Wykaz skrótów | str. 21

Wprowadzenie | str. 27

Rozdział I. Nieruchomość w umowach obligacyjnych regulujących przeniesienie własności | str. 33
1. Umowa sprzedaży | str. 33
1.1. Pojęcie i charakter umowy sprzedaży | str. 33
1.2. Forma umowy i sposoby jej zawarcia | str. 42
1.3. Cena nieruchomości | str. 43
1.4. Rękojmia za wady | str. 47
1.5. Gwarancja | str. 55
1.6. Prawo odkupu | str. 56
1.7. Prawo pierwokupu | str. 57
2. Umowa zamiany | str. 61
3. Umowa darowizny | str. 63
3.1. Ogólna charakterystyka umowy darowizny | str. 63
3.2. Przedmiot umowy darowizny | str. 66
3.3. Strony umowy | str. 70
3.4. Forma umowy darowizny | str. 71
3.5. Skutki prawne zawarcia umowy darowizny | str. 73
3.6. Odwołanie darowizny niewykonanej | str. 75
3.7. Odwołanie darowizny wykonanej | str. 77
3.8. Rażąca niewdzięczność obdarowanego jako przesłanka odwołania darowizny | str. 80
3.9. Rozwiązanie umowy darowizny | str. 86
3.10. Polecenie darczyńcy | str. 87
3.11. Umowa darowizny a ograniczenia obrotu nieruchomościami rolnymi | str. 91
4. Umowa o dożywocie | str. 94
4.1. Dożywocie w kodeksie zobowiązań z 1933 r. i w prawie zunifikowanym | str. 94
4.2. Współczesne funkcje dożywocia | str. 95
4.3. Essentialia negotii | str. 96
4.4. Forma | str. 97
4.5. Zakres podmiotowy | str. 98
4.6. Zakres przedmiotowy | str. 99
4.7. Treść umowy i stosunku prawnego dożywocia | str. 101
4.8. Charakter prawny stosunku dożywocia i ochrona dożywotnika | str. 106
4.9. Pozostałe cechy prawa dożywocia | str. 110
4.10. Modyfikacje stosunku dożywocia i jego rozwiązanie | str. 113
4.10.1. Zamiana dożywocia na rentę | str. 113
4.10.2. Rozwiązanie | str. 114
5. Przewłaszczenie nieruchomości na zabezpieczenie | str. 117
5.1. Spór o dopuszczalność przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie | str. 117
5.1.1. Stanowisko judykatury | str. 117
5.1.2. Poglądy doktryny | str. 119
5.2. Konstrukcja i charakter prawny przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie | str. 120
5.2.1. Doktrynalne konstrukcje przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie | str. 120
5.2.2. Krytyka koncepcji przewłaszczenia na zabezpieczenie jako czynności czysto rozporządzającej | str. 123
5.2.3. Krytyka koncepcji dualistycznej | str. 125
5.3. Koncepcja monolityczna ujmująca zobowiązanie z umowy zabezpieczającej (niem. Sicherungsabrede, Sicherungsvertrag ) jako podstawę prawną (kauzę) przeniesienia własności | str. 126
5.3.1. Założenia konstrukcyjne | str. 126
5.3.2. Konfiguracje podmiotowe | str. 131
5.3.3. Małżonkowie jako strony przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie | str. 131
5.3.3.1. Sytuacja powierzającego | str. 131
5.3.3.2. Małżonek jako biorca zabezpieczenia | str. 132
5.4. Treść umowy zabezpieczającej | str. 134
5.4.1. Uwagi wprowadzające | str. 134
5.4.2. Zobowiązanie do przeniesienia własności nieruchomości w celu zabezpieczenia wierzytelności | str. 134
5.5. Wskazanie zabezpieczonych wierzytelności - zakres zabezpieczenia | str. 136
5.5.1. Zasada szczegółowości | str. 136
5.5.2. Rodzaje wierzytelności | str. 136
5.5.3. Wierzytelności przyszłe | str. 137
5.5.4. Wielość wierzytelności | str. 138
5.5.5. Zastąpienie zabezpieczonej wierzytelności | str. 138
5.6. Zobowiązanie do powrotnego przewłaszczenia nieruchomości | str. 139
5.7. Inne postanowienia | str. 140
5.8. Nieakcesoryjność prawa zabezpieczającego | str. 148
5.9. Problematyka jawności zabezpieczenia | str. 154
5.10. Ochrona przewłaszczającego | str. 155
5.10.1. Ochrona prawa warunkowego (terminowego) | str. 155
5.10.2. Wpis w księdze wieczystej | str. 156
5.10.3. Uznanie umowy za bezskuteczną względnie na podstawie przepisu art. 59 k.c. | str. 158
5.10.4. Nadzabezpieczenie | str. 159
5.10.5. Przewłaszczenie na zabezpieczenie w egzekucji | str. 161
5.10.5.1. Egzekucja przeciwko przewłaszczanemu (biorcy zabezpieczenia) | str. 161
