WYKAZ SKRÓTÓW 37

WSTĘP 41

CZĘŚĆ PIERWSZA
PROCES

ROZDZIAŁ I
POSTĘPOWANIE CYWILNE – ZAGADNIENIA OGÓLNE (ART. 1–15 K.P.C.) 45
1. Podstawowe pojęcia 45
1.1. Pojęcie postępowania cywilnego 45
1.2. Pojęcie spraw cywilnych i ich rodzaje 45
1.3. Rodzaje postępowania cywilnego 48
1.4. Źródła prawa procesowego cywilnego 50
1.5. Stosunek postępowania cywilnego do postępowania karnego 51
1.6. Stosunek postępowania cywilnego do postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego 53
1.7. Dopuszczalność drogi sądowej 54
1.8. Naczelne zasady postępowania cywilnego 55
1.9. Ogólne zasady udziału prokuratora i organizacji pozarządowych w postępowaniu cywilnym 60
1.10. Ugoda w postępowaniu cywilnym 60
1.11. Klauzula generalna nadużycia prawa procesowego 61
1.12. Przesłanki postępowania cywilnego 62
2. Schematy 64
3. Orzecznictwo 69
3.1. Dopuszczalność drogi sądowej w postępowaniu cywilnym 69
3.2. Zasada prawdy materialnej 70
3.3. Nadużycie prawa procesowego 70
3.4. Udzielanie pouczeń 71
3.5. Zasada szybkości postępowania 71
3.6. Zasada jawności postępowania 71
3.7. Tryby i rodzaje postępowania cywilnego 72
4. Kazusy 72
5. Testy 74
6. Wzory pism procesowych 77
6.1. Wniosek o wydanie z akt sprawy zapisu obrazu i dźwięku 77
6.2. Informacja o zamiarze utrwalania przebiegu posiedzenia sądowego 78
7. Literatura 79

ROZDZIAŁ II
SĄD (ART. 15–54 K.P.C.) 81
1. Podstawowe pojęcia 81
1.1. Pojęcie właściwości sądu i jej rodzaje 81
1.2. Właściwość ustawowa 82
1.3. Właściwość delegacyjna 85
1.4. Właściwość umowna (prorogacyjna) 87
1.5. Właściwość rzeczowa sądu 88
1.6. Wartość przedmiotu sporu i zasady jej obliczania 90
1.7. Właściwość miejscowa sądu 93
1.8. Właściwość funkcjonalna sądu 96
1.9. Zasada perpetuatio fori 98
1.10. Skład sądu 100
1.11. Wyłączenie sędziego 102
1.12. Asystent sędziego 105
1.13. Referendarz sądowy 105
1.14. Ławnicy 106
1.15. Inne organy sądowe 107
2. Schematy 107
3. Orzecznictwo 110
3.1. Zasada perpetuatio fori 110
3.2. Właściwość umowna 110
3.3. Właściwość rzeczowa sądu 110
3.4. Wartość przedmiotu sporu 111
3.5. Właściwość miejscowa sądu 113
3.6. Skład sądu 113
3.7. Wyłączenie sędziego 114
4. Kazusy 116
5. Testy 118
6. Wzory pism procesowych 119
6.1. Wniosek o wyłączenie sędziego referenta – sędziego sądu rejonowego od orzekania w sprawie 119
6.2. Zastrzeżenia do zarządzenia asystenta sędziego 120
6.3. Zażalenie na postanowienie w przedmiocie przekazania sprawy do sądu równorzędnego właściwego miejscowo i rzeczowo 121
7. Literatura 122

ROZDZIAŁ III
PODMIOTY POSTĘPOWANIA CYWILNEGO (ART. 55–97, ART. 117–124 K.P.C.) 124
1. Podstawowe pojęcia 124
1.1. Uwagi wprowadzające 124
1.2. Prokurator 126
1.3. Organizacje pozarządowe 128
1.4. Państwowa Inspekcja Pracy 132
1.5. Powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów 132
1.6. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych 133
1.7. Rzecznik Finansowy 134
1.8. Podmioty uprawnione do udziału w postępowaniu na podstawie odrębnych przepisów 135
1.9. Strony 136
1.9.1. Zdolność sądowa i procesowa 136
1.9.2. Zdolność postulacyjna 138
1.9.3. Legitymacja procesowa 140
1.9.4. Współuczestnictwo w sporze 141
1.10. Interwencja główna i uboczna 142
1.11. Przypozwanie 145
1.12. Pełnomocnicy procesowi 145
1.13. Pełnomocnik z urzędu 146
1.14. Pełnomocnictwo 149
2. Schematy 152
3. Orzecznictwo 155
3.1. Prokurator 155
3.2. Organizacje pozarządowe 156
3.3. Państwowa Inspekcja Pracy 158
3.4. Powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów 159
3.5. Strony 159
3.6. Współuczestnictwo w sporze 160
3.7. Interwencja główna i uboczna 161
3.8. Przypozwanie 162
3.9. Pełnomocnicy procesowi 162
4. Kazusy 165
5. Testy 167
6. Wzory pism procesowych 169
6.1. Pozew z interwencją główną 169
6.2. Pismo procesowe z interwencją uboczną 170
6.3. Pełnomocnictwo procesowe do reprezentowania strony w konkretnej sprawie 171
6.4. Pełnomocnictwo procesowe ogólne 172
7. Literatura 172

