Wykaz skrótów 13
Wprowadzenie 17
Rozdział 1Geneza prawa do prywatności 25
1.1. Powstanie koncepcji i rozwój prawa do prywatności w USA 251.2. Stanowisko judykatury i wkład Parlamentu w uznanie prawa do prywatności w Wielkiej Brytanii 351.2.1. Geneza prawa do prywatności w Wielkiej Brytanii 351.2.2. Wkład Parlamentu w uznanie istnienia ustawowego prawa do prywatności 381.2.3. Human Rights Act 1998 451.3. Geneza prawa do prywatności w Polsce i w wybranych państwach systemu prawa stanowionego 481.3.1. Rozwój ogólnego prawa osobistości a ochrona prywatności w Niemczech 481.3.2. Geneza prawa do prywatności we Francji 551.3.2.1. Trudności ze zdefiniowaniem sfery życia prywatnego 581.3.3. Początki i rozwój prawa do prywatności w świetle dorobku polskiej doktryny i judykatury 60
Rozdział 2Pojecie, charakter i podmiot prawa do prywatności 74
2.1. Uwagi ogólne 742.2. Koncepcje dotyczące pojęcia prawa do prywatności 752.2.1. Koncepcje dotyczące prawa do prywatności w świetle poglądów przedstawicieli doktryny zagranicznej 752.2.1.1. Prywatność jako prawo do pozostawienia w spokoju 812.2.1.2. Prywatność jako prawo ograniczonego dostępu do jednostki 812.2.1.3. Prywatność jako prawo do kontroli nad ujawnianiem informacji o charakterze osobistym 842.2.1.4. Prywatność jako prawo do poszanowania tajemnicy 892.2.1.5. Prywatność jako prawo do poszanowania intymności 902.2.2. Pojęcie prawa do prywatności na gruncie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 912.2.3. Pojęcie i istota prywatności według polskiej doktryny i judykatury 952.2.4. Prawo do prywatności w ujęciu konstytucyjnym 1022.3. Prywatność a sfery życia jednostki 1052.3.1. Sfery życia jednostki w zagranicznej doktrynie i w orzecznictwie 1052.3.2. Podział na sfery w ramach prawa do prywatności w świetle polskiej doktryny i judykatury 1102.4. Podmiot prawa do prywatności 1142.4.1. Podmiot prawa do prywatności w świetle Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności 1142.4.2. Podmiot prawa do prywatności w świetle dorobku zagranicznej doktryny i judykatury 1152.4.3. Podmiot prawa do prywatności na gruncie prawa polskiego 1202.4.3.1. "Osoba zainteresowana" jako podmiot prawa do prywatności w świetle polskiego prawa prasowego 1222.5. Charakter prawa do prywatności 1272.5.1. Charakter prawa do prywatności w świetle stanowiska zagranicznej doktryny i judykatury. Ochrona prywatności osób zmarłych 1272.5.2. Charakter prawa do prywatności w prawie polskim 1322.6. Prawo do ochrony sfery intymności jednostki 1372.6.1. Uwagi ogólne 1372.6.2. Pojęcie intymności. Sfera intymności a sfera życia prywatnego 1382.6.3. Prawo do ochrony intymności we Francji. Sfera intymności w świetle prawa niemieckiego 1432.6.4. Przedmiot sfery intymności 1452.7. Wnioski końcowe 150
Rozdział 3Treść prawa do prywatności 158
3.1. Uwagi ogólne 1583.2. Przedmiot prawa do prywatności na gruncie francuskiej i niemieckiej doktryny i judykatury 1603.2.1. Przedmiot prawa do prywatności na gruncie francuskiej doktryny i orzecznictwa 1603.2.2. Przedmiot prawa do prywatności w świetle dorobku niemieckiej doktryny i judykatury 1643.3. Treść prawa do prywatności w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 1723.3.1. Zakres przedmiotowy prawa do prywatności 1723.3.1.1. Zakres przedmiotowy prawa do poszanowania życia prywatnego 1733.3.1.2. Zakres przedmiotowy prawa do poszanowania życia rodzinnego 1813.3.2. Obowiązki państwa dotyczące poszanowania życia prywatnego 1903.3.2.1. Obowiązki państwa związane z zanieczyszczeniem środowiska 1913.3.2.2. Obowiązki państwa dotyczące zapewnienia skutecznej ochrony pokrzywdzonym i pomocy prawnej w postępowaniu przed sądami 1923.3.2.3. Obowiązek państwa zapewnienia ochrony transseksualistom 1923.3.3. Obowiązki państwa związane z poszanowaniem życia rodzinnego 1933.3.4. Treść prawa do prywatności w świetle art. 8 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności 1953.4. Przedmiot ochrony sfery życia prywatnego w świetle orzecznictwa sądów polskich. Strona negatywna prawa do prywatności 1973.4.1. Katalog okoliczności objętych sferą życia prywatnego w świetle orzecznictwa sądów polskich 1973.4.2. Identyfikacja osoby jako niezbędna przesłanka stwierdzenia przez sąd naruszenia prywatności 2063.4.3. Strona negatywna prawa do prywatności na gruncie polskiej doktryny i orzecznictwa sądów polskich 2113.5. Wnioski końcowe 215