5.10.5.2. Egzekucja przeciwko powierzającemu | str. 162
5.10.6. Przewłaszczenie na zabezpieczenie w upadłości | str. 163
6. Umowa deweloperska | str. 166
6.1. Uwagi wprowadzające | str. 166
6.2. Zakres przedmiotowy umowy deweloperskiej | str. 167
6.3. Zakres podmiotowy umowy deweloperskiej | str. 171
6.4. Kontrowersje co do charakteru prawnego umowy deweloperskiej | str. 177
6.5. Treść umowy deweloperskiej | str. 181
6.6. Elementy współkształtujące treść stosunku prawnego powstającego wskutek zawarcia umowy deweloperskiej | str. 186
6.7. Wykonanie zobowiązania z umowy deweloperskiej | str. 187
7. Umowa o budowę lokalu w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych | str. 189
7.1. Pojęcie i elementy umowy o budowę lokalu | str. 189
7.2. Charakter prawny umowy o budowę | str. 191
7.3. Podmiotowe konfiguracje w umowie o budowę a przynależność prawa do majątków małżonków | str. 192
7.4. Forma | str. 192
7.5. Ekspektatywa odrębnej własności lokalu | str. 193
7.6. Wypowiedzenie | str. 194
8. Zlecenie | str. 194
8.1. Pojęcie i charakter umowy zlecenia | str. 194
8.2. Treść i forma umowy zlecenia | str. 196
8.3. Zakończenie umowy zlecenia | str. 200

Rozdział II. Odpowiedzialność podatkowa z tytułu przeniesienia własności nieruchomości | str. 203
1. Podatek od towarów i usług | str. 203
1.1. Wprowadzenie | str. 203
1.2. Podatek od towarów i usług jako podatek zharmonizowany | str. 204
1.3. Podstawowe cechy podatku od towarów i usług | str. 205
1.4. Zasada neutralności podatku od towarów i usług | str. 206
1.5. Elementy konstrukcyjne podatku od towarów i usług | str. 208
1.6. Prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego | str. 209
1.7. Zakres podmiotowy i przedmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług a powszechność opodatkowania | str. 211
1.8. Definicja "podatnika" jako wyraz realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług | str. 213
1.9. Podmioty prawa publicznego jako podatnicy podatku od towarów i usług | str. 214
1.10. Możliwość uznania gminnej jednostki budżetowej prowadzącej działalność gospodarczą za podatnika podatku od towarów i usług | str. 216
2. Dostawa nieruchomości jako przedmiot opodatkowania podatkiem od towarów i usług | str. 218
2.1. Pojęcie przeniesienia własności nieruchomości jako dostawy towarów na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług | str. 218
2.2. Odpłatność przeniesienia własności nieruchomości jako warunek opodatkowania na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług | str. 220
2.3. Ważność (skuteczność) umowy przenoszącej własność nieruchomości a obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług | str. 222
2.4. Pojęcie nieruchomości jako przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług | str. 223
2.5. Nieruchomość jako towar | str. 224
2.6. Wytworzenie nieruchomości | str. 225
2.7. Grunty | str. 225
2.8. Tereny budowlane | str. 227
2.9. Zwolnienie od podatku od towarów i usług dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane | str. 229
2.10. Okazjonalna sprzedaż gruntów | str. 230
2.11. Wykorzystywanie nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej oraz do celów prywatnych | str. 232
2.12. Obrót gruntami zabudowanymi | str. 233
2.13. Zwolnienie od podatku od towarów budynków i budowli lub ich części | str. 234
2.14. Użytkowanie wieczyste | str. 237
2.15. Dostawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego | str. 239
3. Podatek od czynności cywilnoprawnych | str. 240
3.1. Uwagi ogólne | str. 240
3.2. Podmioty opodatkowania | str. 242
3.2.1. Osoby fizyczne | str. 242
3.2.2. Osoby prawne | str. 243
3.2.3. Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej | str. 243
3.2.4. Strona czynności cywilnoprawnej jako podmiot podlegający opodatkowaniu | str. 244
3.2.5. Indywidualna i solidarna odpowiedzialność za zapłatę podatku | str. 244
