Nowe, 16. wydanie bestsellerowego podręcznika do postępowania karnego!
Proces karny. Zarys systemu
Proces karny. Zarys systemu
Nowe, 16. wydanie bestsellerowego podręcznika do postępowania karnego!
Opis publikacji
Odbierz w koszyku przepisy KK i KPK w niższej cenie!
Oddajemy do rąk Czytelników kolejne – już szesnaste – wydanie znanego i lubianego przez studentów podręcznika akademickiego stanowiącego wykład postępowania karnego. Omówienie tła historycznego i prawnoporównawczego, analiza warstwy empirycznej, odesłania do praktyki, najnowsze dostępne dane statystyczne, a także bogate zestawienia literatury oraz indeks rzeczowy umożliwiają pogłębienie przedstawianych tematów. Ozdobą książki są rysunki Szymona Kobylińskiego, które mimo upływu czasu nie tracą swojego satyrycznego wydźwięku.
Autorzy uwzględnili wszystkie ostatnie zmiany polskiej procedury karnej, łącznie z obszerną nowelizacją z 7 VII 2022 r. dotyczącą wzmocnienia ochrony prawnokarnej przed najcięższymi kategoriami przestępstw, kt...
Odbierz w koszyku przepisy KK i KPK w niższej cenie!
Oddajemy do rąk Czytelników kolejne – już szesnaste – wydanie znanego i lubianego przez studentów podręcznika akademickiego stanowiącego wykład postępowania karnego. Omówienie tła historycznego i prawnoporównawczego, analiza warstwy empirycznej, odesłania do praktyki, najnowsze dostępne dane statystyczne, a także bogate zestawienia literatury oraz indeks rzeczowy umożliwiają pogłębienie przedstawianych tematów. Ozdobą książki są rysunki Szymona Kobylińskiego, które mimo upływu czasu nie tracą swojego satyrycznego wydźwięku.
Autorzy uwzględnili wszystkie ostatnie zmiany polskiej procedury karnej, łącznie z obszerną nowelizacją z 7 VII 2022 r. dotyczącą wzmocnienia ochrony prawnokarnej przed najcięższymi kategoriami przestępstw, która z pewnymi wyjątkami wejdzie w życie 1 X 2023 r.
Informacje
Spis treści
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
...
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Rozdział 1. Pojęcia podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
1.1. Pojęcia procesu karnego i prawa karnego procesowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
1.2. Funkcje norm procedury karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
1.3. Stosunki procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
1.4. Cele procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
1.5. Przedmiot procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
1.6. Rodzaje procesu w zależności od rodzaju odpowiedzialności prawnej . . . . . . . . . 36
1.7. Działy prawa karnego procesowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
1.8. Tryby postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
1.9. Postępowania zasadnicze i dodatkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
1.10. Czynności procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
1.10.1. Wiadomości ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
1.10.2. Kategorie czynności procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
1.10.3. Warunki niewadliwości czynności procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
1.10.4. Następstwa naruszenia warunków niewadliwości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
1.10.4.1. Nieważność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
1.10.4.2. Bezskuteczność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
1.10.4.3. Niedopuszczalność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
1.10.4.4. Wadliwość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
1.10.4.5. Bezzasadność (niezasadność) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
1.10.5. Promulgacja i odwoływalność decyzji procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
1.10.5.1. Promulgacja decyzji procesowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
1.10.5.2. Odwoływalność decyzji procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
1.10.5.3. Odwoływalność oświadczeń stron procesowych . . . . . . . . . . . . . 67
1.10.6. Prawomocność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
1.10.7. Terminy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
1.10.8. Dokumentacja czynności procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
1.10.8.1. Protokół . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
1.10.8.2. Notatka urzędowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Rozdział 2. Główne tendencje i formy rozwojowe procesu karnego . . . . . . . . . . . . . 81
2.1. Formy rozwojowe procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
2.2. Korzenie współczesnego procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.2.1. Proces w Babilonii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.2.2. Proces w Grecji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.2.2.1. Proces karny w Grecji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.2.2.2. Charakterystyka prawa ateńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
2.2.3. Proces karny w Rzymie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
2.2.3.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
2.2.3.2. Proces klasyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
2.2.3.3. Proces poklasyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
2.2.4. Proces wczesnogermański . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
2.2.5. Proces kanoniczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
2.2.6. Proces inkwizycyjny w Niemczech i we Francji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
2.2.6.1. Znaczenie Caroliny (Constitutio Criminalis Carolina) . . . . . . . . 90
2.2.6.2. Powszechny proces niemiecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
