Wykaz skrótów | str. 13

CZĘŚĆ I
KOMENTARZ

Rozdział 1
Zasady zatrudniania pracowników ośrodka pomocy społecznej | str. 17

1.1. Obowiązujące przepisy | str. 17

1.2. Rodzaje stanowisk w jednostce | str. 18

1.2.1. Stanowiska pomocnicze | str. 19

1.2.2. Stanowiska urzędnicze | str. 19

1.2.3. Stanowiska kierownicze urzędnicze | str. 19

1.3. Kierownik jednostki | str. 19

1.4. Zatrudnianie pracowników | str. 24

1.4.1. Stanowiska pomocnicze i obsługi | str. 24

1.4.2. Stanowiska urzędnicze, w tym kierownicze urzędnicze | str. 24

1.4.3. Umowa o pracę | str. 25

1.4.4. Służba przygotowawcza | str. 26

1.4.5. Umowy cywilnoprawne | str. 26

1.4.6. Awans wewnętrzny | str. 26

1.4.7. Przeniesienie do pracy w innej jednostce | str. 27

1.5. Pracownik socjalny | str. 27

1.5.1. Pierwszeństwo w wykonywaniu obowiązków | str. 29

1.5.2. Dodatkowy urlop | str. 29

1.5.3. Dodatek do wynagrodzenia oraz inne benefity | str. 29

1.6. Asystent rodziny | str. 30

1.7. Obowiązki pracownika samorządowego | str. 31

1.8. Wynagradzanie pracowników ośrodka | str. 32

1.9. Odpowiednie stosowanie kodeksu pracy | str. 33

1.10. Podsumowanie | str. 34

Rozdział 2
Zatrudnienie pracowników socjalnych | str. 35

2.1. Warunki wykonywania zawodu | str. 35

2.1.1. Kwalifikacje pracownika socjalnego | str. 35

2.1.2. Zadania pracownika socjalnego | str. 36

2.1.3. Szczególne obowiązki | str. 38

2.2. Szczególne uprawnienia pracownicze pracownika socjalnego | str. 40

2.2.1. Prawo pierwszeństwa | str. 40

2.2.2. Ochrona jak dla funkcjonariusza | str. 40

2.2.3. Dodatkowy urlop wypoczynkowy | str. 41

2.2.4. Dodatek 250 zł | str. 43

2.2.5. Zwrot kosztów szkolenia | str. 44

2.2.6. Zwrot kosztów przejazdu | str. 45

2.2.7. Nagroda ministra | str. 45

2.2.8. Superwizja | str. 46

2.3. Pracodawcy | str. 46

2.4. Zmiany od 1 stycznia 2015 r. | str. 48

Rozdział 3
Stanowisko MPiPS ws. zatrudniania pracowników socjalnych od dnia 1 stycznia 2015 r. | str. 50

Rozdział 4
Urlop wypoczynkowy - zasady udzielania i przedawnienie | str. 54

4.1. Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego, zakaz zrzeczenia się prawa do urlopu | str. 54