3.3. Czynność cywilnoprawna jako przedmiot opodatkowania | str. 246
3.4. Zmiany umów | str. 248
3.5. Orzeczenia sądów oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne (umowy) | str. 248
3.6. Opodatkowanie umowy sprzedaży | str. 249
3.6.1. Forma aktu notarialnego konstytuująca powstanie obowiązku podatkowego | str. 249
3.6.2. Opodatkowanie nabycia przez wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym | str. 250
3.6.3. Umowa przedwstępna, pierwokup i przewłaszczenie | str. 251
3.6.4. Szczególne rodzaje sprzedaży i inne czynności cywilnoprawne | str. 253
3.7. Opodatkowanie orzeczeń sądów wywołujących takie same skutki prawne jak umowa sprzedaży | str. 255
3.7.1. Orzeczenia sądu zastępujące oświadczenie woli | str. 255
3.7.2. Orzeczenia wydawane w postępowaniach egzekucyjnych | str. 256
3.8. Opodatkowanie umowy zamiany | str. 258
3.9. Opodatkowanie umowy darowizny nieruchomości lub prawa majątkowego | str. 259
3.10. Opodatkowanie umowy dożywocia | str. 260
3.11. Opodatkowanie wniesienia nieruchomości jako aportu do spółki na gruncie prawa krajowego | str. 262
3.12. Opodatkowanie wniesienia nieruchomości jako aportu do spółki na gruncie prawa unijnego i konsekwencje dla opodatkowania krajowym podatkiem od czynności cywilnoprawnych | str. 263
3.13. Kontrowersje dotyczące pojmowania spółki kapitałowej w rozumieniu prawa krajowego i unijnego | str. 265
3.14. Aktualne poglądy co do opodatkowania wniesienia nieruchomości jako wkładu niepieniężnego do spółek | str. 268
3.15. Wyłączenia z opodatkowania | str. 269
3.16. Wyłączenie z opodatkowania niektórych czynności prawnych związanych z nieruchomościami nawiązujące do ustaw szczególnych | str. 269
3.17. Wyłączenia z opodatkowania dotyczące nieruchomości, które obowiązywały do 1 października 2015 r. oraz do 31 grudnia 2015 r. | str. 271
3.18. Wyłączenia z podatku od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawnych opodatkowanych i zwolnionych od opodatkowania podatkiem od towarów i usług | str. 273
3.18.1. Zasada rozdziału i wyłączenie dla czynności dotyczących nieruchomości i praw majątkowych na nieruchomościach | str. 273
3.18.2. Odróżnienie dostawy na gruncie podatku VAT od czynności cywilnoprawnej | str. 274
3.18.3. Ustalenie statusu podatnika VAT wyłączające opodatkowanie transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych | str. 276
3.18.4. Sprzedaż i zamiana, a dostawa towarów na gruncie podatku VAT | str. 280
3.19. Podstawa opodatkowania | str. 281
3.19.1. Kryterium wartości rynkowej wyznaczające podstawę opodatkowania | str. 281
3.19.2. Określenie wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnych przez organ podatkowy | str. 282
3.20. Podatnik podatku od czynności cywilnoprawnych i stawka podatku | str. 284
3.21. Zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych przeniesienia własności i sprzedaży nieruchomości rolnych lub ich części, wraz z częściami składowymi | str. 285
3.22. Pozostałe zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczące przeniesienia własności nieruchomości | str. 286
3.23. Notariusz jako płatnik podatku od czynności cywilnoprawnej dokonanej na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego | str. 287
3.24. Konieczność samodzielnego obliczenia, wypełnienia i złożenia deklaracji oraz wpłaty podatku przez podatnika | str. 289
3.25. Odpowiedzialność notariusza jako płatnika podatku od czynności cywilnoprawnej | str. 290
3.25.1. Podstawowe obowiązki płatnika | str. 290
3.25.2. Odpowiedzialność płatnika za niepobrany podatek na podstawie art. 30 par. 5 o.p., a wina podatnika | str. 290
3.25.3. Kryterium braku winy płatnika za niepobrany podatek na podstawie art. 10 ust. 3c u.p.c.c. | str. 293
4. Podatek dochodowy od osób fizycznych | str. 294
4.1. Uwagi ogólne | str. 294
4.2. Podmiot opodatkowania | str. 295
4.2.1. Osoby fizyczne | str. 295
4.2.2. Oddzielne rozliczenie małżonków | str. 296