ROZDZIAŁ IV
KOSZTY PROCESU CYWILNEGO (ART. 98–110 K.P.C.) 174
1. Podstawowe pojęcia 174
1.1. Koszty procesu 174
1.1.1. Koszty sądowe 174
1.1.2. Koszty działania pełnomocnika 175
1.1.3. Koszty działania strony 175
1.1.4. Koszty mediacji 176
1.2. Zasady ponoszenia kosztów 176
1.3. Zwolnienie od obowiązku ponoszenia kosztów 178
1.3.1. Zwolnienie na wniosek 178
1.3.2. Zwolnienie z mocy prawa 180
1.4. Zabezpieczenie kosztów postępowania 180
2. Schematy 180
3. Orzecznictwo 182
3.1. Koszty procesu 182
3.2. Zasady ponoszenia kosztów 183
3.3. Zwolnienie od obowiązku ponoszenia kosztów 184
4. Kazusy 185
5. Testy 187
6. Wzory pism procesowych 189
6.1. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych 189
6.2. Zażalenie na postanowienie sądu drugiej instancji w przedmiocie orzeczenia o kosztach postępowania 190
6.3. Wniosek o uzupełnienie orzeczenia sądu pierwszej instancji o rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania 191
7. Literatura 191

ROZDZIAŁ V
CZYNNOŚCI PROCESOWE (ART. 125–147 K.P.C.) 193
1. Podstawowe pojęcia 193
1.1. Pisma procesowe 193
1.2. Braki pism 194
1.3. Doręczenia 195
1.4. Doręczenia elektroniczne 197
1.5. Doręczenia w toku sprawy 197
1.6. Doręczenia zastępcze 199
1.7. Fikcja doręczenia 199
1.8. Doręczenia pism procesowych przez komornika 200
1.9. Kurator do doręczeń 201
2. Schematy 202
3. Orzecznictwo 203
3.1. Pisma procesowe 203
3.2. Braki pism 204
3.3. Doręczenia 205
3.4. Doręczenia elektroniczne 205
3.5. Doręczenia w toku sprawy 205
3.6. Doręczenia zastępcze 206
3.7. Fikcja doręczenia 206
3.8. Kurator do doręczeń 207
4. Kazusy 208
5. Testy 209
6. Wzory pism procesowych 211
7. Literatura 212

ROZDZIAŁ VI
POSIEDZENIA SĄDU (ART. 148–163 K.P.C.) 213
1. Podstawowe pojęcia 213
1.1. Posiedzenia jawne 213
1.2. Posiedzenia niejawne 214
1.3. Protokół i notatka urzędowa 214
1.4. Sprostowanie lub uzupełnienie protokołu 215
1.5. Zastrzeżenie do protokołu 215
1.6. Pouczenie stron o prawdopodobnym wyniku sprawy 216
1.7. Uprzedzenie stron o możliwości podjęcia rozstrzygnięcia na innej podstawie prawnej 216
1.8. Miejsce posiedzenia 216
1.9. Przewodniczący posiedzenia 217
2. Schematy 217
3. Orzecznictwo 218
3.1. Jawność postępowania 218
3.2. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym 218
3.3. Zawiadomienie o terminie posiedzenia 219
3.4. Sprostowanie protokołu 219
3.5. Odroczenie posiedzenia 220
3.6. Charakter protokołu rozprawy 220
3.7. Treść protokołu 220
3.8. Załącznik do protokołu 220
3.9. Zastrzeżenie do protokołu 221
4. Kazusy 221
5. Testy 222
6. Wzory pism procesowych 225
6.1. Wniosek o odroczenie rozprawy 225
6.2. Wniosek o sprostowanie protokołu 226
7. Literatura 226

