Wykaz skrótów
str. 13

Wprowadzenie
str. 19

Rozdział I
Pojęcie służebności gruntowej
str. 25

1. Uwagi ogólne
str. 25

2. Rys historyczny
str. 28

2.1. Służebności gruntowe w prawie rzymskim
str. 28

2.2. Instytucja "wolności" w Polsce przedrozbiorowej
str. 34

2.3. Służebności gruntowe w dzielnicy rosyjskiej
str. 40

2.3.1. Regulacje na terytorium Królestwa Polskiego
str. 40

2.3.2. Regulacje na tzw. Ziemiach Zabranych
str. 57

2.4. Służebności gruntowe w dzielnicy niemieckiej
str. 60

2.5. Służebności gruntowe w dzielnicy austriackiej
str. 64

2.6. Projekty prawa rzeczowego II RP oraz dekret - Prawo rzeczowe z 1946 r.
str. 72

2.7. Służebności gruntowe w projektach kodeksu cywilnego
str. 77

3. Charakter prawny służebności gruntowej
str. 78

3.1. Istota ograniczenia własności
str. 78

3.2. Prawo bezwzględne
str. 82

3.3. Prawo bezpośrednie
str. 87

3.4. Prawo związane
str. 88

3.5. Część składowa
str. 91

3.6. Prawo bezterminowe
str. 98

3.7. Prawo niepodzielne
str. 103

3.7.1. Uwagi ogólne
str. 103

3.7.2. Podmiot
str. 104

3.7.3. Przedmiot
str. 108

3.7.4. Treść
str. 112

Rozdział II
Celowość służebności gruntowej
str. 115

1. Uwagi ogólne
str. 115

2. Cel a struktura prawa podmiotowego
str. 116

3. Legalność celu
str. 118

4. Obiektywność celu
str. 120

5. Bezpośredniość celu
str. 129

6. Osiągalność celu
str. 131

7. Trwałość realizacji celu
str. 134

8. Środki realizacji celu
str. 135

Rozdział III
Posiadanie służebności gruntowych
str. 137

1. Pojęcie i funkcja
str. 137

2. Rys historyczny
str. 141

3. Posiadanie według art. 352 k.c.
str. 150

3.1. Charakter posiadania
str. 150

3.2. Posiadanie służebności gruntowych czynnych oraz biernych
str. 158

4. Prekarium
str. 161

5. Nabycie i utrata posiadania
str. 165

5.1. Nabycie pierwotne
str. 165

5.2. Nabycie pochodne
str. 166

5.3. Dziedziczenie
str. 168

5.4. Utrata
str. 173

Rozdział IV
Nabycie służebności gruntowych
str. 175

1. Uwagi ogólne
str. 175

2. Umowa
str. 175

2.1. Charakter prawny
str. 175

2.2. Celowość służebności gruntowej
str. 191

2.3. Warunek lub termin
str. 194

2.4. Forma
str. 196

3. Zasiedzenie
str. 197

3.1. Uwagi ogólne
str. 197

3.2. Posiadanie według art. 292 k.c.
str. 200

3.2.1. Posiadanie służebności gruntowej czynnej
str. 200

3.2.2. Urządzenie trwałe i widoczne
str. 204

3.2.2.1. Uwagi ogólne
str. 204

3.2.2.2. Pojęcie urządzenia
str. 204

3.2.2.3. Trwałość urządzenia
str. 206

3.2.2.4. Widoczność urządzenia
str. 207

3.2.2.5. Położenie urządzenia
str. 209

3.2.2.6. Podmiot wznoszący urządzenie
str. 211

3.3. Przymiot właściciela nieruchomości potencjalnie władnącej
str. 219

3.4. Celowość służebności gruntowej
str. 221

3.5. Najmniejsza uciążliwość
str. 223

3.6. Bieg terminu zasiedzenia
str. 227

3.6.1. Uwagi ogólne
str. 227

3.6.2. Początek biegu terminu
str. 228

3.6.3. Zawieszenie biegu terminu
str. 229

3.6.4. Wstrzymanie biegu terminu
str. 230

3.6.5. Przerwanie biegu terminu
str. 233

3.7. Doliczenie okresu posiadania poprzednika