4.2.3. Preferencyjne rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych | str. 297
4.2.4. Wspólnicy spółek osobowych | str. 298
4.3. Wyłączenia ustawowe - wyłączenie z opodatkowania podatkiem dochodowym | str. 300
4.3.1. Działalność rolnicza | str. 300
4.3.2. Przychody wynikające z czynności niemogących być przedmiotem prawnie skutecznej umowy | str. 301
4.3.3. Przychody podlegające ustawie o podatku od spadków i darowizn | str. 305
4.3.4. Przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychody z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich | str. 307
4.4. Źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych | str. 309
4.4.1. Rozróżnienie źródeł przychodów | str. 309
4.4.2. Odpłatne zbycie nieruchomości jako odrębne źródło przychodów | str. 311
4.4.3. Obliczenie terminu 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nabyto (wybudowano) nieruchomość | str. 313
4.4.4. Wyłączenia ze źródła przychodów - odpłatne zbycie nieruchomości | str. 317
4.4.5. Przychód ze sprzedaży prawa obligacyjnego w postaci uprawnienia do przyznania prawa użytkowania wieczystego | str. 320
4.4.6. Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych - umowa sprzedaży | str. 322
4.4.7. Nabycie nieruchomości a nieodpłatne świadczenia | str. 326
4.4.8. Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych - umowa zamiany | str. 328
4.4.9. Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych - umowa o dożywocie | str. 328
4.4.10. Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych - przewłaszczenie na zabezpieczenie | str. 331
4.4.11. Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych - umowa deweloperska, umowa o budowę w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych | str. 335
4.4.12. Przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych po zwrocie wywłaszczonych nieruchomości | str. 336
4.4.13. Koszty uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych | str. 337
4.4.14. Ustalenie dochodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości | str. 346
4.4.15. Zwolnienie dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości | str. 349
4.4.16. Moment nabycia nieruchomości a prawo do zwolnienia z opodatkowania | str. 356
4.4.17. Pozostałe warunki skorzystania ze zwolnienia podatkowego | str. 362
4.4.18. Skorzystanie z ulgi przez spadkobiercę | str. 365
4.4.19. Rozliczenie podatkowe z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości | str. 368
4.5. Odpłatne zbycie nieruchomości - kwalifikacja przychodu do odpowiedniego źródła | str. 371
4.6. Działalność gospodarcza | str. 376
4.6.1. Forma opodatkowania działalności gospodarczej, opodatkowanie zryczałtowane | str. 376
4.6.2. Przychody z działalności gospodarczej | str. 378
4.6.3. Przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości - wypłata dywidendy, wypłata wspólnikowi wynagrodzenia za umorzone udziały | str. 387
4.6.4. Inne przysporzenia stanowiące przychód z działalności gospodarczej w rozumieniu podatku dochodowego od osób fizycznych | str. 390
4.6.5. Koszty uzyskania przychodów z działalności gospodarczej - definicje | str. 395
4.6.6. Wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów | str. 401
4.6.7. Koszty uzyskania przychodów - problemy praktyczne | str. 402
4.6.8. Zwolnienia przedmiotowe związane z nieruchomościami | str. 406
4.6.9. Podstawa opodatkowania i pobór podatku | str. 408
4.6.10. Likwidacja działalności gospodarczej | str. 411
5. Podatek dochodowy od osób prawnych | str. 415
5.1. Uwagi ogólne | str. 415
5.2. Przychody | str. 416
5.2.1. Zasady ustalania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych | str. 416
5.2.2. Przychód z odpłatnego zbycia praw majątkowych | str. 421
5.2.3. Likwidacja osoby prawnej i spółki niebędącej osobą prawną a przychód podatkowy | str. 426
5.3. Koszty uzyskania przychodu | str. 429
