Wykaz skrótów
str. 13

Od autora
str. 15

CZĘŚĆ PIERWSZA
PROBLEMY PODSTAWOWE
str. 17

Rozdział pierwszy
Nauka administracji jako dyscyplina naukowa
str. 19

§ 1. Przedmiot nauki administracji
str. 19

A. Pojęcie administracji
str. 20

B. Nauka administracji jako nauka społeczna
str. 23

C. Struktura wewnętrzna nauki administracji
str. 25

D. Poznawcze funkcje nauki administracji
str. 26

E. Szkoły i kierunki badawcze nauki administracji
str. 27

F. Nauka administracji jako dyscyplina dydaktyczna
str. 28

§ 2. Metody badawcze w nauce administracji
str. 29

A. Zagadnienia ogólne
str. 30

B. Gromadzenie informacji
str. 31

C. Przetwarzanie informacji
str. 35

D. Optymalizacja
str. 37

§ 3. Historia nauki administracji
str. 38

A. Kameraliści i policyści
str. 39

B. Okres schyłkowy starej nauki administracji
str. 41

C. Współczesna nauka administracji
str. 42

§ 4. Stan nauki administracji w wybranych państwach
str. 43

A. Uwagi wstępne
str. 43

B. Polska
str. 44

C. Niemcy
str. 46

D. Francja
str. 47

E. Stany Zjednoczone Ameryki
str. 48

Rozdział drugi
Administracja jako część systemu społeczno-politycznego
str. 50

§ 5. Administracja jako część aparatu państwa
str. 50

A. Polityka a administracja
str. 51

B. Polityczny styl działania administracji
str. 53

C. Korpus urzędniczy
str. 55

D. Państwo a samorząd terytorialny
str. 56

E. Administracja międzynarodowa
str. 57

§ 6. Administracja a obywatel
str. 58

A. Administracja w państwie demokratycznym
str. 59

B. Środki doskonalenia relacji między jednostką a administracją
str. 60

C. Partycypacja
str. 62

D. Administracja jako system biurokratyczny
str. 63

§ 7. Zadania administracji
str. 67

A. Zadania administracji jako problem nauki administracji
str. 68

B. Początki współczesnej administracji gospodarczej i świadczącej
str. 69

C. Zadania administracji we współczesnym państwie socjalnym
str. 70

D. Krytyka zadań administracji publicznej
str. 74

E. Prywatyzacja zadań publicznych
str. 74

CZĘŚĆ DRUGA
ORGANIZACJA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
str. 79

