Wykaz skrótów | str. 15
Od Autora | str. 19

Część I
POJĘCIE PRAWA KONSTYTUCYJNEGO

Rozdział I
Pojęcie i przedmiot prawa konstytucyjnego | str. 23

1. Prawo konstytucyjne jako gałąź prawa | str. 23
   1.1. Rozwój prawa konstytucyjnego | str. 25
   1.2. Przedmiot prawa konstytucyjnego | str. 27
2. Prawo konstytucyjne jako nauka prawa | str. 28

Część II
CZĘŚĆ OGÓLNA PRAWA KONSTYTUCYJNEGO

Rozdział 1
Konstytucja jako akt prawny | str. 31

1. Geneza | str. 31
2. Pojęcie | str. 33
3. Forma | str. 36
   3.1. Nazwa | str. 36
   3.2. Sposób uchwalenia | str. 37
   3.3. Budowa | str. 39
   3.4. Wstęp do Konstytucji RP | str. 40
   3.5. Systematyka ogólna | str. 41
   3.6. Systematyka szczegółowa | str. 42
4. Zmiana | str. 42
5. Treść | str. 46
6. Nadrzędność | str. 47
   6.1. Zasada konstytucjonalizmu | str. 48
   6.2. Domniemanie konstytucyjności prawa | str. 49
7. Funkcje | str. 51
8. Tożsamość | str. 53
9. Konstytucjonalizm | str. 54
   9.1. Konstytucjonalizm liberalny | str. 55
   9.2. Konstytucjonalizm nieliberalny | str. 56
   9.3. Konstytucjonalizm ery cyfrowej | str. 57

Rozdział 2
Obowiązywanie konstytucji | str. 59

1. Obowiązywanie | str. 59
2. Stosowanie | str. 60
   2.1. Stosowanie bezpośrednie | str. 61
   2.2. Stosowanie horyzontalne | str. 63
3. Przestrzeganie | str. 66
4. Wykładania | str. 67
   4.1. Normy konstytucji | str. 67
   4.2. Koncepcje i metody wykładni | str. 69
5. Kontrola konstytucyjności prawa | str. 71
   5.1. Pojęcie | str. 71
   5.2. Rodzaje kontroli | str. 73
   5.3. Czuwanie nad przestrzeganiem konstytucji | str. 75

Rozdział 3
Konstytucyjne zasady prawa | str. 77

1. Pojęcie zasad | str. 77
2. Struktura zasad | str. 81
3. Kolizja zasad | str. 83
4. Wartości konstytucyjne | str. 85

Rozdział 4
Wybrane konstytucyjne zasady prawa | str. 89

1. Republikańska forma państwa | str. 89
2. Dobro wspólne | str. 90
3. Pomocniczość | str. 92
4. Demokratyczne państwo prawne | str. 94
5. Suwerenność narodu | str. 96
   5.1. Zasada suwerenności narodu w klasycznym prawie konstytucyjnym | str. 97
   5.2. Czy i komu podlega suweren? | str. 99
   5.3. Zasada suwerenności narodu w Konstytucji RP | str. 100
   5.4. Suwerenność narodu a integracja europejska | str. 101
6. Reprezentacja polityczna | str. 106
7. Podział i równowaga władzy | str. 108
8. Rządy parlamentarne | str. 111

Rozdział 5
Podstawy praw człowieka | str. 115

1. Koncepcje praw człowieka | str. 115
2. Podstawowe pojęcia | str. 117
3. Zasady ogólne praw człowieka w Konstytucji RP | str. 120
   3.1. Godność człowieka | str. 121
   3.1.1. Godność jako wartość konstytucyjna | str. 121
   3.1.2. Godność jako prawo podmiotowe | str. 123
   3.1.3. Relacje między godnością a prawami człowieka | str. 123
   3.2. Wolność człowieka | str. 124
   3.3. Równość wobec prawa | str. 127
   3.3.1. Równość wobec prawa a sprawiedliwość społeczna | str. 129
4. Systematyka praw człowieka w Konstytucji RP | str. 130
   4.1. Wolności i prawa osobiste | str. 130
   4.2. Wolności i prawa polityczne | str. 132
   4.3. Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne | str. 132
5. Ograniczenia w korzystaniu z praw człowieka i obywatela | str. 134
   5.1. Zasada proporcjonalności | str. 134
   5.2. Zakaz nadmiernej ingerencji | str. 137
   5.3. Ograniczenia praw człowieka w stanach nadzwyczajnych | str. 137
6. Środki ochrony praw człowieka | str. 137
   6.1. Odpowiedzialność odszkodowawcza organu władzy publicznej | str. 139
   6.2. Prawo do sądu | str. 140
   6.3. Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 142
7. Obowiązki jednostki | str. 143