5.3.1. Koszty uzyskania przychodów - uwagi ogólne | str. 429
5.3.2. Koszty uzyskania przychodów - problemy praktyczne | str. 430
5.4. Zwolnienia przedmiotowe w podatku dochodowym od osób prawnych związane z nieruchomościami | str. 439
5.5. Podstawa opodatkowania, stawka podatku i zasady poboru | str. 444
6. Podatek od spadków i darowizn | str. 444
6.1. Uwagi ogólne | str. 444
6.2. Pojęcie osoby fizycznej | str. 447
6.3. Wyłączenie od opodatkowania | str. 450
6.4. Opodatkowanie nieruchomości nabytych w spadku | str. 452
6.4.1. Dziedziczenie, polecenie testamentowe | str. 452
6.4.2. Opodatkowanie u spadkobiercy nieruchomości wywłaszczonych spadkodawcy i przyznanych na podstawie dekretu o tzw. gruntach warszawskich | str. 455
6.4.3. Nabycie i opodatkowanie odszkodowań bądź ustanowienia na nieruchomości użytkowania wieczystego na gruntach warszawskich właścicielom bądź ich spadkobiercom | str. 468
6.4.4. Sposób ustalenia wartości roszczenia lub ekspektatywy | str. 469
6.4.5. Opodatkowanie nieruchomości nabytej w drodze zapisu zwykłego lub dalszego | str. 471
6.4.6. Opodatkowanie nabycia nieruchomości w drodze zapisu windykacyjnego | str. 473
6.4.7. Opodatkowanie nieruchomości nabytej w drodze darowizny i polecenia darczyńcy | str. 475
6.4.8. Podatek od nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości | str. 482
6.4.9. Opodatkowanie nieodpłatnego użytkowania nieruchomości oraz służebności | str. 486
6.4.10. Zwolnienie nieruchomości od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (przedmiotowe i podmiotowe) | str. 488
6.4.10.1. Zwolnienie przedmiotowe (art. 4 u.p.s.d.) | str. 488
6.4.10.2. Zwolnienia dotyczące gospodarstw rolnych | str. 488
6.4.10.3. Zwolnienia dotyczące nieruchomości | str. 490
6.4.11. Zwolnienie podmiotowe (art. 4a u.p.s.d.) | str. 493
6.4.11.1. Zakres podmiotowy zwolnienia a podatnicy grupy pierwszej | str. 493
6.4.11.2. Przesłanki nabycia zwolnienia | str. 494
6.4.11.3. Zgłoszenie, jego treść, termin złożenia i charakter prawny | str. 497
6.4.11.4. Konsekwencje niedopełnienia warunków zwolnienia | str. 499
6.4.11.5. Brak obowiązku złożenia zgłoszenia | str. 499
6.4.11.6. Ponowienie momentu powstania obowiązku podatkowego | str. 500
6.4.11.7. Podstawa opodatkowania | str. 506
6.4.11.8. Długi i ciężary | str. 509
6.4.11.9. Czysta wartość i minimum podatkowe | str. 512
6.4.11.10. Sposób obliczenia wartości rynkowej rzeczy i praw majątkowych. Kumulacja przedmiotowo-podmiotowa
| str. 514
6.5. Wysokość podatku | str. 522
6.5.1. Pojęcie wysokości podatku | str. 522
6.5.2. Grupy podatkowe | str. 523
6.5.3. Grupy podatkowe a spadkobiercy ustawowi | str. 525
6.5.4. Kwoty wolne od podatku i skala podatkowa | str. 526
6.5.4.1. Kwoty wolne od podatku | str. 526
6.5.4.2. Skala podatkowa | str. 528
6.6. Ulga mieszkaniowa | str. 529
6.6.1. Istota i cel ulgi mieszkaniowej | str. 529
6.6.2. Zakres podmiotowy ulgi mieszkaniowej | str. 531
6.6.3. Zakres przedmiotowy ulgi mieszkaniowej | str. 533
6.6.4. Warunki nabycia prawa do ulgi mieszkaniowej | str. 535
6.6.5. Wysokość ulgi mieszkaniowej | str. 539
6.6.6. Zbycie budynku mieszkalnego (lokalu mieszkalnego) lub udziału a zachowanie prawa do ulgi mieszkaniowej | str. 541
6.7. Skutki podatkowe ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości w zakresie darowizn | str. 546
7. Podatek od nieruchomości a przeniesienie własności nieruchomości | str. 546
7.1. Przedmiot i podmiot podatku od nieruchomości | str. 546
7.1.1. Przedmiot opodatkowania | str. 546
7.1.2. Podmiot podatku | str. 558
7.2. Podstawa opodatkowania nieruchomości. Budynek | str. 569
7.3. Wysokość stawek podatku od nieruchomości | str. 574
7.4. Zwolnienia od podatku od nieruchomości | str. 579
7.5. Moment powstawania obowiązku podatkowego i sposób powstania zobowiązania | str. 580
8. Odpowiedzialność podatkowa w podatku rolnym i leśnym | str. 589