Rozdział 4Prawo do prywatności osób publicznych 220
4.1. Uwagi ogólne 2204.2. Pojęcie i rodzaje osób publicznych w świetle dorobku zagranicznej doktryny i judykatury 2224.2.1. Pojęcie osoby publicznej na gruncie zagranicznej doktryny i orzecznictwa 2224.2.2. Rodzaje osób publicznych 2244.3. Rozumienie pojęcia "osoba publiczna" w prawie polskim 2304.3.1. Pojęcie osoby publicznej w świetle poglądów przedstawicieli polskiej doktryny 2304.3.2. Konstrukcja pojęcia "osoba publiczna" w rozumieniu art. 14 ust. 6 prawa prasowego. Kryteria kwalifikacji jednostki do kategorii osób publicznych 2334.4. Prawo do prywatności osób publicznych 2424.5. Prawo do ochrony intymności osób publicznych 2484.5.1. Prawo do ochrony intymności osób publicznych na gruncie dorobku zagranicznej doktryny i judykatury 2484.5.2. Prawo do ochrony intymności osób publicznych w polskiej doktrynie i w orzecznictwie 2524.5.3. Warunki dopuszczalności ingerencji prasy w sferę intymności osób publicznych 2544.6. Wnioski końcowe 255
Rozdział 5Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę w wybranych państwach systemu prawa zwyczajowego i stanowionego 260
5.1. Uwagi ogólne 2605.2. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę w USA br>5.2.1. Bezprawna ingerencja w samotność jednostki lub w jej sprawy prywatne (intrusion) 2635.2.2. Publiczne ujawnienie krępujących faktów z życia prywatnego (public disclosure of private facts) 2705.2.3. Publiczne przedstawienie jednostki w "fałszywym świetle" (false light) 2815.2.4. Przywłaszczenie nazwiska, wizerunku lub innych atrybutów osobowości w celach komercyjnych (appropriation) 2845.2.5. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę przy użyciu nowych technik zbierania informacji 2875.3. Prawo do kontroli wykorzystania wizerunku i innych oznaczeń indywidualizujących osoby powszechnie znane (right of publicity) 2905.3.1. Uwagi ogólne 2905.3.2. Pojęcie right of publicity i jego geneza 2925.3.3. Right of publicity a prawo do prywatności 2945.3.4. Wymóg wykorzystania oznaczeń indywidualizujących osoby powszechnie znane w celach komercyjnych 2965.3.5. Czas trwania ochrony i przedmiot right of publicity 2995.3.6. Zarzut wolności wypowiedzi jako obrona pozwanego 3015.3.7. Wnioski końcowe 3035.4. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę w Wielkiej Brytanii 3085.4.1. Instytucje prawne ochrony prywatności osób publicznych przed wejściem w życie Human Rights Act 3085.4.1.1. Czyn niedozwolony defamation 3085.4.1.2. Czyn niedozwolony trespass 3105.4.1.3. Czyn niedozwolony nuisance 3115.4.2. Naruszenie zaufania (breach of confidence) jako środek ochrony prywatności osób publicznych 3125.4.3. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę po wejściu w życie Human Rights Act 3215.4.4. Prawo do anonimowości (right to anonimity) 3285.5. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę we Francji i w Niemczech 3315.5.1. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę we Francji 3315.5.2. Naruszenie prywatności "absolutnych osób historii współczesnej" przez prasę w Niemczech na przykładzie spraw dotyczących księżnej Karoliny z Monako 3355.5.3. Naruszenie prywatności "osób względnych historii współczesnej" przez prasę w Niemczech 3395.6. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę w prawie polskim 3475.6.1. Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę w świetle dorobku polskiej doktryny i judykatury 3475.6.2. Kryterium bezpośredniego związku z wykonywaną działalnością publiczną 3505.7. Wnioski końcowe 355
Rozdział 6Wolność prasy a prawo do prywatności osób publicznych 361
6.1. Uwagi ogólne 3616.2. Wolność wypowiedzi i jej ograniczenia w świetle Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Podstawowych Wolności 3636.2.1. Uwagi ogólne dotyczące wolności wypowiedzi 3636.2.2. Podmiot, przedmiot i forma wypowiedzi 3666.2.3. Zakres wolności wypowiedzi ze względu na jej przedmiot 3676.2.3.1. Wypowiedzi niepodlegające ochronie 3726.2.4. Zakres wolności prasy w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 3736.2.5. Ograniczenia wolności wypowiedzi i i prasy na gruncie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 3806.2.6. Dopuszczalność ingerencji w sferę prywatności 3856.3. Wolność wypowiedzi (prasy) a ochrona prywatności w prawie polskim 3876.3.1. Wolność wypowiedzi (prasy) a prawo do prywatności na gruncie Konstytucji RP 3876.3.2. Konflikt pomiędzy prawem do wolności prasy a ochroną prywatności jednostki w świetle polskiej doktryny i orzecznictwa 3916.4. Sposoby rozstrzygania konfliktu: wolność prasy a prawo do prywatności w wybranych państwach systemu prawa zwyczajowego 3946.4.1. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej 3946.4.2. Kanada 3986.5. Sposoby rozstrzygania konfliktu: wolność prasy a prawo do prywatności w wybranych państwach systemu prawa stanowionego 4046.5.1. Niemcy 4046.5.2. Francja 4156.6. Kryteria rozstrzygania konfliktu: wolność prasy a prawo do prywatności w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 4226.7. Wnioski końcowe 426
Rozdział 7Okoliczności wyłączające bezprawność działania prasy w przypadku ingerencji w sferę życia prywatnego osób publicznych 432
7.1. Uwagi ogólne 4327.2. Okoliczności wyłączające bezprawność działania prasy w przypadku ingerencji w sferę życia prywatnego osób publicznych 4357.3. Zgoda uprawnionego 4407.3.1. Charakter prawny zgody 4407.3.2. Treść zgody 4427.3.3. Forma zgody 4447.3.4. Znaczenie zgody i skutki jej udzielenia 4497.4. Granice dozwolonej krytyki działalności osób pełniących funkcje publiczne 4527.4.1. Pojęcie i przedmiot krytyki prasowej 4527.4.2. Granice dozwolonej krytyki działalności osób publicznych w systemie common law na przykładzie Wielkiej Brytanii 4547.4.3. Granice dozwolonej krytyki prasowej w świetle polskiej doktryny i judykatury 4597.4.4. Rozszerzone granice dozwolonej krytyki działalności osób pełniących funkcje publiczne oraz wykonujących mandat zaufania społecznego 4677.4.5. Dopuszczalność publikacji informacji ze sfery życia prywatnego osób publicznych w ramach prawa do krytyki 4787.5. Uzasadniony interes publiczny a wyłączenie bezprawności ingerencji prasy w prywatność osób publicznych 4817.5.1. Okoliczność działania pozwanego w uzasadnionym interesie publicznym 4817.5.2. Warunki powołania się na okoliczność "działania ze względu na społecznie uzasadniony interes" w przypadku naruszenia prawa do prywatności 4857.5.2.1. Obowiązek działania ze szczególną starannością i rzetelnością 4857.5.2.2. Obowiązek publikowania informacji zgodnych z prawdą 4907.5.3. Pojęcie i zakres przedmiotowy spraw objętych kryterium uzasadnionego interesu publicznego 4937.6. Dalsza publikacja informacji ze sfery życia prywatnego przez prasę 4497.6.1. Problem dalszej publikacji informacji ze sfery życia prywatnego w doktrynie i orzecznictwie zagranicznym 4997.6.2. Publikacja informacji uprzednio ujawnionych przez prasę a naruszenie prawa do prywatności na gruncie prawa polskiego 5047.7. Wnioski końcowe 508
Rozdział 8Granice dozwolonej ingerencji prasy w prywatność osób publicznych 517
8.1. Uwagi ogólne 5178.2. Kryteria ustalania granic dozwolonej ingerencji prasy w prywatność osób publicznych 5198.2.1. Kryterium pełnienia funkcji publicznych i wykonywania mandatu zaufania publicznego oraz bezpośredniego związku z wykonywaną działalnością publiczną 5198.2.2. Kryterium interesu publicznego 5278.2.3. Kryterium usprawiedliwionego przewidywania poszanowania prywatności 5308.2.3.1. Kryterium podmiotowe 5308.2.3.2. Kryterium przedmiotowe granic ochrony sfery życia prywatnego 5318.2.4. Kryterium przestrzenne granic prawa do prywatności w świetle dorobku zagranicznej doktryny i judykatury 5338.2.4.1. Granice przestrzenne prawa do prywatności w świetle orzecznictwa sądów niemieckich 5358.2.4.2. Granice przestrzenne prawa do prywatności na gruncie orzecznictwa sądów francuskich 5398.3. Wnioski końcowe 542
Konkluzje 547
Bibliografia 559
Wykaz aktów prawnych 587
Akty prawa polskiego 587Akty prawa amerykańskiego 588Akty prawa angielskiego 588Akty prawa kanadyjskiego 589Akty prawa niemieckiego 589Akty prawa hiszpańskiego 589Akty prawa międzynarodowego 589
Wybrane pozycje z orzecznictwa 591
Orzecznictwo sądów polskich 591Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego 591Orzecznictwo Sądu Najwyższego 591Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego 595Orzecznictwo sądów apelacyjnych 595Orzecznictwo innych sądów polskich 598Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 599Orzecznictwo sądów francuskich 606Orzecznictwo sądów niemieckich 609Orzecznictwo sądów amerykańskich 611Orzecznictwo sądów angielskich 619 Orzecznictwo sądów kanadyjskich 622