2.2.6.3. Inkwizycyjny proces francuski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
2.2.7. Proces karny w Anglii i Walii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
2.2.7.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
2.2.7.2. Cechy współczesnego procesu angielskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
2.2.8. Walka o humanitarne oblicze procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
2.2.9. Geneza i rozwój formy mieszanej procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
2.2.9.1. Wielka Rewolucja Francuska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
2.2.9.2. Recepcja formy mieszanej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
2.2.10. Współczesny proces francuski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
2.2.11. Współczesny proces niemiecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
2.2.12. Rodowód współczesnego polskiego procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
2.2.12.1. Okres porozbiorowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
2.2.12.2. Okres II Rzeczypospolitej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
2.2.13. Powstanie i przeobrażanie modelu procesu karnego Polski Ludowej . . . . 131
2.2.13.1. Okres do reform z lat 1949–1950 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
2.2.13.2. Reformy lat 1949–1950 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
2.2.13.3. Okres po roku 1954 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
2.2.13.4. Kodeks postępowania karnego z roku 1969 . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
2.2.14. Przemiany procesu karnego III Rzeczypospolitej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
Rozdział 3. Obowiązywanie polskiego prawa karnego procesowego . . . . . . . . . . . . 145
3.1. Źródła prawa karnego procesowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
3.1.1. Pojęcie źródła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
3.1.2. System źródeł prawa karnego procesowego (formalnych) . . . . . . . . . . . . . 146
3.1.3. Orzecznictwo sądowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
3.1.4. Nauka procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
3.1.5. Obyczaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
3.2. Analogia w procesie karnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
3.2.1. Rola analogii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
3.2.2. Granice dopuszczalności analogii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
3.3. Temporalne i miejscowe obowiązywanie ustawy karnej procesowej . . . . . . . . . . . 155
3.3.1. Obowiązywanie temporalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
3.3.2. Obowiązywanie miejscowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
3.4. Źródła prawa karnego procesowego obowiązującego w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . 158
3.4.1. Akty normatywne regulujące proces karny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
3.4.2. Akty normatywne regulujące ustrój i zasady działania organów procesowych oraz niektórych innych uczestników procesu . . . . . . . . . . . . 159
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Rozdział 4. Uczestnicy procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
4.1. Pojęcie uczestników procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
4.2. Kategorie uczestników procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
4.2.1. Organy procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
4.2.1.1. Sąd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
4.2.1.2. Prokurator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
4.2.1.3. Policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne i inne uprawnione służby . . 185
4.2.1.4. Organy procesowe w poszczególnych stadiach procesu . . . . . . . 190
4.2.2. Strony procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
4.2.2.1. Spór o pojęcie strony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
4.2.2.2. Kategorie stron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
4.2.2.3. Poszczególne strony czynne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
4.2.2.4. Poszczególne strony bierne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
4.2.3. Reprezentanci stron procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
4.2.3.1. Obrońcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
4.2.3.2. Pełnomocnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
4.2.3.3. Przedstawiciele ustawowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
4.2.4. Rzecznicy interesu społecznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
4.2.4.1. Cechy wyróżniające rzecznika interesu społecznego spośród uczestników procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
4.2.4.2. Poszczególni rzecznicy interesu społecznego . . . . . . . . . . . . . . . . 211
4.2.5. Osobowe źródła dowodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
4.2.6. Pomocnicy organów procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
4.3. Kumulacja ról procesowych i ich rozłączność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Rozdział 5. Naczelne zasady procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
5.1. Ogólne wiadomości o naczelnych zasadach procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
5.1.1. Pojęcie naczelnej zasady procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
5.1.2. Klasyfikacja naczelnych zasad procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
5.1.3. Wyjątki od zasad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
5.1.4. Wykaz zasad i ich systematyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