Rozdział 6
Źródła prawa | str. 145

1. Znaczenie źródeł prawa | str. 145
2. Źródła prawa w znaczeniu formalnym | str. 146
3. Zmiany w zakresie źródeł prawa wprowadzone przez Konstytucję RP | str. 148
4. Wieloskładnikowość systemu źródeł prawa | str. 151
5. Akty prawne powszechnie obowiązujące | str. 152
   5.1. Konstytucja | str. 153
   5.2. Ustawa i rozporządzenie wykonawcze | str. 154
   5.2.1. Ustawa | str. 154
   5.2.2. Rozporządzenie wykonawcze | str. 158
6. Prawo miejscowe | str. 159
7. Akty prawne wewnętrznie obowiązujące | str. 160
   7.1. Pojęcie | str. 160
   7.2. Zarządzenia | str. 161
   7.3. Uchwały | str. 162

Część III
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA PRAWA KONSTYTUCYJNEGO

Rozdział 1
Prawo wyborcze | str. 167

1. Pojęcie prawa wyborczego | str. 167
   1.1. Kodeks wyborczy i jego zmiany | str. 168
2. Zasady prawa wyborczego | str. 171
   2.1. Zasada wolnych wyborów | str. 172
   2.2. Zasada powszechności prawa wyborczego | str. 173
   2.3. Zasada bezpośredniości prawa wyborczego | str. 177
   2.3.1. Głosowanie przez pełnomocnika | str. 178
   2.3.2. Głosowanie korespondencyjne | str. 180
   2.4. Zasada równości prawa wyborczego | str. 182
   2.5. Zasada proporcjonalności wyborów | str. 185
   2.6. Zasada wyborów większościowych | str. 187
   2.7. Zasada tajności głosowania | str. 188
3. Organizacja i przebieg wyborów | str. 190
   3.1. Zarządzanie wyborów | str. 190
   3.2. Tworzenie okręgów wyborczych i obwodów głosowania | str. 191
   3.3. Organy wyborcze | str. 192
   3.3.1. Organy stałe | str. 193
   3.3.2. Organy doraźne | str. 196
   3.4. Zgłaszanie kandydatów | str. 197
   3.5. Prowadzenie kampanii wyborczej | str. 200
   3.6. Zasady głosowania | str. 202
   3.7. Ustalanie wyników głosowania i wyników wyborów | str. 203
   3.8. Stwierdzanie ważności wyborów | str. 204
   3.9. Uzupełnianie składu Sejmu i Senatu | str. 206

Rozdział 2
Referenda i obywatelska inicjatywa ustawodawcza | str. 209

1. Rodzaje referendum | str. 209
   1.1. Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa | str. 210
   1.2. Referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej | str. 213
   1.3. Referendum w sprawie zatwierdzenia zmian Konstytucji RP | str. 214
2. Obywatelska inicjatywa ustawodawcza | str. 216

