6.    Sprawy nienależące do spraw z zakresu prawa pracy | str. 655

3. Właściwość sądu pracy | str. 656

3.1.   Uwagi ogólne | str. 656

3.2.   Właściwość rzeczowa sądów pracy | str. 656

3.2.1.    Wprowadzenie | str. 656

3.2.2.    Pojęcie spraw niemajątkowych | str. 659

3.2.3.    Pojęcie spraw majątkowych | str. 660

3.2.4.    Oznaczenie wartości przedmiotu sporu | str. 662

3.3.   Właściwość miejscowa sądów pracy | str. 663

3.4.   Właściwość funkcjonalna sądów pracy | str. 665

3.5.   Właściwość celowościowa | str. 667

3.6.   Właściwość z art. 441 i 442 k.p.c. | str. 669

3.7.   Niewłaściwość sądu i jej skutki | str. 672

4. Uczestnicy postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy i ich pełnomocnicy | str. 676

4.1.   Pracownik | str. 676

4.1.1.    Uwagi ogólne | str. 676

4.1.2.    Zdolność sądowa i procesowa pracownika | str. 682

4.2.   Pracodawca | str. 685

4.2.1.    Pojęcie pracodawcy | str. 685

4.2.2.    Zdolność sądowa i procesowa pracodawcy | str. 689

4.3.   Inspektor pracy | str. 690

4.4.   Organizacje pozarządowe | str. 694

4.5.   Kurator | str. 699

4.6.   Pełnomocnicy procesowi | str. 700

4.6.1.    Pełnomocnicy pracownika | str. 700

4.6.2.    Pełnomocnicy pracodawcy | str. 707

5. Przebieg postępowania przed sądami pracy | str. 710

5.1.   Uwagi ogólne | str. 710

5.2.   Wszczęcie postępowania przed sądem pracy | str. 710

5.2.1.    Wniesienie pozwu | str. 710

5.2.2.    Wstępne badanie sprawy | str. 711

5.2.3.    Odrzucenie pozwu | str. 712

5.2.4.    Badanie istnienia braków formalnych | str. 714

5.2.5.    Przekazanie sprawy wydziałowi właściwemu do jej rozpoznania | str. 715

5.2.6.    Oznaczenie pozwanego pracodawcy i przekształcenia podmiotowe procesu | str. 716

5.2.7.    Termin rozprawy | str. 721

5.2.8.    Stosowanie przepisów o innych postępowaniach odrębnych | str. 722

5.2.9.    Powództwo wzajemne | str. 723

5.2.10.  Zawieszenie postępowania | str. 724

5.3.   Postępowanie dowodowe | str. 727

5.3.1.    Uwagi ogólne | str. 727

5.3.2.    Ograniczenia dowodowe | str. 727

6. Orzekanie w sprawach z zakresu prawa pracy i środki zaskarżania orzeczeń | str. 730

6.1.   Zasady orzekania w procesie cywilnym | str. 730

6.1.1.    Uwagi ogólne | str. 730

6.1.2.    Pojęcie zasad orzekania | str. 730

6.1.3.    Zasady odnoszące się do przedmiotu i podmiotów orzekania | str. 732

6.1.3.1.   Wprowadzenie | str. 732

6.1.3.2.   Zasada orzekania tylko na wniosek strony | str. 732

6.1.3.3.   Zasada związania sądu granicami dochodzonej ochrony prawnej | str. 733

6.1.3.4.   Zakaz orzekania ponad żądanie | str. 744

6.1.4.    Zasady dotyczące czasu i podstaw orzekania | str. 746

6.1.4.1.   Zasada aktualności | str. 746

6.1.4.2.   Zasada związania sądu podstawą faktyczną powództwa | str. 747

6.1.5.    Szczególne kompetencje sądu podczas orzekania | str. 751

6.2.   Rodzaje wyroków wydawanych przez sądy pracy | str. 757

6.3.   Szczególne zagadnienia wyrokowania w sprawach z zakresu prawa pracy | str. 761

6.3.1.    Wyrok ustalający istnienie stosunku pracy | str. 761

6.3.2.    Orzeczenie wydawane na podstawie art. 4771b k.p.c. | str. 765

6.3.3.    Związanie sądu pracy ustaleniami wyroku karnego lub decyzją administracyjną | str. 767

6.3.4.    Nakazy zapłaty | str. 768

6.3.5.    Natychmiastowa wykonalność wyroków | str. 769

6.3.6.    Powaga rzeczy osądzonej | str. 771

7. Środki zaskarżenia w sprawach z zakresu prawa pracy | str. 774