4.2. Planowanie urlopów | str. 55

4.2.1. Plan urlopów | str. 56

4.2.2. Ustalenie urlopu po porozumieniu z pracownikiem | str. 57

4.3. Przesunięcie terminu urlopu | str. 57

4.3.1. Możliwe przesunięcie urlopu | str. 57

4.3.2. Konieczne przesunięcie urlopu | str. 58

4.3.3. Niemożność wykorzystania całego zaplanowanego urlopu | str. 59

4.4. Odwołanie pracownika z urlopu | str. 60

4.5. Urlop w okresie wypowiedzenia | str. 60

4.6. Urlop na żądanie | str. 60

4.7. Urlop zaległy | str. 62

4.8. Przedawnienie roszczenia o urlop | str. 63

Rozdział 5
Uprawnienia związane z rodzicielstwem | str. 65

5.1. Część urlopu macierzyńskiego przed porodem | str. 65

5.2. Urlop macierzyński | str. 66

5.2.1. Termin do złożenia wniosku | str. 66

5.2.2. Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego | str. 67

5.2.3. Pobyt matki dziecka w szpitalu w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego | str. 68

5.2.4. Zgon matki dziecka | str. 68

5.2.5. Urlop macierzyński - zgon lub urodzenie martwego dziecka | str. 69

5.2.6. Pobyt dziecka w szpitalu - wpływ na wymiar urlopu macierzyńskiego | str. 70

5.2.7. Oddanie dziecka na wychowanie - wymiar urlopu | str. 70

5.3. Dodatkowy urlop macierzyński | str. 71

5.4. Urlop ojcowski (art. 1823 § 1 i 2 k.p.) | str. 73

5.5. Urlop i urlop dodatkowy na warunkach urlopu macierzyńskiego a adopcja dziecka (art. 183 § 1-3 k.p.) | str. 73

5.5.1. Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego | str. 73

5.5.2. Dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego | str. 74

5.6. Urlop rodzicielski | str. 74

5.6.1. Termin złożenia wniosku o urlop rodzicielski | str. 75

5.6.2. Rezygnacja z urlopu rodzicielskiego lub z jego części przez pracownicę | str. 76

5.7. Podsumowanie | str. 77

Rozdział 6
Rozliczanie zasiłków macierzyńskich na przykładach | str. 78

6.1. Okres wyczekiwania a prawo do zasiłku macierzyńskiego | str. 78

6.2. Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego | str. 78

6.3. Wysokość zasiłku macierzyńskiego | str. 82

6.4. Wyrównanie zasiłku macierzyńskiego w przypadku rezygnacji z urlopu | str. 84

6.5. Proporcjonalne pomniejszenie zasiłku macierzyńskiego w przypadku łączenia urlopu z pracą | str. 84

6.6. Urodzenie dziecka w trakcie urlopu wychowawczego | str. 85

Rozdział 7
Ustalanie prawa do trzynastki na przykładach | str. 86

7.1. Dla kogo trzynastka? | str. 86

7.2. Okres pracy uprawniający do trzynastki | str. 87

7.2.1. Cały rok kalendarzowy - w pełnej wysokości | str. 87

7.2.2. Co najmniej 6 miesięcy - proporcjonalnie | str. 87

7.2.3. Sześć miesięcy przepracowanych efektywnie | str. 88

7.2.4. Praca krótsza niż 6 miesięcy - wyjątki | str. 89

7.3. Utrata prawa do trzynastki | str. 92

7.4. Obliczanie wysokości trzynastki | str. 93

7.5. Podstawa prawna | str. 94

Rozdział 8
Nagroda jubileuszowa na przykładach | str. 95

8.1. Okresy zatrudnienia wliczane do stażu pracy | str. 95

8.2. Okresy prowadzenia działalności gospodarczej | str. 97

8.3. Pozostawanie równocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy | str. 97

8.4. Zasady nabywania uprawnień do nagrody jubileuszowej | str. 98

8.5. Wysokość nagrody jubileuszowej | str. 98

8.6. Skrócenie okresu wypowiedzenia a nagroda jubileuszowa | str. 99

8.7. Termin wypłaty nagrody jubileuszowej | str. 99

8.8. Nabycie prawa do nagrody a termin wypłaty | str. 100

8.9. Nowo zatrudniony pracownik | str. 100

8.10. Nagroda jubileuszowa dla osób niebędących w zatrudnieniu | str. 100

8.11. Nagroda jubileuszowa a urlop wychowawczy | str. 101

8.12. Prawo do nagrody jubileuszowej w szczególnych okolicznościach | str. 101

8.13. Zbieg prawa do nagród jubileuszowych | str. 102

8.14. Nagroda uzupełniająca lub pełna | str. 102

8.15. Przedawnienie prawa do nagrody jubileuszowej | str. 103

8.16. Zasady obliczania nagród jubileuszowych | str. 104

8.17. Podstawa prawna | str. 105

CZĘŚĆ II
PYTANIA I ODPOWIEDZI

1. Czy należy udzielić dodatkowego urlopu wypoczynkowego pracownikowi socjalnemu? | str. 109

2. Czy dodatkowy urlop dla pracownika socjalnego w wymiarze 10 dni raz na 2 lata można wykorzystać przed wykorzystaniem urlopu wypoczynkowego? | str. 111

3. Czy dyrektor jednostki budżetowej może polecić wykonywanie funkcji kierownika, na czas określony pracownikowi socjalnemu posiadającemu odpowiednie kwalifikacje? | str. 112

4. Czy kierownik jednostki organizacyjnej pomocy społecznej musi otrzymać dodatek 250 zł tak jak pracownik socjalny? | str. 113

5. Czy kierownik musi mieć zgodę pracownika na upoważnienie go przez wójta do wydawania decyzji administracyjnych? | str. 114

6. Czy Kierownikowi OPS należy się ryczałt samochodowy? | str. 116

7. Czy można łączyć urlop dodatkowy pracownika socjalnego z urlopem przysługującym z tytułu niepełnosprawności? | str. 118

8. Czy można wypłacić pracownikowi socjalnemu dodatek specjalny za okres wsteczny? | str. 119

9. Czy na stanowisku asystenta rodziny może być zatrudniona osoba, która ma ukończone studia wyższe o kierunku pedagogika społeczna? | str. 120

10. Czy naliczenie urlopu dla pracowników socjalnych należy do obowiązków pracodawcy, czy też są przyznawane na wniosek pracownika? | str. 122

11. Czy osoba zatrudniona na stanowisku opiekuna w DPS, która nie posiada odpowiedniego wykształcenia, może zostać zatrudniona na stanowisku pracownika socjalnego? | str. 123

12. Czy osobie na stanowisku pracownika socjalnego można obniżyć wynagrodzenie do kwoty 80% najniższego wynagrodzenia, jako że jest to jego pierwsza praca? | str. 124

13. Czy podlega opodatkowaniu i oskładkowaniu przyznany miesięczny limit kilometrowy dla asystenta rodziny zatrudnionego na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej? | str. 126