ROZDZIAŁ VII
TERMINY W PROCESIE CYWILNYM (ART. 164–183 K.P.C.) 227
1. Podstawowe pojęcia 227
1.1. Terminy procesowe 227
1.2. Uchybienie i przywrócenie terminu 228
1.3. Zawieszenie postępowania 228
1.4. Zawieszenie ze względu na śmierć pełnomocnika 229
1.5. Fakultatywne zawieszenie postępowania (art. 177 k.p.c.) 229
1.6. Zawieszenie postępowania na wniosek 230
1.7. Podjęcie zawieszonego postępowania 230
1.8. Umorzenie zawieszonego postępowania 232
2. Schematy 233
3. Orzecznictwo 233
3.1. Zachowanie terminu 233
3.2. Przedłużenie lub skrócenie terminu sądowego 234
3.3. Przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej 235
3.4. Bieg terminu w razie zawieszenia postępowania 236
3.5. Postępowanie sądu wieczystoksięgowego, jeżeli istnieje znana sądowi przeszkoda
do dokonania wpisu 236
3.6. Podjęcie przez sąd zawieszonego postępowania z urzędu 237
3.7. Umorzenie zawieszonego postępowania 237
4. Kazusy 238
5. Testy 240
6. Wzory pism procesowych 241
6.1. Wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku 241

ROZDZIAŁ VIII
MEDIACJA I POSTĘPOWANIE POJEDNAWCZE (ART. 1831–186 K.P.C.) 243
1. Podstawowe pojęcia 243
1.1. Definicja legalna mediacji 244
1.2. Etapy mediacji 245
1.3. Podstawowe rodzaje mediacji 245
1.4. Podstawy prowadzenia mediacji 247
1.5. Zasady prowadzenia mediacji 248
1.6. Mediator 249
1.7. Wynagrodzenie mediatora 250
1.8. Protokół z przebiegu mediacji i zawarcie ugody przed mediatorem 251
1.9. Zatwierdzenie i moc prawna ugody zawartej przed mediatorem 252
1.10. Postępowanie pojednawcze 253
2. Schematy 254
3. Orzecznictwo 255
3.1. Zawarcie ugody przed mediatorem i jej zatwierdzenie 255
3.2. Przerwanie biegu przedawnienia roszczenia poprzez zawezwanie do próby ugodowej 255
4. Kazusy 256
5. Testy 259
6. Wzory pism procesowych 261
6.1. Protokół z przebiegu mediacji 261
6.2. Wniosek o skierowanie do mediacji 262
6.3. Wniosek o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem 262
6.4. Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej 263
7. Literatura 264

ROZDZIAŁ IX
PRZEBIEG PROCESU CYWILNEGO (ART. 1861–226 K.P.C.) 265
1. Podstawowe pojęcia 265
1.1. Pozew 265
1.2. Odpowiedź na pozew 267
1.3. Wymiana pism przygotowawczych 267
1.4. Przytaczanie twierdzeń i dowodów 267
1.5. Pismo niebędące pozwem 268
1.6. Pozew oczywiście bezzasadny 268
1.6.1. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji 268
1.6.2. Postępowanie przed sądem drugiej instancji 269
1.6.3. Skarga kasacyjna 269
1.7. Doręczenie pozwu 269
1.8. Powództwo o ustalenie 270
1.9. Zmiana powództwa 270
1.9.1. Przedmiotowa zmiana powództwa 270
1.9.2. Podmiotowa zmiana powództwa 271
1.9.3. Strona powodowa 271
1.9.4. Strona pozwana 272
1.10. Odrzucenie pozwu 273
1.11. Cofnięcie pozwu 273
1.12. Powództwo wzajemne 274
1.13. Posiedzenie przygotowawcze 275
1.14. Plan rozprawy 276
1.15. Rozprawa 277
1.16. Informacyjne wysłuchanie stron 278
1.17. Odroczenie rozprawy 278
1.18. Uznanie powództwa 279
1.19. Zarzuty procesowe 279
1.20. Zarzut potrącenia 280
1.21. Badanie trybu postępowania 280
2. Schematy 281
3. Orzecznictwo 282
3.1. Podstawa prawna powództwa 282
3.2. Przedmiotowa zmiana powództwa 283
3.3. Podmiotowa zmiana powództwa 283
3.4. Żądanie ewentualne 284
3.5. Powództwo o ustalenie 284
3.6. Kumulacja roszczeń 285
3.7. Skutki doręczenia pozwu 285
3.8. Odrzucenie pozwu – powaga rzeczy osądzonej 286
3.9. Cofnięcie pozwu 286
3.10. Powództwo wzajemne 287
3.11. Odroczenie rozprawy – choroba strony 287
4. Kazusy 288
5. Testy 290
6. Wzory pism 292
6.1. Petitum pozwu 292
6.2. Pozew 292
6.3. Zmiana powództwa 294
6.4. Cofnięcie pozwu 295
7. Literatura 296