7.1.   Zwyczajne środki zaskarżenia | str. 774

7.2.   Nadzwyczajne środki zaskarżenia | str. 775

8. Koszty procesu w sprawach z zakresu prawa pracy | str. 777

8.1.   Uwagi ogólne o kosztach procesu | str. 777

Rozdział 5. Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych | str. 781

1. Wprowadzenie | str. 784
2. Podmioty postępowania odrębnego w sprawach z zakresu ubezpieczeń
   społecznych | str. 785

2.1.   Sąd | str. 785

2.1.1.    Uwagi ogólne | str. 785

2.1.2.    Właściwość rzeczowa | str. 785

2.1.3.    Właściwość miejscowa | str. 786

2.1.4.    Właściwość celowościowa | str. 787

2.2.   Uczestnicy postępowania | str. 787

2.2.1.    Uwagi ogólne | str. 787

2.2.2.    Ubezpieczony | str. 791

2.2.3.    Płatnik składek | str. 798

2.2.4.    Inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona
decyzja | str. 799

2.2.5.    Organ rentowy | str. 807

2.2.6.    Wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności | str. 811

2.2.7.    Zainteresowany | str. 811

3. Zdolność sądowa i procesowa w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych | str. 825
4. Przedmiot postępowania | str. 827

4.1.   Uwagi ogólne | str. 827

4.2.   Sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych w ujęciu materialnym | str. 828

4.3.   Sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych w ujęciu procesowym | str. 831

4.4.   Przedmiot postępowania przed sądami ubezpieczeń społecznych | str. 834

5. Przebieg postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych | str. 835

5.1.   Uwagi ogólne | str. 835

5.2.   Zasady postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń | str. 836

5.2.1.    Wprowadzenie | str. 836

5.2.2.    Zasada równości stron | str. 837

5.2.3.    Zasada kontradyktoryjności | str. 839

5.2.4.    Zasada dyspozycyjności | str. 840

5.2.5.    Zasada ograniczonego formalizmu | str. 841

5.2.6.    Zasada szybkości postępowania | str. 842

5.3.   Wszczęcie postępowania | str. 842

5.3.1.    Uwagi ogólne | str. 842

5.3.2.    Odwołanie | str. 843

5.4.   Przebieg postępowania | str. 848

5.4.1.    Uwagi ogólne | str. 848

5.4.2.    Dowodzenie | str. 849

5.4.3.    Orzekanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych | str. 851

5.4.4.    Środki zaskarżenia | str. 862

5.4.5.    Koszty postępowania | str. 864

Rozdział 6. Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania | str. 867

1. Pojęcie sprawy o naruszenie posiadania | str. 869

1.1.   Pojęcie posiadania | str. 869

1.2.   Pojęcie sprawy o naruszenie posiadania | str. 870

2. Zasady ochrony posesoryjnej | str. 870
3. Właściwość rzeczowa i miejscowa sądu | str. 872
4. Legitymacja procesowa | str. 873

4.1.   Legitymacja czynna | str. 873

4.2.   Legitymacja bierna | str. 875

4.3.   Interwencja w procesie | str. 876

5. Przebieg postępowania | str. 877

5.1.   Termin do wytoczenia powództwa | str. 877

5.2.   Zakres postępowania dowodowego | str. 877

5.3.   Możliwość stosowania art. 5 k.c. | str. 878

5.4.   Badanie prawa do rzeczy | str. 880

5.5.   Wpływ istnienia prawomocnego orzeczenia sądu na bieg procesu | str. 883

5.6.   Niedopuszczalność powództwa wzajemnego | str. 884

5.7.   Niedopuszczalność kumulacji roszczeń | str. 885

5.8.   Wątpliwości co do stosowania art. 192 pkt 3 k.p.c. | str. 885

6. Orzekanie w sprawach o przywrócenie posiadania | str. 887
7. Rektyfikacja orzeczeń w sprawach o naruszenie posiadania | str. 890
8. Środki zaskarżenia | str. 891
9. Ocena regulacji | str. 892