str. 236

3.8. Dobra wiara
str. 237

3.9. Zagadnienia intertemporalne
str. 241

4. Zapis windykacyjny
str. 245

5. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych
str. 247

6. Zasiedzenie nieruchomości władnącej a nabycie służebności gruntowej
str. 249

7. Przeniesienie służebności gruntowej
str. 251

8. Wpis do księgi wieczystej
str. 252

8.1. Uwagi ogólne
str. 252

8.2. Kognicja sądu wieczystoksięgowego
str. 257

Rozdział V
Treść i wykonywanie służebności gruntowych
str. 261

1. Uwagi ogólne
str. 261

2. Przedmiot służebności gruntowych
str. 262

2.1. Przedmiot obciążenia i wykonywania
str. 262

2.2. Nieruchomość albo własność nieruchomości
str. 263

2.3. Grunt
str. 267

2.4. Budynek
str. 275

2.5. Lokal
str. 285

2.6. Nieruchomość wspólna
str. 290

2.7. Użytkowanie wieczyste
str. 292

2.8. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
str. 303

3. Podmiot służebności gruntowych
str. 307

3.1. Właściciel
str. 307

3.2. Użytkownik wieczysty
str. 309

3.3. Rolnicza spółdzielnia produkcyjna
str. 313

3.4. Nemini res sua servit
str. 316

4. Treść służebności gruntowych
str. 326

4.1. Pojęcie
str. 326

4.2. Granice kształtowania
str. 330

4.2.1. Uwagi ogólne
str. 330

4.2.2. Porządek prawny
str. 330

4.2.3. Rozdzielność
str. 334

4.2.4. Zakresowość
str. 337

4.2.4.1. Uwagi ogólne
str. 337

4.2.4.2. Służebności gruntowe czynne
str. 339

4.2.4.3. Służebności gruntowe bierne
str. 347

4.2.5. Określoność
str. 348

4.2.6. Servitus in faciendo consistere nequit
str. 354

4.2.7. Najmniejsza uciążliwość
str. 357

4.2.8. Adekwatność do celu służebności gruntowej
str. 359

4.2.9. Służebności gruntowe kombinowane
str. 360

4.3. Ustalanie treści
str. 362

4.3.1. Uwagi ogólne
str. 362

4.3.2. Ewolucja i znaczenie
str. 363

4.3.3. Zasady współżycia społecznego
str. 366

4.3.4. Zwyczaje miejscowe
str. 370

4.3.5. Uwagi de lege ferenda
str. 371

4.4. Służebności gruntowe czynne
str. 373

4.5. Służebności gruntowe bierne
str. 375

4.5.1. Uwagi ogólne
str. 375

4.5.2. Służebności gruntowe zaniechania
str. 375

4.5.3. Służebności gruntowe wyłączenia
str. 380

4.5.3.1. Uwagi ogólne
str. 380

4.5.3.2. Ograniczenia uprawnień sąsiedzkich (art. 144-151 k.c.)
str. 383

4.5.3.3. graniczenie roszczenia negatoryjnego
str. 393

4.6. Uprawnienia względne
str. 397

4.6.1. Uwagi ogólne
str. 397

4.6.2. Uprawnienie z art. 289 k.c.
str. 399

4.6.2.1. Źródło
str. 399

4.6.2.2. Charakter prawny
str. 401

4.6.2.3. Nabycie
str. 406

4.6.2.4. Treść
str. 408

4.6.2.5. Odpowiedzialność za utrzymanie urządzenia
str. 412

4.6.3. Inne uprawnienia
str. 413

5. Zmiana treści służebności gruntowych
str. 414

5.1. Uwagi ogólne
str. 414

5.2. Istota zmiany
str. 417

5.3. Umowa o zmianę treści służebności gruntowej
str. 421

5.3.1. Charakter prawny
str. 421

5.3.2. Warunek lub termin
str. 424

5.3.3. Forma
str. 425

5.3.4. Zgoda osoby trzeciej
str. 428

5.3.5. Zmiana treści a rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych
str. 434