ROZDZIAŁ X
POSTĘPOWANIE DOWODOWE (ART. 227–315 K.P.C.) 297
1. Podstawowe pojęcia 297
1.1. Dowód oraz jego przedmiot 297
1.2. Rozkład ciężaru dowodu 297
1.3. Fakty notoryczne, znane z urzędu i o których informacja jest powszechnie dostępna 298
1.4. Fakty przyznane 298
1.5. Fakty niezaprzeczone 299
1.6. Domniemanie faktyczne 299
1.7. Domniemania prawne 299
1.8. Zasada swobodnej oceny dowodów 300
1.9. Zasada bezpośredniości postępowania dowodowego 300
1.10. Wniosek i postanowienie dowodowe 301
1.11. Uprawdopodobnienie 302
1.12. Dowód z dokumentu 302
1.12.1. Dokument 302
1.12.2. Dokument urzędowy 302
1.12.3. Dokument prywatny 303
1.12.4. Ograniczenia dowodowe co do faktu dokonania czynności prawnej 303
1.12.5. Ograniczenia dowodowe przeciwko osnowie lub ponad osnowę dokumentu 304
1.12.6. Obowiązek wydania dokumentu 304
1.13. Zeznania świadków 305
1.13.1. Istota dowodu z zeznań świadków 305
1.13.2. Pouczenie o prawach świadka oraz przyrzeczenie 306
1.13.3. Przyrzeczenia 306
1.13.4. Niemożność bycia świadkiem 306
1.13.5. Prawo odmowy zeznań 307
1.13.6. Prawo odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania 307
1.14. Opinia biegłych 308
1.14.1. Wiadomości specjalne 308
1.14.2. Odmiany dowodu z opinii biegłego 308
1.14.3. Zlecenie wydania opinii 309
1.14.4. Opinia łączna 309
1.14.5. Przyrzeczenie 309
1.14.6. Konstrukcja opinii biegłego 310
1.14.7. Opinie prywatne oraz pozasądowe 310
1.14.8. Ocena opinii biegłego 310
1.14.9. Wynagrodzenie 310
1.15. Oględziny 311
1.16. Przesłuchanie stron 311
1.17. Dowód z grupowego badania krwi 312
1.18. Dowody nienazwane 312
1.19. Zabezpieczenie dowodów 312
2. Schematy 313
3. Orzecznictwo 314
3.1. Dowód oraz jego przedmiot 314
3.2. Rozkład ciężaru dowodu 314
3.3. Fakty przyznane 315
3.4. Fakty niezaprzeczone 315
3.5. Domniemania faktyczne 315
3.6. Domniemania prawne 316
3.7. Zasada swobodnej oceny dowodów 316
3.8. Zasada bezpośredniości postępowania dowodowego 317
3.9. Uprawdopodobnienie 317
3.10. Dowód z dokumentów 317
3.11. Zeznania świadków 318
3.12. Opinia biegłych 318
3.13. Oględziny 319
3.14. Przesłuchanie stron 320
4. Kazusy 320
5. Testy 322
6. Wzory pism procesowych 324
6.1. Wniosek dowodowy 324
6.2. Wniosek o zabezpieczenie dowodu 325
7. Literatura 326

ROZDZIAŁ XI
ORZECZENIA (ART. 316–366 K.P.C.) 327
1. Podstawowe pojęcia 327
1.1. Czas wyrokowania 327
1.2. Przedmiot i podstawy orzekania 327
1.3. Wyrok 328
1.4. Wyrok zaoczny 329
1.5. Uzasadnienie wyroku 330
1.6. Sprostowanie wyroku 330
1.7. Uzupełnienie wyroku 331
1.8. Wykładnia wyroku 331
1.9. Nakaz zapłaty 331
1.10. Postanowienie 331
1.11. Zarządzenie 332
1.12. Prawomocność orzeczeń 332
1.13. Wykonalność orzeczenia 333
1.14. Natychmiastowa wykonalność orzeczenia 333
2. Schematy 334
3. Orzecznictwo 336
3.1. Czas wyrokowania 336
3.2. Wyrok częściowy 337
3.3. Wyrok wstępny 338
3.4. Rozłożenie na raty zasądzonego świadczenia 339
3.5. Przedmiot orzekania – zakaz orzekania ponad żądanie 340
3.6. Orzekanie 340
3.7. Wykonalność i prawomocność orzeczeń 342
3.8. Wyroki zaoczne 342
3.9. Postanowienia i nakazy zapłaty 343
4. Kazusy 343
5. Testy 346
6. Wzory pism procesowych 348
6.1. Wniosek o sporządzenie i doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem 348
6.2. Wniosek o uzupełnienie wyroku 348
6.3. Sprzeciw od wyroku zaocznego 349
7. Literatura 350