Rozdział trzeci
Zagadnienia podstawowe
str. 81

§ 8. Pojęcie i elementy organizacji
str. 81

A. Pojęcie organizacji
str. 81

B. Instytucjonalne ujęcie organizacji
str. 82

C. Elementy organizacji
str. 82

D. Statyczne i czynnościowe ujęcie organizacji
str. 83

§ 9. Hierarchia i kooperacja
str. 84

A. Hierarchia
str. 84

B. Zalety i wady systemu hierarchicznego
str. 86

C. Kolegium
str. 87

D. Zespoły
str. 88

§ 10. Jedność i różnorodność
str. 89

A. Centralizacja i decentralizacja
str. 89

B. Decentralizacja i dekoncentracja
str. 90

C. Koncepcje alternatywne
str. 91

§ 11. Informacja i komunikacja
str. 91

A. Pojęcie podstawowe
str. 91

B. Proces informacyjny
str. 92

C. Zakłócenia informacyjne
str. 92

D. Sterowanie jako proces informacyjny
str. 93

Rozdział czwarty
Organizacja terytorialna państwa
str. 94

§ 12. Zagadnienia ogólne
str. 94

A. Zarysowanie problemów
str. 94

B. Zmiany granic jednostek podziału terytorialnego
str. 94

C. Kryteria
str. 95

§ 13. Wielkość struktur terytorialnych
str. 95

A. Optymalna wielkość jednostek podziału terytorialnego
str. 95

B. Zdolność wykonywania zadań publicznych
str. 96

C. Przejrzystość
str. 97

D. Dostępność
str. 97

E. Demokracja
str. 98

F. Zadania
str. 98

§ 14. Przesłanki kształtowania jednostek terytorialnych
str. 98

A. Struktury homogeniczne
str. 98

B. Przesłanki geograficzno-przestrzenne
str. 99

C. Problemy aglomeracji
str. 99

D. Obszary administracyjne a obszary planistyczne
str. 100

E. Uwarunkowania historyczne
str. 100

F. Podział specjalny
str. 101

§ 15. Problemy organizacyjne aglomeracji jako struktury przestrzennej
str. 101

A. Typy aglomeracji
str. 101

B. Koncepcje rozwiązań organizacyjnych
str. 102

§ 16. Siedziba władz administracyjnych
str. 103

A. Centrum administracyjne
str. 103

B. Determinanty
str. 103

C. Przeniesienie siedziby władz administracyjnych
str. 104

Rozdział piąty
Administracja rządowa
str. 105

§ 17. Uwagi wprowadzające
str. 105

A. Pojęcia
str. 105

B. Zasady organizacji administracji rządowej
str. 106

C. Administracja ogólna i specjalna
str. 107

§ 18. Resort i ministerstwo
str. 108

A. Resortowa organizacja administracji
str. 108

B. Ministerstwo
str. 109

§ 19. Wyodrębnione podmioty wykonujące funkcje administracyjne
str. 110

A. Uwagi ogólne
str. 110

B. Cele wyodrębnienia
str. 111

C. Ocena
str. 112

§ 20. Lokalna administracja rządowa
str. 113

A. Reformy administracyjne w okresie transformacji ustrojowej
str. 113

B. Administracja zespolona
str. 114

Rozdział szósty
Administracja samorządowa
str. 118

§ 21. Gmina jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego
str. 118

A. Komunalizacja obszaru państwa
str. 118

B. Statystyka
str. 119

C. Typy gmin
str. 119

D. Zadania gmin
str. 122

§ 22. Wewnętrzna struktura gminy
str. 123

A. Organy
str. 124

B. Wewnętrzna struktura terytorialna gminy
str. 126

§ 23. Współdziałanie międzygminne jako forma wzmocnienia zdolności małych gmin do wykonywania zadań publicznych
str. 128

A. Zarysowanie problemu
str. 128

B. Współpraca komunalna
str. 129

§ 24. Powiat
str. 130

A. Uwagi ogólne
str. 131

B. Organy powiatu
str. 131

C. Zadania
str. 132

D. Stosunki między gminą a powiatem
str. 134

§ 25. Województwo
str. 136

A. Uwagi ogólne
str. 136

B. Wewnętrzna organizacja województwa samorządowego
str. 137

C. Zadania
str. 137

§ 26. Płaszczyzny współdziałania państwa i samorządu
str. 138

A. Uwagi ogólne
str. 138

B. Podział zadań i kompetencji
str. 139

C. Państwo i samorząd w sferze planowania
str. 139

D. System finansowy
str. 141

E. Nadzór państwowy
str. 142

Rozdział siódmy
Organizacja urzędu administracyjnego
str. 144

§ 27. Struktura wewnętrzna urzędu
str. 144

A. Pojęcie urzędu
str. 144

B. Podział pracy w urzędzie
str. 145

C. Struktura pionowa
str. 145

D. Zasady integracji zadań
str. 146

§ 28. Kierowanie urzędem
str. 147

A. Funkcje kierownicze
str. 147

B. Problemy informacyjne
str. 149

C. Organizacja kierownictwa w urzędzie
str. 150

D. Czas sprawowania urzędu
str. 151

E. Delegowanie uprawnień kierowniczych
str. 151

F. Style kierowania
str. 152

CZĘŚĆ TRZECIA
DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
str. 153

Rozdział ósmy
Decyzja jako racjonalne działanie administracji publicznej
str. 155

§ 29. Ogólna charakterystyka działań administracji publicznej
str. 155

§ 30. Pojęcia podstawowe
str. 155

A. Decyzja
str. 156

B. Decydent
str. 156

C. System decyzyjny
str. 157

D. Proces decyzyjny
str. 157

§ 31. Decyzja jako instrument rozwiązywania konfliktów
str. 158

A. Pojęcie konfliktu
str. 158

B. Źródła konfliktów
str. 159

C. Rodzaje konfliktów
str. 160

D. Warunki rozwiązywania konfliktów
str. 161

§ 32. Typy i modele decyzji
str. 163

A. Klasyfikacja decyzji ze względu na przedmiot i treść
str. 163

B. Decyzje wewnętrzne i zewnętrzne
str. 163

C. Decyzje programujące, zaprogramowane oraz kontrolne
str. 164

D. Decyzje racjonalne i nieracjonalne
str. 164

E. Decyzje programowalne i nieprogramowalne
str. 165

F. Decyzja a zasoby informacyjne
str. 166

G. Czynnik czasu w procesie podejmowania decyzji
str. 167

H. Zamknięte i otwarte systemy decyzyjne
str. 168

I. Decyzje stosowania prawa a decyzje polityczne
str. 169

§ 33. Decyzje kolektywne
str. 170

A. Pojęcie
str. 170

B. Zakres kolektywności w działaniach administracji publicznej
str. 171

C. Celowość kolektywnego podejmowania decyzji
str. 172

D. Wewnętrzna organizacja
str. 173

E. Zasady działania
str. 174

§ 34. Proces decyzyjny
str. 175

A. Uwagi wprowadzające
str. 176

B. Problem decyzyjny
str. 177

C. System celów
str. 179

D. System środków (alternatyw decyzyjnych)
str. 181

E. Ograniczenia decyzyjne
str. 185

F. Mechanizm sprzężenia zwrotnego w procesie decyzyjnym
str. 188

Rozdział dziewiąty
Doradztwo w administracji publicznej
str. 189

§ 35. Teoretyczne aspekty doradztwa
str. 189

§ 36. Doradztwo jako prawny element procesu decyzyjnego
str. 190

§ 37. Kontrola doradztwa
str. 192

§ 38. Uwagi o praktycznej efektywności doradztwa w procesach decyzyjnych
str. 194