Rozdział 7. Postępowanie odrębne w sprawach własności intelektualnej | str. 893

1. Uwagi ogólne | str. 899

1.1.   Przyczyny wyodrębnienia postępowania w sprawach własności
intelektualnej | str. 899

1.2.   Obligatoryjny charakter postępowania | str. 901

1.3.   Przedmiot regulacji | str. 903

1.4.   Inne przepisy dotyczące postępowania w sprawach własności
intelektualnej | str. 906

1.5.   Pojęcie sprawy własności intelektualnej | str. 907

1.5.1.    Uwagi ogólne | str. 907

1.5.2.    Sprawy o naruszenie | str. 909

1.6.   Relacja do innych postępowań odrębnych | str. 910

1.7.   Jurysdykcja sądów polskich | str. 915

1.8.   Właściwość sądu | str. 916

1.9.   Przekazanie sprawy innemu sądowi | str. 921

1.10. Koszty sądowe i komornicze | str. 925

1.10.1.  Opłaty sądowe – kwestie ogólne | str. 925

1.10.2.  Opłaty od wniosków przewidzianych w art. 47997
oraz 479113 k.p.c. | str. 928

1.10.3.  Opłaty egzekucyjne i koszty komornicze | str. 928

1.11. Przymus adwokacko-radowski | str. 930

1.12. Posiedzenie przygotowawcze | str. 933

1.13. Szczególne środki procesowe (środki pomocnicze) | str. 933

1.13.1.  Katalog szczególnych środków procesowych | str. 933

1.13.2.  Zasada proporcjonalności | str. 935

1.14. Możliwość zasądzenia odpowiedniej sumy | str. 936

2. Zabezpieczenie środka dowodowego | str. 940

2.1.   Charakter instytucji zabezpieczenia środka dowodowego | str. 940

2.2.   Przesłanki udzielenia zabezpieczenia środka dowodowego
(art. 47998 k.p.c.) | str. 955

2.3.   Zajęcie środków dowodowych | str. 963

2.4.   Nadużycie instytucji zabezpieczenia środka dowodowego | str. 966

2.5.   Legitymacja czynna i bierna w postępowaniu w przedmiocie zabezpieczenia środka dowodowego | str. 967

2.6.   Postępowanie w przedmiocie zabezpieczenia środka dowodowego | str. 971

3. Wyjawienie lub wydanie środka dowodowego | str. 977

3.1.   Charakter wyjawienia lub wydania środka dowodowego | str. 977

3.2.   Zakres zastosowania, legitymacja czynna i bierna, przebieg postępowania | str. 979

3.3.   Wykonanie postanowienia | str. 982

4. Wezwanie do udzielenia informacji | str. 983

4.1.   Charakter i przedmiot wezwania | str. 983

4.2.   Termin na złożenie wniosku | str. 988

4.3.   Uczestnicy postępowania | str. 990

4.3.1.    Uwagi ogólne | str. 990

4.3.2.    Obowiązany inny niż naruszający | str. 993

4.3.3.    Zakres przedmiotowy wezwania do udzielenia informacji | str. 995

4.3.4.    Wniosek przeciwko bankowi oraz spółdzielczej kasie oszczędnościowo­‑kredytowej | str. 996

4.4.   Opłata sądowa | str. 999

4.5.   Wymagania formalne wniosku | str. 999

4.6.   Odpowiedź na wniosek | str. 1000

4.7.   Rodzaj posiedzenia | str. 1002

4.8.   Orzekanie | str. 1003

4.9.   Zaskarżanie | str. 1006

4.10. Wykonanie postanowienia | str. 1010

4.11. Wyjaśnienie udzielonych informacji | str. 1012

4.12. Zwrot kosztów i wydatków poniesionych w związku z udzieleniem informacji | str. 1014

4.13. Roszczenia odszkodowawcze | str. 1020

5. Powództwa szczególne | str. 1025

5.1.   Uwagi wstępne | str. 1025

5.2.   Zastosowanie przepisów Prawa własności przemysłowej | str. 1026

5.3.   Powództwo wzajemne | str. 1028

5.3.1.    Uwagi wstępne | str. 1028

5.3.2.    Dopuszczalność powództwa wzajemnego | str. 1030

5.3.3.    Warunki i reguły wnoszenia powództwa wzajemnego | str. 1031

5.3.4.    Związanie podstawą prawną wskazaną przez powoda wzajemnego | str. 1033

5.3.5.    Zawieszenie postępowania i odrzucenie pozwu wzajemnego | str. 1036

5.3.5.1.   Uwagi wstępne | str. 1036

5.3.5.2.   Zawieszenie postępowania ze względu na postępowanie przed Urzędem Patentowym | str. 1036

5.3.5.3.   Zawieszenie postępowania ze względu na inne postępowanie cywilne | str. 1042

5.3.6.    Odrzucenie pozwu wzajemnego | str. 1047

5.3.7.    Wpis do rejestru, rozszerzona skuteczność wyroku | str. 1049

5.4.   Powództwo o ustalenie | str. 1052

Skorowidz | str. 1063

O Autorach | str. 1075