ROZDZIAŁ XII
ŚRODKI ZASKARŻENIA (ART. 367–398 ORAZ ART. 39822–39823 K.P.C.) 352
1. Podstawowe pojęcia 352
1.1. Apelacja 352
1.2. Zażalenie 353
1.3. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego 355
1.4. Granice zaskarżenia 355
1.5. Nieważność postępowania 356
1.6. Zakaz reformationis in peius 357
2. Schematy 357
3. Orzecznictwo 360
3.1. Apelacja 360
3.2. Zażalenie 362
3.3. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego 363
3.4. Granice zaskarżenia 364
3.5. Nieważność postępowania 364
3.6. Zakaz reformationis in peius 365
4. Kazusy 366
5. Testy 368
6. Wzory pism procesowych 370
6.1. Apelacja 370
6.2. Zażalenie dewolutywne 371
7. Literatura 372

ROZDZIAŁ XIII
NADZWYCZAJNE ŚRODKI ZASKARŻENIA (ART. 3981–42412 K.P.C.) 374
1. Podstawowe pojęcia 374
1.1. Skarga kasacyjna 374
1.2. Podstawy skargi kasacyjnej 375
1.3. Przedsąd 375
1.4. Wznowienie postępowania 377
1.5. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia 378
2. Schematy 380
3. Orzecznictwo 382
3.1. Skarga kasacyjna 382
3.2. Podstawy skargi kasacyjnej 384
3.3. Przedsąd 384
3.4. Wznowienie postępowania 385
3.5. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku 386
4. Kazusy 387
5. Testy 389
6. Wzory pism procesowych 391
6.1. Skarga kasacyjna 391
6.2. Skarga o wznowienie postępowania 393
7. Literatura 394

CZĘŚĆ DRUGA
POSTĘPOWANIA ODRĘBNE

ROZDZIAŁ I
POSTĘPOWANIE W SPRAWACH MAŁŻEŃSKICH ORAZ ZE STOSUNKÓW MIĘDZY RODZICAMI A DZIEĆMI (ART. 425–458 K.P.C.) 397
1. Podstawowe pojęcia 397
1.1. Postępowanie w sprawach małżeńskich 397
1.2. Sprawy o rozwód i separację 398
1.3. Sprawy o unieważnienie małżeństwa i o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa 405
1.4. Sprawy o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami 408
1.5. Postępowanie w sprawach ze stosunków między rodzicami a dziećmi (art. 453–458 k.p.c.) 408
2. Schematy 411
3. Orzecznictwo 414
3.1. Ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa 414
3.2. Orzeczenia dotyczące rozwodu i separacji 414
3.3. Skutki orzeczenia rozwodu przed zamknięciem rozprawy w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej. Ustanowienie rozdzielności majątkowej z uwagi na separację 416
4. Kazusy 417
5. Testy 418
6. Wzory pism procesowych 420
6.1. Pozew o rozwód 420
6.2. Pozew o separację 422
7. Literatura 423

ROZDZIAŁ II
POSTĘPOWANIE W SPRAWACH GOSPODARCZYCH (ART. 4581–45813 K.P.C.) 425
1. Podstawowe pojęcia 425
1.1. Definicja sprawy gospodarczej 426
1.2. Wymagania pozwu i odpowiedzi na pozew 427
1.3. Odrębności w postępowaniu w sprawach gospodarczych 427
2. Schematy 430
3. Orzecznictwo 430
3.1. Zakres pojęcia sprawy gospodarczej 430
3.2. Przesłanki uznania czynności prawnej dotyczącej przedmiotu działalności nieujawnionego w ewidencji działalności gospodarczej za dokonaną w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą 431
3.3. Moc zabezpieczająca nakazu zapłaty. Środki obrony pozwanego przed nakazem zapłaty jako tytułem zabezpieczenia 431
3.4. Ciężar dowodu spoczywający na stronie w związku z tzw. ius moderandi 432
3.5. Usuwanie braków pisma procesowego 433
3.6. Prekluzja dowodowa 433
4. Kazusy 433
5. Testy 435
6. Wzory pism procesowych 437
6.1. Pozew w sprawie gospodarczej 437
7. Literatura 438

ROZDZIAŁ III
POSTĘPOWANIE Z UDZIAŁEM KONSUMENTÓW (ART. 45814–45816 K.P.C.) 439
1. Podstawowe pojęcia 439
1.1. Konsument 439
1.2. Przedsiębiorca 440
1.3. Odrębności postępowania z udziałem konsumentów 440
2. Schematy 441
3. Orzecznictwo 442
4. Kazusy 443
5. Testy 443
6. Wzory pism procesowych 444
6.1. Pozew konsumenta 444
6.2. Pozew przedsiębiorcy 445
7. Literatura 447