§ 39. Odpowiedzialność prawna doradców
str. 196

Rozdział dziesiąty
Planowanie
str. 199

§ 40. Pojęcia i rodzaje planowania
str. 199

A. Plan i planowanie
str. 199

B. Plan jako konstrukcja prawna
str. 200

C. Rodzaje planów
str. 200

§ 41. System ustrojowy a planowanie
str. 202

A. Koncepcje planowania i ich ewolucja
str. 203

B. Planowanie a polityka
str. 205

C. Planowanie a władza ustawodawcza
str. 206

D. Planowanie a władza wykonawcza (rząd)
str. 207

§ 42. Procedura planistyczna
str. 207

A. Cechy procedury planistycznej
str. 207

B. Podstawowe fazy procesu planowania
str. 208

C. Procedura opracowania planu
str. 209

§ 43. Organizacja aparatu planistycznego
str. 212

A. Planowanie jako element funkcji kierowania
str. 213

B. Organizacja aparatu planistycznego na szczeblu centralnym
str. 214

C. Aparat planistyczny na szczeblu samorządu terytorialnego
str. 215

D. Szczególne organizacyjne formy planowania
str. 215

Rozdział jedenasty
Wykonanie
str. 217

§ 44. Zagadnienia wprowadzające
str. 217

A. Zakres rozważań
str. 217

B. Ogólne problemy wykonywania decyzji
str. 218

§ 45. Czynniki warunkujące wykonanie decyzji
str. 219

A. Problem środków
str. 219

B. Problemy aparatu decyzyjnego
str. 221

C. Otoczenie
str. 222

Rozdział dwunasty
Kontrola
str. 224

§ 46. Istota i podstawowe zasady kontroli
str. 224

A. Istota kontroli
str. 224

B. Podstawowe zasady kontroli
str. 225

§ 47. Rodzaje i intensywność kontroli
str. 226

A. Rodzaje kontroli
str. 226

B. Intensywność kontroli
str. 228

§ 48. Kryteria kontroli
str. 230

§ 49. Sankcje w systemie kontroli
str. 232

§ 50. Kontrola wewnętrzna
str. 232

A. Kontrola a organizacja
str. 233

B. Kontrola hierarchiczna
str. 233

C. Specjalne struktury kontrolne
str. 234

§ 51. Procedura kontrolna
str. 235

§ 52. Kontrola a obywatel
str. 236

A. Niesformalizowane środki kontroli
str. 237

B. Sformalizowane środki kontroli
str. 238

CZĘŚĆ CZWARTA
ŚRODKI ADMINISTRACJI
str. 239

Rozdział trzynasty
Normy prawne
str. 241

§ 53. Prawo jako instrument sterowania administracji publicznej
str. 241

A. Nauka o stanowieniu prawa
str. 241

B. Normy jako program
str. 242

C. Pozycja ustawodawcy
str. 242

D. Granice sterowania
str. 243

§ 54. Stanowienie przepisów prawnych
str. 245

A. Konieczność
str. 245

B. Uwarunkowania decyzji ustawodawczych
str. 245

C. Procedura
str. 246

D. Eksperyment ustawowy
str. 247

E. Przepisy wykonawcze
str. 247

F. Zasady publikacji
str. 247

G. Wdrożenie
str. 248

H. Kontrola
str. 248

I. Nowelizacje
str. 248

§ 55. Treść i forma przepisów prawnych
str. 249

A. Racjonalizacja
str. 249

B. Struktura przepisów
str. 249

C. Język prawny
str. 250

D. Wykonanie
str. 251

E. Uznanie administracyjne
str. 251

§ 56. Problem nadmiaru regulacji prawnych
str. 252

A. Inflacja przepisów prawnych
str. 253

B. Przyczyny
str. 253

C. Skutki
str. 255

D. Przeciwdziałanie
str. 256

E. Porządkowanie prawa
str. 257

Rozdział czternasty
Informatyka w administracji publicznej
str. 258

§ 57. Problemy ogólne
str. 258

A. Administrowanie jako proces przetwarzania informacji
str. 258

B. Rozwój
str. 258

C. Cele
str. 259

§ 58. Zakresy zastosowania
str. 260

A. Zagadnienia ogólne
str. 260

B. Zadania masowe i rutynowe
str. 261

C. Zadania planistyczne i kierownicze
str. 261

D. Systemy informacyjne
str. 262

§ 59. Organizacja
str. 262

A. Centralizacja i decentralizacja
str. 263

B. Skutki
str. 264

§ 60. Szczególne problemy automatyzacji w administracji
str. 264

A. Problemy personalne
str. 265

B. Gospodarność
str. 266

C. Automatyzacja a prawo
str. 267

D. Automatyczne przetwarzanie danych a obywatel
str. 269