Rozdział 3
Parlament | str. 219

1. Struktura parlamentu | str. 219
   1.1. Dwuizbowość | str. 219
   1.2. Zgromadzenie Narodowe | str. 220
2. Organy Sejmu i Senatu | str. 221
   2.1. Marszałek | str. 221
   2.2. Prezydium Sejmu | str. 224
   2.3. Konwent Seniorów | str. 225
   2.4. Komisje | str. 226
   2.5. Sekretarze | str. 228
3. Zasady funkcjonowania parlamentu | str. 228
   3.1. Zasada autonomii parlamentu | str. 228
   3.2. Kadencja parlamentu | str. 231
   3.3. Zasada ciągłości prac parlamentu | str. 233
   3.4. Zasada dyskontynuacji prac parlamentu | str. 234
   3.5. Uchwalanie ustaw większością głosów | str. 236
4. Status prawny posłów i senatorów | str. 236
   4.1. Mandat przedstawicielski | str. 236
   4.2. Konstytucyjna regulacja mandatu posła | str. 237
   4.3. Prawa i obowiązki posłów i senatorów | str. 240
   4.4. Immunitety parlamentarne | str. 244
   4.4.1. Immunitet materialny | str. 244
   4.4.2. Immunitet formalny | str. 246
   4.4.3. Nietykalność osobista | str. 248
   4.5. Tworzenie klubów i kół | str. 250
5. Funkcje parlamentu | str. 251
   5.1. Pojęcie funkcji parlamentu | str. 251
   5.2. Funkcje Sejmu i Senatu po wejściu Polski do Unii Europejskiej | str. 252
   5.3. Funkcja ustawodawcza Sejmu | str. 254
   5.3.1. Procedury ustawodawcze | str. 254
   5.3.2. Etapy procedury ustawodawczej | str. 255
   5.3.3. Prawo inicjatywy ustawodawczej | str. 256
   5.3.4. Praca nad projektem ustawy | str. 258
   5.3.5. Udział Senatu w procesie ustawodawczym | str. 264
   5.3.6. Podpisanie ustawy przez Prezydenta RP | str. 266
   5.3.7. Ogłoszenie ustawy | str. 268
   5.3.8. Szczególne procedury ustawodawcze | str. 269
   5.4. Funkcja kontrolna Sejmu | str. 272
   5.4.1. Środki kontroli przysługujące posłom | str. 272
   5.4.2. Środki kontroli przysługujące komisjom | str. 274
   5.4.3. Sejmowa komisja śledcza | str. 275
   5.4.4. Środki kontroli przysługujące Sejmowi | str. 279
   5.4.5. Kontrola wykonania ustawy budżetowej | str. 281
   5.5. Funkcja kreacyjna parlamentu | str. 281

Rozdział 4
Prezydent RP | str. 287

1. Kształtowanie się instytucji | str. 287
2. Zasady wyboru Prezydenta RP | str. 289
3. Pozycja Prezydenta RP | str. 293
4. Kompetencje Prezydenta RP | str. 297
5. Kontrasygnata i prerogatywy | str. 301
   5.1. Kontrasygnata | str. 301
   5.2. Kontrasygnata w Konstytucji RP | str. 301
   5.3. Prerogatywy | str. 304
6. Odpowiedzialność Prezydenta RP | str. 308

Rozdział 5
Rada Ministrów i administracja rządowa | str. 311

1. Pozycja Rady Ministrów | str. 311
2. Powoływanie Rady Ministrów | str. 312
3. Odpowiedzialność Rady Ministrów i jej członków | str. 316
4. Skład Rady Ministrów | str. 318
   4.1. Podstawy konstytucyjne | str. 318
   4.2. Prezes Rady Ministrów | str. 319
   4.3. Ministrowie | str. 320
   4.4. Inni członkowie Rady Ministrów | str. 322
5. Zadania i kompetencje Rady Ministrów | str. 323
6. Administracja rządowa | str. 324
   6.1. Kształt administracji rządowej | str. 324
   6.2. Ustrój prokuratury | str. 325

Rozdział 6
Samorząd terytorialny | str. 327

1. Podstawy konstytucyjne | str. 327
2. Konstrukcja prawna jednostek samorządu terytorialnego | str. 328
   2.1. Gmina | str. 328
   2.2. Powiat | str. 329
   2.3. Województwo | str. 330
3. Zadania jednostek samorządu terytorialnego | str. 330
4. Nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego | str. 332