5.2. Zasada prawdy materialnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
5.2.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
5.2.2. Znaczenie zasady prawdy materialnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
5.2.3. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
5.2.4. Zasada prawdy materialnej w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . 233
5.3. Zasada obiektywizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
5.3.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
5.3.2. Pojęcie obiektywizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
5.3.3. Zasada obiektywizmu w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
5.4. Zasada współdziałania ze społeczeństwem i instytucjami w ściganiu przestępstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
5.4.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
5.4.2. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
5.4.3. Zasada współdziałania w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
5.4.3.1. Współpraca z obywatelami w ściganiu karnym . . . . . . . . . . . . . . 249
5.4.3.2. Współudział instytucji państwowych, społecznych i innych jednostek w ściganiu karnym . . . . . . . . . . . 253
5.4.3.3. Udział ławników w orzekaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
5.5. Zasady domniemania niewinności i in dubio pro reo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
5.5.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
5.5.2. Racje zasady domniemania niewinności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
5.5.3. Zasada domniemania niewinności w polskiej procedurze karnej . . . . . . . 259
5.5.3.1. Istota zasady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
5.5.3.2. Zakres zasady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
5.5.4. Zasada in dubio pro reo in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
5.5.5. Zasada in dubio pro reo w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
5.5.6. Ciężar dowodu i jego rozłożenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
5.6. Zasada swobodnej oceny dowodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
5.6.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
5.6.2. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
5.6.2.1. Swobodna ocena dowodów (w ujęciu teorii kontrolowanej oceny) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
5.6.2.2. Ocena dowodów – aprioryczna i aposterioryczna . . . . . . . . . . . . 271
5.6.2.3. Wpływ opinii biegłych na swobodną ocenę dowodów . . . . . . . . 272
5.6.3. Zasada swobodnej oceny dowodów w polskiej procedurze karnej . . . . . . . 272
5.7. Zasada bezpośredniości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
5.7.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
5.7.2. Racje zasady bezpośredniości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
5.7.3. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
5.7.4. Zasada bezpośredniości w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . 280
5.7.4.1. Istota zasady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
5.7.4.2. Pomoc prawna jako odstępstwo od zasady bezpośredniości . . . . . 283
5.7.4.3. Zasada bezpośredniości w postępowaniu przygotowawczym, odwoławczym, kasacyjnym i trybach szczególnych . . . . . . . . . . 284
5.7.5. Praktyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
5.8. Zasady skargowości i ścigania z urzędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
5.8.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
5.8.2. Zasady in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
5.8.3. Zasada skargowości w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
5.8.4. Zasada ścigania z urzędu w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . 290
5.9. Zasada kontradyktoryjności i zasada inkwizycyjności (śledcza) . . . . . . . . . . . . . . . 292
5.9.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
5.9.2. Zasada kontradyktoryjności in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
5.9.2.1. Racje zasady kontradyktoryjności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
5.9.2.2. Warunki kontradyktoryjności procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
5.9.3. Zasada inkwizycyjności in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
5.9.4. Zasady kontradyktoryjności i inkwizycyjności w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
5.9.4.1. Postępowanie przygotowawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
5.9.4.2. Postępowanie główne i postępowanie apelacyjne . . . . . . . . . . . . 300
5.9.4.3. Ograniczenia kontradyktoryjności postępowania głównego i odwoławczego na rzecz inkwizycyjności . . . . . . . . 305
5.10. Zasada legalizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
5.10.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
5.10.2. Zasady legalizmu i oportunizmu in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
5.10.3. Zasada legalizmu w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308
5.10.4. Wyjątki na rzecz oportunizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
5.10.5. Zasada legalizmu materialnego a konsensualne zakończenie procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
5.10.6. Problem tzw. oportunizmu faktycznego i gwarancje legalizmu . . . . . . . . . 316
5.11. Zasada prawa do obrony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
5.11.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
5.11.2. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
5.11.3. Zasada prawa do obrony w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . 321
5.11.3.1. Obrona materialna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
