Prezentowany tom może wnieść poważny wkład w badanie procesów narodowo-kulturowych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej w ogóle, a na Białorusi w szczególności. Istnieje nadzieja, że tego rodzaju publikacje pomogą stworzyć naukowe podstawy dla rozwoju bezkonfrontacyjnej polityki pamięci zarówno na Białorusi, jak i w krajach sąsiednich oraz pozwolą na szacunek i dialog między kulturami sąsiadujących krajów i narodów. (Z recenzji prof. dr. hab. Victora Shadurskiego z Uniwersytetu Wrocławskiego, do marca 2021 roku dziekan Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego w Mińsku)Monografia poszerza stan wiedzy naukowej na temat aktywności ludności polskiej na ziemiach białoruskich w różnych warunkach politycznych. Pod uwagę wzięto wiele grup społecznych, różniących się odmiennym wykształceniem i zapatrywaniami politycznymi, dzięki temu możliwy był wielostronny ogląd społeczności. Wiele z podjętych zagadnień jest mniej znanych polskiej historiografii, ich ogłoszenie wyników w tomie jest szczególnie ważne. (Prof. dr hab. Dorota Michaluk, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)Prezentowany zbiór może wnieść poważny wkład w badanie procesów narodowo-kulturowych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej w ogóle, a na Białorusi w szczególności. Istnieje nadzieja, że tego rodzaju publikacje pomogą stworzyć naukowe podstawy dla rozwoju bez konfrontacyjnej polityki pamięci zarówno na Białorusi, jak i w krajach sąsiednich oraz pozwolą na szacunek i dialog między kulturami sąsiadujących krajów i narodów. (Prof. dr hab. Victor Shadurski, Uniwersytet Wrocławski, do marca 2021 roku dziekan Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego w Mińsku)W książce podejmuje się wiele ciekawych problemów badawczych, są artykuły poświęcone obszernym zagadnieniom międzynarodowym, a także prace wykonane jako typowe case study. Teksty są bardzo aktualne i przygotowane na podstawie analizy unikalnych materiałów archiwalnych. Nie ma wątpliwości, że książka ta będzie stanowić istotny wkład w badania dziejów mniejszości polskiej na Białorusi i stanie się lekturą obowiązkową dla badaczy tej problematyki. (Dr hab. Viktor Lednicki (pseud.), Białoruski Uniwersytet Państwowy im. Aleksandra Puszkina w Brześciu)Studia są przygotowane przez najlepszych znawców problematyki z Polski i z Białorusi. Dzięki tej publikacji problematyka Polaków na Białorusi, ale też i sytuacja Białorusinów w ich rodzinnym kraju, zyskała istotne opracowanie. Oddaje ono złożoną sytuację nie tylko dawnych dziejów, ale także sytuacji obecnej. Jest to wartościowa książka, która poszerza naszą dotychczasową wiedzę. (Prof. dr hab. Leszek Zasztowt, Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego)Dr hab. Tadeusz Gawin – historyk, profesor wizytujący UW, polski działacz społeczny na Białorusi. Ukończył Wyższą Wojskową Szkołę Łączności w Orle i Akademię Łączności w Leningradzie. Pracował na stanowiskach dowódczych i sztabowych w wojskach pogranicznych ZSRS w Zabajkalskim, Pacyficznym i Zachodnim Okręgu Pogranicznym. W 1987 roku, w stopniu podpułkownika, zrezygnował z kariery wojskowej na rzecz zaangażowania w ruch polskiego odrodzenia narodowego w BSRS. Prezes Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego im. Adama Mickiewicza w Grodnie (1988-1990); współzałożyciel i prezes Związku Polaków na Białorusi (1990-2000). Pracownik naukowy Centrum Studiów Białoruskich przy Studium Europy Wschodniej UW. Zainteresowania badawcze: historia polskiej mniejszości narodowej oraz Kościoła katolickiego na Białorusi od 1864 roku po XXI wiek. Autor 3 monografii i kilkudziesięciu artykułów naukowych. Redaktor naukowy wydanych przez SEW UW ośmiu tomów pod tytułem "Polacy na Białorusi od Powstania Styczniowego do XXI wieku".