Rozdział 7
Władza sądownicza | str. 335

1. Pojęcie władzy sądowniczej | str. 335
2. Pojęcie wymiaru sprawiedliwości | str. 336
3. Zasady ustroju i działania wymiaru sprawiedliwości | str. 337
   3.1. Jednolitość sądów | str. 337
   3.2. Niezależność sądów i niezawisłość sędziów | str. 338
   3.2.1. Niezależność sądów | str. 338
   3.2.2. Niezawisłość sędziów | str. 338
   3.3. Powoływanie sędziów | str. 343
   3.4. Nadzór judykacyjny Sądu Najwyższego | str. 344
   3.5. Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości | str. 345
   3.6. Dwuinstancyjność postępowania sądowego | str. 345
4. Sądowa kontrola działalności administracji publicznej | str. 346
5. Prawo do obrony | str. 346
6. Ustrój sądów | str. 347
   6.1. Sąd Najwyższy | str. 347
   6.2. Sądy powszechne | str. 348
   6.3. Sądy szczególne | str. 349
7. Krajowa Rada Sądownictwa | str. 351
   7.1. Pozycja | str. 351
   7.2. Skład | str. 352
   7.3. Kompetencje | str. 354

Rozdział 8
Trybunał Konstytucyjny | str. 357

1. Pozycja Trybunału Konstytucyjnego | str. 357
   1.1. Skład | str. 359
   1.2. Organizacja wewnętrzna | str. 364
2. Formy kontroli | str. 366
3. Przedmiot kontroli | str. 371
   3.1. Akty prawne powszechnie obowiązujące | str. 371
   3.2. Akty prawne wewnętrznie obowiązujące | str. 375
4. Kompetencje | str. 376
   4.1. Kontrola na wniosek | str. 376
   4.2. Pytanie prawne | str. 377
   4.3. Skarga konstytucyjna | str. 378
   4.3.1. Przesłanki materialne | str. 379
   4.3.2. Przesłanki formalne | str. 380
   4.3.3. Badanie skargi i orzekanie na podstawie skargi | str. 382
   4.4. Inne kompetencje TK | str. 383
   4.4.1. Cele lub działalność partii politycznych | str. 383
   4.4.2. Spory kompetencyjne | str. 385
   4.4.3. Przeszkoda w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta RP | str. 387
   4.4.4. Sygnalizacje | str. 387
5. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego | str. 388
   5.1. Podział orzeczeń | str. 388
   5.2. Wyroki | str. 390
   5.3. Postanowienia | str. 393
   5.4. Skutki orzeczeń | str. 394

Rozdział 9
Trybunał Stanu | str. 399

1. Geneza | str. 399
2. Delikt konstytucyjny | str. 400
3. Zakres odpowiedzialności konstytucyjnej | str. 404
4. Procedura ponoszenia odpowiedzialności konstytucyjnej | str. 406
5. Trybunał Stanu | str. 407
   5.1. Skład i pozycja | str. 407
   5.2. Postępowanie przed Trybunałem Stanu | str. 409

Rozdział 10
Organy kontroli państwowej i ochrony prawa | str. 413

1. Najwyższa Izba Kontroli | str. 413
   1.1. Właściwość kontrolna i kryteria kontroli | str. 416
2. Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka | str. 417
   2.1. Utworzenie urzędu i jego pozycja | str. 417
   2.2. Powoływanie Rzecznika Praw Obywatelskich | str. 419
   2.3. Formy działania Rzecznika Praw Obywatelskich | str. 421
3. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji | str. 423
   3.1. Utworzenie KRRiT | str. 423
   3.2. Skład KRRiT | str. 424
   3.3. Zadania KRRiT | str. 425

Rozdział 11
Finanse publiczne | str. 427

1. Podstawy finansów publicznych | str. 427
2. Ustawa budżetowa | str. 428
3. Narodowy Bank Polski | str. 429

Rozdział 12
Stany nadzwyczajne | str. 433

1. Podstawy konstytucyjne | str. 433
2. Zasady wprowadzania stanów nadzwyczajnych | str. 434
3. Rodzaje stanów nadzwyczajnych
   3.1. Stan wojenny | str. 436
   3.2. Stan wyjątkowy | str. 437
   3.3. Stan klęski żywiołowej | str. 438
4. Prawa człowieka w stanach nadzwyczajnych | str. 440

Wykaz wykorzystanej literatury | str. 441