5.11.3.2. Obrona formalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
5.12. Zasada publiczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
5.12.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
5.12.2. Zasada in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
5.12.3. Zasada publiczności w polskiej procedurze karnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
5.13. Zasada kontroli procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
5.13.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
5.13.2. Zasada kontroli in abstracto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
5.13.3. Zasada kontroli procesu w obowiązującej polskiej procedurze karnej . . . . . 342
5.13.3.1. Kontrola judykacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
5.13.3.2. Kontrola społeczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
5.13.3.3. Kontrola administracyjna (tzw. nadzór służbowy) . . . . . . . . . . . 346
5.14. Zasada uczciwego (rzetelnego) procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
5.14.1. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
5.14.2. Problem miejsca zasady uczciwego (rzetelnego) procesu w systemie naczelnych zasad procesu . . . . . . . . . . . . . 348
5.14.3. Zakres zasady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
Rozdział 6. Dowody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
6.1. Cechy szczególne postępowania dowodowego w procesie karnym . . . . . . . . . . . . . 355
6.1.1. System gwarancji prawdziwych ustaleń faktycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . 355
6.1.2. Stosowanie nowych środków i technik badawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
6.1.3. Prawo i postępowanie dowodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
6.1.4. Pojęcie dowodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
6.1.5. Istota źródła dowodu i środka dowodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
6.1.6. Przedmiot dowodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
6.1.7. Czynności dowodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
6.2. Klasyfikacja dowodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
6.2.1. Dowody pierwotne i pochodne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
6.2.2. Dowody osobowe i rzeczowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
6.2.3. Dowody pojęciowe i zmysłowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
6.2.4. Dowody bezpośrednie i pośrednie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
6.2.5. Dowody przypadkowe i z przeznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
6.2.6. Dowody ścisłe i swobodne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366
6.3. Surogaty udowodnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
6.3.1. Notoryjność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
6.3.2. Oczywistość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
6.3.3. Uprawdopodobnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
6.3.4. Domniemania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
6.4. Wprowadzanie dowodów do procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
6.4.1. Sposoby wprowadzania dowodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
6.4.2. Istota i forma wniosku dowodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371
6.4.3. Oddalenie wniosku dowodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
6.5. Zakazy dowodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
6.6. Czynności dowodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
6.6.1. Czynności poszukiwawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
6.6.1.1. Przeszukanie i zatrzymanie rzeczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
6.6.1.2. Kontrola korespondencji, przekazu informacji i przesyłek . . . . . 390
6.6.1.3. Kontrola i utrwalanie rozmów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
6.6.1.4. Poszukiwanie oskarżonego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
6.6.2. Czynności ujawniające dowody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
6.6.2.1. Przesłuchanie: wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadka, opinia biegłego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
6.6.2.2. Okazanie i rozpoznanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
6.6.2.3. Ekspertyza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
6.6.2.4. Oględziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412
6.6.2.5. Oględziny i otwarcie zwłok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
6.6.2.6. Odczytanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
6.6.2.7. Eksperyment procesowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416
6.6.2.8. Badanie osoby oskarżonego i wywiad środowiskowy . . . . . . . . . 416
6.6.2.9. Świadek koronny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
6.6.3. Czynności kontrolujące dowody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
6.7. Spór o nowe niekonwencjonalne dowody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
6.7.1. Przyczyny powstania koncepcji dowodów niekonwencjonalnych . . . . . . . 423
6.7.2. Dowody będące przedmiotem sporu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
6.7.3. Uwarunkowania ustawowe regulacji dowodów niekonwencjonalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
Rozdział 7. Środki przymusu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
7.1. Istota i kategorie środków przymusu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
7.2. Zatrzymanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
7.3. Środki zapobiegawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