8.1. Odpowiedzialność podatkowa z tytułu podatku rolnego | str. 589
8.2. Odpowiedzialność podatkowa z tytułu podatku leśnego | str. 592
9. Amortyzacja podatkowa | str. 593
9.1. Amortyzacja - uwagi ogólne | str. 593
9.2. Nieruchomość jako środek trwały podlegający amortyzacji | str. 595
9.3. Grunty i prawo wieczystego używania gruntów jako odrębny środek trwały | str. 597
9.4. Budynki i budowle oraz lokale będące odrębną własnością | str. 599
9.5. Budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie jako odrębny środek trwały | str. 603
9.6. Wyłączenie z amortyzacji budynków oraz lokali mieszkalnych | str. 604
9.7. Przewłaszczenie nieruchomości na zabezpieczenie | str. 606
9.8. Kompletność i zdatność nieruchomości do użytku w dniu przyjęcia do używania jako warunek zaliczenia do środków trwałych | str. 607
9.9. Wykorzystywanie środków trwałych na potrzeby związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą | str. 608
10. Zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych | str. 610
10.1. Uwagi ogólne | str. 610
10.2. Prowadzenie ewidencji środków trwałych jako warunek amortyzacji nabytej nieruchomości | str. 610
10.3. Podstawa naliczania odpisów amortyzacyjnych w razie odpłatnego nabycia środków trwałych | str. 611
10.4. Wartość początkowa środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych częściowo odpłatnie | str. 614
10.5. Wartość początkowa w razie nabycia środka trwałego w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób | str. 614
11. Metody amortyzowania środków trwałych | str. 615
11.1. Liniowa metoda dokonywania odpisów amortyzacyjnych | str. 615
11.2. Degresywna metoda dokonywania odpisów amortyzacyjnych | str. 617

Rozdział III. Nieruchomość w umowach i orzeczeniach działowych | str. 619
1. Zniesienie współwłasności | str. 619
1.1. Pojęcie współwłasności | str. 619
1.2. Nieruchomość jako przedmiot współwłasności | str. 622
1.3. Sposoby powstania współwłasności | str. 633
1.4. Rodzaje współwłasności | str. 636
1.5. Uprawnienia i obowiązki współwłaścicieli | str. 639
1.5.1. Rozporządzanie udziałem w nieruchomości | str. 641
1.5.2. Rozporządzanie wspólną nieruchomością | str. 645
1.5.3. Zarząd wspólną nieruchomością na podstawie kodeksu cywilnego | str. 646
1.5.4. Zarząd nieruchomością wspólną na podstawie ustawy o własności lokali | str. 651
1.5.5. Postępowanie sądowe w sprawach zarządu wspólną nieruchomością | str. 663
1.5.6. Czynności zachowawcze | str. 664
1.5.7. Korzystanie ze wspólnej nieruchomości | str. 671
1.5.8. Podział nieruchomości quoad usum | str. 677
1.5.9. Uprawnienie do żądania zniesienia współwłasności | str. 682
1.6. Tryby i sposoby zniesienia współwłasności | str. 683
1.6.1. Umowne zniesienie współwłasności | str. 684
1.6.2. Sądowe zniesienie współwłasności | str. 687
1.6.3. Sposoby zniesienia współwłasności | str. 699
1.6.4. Rozstrzyganie sporów i wzajemnych roszczeń | str. 709
1.6.5. Zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego | str. 716
2. Podział majątku wspólnego | str. 725
2.1. Majątek wspólny małżonków | str. 725
2.2. Rozporządzenie udziałem w przedmiocie należącym do majątku wspólnego | str. 736
2.3. Tryby i sposoby podziału majątku wspólnego | str. 738
2.3.1. Umowny podział majątku | str. 738
2.3.2. Sądowy podział majątku | str. 740
2.4. Problem konkubinatu | str. 749
3. Dział spadku | str. 752
3.1. Wspólność majątku spadkowego | str. 752
3.2. Rozporządzenie udziałem w przedmiocie należącym do spadku | str. 755
3.3. Tryby i sposoby działu spadku | str. 758
3.3.1. Umowny dział spadku | str. 759
3.3.2. Sądowy dział spadku | str. 762
3.3.3. Obowiązek zaliczenia darowizn i zapisów windykacyjnych na schedę spadkową | str. 783

Rozdział IV. Konsekwencje podatkowe umów i orzeczeń działowych | str. 787
1. Wprowadzenie | str. 787
2. Podatek od towarów i usług. Charakter udziału we współwłasności | str. 787