ROZDZIAŁ IV
POSTĘPOWANIE W SPRAWACH Z ZAKRESU PRAWA PRACY I UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH (ART. 459–47714A K.P.C.) 448
1. Podstawowe pojęcia 448
1.1. Sprawy z zakresu prawa pracy 449
1.2. Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych 450
1.3. Pojęcie organu rentowego 450
1.4. Pojęcie pracownika i ubezpieczonego 450
1.5. Właściwość sądu 451
1.6. Udział organizacji pozarządowych w postępowaniu i reprezentacja stron 452
1.7. Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy 453
1.8. Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych 454
1.9. Dopuszczalność skargi kasacyjnej 458
2. Schematy 459
3. Orzecznictwo 460
3.1. Zdolność sądowa i procesowa pracodawcy 460
3.2. Cechy roszczeń pracowniczych 460
3.3. Dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron
w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych 460
3.4. Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych 461
3.5. Przedmiot postępowania sądowego w procesach z zakresu ubezpieczeń społecznych 462
4. Kazusy 463
5. Testy 464
6. Wzory pism procesowych 466
6.1. Wzór pozwu o zapłatę wynagrodzenia 466
7. Literatura 467

ROZDZIAŁ V
POSTĘPOWANIE W SPRAWACH WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ (ART. 47989–479129 K.P.C.) 468
1. Podstawowe pojęcia 468
1.1. Sprawy własności intelektualnej 468
1.2. Właściwość sądów w sprawach własności intelektualnej 468
1.3. Powództwo wzajemne w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej 469
1.4. Ograniczenie zdolności postulacyjnej w sprawach własności intelektualnej 470
1.5. Zabezpieczenie środka dowodowego 470
1.6. Wyjawienie lub wydanie środka dowodowego 472
1.7. Wezwanie do udzielenia informacji 473
2. Schematy 475
3. Orzecznictwo 476
4. Kazusy 477
5. Testy 477
6. Wzory pism procesowych 479
6.1. Wniosek o zabezpieczenie środka dowodowego przed wszczęciem postępowania 479
7. Literatura 480

ROZDZIAŁ VI
POSTĘPOWANIE NAKAZOWE I UPOMINAWCZE (ART. 4841–505 K.P.C.) 482
1. Podstawowe pojęcia 482
1.1. Nakaz zapłaty 482
1.2. Postępowanie nakazowe 483
1.3. Postępowanie upominawcze 484
1.4. Zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym 484
1.5. Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym 485
2. Schematy 486
3. Orzecznictwo 487
3.1. Postępowanie nakazowe 487
3.2. Postępowanie upominawcze 488
3.3. Zarzuty od nakazu zapłaty 488
3.4. Sprzeciw od nakazu zapłaty 489
4. Kazusy 489
5. Testy 491
6. Wzory pism procesowych 493
6.1. Pozew w postępowaniu nakazowym 493
6.2. Sprzeciw od nakazu zapłaty 494
7. Literatura 495

ROZDZIAŁ VII
POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE (ART. 5051–50514 K.P.C.) 496
1. Podstawowe pojęcia 496
1.1. Postępowanie uproszczone 496
1.2. Powództwo w postępowaniu uproszczonym 496
1.3. Sprawa zawiła 497
1.4. Postępowanie apelacyjne w postępowaniu uproszczonym 497
2. Schematy 498
3. Orzecznictwo 499
3.1. Postępowanie uproszczone 499
3.2. Sprawa zawiła 500
3.3. Postępowanie apelacyjne w postępowaniu uproszczonym 500
4. Kazusy 500
5. Testy 502
6. Wzory pism procesowych 504
6.1. Pozew w postępowaniu uproszczonym 504
7. Literatura 505

ROZDZIAŁ VIII
ELEKTRONICZNE POSTĘPOWANIE UPOMINAWCZE (ART. 50528–50539 K.P.C.) 506
1. Podstawowe pojęcia 506
1.1. Elektroniczne postępowanie upominawcze 506
1.2. Nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym 506
1.3. Sprzeciw od nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym 507
1.4. Umorzenie elektronicznego postępowania upominawczego 507
2. Schematy 508
3. Orzecznictwo 509
3.1. Elektroniczne postępowanie upominawcze 509
3.2. Sprzeciw od nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym 510
4. Kazusy 510
5. Testy 512
6. Wzory pism procesowych 514
6.1. Sprzeciw od nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym 514
7. Literatura 515