7.3.1. Funkcje środków zapobiegawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
7.3.1.1. Funkcja zasadnicza – funkcja prewencyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
7.3.1.2. Funkcje akcesoryjne – funkcja ochronna. Problem funkcji represyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438
7.3.2. Reguły stosowania środków zapobiegawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
7.3.2.1. Ogólna podstawa ich stosowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439
7.3.2.2. Szczególne podstawy środków zapobiegawczych . . . . . . . . . . . . 440
7.3.2.3. Dyrektywy adaptacji do sytuacji procesowej oraz minimalizacji środków zapobiegawczych . . . . . . . . . . . . . . . 441
7.3.2.4. Kompetencja do stosowania środków zapobiegawczych . . . . . . . 442
7.3.3. Rodzaje środków zapobiegawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
7.3.4. Tymczasowe aresztowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
7.3.5. Ogólna charakterystyka nieizolacyjnych środków zapobiegawczych . . . . 457
7.3.5.1. Poszczególne nieizolacyjne środki zapobiegawcze . . . . . . . . . . . 458
7.4. List żelazny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
7.5. Środki wymuszające spełnienie obowiązków procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
7.5.1. Kary porządkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
7.5.2. Przymusowe doprowadzenie do organu procesowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
7.5.3. Obciążenie dodatkowymi kosztami postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
7.5.4. Immunitety w zakresie środków wymuszających spełnienie obowiązku procesowego . . . . . . . . . . . . . . . . 469
7.6. Policja sesyjna, czyli środki wymuszające zachowanie porządku w czasie rozprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
7.7. Zabezpieczenie majątkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472
Rozdział 8. Przesłanki procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
8.1. Wprowadzenie historyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
8.2. Funkcje systemu przesłanek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
8.3. Spór o istotę przesłanek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
8.4. Kategoryzacja przesłanek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477
8.4.1. Przesłanki procesu i przesłanki czynności procesowych . . . . . . . . . . . . . . . 478
8.4.2. Przesłanki pozytywne i negatywne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
8.4.3. Przesłanki ogólne i szczególne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
8.4.4. Przesłanki materialne i formalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
8.4.4.1. Przesłanki materialne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
8.4.4.2. Przesłanki formalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
8.5. Zbieg negatywnych przesłanek procesowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493
Rozdział 9. Przebieg procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
9.1. Etapy procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
9.2. Postępowanie przygotowawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
9.2.1. Funkcje postępowania przygotowawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
9.2.1.1. Funkcja przygotowawcza jako funkcja zasadnicza . . . . . . . . . . . 497
9.2.1.2. Funkcja profilaktyczna jako funkcja akcesoryjna . . . . . . . . . . . . . 500
9.2.1.3. Funkcja względnie prejudycjalna jako funkcja akcesoryjna . . . . 502
9.2.2. Formy postępowania przygotowawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
9.2.2.1. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502
9.2.2.2. Śledztwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503
9.2.2.3. Dochodzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505
9.2.3. Porządek czynności w śledztwie i dochodzeniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509
9.2.3.1. Fazy poprzedzające formalne wszczęcie postępowania . . . . . . . 509
9.2.3.2. Postępowanie przygotowawcze w sprawie (in rem) . . . . . . . . . . 509
9.2.3.3. Postępowanie przygotowawcze przeciwko podejrzanemu (in personam) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 510
9.2.3.4. Zakończenie postępowania przygotowawczego . . . . . . . . . . . . . . 513
9.2.3.5. Zawieszenie postępowania przygotowawczego . . . . . . . . . . . . . . 520
9.2.4. Czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym . . . . . . . . . . . . . . . 521
9.2.4.1. Formy oddziaływania sądu na postępowanie przygotowawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521
9.2.5. Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym . . . . . . . . . . . 524
9.2.5.1. Nadzór procesowy prokuratora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 524
9.2.5.2. Nadzór służbowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
9.2.5.3. Kontrola postępowania przygotowawczego sprawowana przez inne osoby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 525
9.2.5.4. Wzruszanie prawomocnych postanowień o umorzeniu postępowania przygotowawczego . . . . . . . . . . . . 526
9.3. Postępowanie główne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
9.3.1. Funkcje postępowania głównego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
9.3.2. Porządek czynności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 529
9.3.2.1. Postępowanie przejściowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
9.3.2.2. Rozprawa główna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538
9.3.2.3. Czynności końcowe postępowania głównego . . . . . . . . . . . . . . . . 555
9.4. Postępowanie apelacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