14. Czy pracodawca jednostki samorządowej zobowiązany jest wypłacić ekwiwalent za używanie i pranie własnej odzieży pracownikowi socjalnemu? | str. 128

15. Czy pracownik socjalny jest obowiązany wykonywać polecenia kuratora społecznego? | str. 129

16. Czy pracownik socjalny może być ukarany karą porządkową za naruszenie kodeksu etyki pracownika socjalnego? | str. 131

17. Czy pracownik socjalny może gromadzić informacje o kliencie pozyskane od jego sąsiadów? | str. 133

18. Czy pracownik socjalny powinien wykonywać pracę socjalną i przeprowadzać rodzinne wywiady środowiskowe? | str. 135

19. Czy pracownik socjalny powinien udostępniać informacje o świadczeniobiorcach na wniosek kuratora sądowego? | str. 136

20. Czy pracownik socjalny powinien wykorzystać urlop dodatkowy przed pójściem na emeryturę? | str. 138

21. Czy pracownik socjalny zatrudniony w ośrodku pomocy społecznej, który przebywał na urlopie wychowawczym, może mieć przyznany urlop na podstawie art. 121 ust. 3 u.p.s.? | str. 139

22. Czy pracownik socjalny, który przebywał w trakcie zatrudnienia na urlopie bezpłatnym, traci prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego? | str. 141

23. Czy pracownikowi socjalnemu posiadającemu umiarkowany stopień niepełnosprawności należy udzielić z tego tytułu dodatkowego urlopu wypoczynkowego? | str. 142

24. Czy sąd może zobowiązać kierownika OPS lub wójta do bycia opiekunem prawnym osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej? | str. 143

25. Czy ukończenie studiów na kierunku pedagogika uprawnia do przystąpienia do specjalizacji II stopnia w zawodzie pracownika socjalnego z pominięciem specjalizacji I stopnia? | str. 145

26. Jak powinna być skonstruowana umowa o pracę dla asystenta rodziny w systemie zadaniowego czasu pracy? | str. 146

27. Jak prawidłowo udzielić dodatkowego urlopu pracownikowi socjalnemu? | str. 147

28. Jakie kwalifikacje powinien posiadać pracownik socjalny? | str. 148

29. Jakie kwalifikacje powinna mieć osoba ubiegająca się o pracę jako pracownika socjalnego? | str. 150

30. Jakie kwalifikacje powinien posiadać pracownik wykonujący specjalistyczne usługi opiekuńcze? | str. 152

31. Jakie kwalifikacje powinna mieć osoba zatrudniona na stanowisku pracownika socjalnego? | str. 153

32. Jakie kwalifikacje powinna posiadać osoba na stanowisku pracownik socjalny? | str. 154

33. Kiedy pracodawca może awansować pracownika na stanowisko starszego pracownika socjalnego? | str. 156

34. Kiedy pracownik może awansować na stanowisko specjalisty pracy socjalnej? | str. 157

35. Kiedy pracownik socjalny nabywa prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego? | str. 158

36. Kiedy pracownik socjalny nabywa prawo do kolejnego urlopu dodatkowego? | str. 159

37. Kiedy pracownikowi socjalnemu przysługuje dodatek do wynagrodzenia? | str. 160

38. Kto powinien rozstrzygnąć skargę dotyczącą zastrzeżeń do pracowników GOPS? | str. 162

39. I le godzin powinna przepracować opiekunka do osób starszych w danym miesiącu? | str. 163

40. Czy można pracownika OPS awansować na kierownika działu bez przeprowadzania konkursu? | str. 164

41. Kiedy pracownikowi socjalnemu przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy? | str. 166

CZĘŚĆ III
WZORY DOKUMENTÓW

Wniosek o dodatkowy urlop macierzyński i urlop rodzicielski w pełnym wymiarze | str. 171

Rezygnacja pracownika z części urlopu macierzyńskiego | str. 173

Wniosek pracownika ojca o udzielenie urlopu macierzyńskiego | str. 174

Wniosek pracownicy o przerwanie urlopu macierzyńskiego | str. 175

Wniosek o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego | str. 176

Rezygnacja pracownika z urlopu rodzicielskiego | str. 177

Rezygnacja pracownika z dodatkowego urlopu macierzyńskiego | str. 178

Wniosek o wyrażenie zgody na wykonywanie pracy podczas dodatkowego urlopu macierzyńskiego | str. 179

Odpowiedź pracodawcy na wniosek pracownika o wyrażenie zgody na wykonywanie pracy podczas dodatkowego urlopu macierzyńskiego | str. 180

Wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego | str. 181

Wniosek o dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego | str. 182

Wniosek o urlop rodzicielski/część urlopu rodzicielskiego* | str. 183

Wniosek o urlop wypoczynkowy | str. 184

Wniosek pracownika o podzielenie urlopu | str. 185

CZĘŚĆ IV
AKTY PRAWNE

Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych | str. 189

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych | str. 211

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej | str. 253

2012 r. w sprawie specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny | str. 346

Bibliografia | str. 367