Umiędzynarodowienie procesów gospodarczych, a co za tym idzie zmieniająca się rzeczywistość prawna, prowadzą do dużej fluktuacji regulacji prawa podatkowego. Coraz liczniejsze przypadki transakcji nakierowanych na obniżenie podstawy opodatkowania skłoniły ustawodawcę do wprowadzania kolejnych środków antyabuzywnych, mających w swym założeniu przeciwdziałać unikaniu opodatkowania. Do takich środków zaliczyć można klauzulę GAAR (nazywaną niekiedy „bronią masowego rażenia”), jak również szereg innych klauzul antyabuzywnych, takich jak regulacje w zakresie zagranicznych jednostek kontrolowanych czy też struktury hybrydowe.

W ramach środków mających przeciwdziałać unikaniu opodatkowania występują równocześnie tzw. małe klauzule antyabuzywne (klauzule uzasadnienia ekonomicznego), które - w przeciwieństwie do klauzuli GAAR - określane są mianem tzw. „smart bombs” i stanowią stosunkowo łatwe do zastosowania instrumenty odbierające podatnikowi korzyść podatkową wynikającą z danej transakcji. W publikacji dokonano podziału ww. klauzul na „samodzielne” oraz „niesamodzielne” w zależności od tego, czy funkcjonują one w ramach innych środków antyabuzywnych czy też w ramach pozostałych regulacji materialnego prawa podatkowego.

Powyższe prowadzi do występowania w krajowym porządku prawnym „kaskadowego” systemu regulacji antyabuzywnych - organy podatkowe dysponują bowiem całym wachlarzem instytucji mogących mieć zastosowanie jednocześnie do tego samego zdarzenia gospodarczego.

Relacje pomiędzy powyższymi środkami, sposób i skala ich stosowania, jak również samo rozumienie przesłanki „uzasadnionych przyczyn ekonomicznych”, powoduje powstanie szeregu wątpliwości interpretacyjnych. Autorka przedstawia ich analizę z perspektywy stosowanych technik legislacyjnych, praktyki wykładni, jak również zagadnienia z zakresu tzw. systemowego podejścia do tworzenia prawa podatkowego.

Publikacja zawiera odpowiedzi na szereg zagadnień pojawiających się w trakcie wykładni i stosowania regulacji antyabuzywnych, m.in.:

• Określenie relacji jakie zachodzą pomiędzy poszczególnymi klauzulami antyabuzywnymi
• Określenie celu wprowadzenia poszczególnych klauzul, co pozwala na ich bardziej precyzyjną wykładnię
• Przedstawia analizę poszczególnych regulacji antyabuzywnych pod kątem możliwości systemowego tworzenia prawa podatkowego
• Określa na jaką skalę, dotychczas, organy stosowały klauzule antyabuzywne
• Pozwala na określenie przyczyn trudności organów podatkowych w stosowaniu klauzul antyabuzywnych

Publikacja przeznaczona jest dla doradców podatkowych, sędziów, adwokatów, radców prawnych, zainteresuje również naukowców badających tematykę klauzul antyabuzywnych.

 „Problematyka unikania opodatkowania mimo wielu opracowań jest wciąż ważnym i interesującym zagadnieniem badawczym, nie tylko z perspektywy naukowej, ale i praktycznej. (…) Autorka w poszczególnych rozdziałach analizuje w sposób kompletny i przemyślany zagadnienia dotyczące małych klauzul antyabuzywnych, przyjmując ciekawie dobrane kryteria. Skutkuje to tym, że w opracowaniu możemy dostrzec wiele nowych ujęć postrzegania zagadnienia unikania opodatkowania, które oparte są na praktycznym doświadczeniu Autorki”

Prof. dr hab. Dominik J. Gajewski