9.4.1. Funkcje postępowania apelacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556
9.4.2. Wyznaczniki aktualnego modelu postępowania apelacyjnego . . . . . . . . . 557
9.4.3. Podstawowe pojęcia z zakresu postępowania odwoławczego . . . . . . . . . . 561
9.4.4. Porządek czynności postępowania apelacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574
9.4.4.1. Czynności sądu pierwszej instancji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
9.4.4.2. Przygotowanie do rozprawy apelacyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
9.4.4.3. Rozprawa apelacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577
9.4.4.4. Czynności końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579
9.4.5. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji po przekazaniu mu sprawy przez sąd odwoławczy . . . . . . . . . 580
9.5. Postępowanie wykonawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580
9.5.1. Funkcje postępowania wykonawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 580
9.5.2. Porządek czynności w postępowaniu wykonawczym . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
9.5.2.1. Czynności wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
9.5.2.2. Właściwe wykonanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
9.5.2.3. Czynności końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
9.6. Zażalenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
9.6.1. Zażalenie – środek odwoławczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 582
9.6.2. Dwuinstancyjność postępowania zażaleniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583
9.6.3. Zażalenie – środek niewstrzymujący wykonania zaskarżonego postanowienia (art. 462 § 1) . . . . . . . . . . . . . . . 584
9.6.4. Organy rozpoznające zażalenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
9.7. Postępowania korekcyjne po uprawomocnieniu się orzeczenia sądowego . . . . . . 585
9.7.1. Kasacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
9.7.1.1. Kasacja „zwyczajna” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
9.7.1.1.1. Orzeczenia podlegające zaskarżeniu i warunki zaskarżenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
9.7.1.1.2. Podstawy kasacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 587
9.7.1.1.3. Niedopuszczalność kasacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
9.7.1.1.4. Przebieg postępowania kasacyjnego . . . . . . . . . . . . . 589
9.7.1.2. Kasacja „nadzwyczajna” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 594
9.7.2. Skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595
9.7.3. Wznowienie postępowania (sądowego) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
9.7.3.1. Wznowienie postępowania na wniosek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597
9.7.3.2. Wznowienie postępowania z urzędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
9.7.3.3. Przebieg postępowania wznowieniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600
9.7.4. Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
9.7.5. Skarga na wyrok sądu odwoławczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
9.7.6. Skarga na orzeczenie podważające status sędziego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603
9.8. Postępowania następcze po uprawomocnieniu się orzeczenia sądowego . . . . . . . 604
9.8.1. Postępowanie ułaskawieniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
9.8.1.1. Prawo łaski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 604
9.8.1.2. Rodzaje postępowania ułaskawieniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605
9.8.1.3. Wykonanie kary a postępowanie ułaskawieniowe . . . . . . . . . . . . 607
9.8.2. Postępowanie w sprawie o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, aresztowanie lub zatrzymanie . . . . . . . . . . 607
9.8.2.1. Przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa . . . . . . . . . . . . . . 609
9.8.2.2. Uprawnieni do żądania odszkodowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
9.8.2.3. Termin do zgłoszenia żądania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 612
9.8.2.4. Właściwość sądu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
9.8.2.5. Najbardziej charakterystyczne odrębności procedury . . . . . . . . . 613
9.8.3. Orzekanie kary łącznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
9.8.3.1. Pojęcie wyroku łącznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
9.8.3.2. Właściwość i skład sądu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
9.8.3.3. Przebieg postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 616
Rozdział 10. Postępowanie w wyniku skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
10.1. Organy strasburskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617
10.2. Warunki dopuszczalności skargi indywidualnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620
10.3. Przebieg postępowania przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka . . . . . . . 621
10.4. Znaczenie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w polskim procesie karnym . . . . . . . . . . . . . . . . . 623
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 624
Rozdział 11. Postępowanie karne transgraniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
11.1. Wprowadzenie historyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
11.2. Zagraniczna pomoc prawna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628
11.2.1. Klasyczny zakres zagranicznej pomocy prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 628
11.2.2. Wspólny zespół śledczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630
11.3. Zatrzymanie dowodów, zabezpieczenie mienia i przeprowadzanie dowodów za granicą – stosowane w Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631