3. Zagadnienia szczegółowe dotyczące dostawy udziału w prawie własności i prawach majątkowych | str. 790
3.1. Przeniesienie udziału w prawie własności jako dostawa towarów | str. 790
3.2. Przesłanki pozwalające na ustalenie statusu podatnika podatku VAT w obrocie udziałami w nieruchomości i innych prawach majątkowych | str. 791
3.3. Charakter prawny opodatkowania przesunięć w majątku stanowiącym mienie współwłaścicieli będących skutkiem umów lub postępowań działowych | str. 795
3.4. Czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności a transakcje stanowiące same z siebie działalność gospodarczą | str. 796
3.4.1. Nieodpłatne zniesienie współwłasności jako czynność niepodlegająca opodatkowaniu VAT | str. 796
3.4.2. Przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel jako czynność opodatkowana podatkiem VAT w przypadku zniesienia współwłasności połączonej ze spłatami lub dopłatami | str. 798
3.4.3. Dział spadku poza sferą opodatkowania podatkiem od towarów i usług | str. 799
3.4.4. Podział majątku wspólnego w sytuacji, gdy jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług | str. 800
3.4.5. Wątpliwości interpretacyjne co do pojęcia nieruchomości na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług | str. 804
3.4.5.1. Zwolnienia od podatku VAT dostawy budynków lub budowli bądź ich części dokonywanej w ramach umowy lub orzeczenia działowego | str. 806
3.4.5.2. Możliwości wyboru formy opodatkowania dostawy budynku lub budowli bądź ich części | str. 807
3.4.5.3. Opodatkowanie gruntu w przypadku dostawy trwale z nim związanych budynków lub budowli bądź ich części w ramach umowy lub orzeczenia działowego | str. 809
3.4.5.4. Zwolnienie od podatku VAT dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane dokonywanej w ramach umowy lub orzeczenia działowego | str. 810
3.4.5.5. Podstawa opodatkowania w przypadku dostawy nieruchomości w ramach umowy lub orzeczenia działowego | str. 811
3.4.5.6. Stawka podatku VAT w przypadku dostawy nieruchomości w ramach umowy lub orzeczenia działowego | str. 812
4. Podatek od czynności cywilnoprawnych | str. 814
4.1. Spłata i dopłata jako przedmiot podatku od czynności cywilnoprawnych | str. 815
4.2. Obowiązek podatkowy i podmioty zobowiązane do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych | str. 817
4.2.1. Moment powstania i charakter obowiązku podatkowego | str. 817
4.2.2. Prawomocność orzeczenia sądowego jako moment powstania obowiązku podatkowego | str. 818
4.2.3. Doręczenie wyroku sądu polubownego a moment powstania obowiązku podatkowego | str. 819
4.2.4. Ugoda zawarta przed notariuszem lub wpisana do protokołu sądowego jako moment powstania obowiązku podatkowego | str. 820
4.2.5. Podstawa opodatkowania, podatnik podatku od czynności cywilnoprawnych i stawka podatku | str. 821
4.2.6. Notariusz jako płatnik podatku od czynności cywilnoprawnej dokonanej na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego | str. 824
4.2.7. Konieczność samodzielnego obliczenia, wypełnienia i złożenia deklaracji oraz wpłaty podatku przez podatnika | str. 826
4.2.8. Zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych nieruchomości rolnych lub ich części, wraz z częściami składowymi | str. 826
4.2.8.1. Zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych przeniesienia własności nieruchomości rolnych lub ich części, wraz z częściami składowymi w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2015 r. | str. 826
4.2.8.2. Zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych sprzedaży nieruchomości rolnych lub ich części, wraz z częściami składowymi w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2016 r. | str. 827
5. Podatek dochodowy od osób fizycznych | str. 828
5.1. Podział majątku wspólnego | str. 829
5.1.1. Wyłączenie spod opodatkowania przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków | str. 829