5.4. Sądowa zmiana treści
str. 436

5.4.1. Uwagi ogólne
str. 436

5.4.2. Charakter prawny żądania z art. 291 k.c.
str. 440

5.4.3. Pojęcie ustanowienia służebności gruntowej z art. 291 k.c.
str. 442

5.4.4. Ważna potrzeba gospodarcza
str. 444

5.4.5. Niewspółmierny uszczerbek nieruchomości władnącej
str. 450

5.4.6. Zmiana służebności gruntowej na nieruchomości osoby trzeciej
str. 452

5.4.7. Wynagrodzenie
str. 454

5.4.8. Koszty przeprowadzenia zmiany
str. 458

5.4.9. Zgoda osoby trzeciej
str. 459

5.5. Faktyczna zmiana treści
str. 461

6. Podział albo połączenie nieruchomości władnącej albo obciążonej
str. 464

6.1. Podział
str. 464

6.2. Połączenie
str. 472

7. Wykonywanie służebności gruntowych
str. 473

7.1. Podmiot wykonujący
str. 473

7.2. Najmniejsza uciążliwość
str. 473

7.3. Nadużycie służebności gruntowej
str. 476

7.4. Przeniesienie uprawnienia do wykonywania
str. 478

Rozdział VI
Wygaśnięcie służebności gruntowych
str. 480

1. Uwagi ogólne
str. 480

2. Przyczyny ogólne wygaśnięcia
str. 481

2.1. Wypowiedzenie
str. 481

2.2. Zrzeczenie się
str. 483

2.2.1. Charakter prawny
str. 483

2.2.2. Warunek lub termin
str. 486

2.2.3. Forma
str. 487

2.3. Umowne zniesienie
str. 488

2.4. Konsolidacja
str. 489

2.5. Ziszczenie się warunku rozwiązującego lub nadejście terminu końcowego w umowie o ustanowienie służebności gruntowej
str. 489

2.6. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych
str. 490

3. Przyczyny szczególne wygaśnięcia
str. 491

3.1. Uwagi ogólne
str. 491

3.2. Wygaśnięcie wskutek niewykonywania służebności gruntowej
str. 493

3.4. Zniesienie służebności gruntowej za wynagrodzeniem
str. 497

3.4.1. Uwagi ogólne
str. 497

3.4.2. Zmiana stosunków
str. 498

3.4.3. Szczególna uciążliwość
str. 501

3.4.4. Konieczność istnienia służebności gruntowej
str. 501

3.4.5. Wynagrodzenie za zniesienie służebności gruntowej
str. 502

3.5. Zniesienie służebności gruntowej bez wynagrodzenia
str. 503

Rozdział VII
Ochrona służebności gruntowych
str. 506

1. Ochrona posesoryjna
str. 506

1.1. Uwagi ogólne
str. 506

1.2. Ochrona pozasądowa
str. 508

1.2.1. Obrona konieczna
str. 508

1.2.2. Samopomoc
str. 508

1.3. Ochrona sądowa
str. 509

1.3.1. Treść i dopuszczalność
str. 509

1.3.2. Roszczenie posesoryjne
str. 512

1.3.2.1. Charakter prawny roszczenia
str. 512

1.3.2.2. Termin dochodzenia roszczenia
str. 513

1.3.2.3. Zarzuty w procesie posesoryjnym
str. 517

1.3.3. Cautio damni infecti
str. 521

1.3.4. Ochrona służebności gruntowych biernych
str. 522

1.3.5. Legitymacja materialna w procesie o ochronę posiadania służebności
str. 523

1.3.5.1. Legitymacja czynna
str. 523

1.3.5.2. Legitymacja bierna
str. 525

2. Ochrona petytoryjna
str. 525

2.1. Actio confessoria
str. 525

2.2. Roszczenia uzupełniające
str. 532

3. Kolizja praw podmiotowych
str. 534

3.1. Uwagi ogólne
str. 534

3.2. Służebność a wierzytelności
str. 534

3.3. Służebność a inne prawa rzeczowe
str. 535

Zakończenie
str. 539

Literatura
str. 543