11.3.1. „Zamrażanie” za granicą dowodów lub mienia podlegającego przepadkowi na użytek polskiego procesu karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632
11.3.2. „Zamrażanie” w Polsce dowodów lub mienia podlegającego przepadkowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632
11.3.3. Wystąpienie do organu sądowego innego państwa członkowskiego UE o wykonanie europejskiego nakazu dochodzeniowego (END) . . . . . . . . . . 633
11.3.4. Wykonanie END w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 634
11.4. Przejęcie i przekazanie ścigania karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
11.5. Ekstradycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
11.5.1. Ekstradycja klasyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
11.5.1.1. Ekstradycja klasyczna czynna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639
11.5.1.2. Ekstradycja klasyczna bierna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
11.5.2. Europejski nakaz aresztowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 641
11.5.2.1. Wystawianie europejskiego nakazu aresztowania w Polsce . . . . 644
11.5.2.2. Wykonywanie europejskiego nakazu aresztowania w Polsce . . . 645
11.5.3. Dostarczanie oskarżonego Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu i współpraca z tym Trybunałem . . . . . . . . 652
11.5.3.1. Międzynarodowy Trybunał Karny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652
11.5.3.2. Postępowanie w zakresie współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym . . . . . . . . . . . . . . . . . 653
11.6. Przejęcie i przekazanie orzeczeń do wykonania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 656
11.6.1. Wykonywanie orzeczeń międzynarodowych trybunałów karnych . . . . . . 656
11.6.2. Klasyczny zakres współpracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
11.6.3. Wykonywanie orzeczeń w ramach współpracy z państwami członkowskimi Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . 659
11.6.3.1. Wykonywanie orzeczeń w zakresie kar majątkowych i kosztów sądowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 659
11.6.3.1.1. Wykonywanie orzeczeń dotyczących grzywny, nawiązki, świadczenia pieniężnego i orzeczenia zasądzającego od sprawcy koszty procesu . . . . . . . . . 659
11.6.3.1.2. Wykonywanie orzeczeń przepadku . . . . . . . . . . . . . . 661
11.6.3.1.3. Wykonywanie w państwach członkowskich Unii Europejskiej i w Polsce orzeczeń skazujących na kary pozbawienia wolności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661
11.6.3.1.4. Wykonywanie innych orzeczeń skazujących na inne kary, wymierzających samoistne środki karne oraz orzeczeń o warunkowym zwolnieniu i warunkowym umorzeniu postępowania . . . . . . . . . 666
11.6.3.1.5. Wykonywanie orzeczeń o zastosowaniu klasycznych środków zapobiegawczych w celu zapewnienia prawidłowego toku postępowania karnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 670
11.6.3.1.6. Wykonywanie orzeczeń o zastosowaniu środków zapobiegawczych, środków probacyjnych i środków karnych o charakterze ochronnym . . . . . . 672
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674
Rozdział 12. Kodeksowe postępowania szczególne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
12.1. Zagadnienia wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
12.1.1. Pojęcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 675
12.1.2. Powody wyodrębnienia postępowań szczególnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676
12.1.3. Z historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 678
12.2. Poszczególne kodeksowe postępowania szczególne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
12.2.1. Postępowanie nakazowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679
12.2.2. Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 682
12.2.3. Postępowanie przyspieszone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
Literatura podstawowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 691
Spis tablic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
Autorzy
Piotr Hofmański – profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego, wieloletni sędzia Sądu Najwyższego, obecnie sędzia i Prezes Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze. Autor kilkuset prac z zakresu prawa i procesu karnego oraz problematyki ochrony praw człowieka.
Stanisław Waltoś — profesor honorowy Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, doktor honoris causa kilku uniwersytetów, członek PAN i PAU. Autor i współautor kilkuset publikacji z zakresu prawa i procesu karnego, historii prawa i kultury, m. in. słynnego podręcznika Proces karny. Zarys systemu, a także zbiorów: Pitaval krakowski, Owoce zatrutego drzewa, Na tropach doktora Fausta i inne szkice, Grabież ołtarza Wita Stwosza, Czy profesor powinien mieć psa… i inne eseje.
Tematyka, tagi
Opinie
Wybierasz książkę w tradycyjnej wersji papierowej oraz e-booka w popularnych formatach*.
Twój e-book będzie dostępny również w bezpłatnej aplikacji Smarteca
Wybierasz książkę w tradycyjnej wersji papierowej
Wybierasz e-book w popularnych formatach*:
- - PDF - format dedykowany do czytania na urządzeniach z dużym ekranem np. na - komputerach PC, laptopach czy tabletach.
- - e-PUB - Format przyjazny do czytania na czytnikach i innych - urządzeniach mobilnych.
- - Mobi – E-booki w tym formacie możesz czytać m.in. na czytniku - Kindle.
Twój e-book będzie dostępny również w bezpłatnej aplikacji Smarteca
*Informacje o dostępnym formacie znajdziesz na karcie produktu przy wyborze wersji e-book.
E-booki zakupione w księgarni profinfo.pl oznaczone są w sposób trwały znakiem wodnym (watermarkiem).