ROZDZIAŁ IX
INNE RODZAJE POSTĘPOWAŃ ODRĘBNYCH (ART. 478–47978 ORAZ ART. 50515–50527A K.P.C.) 516
1. Podstawowe pojęcia 516
1.1. Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania (art. 478–479 k.p.c.) 516
1.2. Postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów oraz w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową (art. 47928–47945 k.p.c.) 517
1.3. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji energetyki (art. 47946– 47956 k.p.c.) 518
1.4. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty (art. 47957–47967 k.p.c.) 518
1.5. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego (art. 47968–47978 k.p.c.) 518
1.6. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji rynku wodno-kanalizacyjnego (art. 47979–47988 k.p.c.) 519
1.7. Europejskie postępowanie nakazowe (art. 50515–51520 k.p.c.) 519
1.8. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń (art. 50521–51527a k.p.c.) 521
2. Schematy 522
3. Orzecznictwo 524
3.1. Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania 524
3.2. Postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów oraz w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową 524
3.3. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji energetyki 525
3.4. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty 525
4. Kazusy 526
5. Testy 527
6. Wzory pism procesowych 529
6.1. Pozew o ochronę naruszonego posiadania 529
7. Literatura 530

CZĘŚĆ TRZECIA
POSTĘPOWANIE NIEPROCESOWE

ROZDZIAŁ I
ZAGADNIENIA OGÓLNE ODNOSZĄCE SIĘ DO POSTĘPOWANIA NIEPROCESOWEGO (ART. 506–525 K.P.C.) 533
1. Podstawowe pojęcia 533
1.1. Postępowanie nieprocesowe 533
1.2. Właściwość rzeczowa i miejscowa sądu 534
1.3. Skład sądu 534
1.4. Wniosek o wszczęcie postępowania 535
1.5. Przebieg postępowania nieprocesowego 535
1.6. Czynności referendarza sądowego w postępowaniu nieprocesowym 536
1.7. Koszty postępowania nieprocesowego 538
1.8. Nadzwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu nieprocesowym 538
2. Schematy 539
3. Orzecznictwo 540
3.1. Wszczęcie postępowania nieprocesowego z urzędu 540
3.2. Uczestnik postępowania, zainteresowany 541
3.3. Skarga kasacyjna w postępowaniu nieprocesowym 544
4. Kazusy 545
5. Testy 547
6. Wzory pism procesowych 549
6.1. Wzór wniosku o separację 549
7. Literatura 550

ROZDZIAŁ II
SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA OSOBOWEGO (ART. 526–5601) 551
1. Podstawowe pojęcia 551
1.1. Uwagi wprowadzające 551
1.2. Postępowanie o uznanie za zmarłego 552
1.3. Postępowanie o stwierdzenie zgonu 555
1.4. Postępowanie w sprawie uchylenia postanowień orzekających uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu 558
1.5. Postępowanie o ubezwłasnowolnienie 559
1.5.1. Jurysdykcja krajowa, właściwość i skład sądu 559
1.5.2. Inicjowanie postępowania 560
1.5.3. Uczestnicy postępowania 563
1.5.4. Doradca tymczasowy 563
1.5.5. Specyfika postępowania o ubezwłasnowolnienie 564
2. Schematy 568
3. Orzecznictwo 571
3.1. Pojęcie sprawy z zakresu prawa osobowego 571
3.2. Postępowanie o uznanie za zmarłego 572
3.3. Postępowanie o stwierdzenie zgonu 573
3.4. Postępowanie w sprawie uchylenia postanowień orzekających uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu 573
3.5. Ubezwłasnowolnienie 574
3.5.1. Właściwość sądu 574
3.5.2. Podmioty uprawnione do złożenia wniosku o ubezwłasnowolnienie 574
3.5.3. Udział prokuratora 576
3.5.4. Doradca tymczasowy 576
3.5.5. Świadectwo lekarskie i zaświadczenie 577
3.5.6. Badanie przez biegłych 577
3.5.7. Postępowanie dowodowe 578
3.5.8. Kurator z art. 547 § 2 k.p.c. 579
3.5.9. Postanowienie o ubezwłasnowolnieniu 579
3.5.10. Zmiana ubezwłasnowolnienia 581
3.5.11. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu 582
4. Kazusy 582
5. Testy 584
6. Wzory pism 586
6.1. Wniosek o ubezwłasnowolnienie 586
7. Literatura 587

ROZDZIAŁ III
SPRAWY Z ZAKRESU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE (ART. 5602–56012 K.P.C.) 589
1. Podstawowe pojęcia 589
1.1. Sprawy z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie 589
1.2. Przemoc w rodzinie 590
1.3. Członek rodziny 591
1.4. Wspólne zajmowanie mieszkania 592
1.5. Właściwość rzeczowa i miejscowa 592
1.6. Wszczęcie postępowania 592
1.7. Przebieg postępowania 593
1.8. Merytoryczne rozstrzygnięcie 594
1.9. Doręczenie postanowienia co do istoty 595
1.10. Postępowanie zabezpieczające 595
1.11. Postępowanie apelacyjne 597
2. Schematy 597
3. Orzecznictwo 598
3.1. Skarga kasacyjna 598
4. Kazusy 598
5. Testy 600
6. Wzory pism 601
6.1. Wniosek o wydanie nakazu opuszczenia lokalu 601
7. Literatura 603