5.1.2. Ustalenie początku biegu terminu związanego z nabyciem, w przypadku dokonania przez małżonka (lub byłego małżonka) odpłatnego zbycia po dokonaniu podziału majątku wspólnego | str. 830
5.2. Dział spadku | str. 832
5.2.1. Data otwarcia spadku jako data nabycia nieruchomości lub udziału w nieruchomości przez spadkobiercę | str. 832
5.2.2. Kontrowersyjny charakter zbycia udziału w nieruchomości na skutek działu spadku | str. 833
5.2.3. Nabycie przez spadkobiercę nieruchomości lub innego prawa majątkowego ponad jego udział w spadku a początek biegu terminu z art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. | str. 838
5.2.3.1. Nabycie przez spadkobiercę udziału w nieruchomości na skutek działu spadku jako zdarzenie niestanowiące źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. | str. 839
5.2.3.2. Nabycie udziału w nieruchomości wchodzącej w skład spadku przez spadkobiercę ponad udział na podstawie działu spadku jako moment wyznaczający w każdym przypadku początek biegu terminu 5 lat z art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. | str. 841
5.2.3.3. Określenie daty przyrostu mienia spadkobiercy ponad udział w całości spadku na podstawie działu spadku jako wyznaczający początek biegu terminu 5 lat z art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. | str. 843
5.3. Zniesienie współwłasności | str. 846
5.3.1. Brak przysporzenia majątkowego i przychodu w wyniku zniesienia współwłasności | str. 846
5.3.2. Istota odpłatnego zbycia udziału we współwłasności | str. 846
5.3.3. Chwila nabycia udziału w nieruchomości wskutek zniesienia współwłasności | str. 847
5.4. Umowy i postępowania działowe a przychody osoby fizycznej z tytułu działalności gospodarczej | str. 848
5.4.1. Udział w nieruchomości lub prawie majątkowym a przychód przedsiębiorcy z pozarolniczej działalności gospodarczej | str. 848
5.4.2. Opodatkowanie zbycia udziałów w nieruchomości po ich wyłączeniu z prowadzonej działalności gospodarczej | str. 852
5.4.3. Majątek wspólników po rozwiązaniu spółki cywilnej | str. 854
5.4.4. Przychód ze zbycia przez wspólnika spółki cywilnej udziału otrzymanego po jej rozwiązaniu i podziale majątku | str. 856
5.4.5. Podstawa opodatkowania, obliczenie dochodu do opodatkowania uzyskanego z tytułu umów i postępowań działowych oraz stawka podatku | str. 857
5.4.6. Zwolnienie od podatku dochodowego wydatków na „cele mieszkaniowe” | str. 858
6. Podatek dochodowy od osób prawnych | str. 860
6.1. Pojęcie osoby prawnej na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych | str. 860
6.2. Szczególny status Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych | str. 860
6.3. Pojęcie przychodu w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych | str. 861
6.4. Przychód osoby prawnej a zniesienie współwłasności i dział spadku | str. 862
6.5. Nieodpłatne nabycie nieruchomości ponad dotychczasowy udział we współwłasności lub spadku jako przychód osoby prawnej | str. 862
6.6. Zniesienia współwłasności i dział spadku ze spłatą dla osoby prawnej | str. 864
6.7. Dochód, podstawa opodatkowania i stawka podatku | str. 865
6.8. Zwolnienie dochodów uzyskanych z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego nieobejmujące umów i orzeczeń działowych | str. 867
7. Podatek od spadków i darowizn | str. 867
7.1. Nieodpłatne zniesienie współwłasności a dział spadku i podział majątku wspólnego | str. 868
7.1.1. Dział spadku i podział majątku wspólnego poza zakresem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn | str. 868
7.1.2. Zniesienie współwłasności polegające na ustanowieniu odrębnej własność lokali | str. 870
7.1.3. Istota nieodpłatnego zniesienia współwłasności | str. 870
7.1.4. Zwolnienie dla podatników zaliczonych do I grupy podatkowej | str. 872
8. Umowy i orzeczenia działowe a podatek od nieruchomości, podatek rolny i podatek leśny | str. 873

Literatura | str. 875

Autorzy | str. 889