Podziękowania 9

Przedmowa 11

Od autora 15

Wstęp 17

Część 1
Człowiek – jego przeszłość i przyszłość

Rozdział 1
Historia ludzkości 27
Od małpy do człowieka 27
Mózg – ostateczna broń człowieka 30
Mózg gadzi 33
Mózg limbiczny 33
Kora nowa 34
Istota szara i biała, neurony i aksony 36
Płat czołowy 38
Kora przedczołowa – centrum kompetencji XXI wieku 39
Modelowanie rzeczywistości 41

Rozdział 2
Pięć sił ewolucji społecznej 45
Siły napędowe cywilizacji 46
Przepływ informacji 48
Kontakty międzyludzkie 51
Usuwanie zadań pasożytniczych 54
Standaryzacja 59
Synergia między postępem technicznym a standaryzacją 62
Standaryzacja, optymalizacja i trwałość – zgodne trio? 62
Egzystencjalizm 65
Podróż bohatera drogą do odnalezienia sensu 66
W stronę cywilizacji sensu 69

Część 2
Kompetencja(-e) i inteligencja(-e)

Rozdział 3
Kompetencja: pojęcie niejednoznaczne i złożone 75
Kompetencja – jedno słowo, a wiele określeń 77
Definicja kompetencji – rys historyczny 78
A jeśli nie istnieje tylko jedna kategoria kompetencji? 85
Kompetencja – bardzo złożona koncepcja 85
Kategoryzacja kompetencji 86
Wydajność – między trafnością, skutecznością a efektywnością 88
Taksonomia Blooma 92

Rozdział 4
Główne teorie inteligencji 95
Czym jest inteligencja? 95
Iloraz inteligencji 99
Czynnik G 101
Iloraz emocjonalny 102
Pułapki zastawiane przez mózg 105
Model Cattela-Horna-Carrolla, czyli model CHC 107
Teoria inteligencji wielorakich 109
Triarchiczna teoria inteligencji 115
Asymetria mózgu i inteligencja analityczna/empiryczna 116

Rozdział 5
Kompetencje XXI wieku 121
Narodziny koncepcji 122
Najważniejsze modele kompetencji XXI wieku 124
4K siedzibą kompetencji XXI wieku 128
Krytyczny umysł (lub krytyczne myślenie, lub critical thinking po angielsku) 128
Kreatywność 130
Komunikacja 132
Kooperacja 135
Jak oceniać 4K? 137
Różne rodzaje pomiarów 141
Co jest jeszcze do zrobienia 142

Część 3
Rozwój kompetencji XXI wieku

Rozdział 6
Nauczyć się uczyć, myśleć i wchodzić w interakcje 149
Klucz do skutecznego uczenia się 149
Mózg – konstrukcja ulegająca ciągłym przemianom 152
Interakcje społeczne, wsparcie i zahamowania poznawcze 153
Wkład neurologii w proces uczenia się 154
Kora przedczołowa dyrygentem mózgu 155
Cztery zasady ułatwiające naukę 156
Dzieci 158
Alternatywne modele pedagogiczne 159
Model fiński 161
Dorośli 162
Nowa koncepcja oparta na kompetencjach 165
Réseau EVH 169

Rozdział 7
Nowy świat dzięki kompetencjom XXI wieku 173
W stronę społeczeństwa inkluzywnego i świadomego 173
Wybierzmy przyszłość już dziś 176
Społeczna inteligencja zbiorowa 180
Konkurencja i kooperacja 180
Wybrać swoją kompetencję 182
Promowanie ekosystemów 183
Le Lab RH – ekosystem koopetycji 185
Zakończenie 187
Po co nam kompetencje? 188
Poszukiwanie sensu ratunkiem dla ludzkości 189
Zaakceptować niedoskonałość ludzi i świata 191
Świat bez pracy jest możliwy tylko w świecie pełnym sensu 192
Niekończące się ponowne rozpoczynanie cyklu poszukiwania sensu 194
Drzewo poznania 195
Kompetencje potrzebne do pełni życia 196
Posłowie. Nowe kompetencje w służbie czwartej rewolucji przemysłowej 199

Bibliografia 203