ROZDZIAŁ IV
POSTĘPOWANIE W SPRAWACH Z ZAKRESU PRAWA RODZINNEGO, OPIEKUŃCZEGO I KURATELI (ART. 561–605 K.P.C.) 604
1. Podstawowe pojęcia 604
1.1. Sprawy małżeńskie 604
1.2. Inne sprawy rodzinne oraz sprawy opiekuńcze (art. 568–59822 k.p.c.) 607
1.3. Sprawy z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi (art. 579–584 k.p.c.) 610
1.4. Sprawy o przysposobienie (art. 585–589 k.p.c.) 614
1.5. Sprawy z zakresu opieki (art. 590–598 k.p.c.) 616
1.6. Sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką (art. 5981–59814 k.p.c.) 617
1.7. Sprawy dotyczące wykonywania kontaktów z dzieckiem (art. 59815–59822 k.p.c.) 619
1.8. Sprawy z zakresu kurateli (art. 599–605 k.p.c.) 619
2. Schematy 621
3. Orzecznictwo 621
3.1. Zezwolenie na zawarcie małżeństwa a unieważnienie małżeństwa 621
3.2. Dopuszczalność skargi kasacyjnej od orzeczeń rozstrzygających roszczenia rozpoznawane w procesie i żądania należące do trybu nieprocesowego 622
3.3. Podział majątku wspólnego małżonków 623
3.4. Sprawy opiekuńcze 625
3.5. Kurator dla nieobecnego i kurator dla doręczeń 626
4. Kazusy 627
5. Testy 629
6. Wzory pism procesowych 631
6.1. Wzór wniosku o separację 631
6.2. Wzór wniosku o ustanowienie kuratora dla pozwanego nieznanego z miejsca pobytu 632
7. Literatura 632

ROZDZIAŁ V
SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA RZECZOWEGO (ART. 606–62613 K.P.C.) 634
1. Podstawowe pojęcia 634
1.1. Sprawy z zakresu prawa rzeczowego 634
1.2. Postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia 635
1.3. Postępowanie o zniesienie współwłasności 635
1.4. Postępowanie o ustanowienie drogi koniecznej i służebności przesyłu 636
1.5. Postępowanie wieczystoksięgowe 636
1.6. Wniosek o wpis w księdze wieczystej 637
1.7. Wpis w księdze wieczystej 638
1.8. Wpis ostrzeżenia w księdze wieczystej 639
2. Schematy 639
3. Orzecznictwo 643
3.1. Sprawy z zakresu prawa rzeczowego 643
3.2. Stwierdzenie zasiedzenia 643
3.3. Zniesienie współwłasności 644
3.4. Ustanowienie drogi koniecznej i służebności przesyłu 645
3.5. Postępowanie wieczystoksięgowe 646
3.6. Wniosek o wpis w księdze wieczystej 647
3.7. Wpis w księdze wieczystej 648
3.8. Wpis ostrzeżenia w księdze wieczystej 649
4. Kazusy 650
5. Testy 652
6. Wzory pism procesowych 654
6.1. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego – wpis w księdze wieczystej 654
7. Literatura 655

ROZDZIAŁ VI
SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA SPADKOWEGO (ART. 627–691 K.P.C.) 656
1. Podstawowe pojęcia 656
1.1. Właściwość sądu 656
1.2. Zabezpieczenie spadku 657
1.3. Wyjawienie testamentu 658
1.4. Ogłoszenie testamentu 658
1.5. Przesłuchanie świadków testamentu ustnego 659
1.6. Przyjęcie lub odrzucenie spadku 659
1.7. Wykaz oraz spis inwentarza 660
1.8. Wyjawienie przedmiotów spadkowych 661
1.9. Wykonawca testamentu 662
1.10. Zarząd spadku nieobjętego 662
1.11. Stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego 662
1.12. Dział spadku 663
1.13. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia 664
2. Schematy 664
3. Orzecznictwo 666
3.1. Przyjęcie lub odrzucenie spadku 666
3.2. Ogłoszenie testamentu 667
3.3. Przesłuchanie świadków testamentu ustnego 667
3.4. Spis inwentarza 667
3.5. Zarząd spadku nieobjętego 668
3.6. Stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego 668
3.7. Dział spadku 669
3.8. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia 669
4. Kazusy 669
5. Testy 671
6. Wzory pism procesowych 673
6.1. Wniosek o zabezpieczenie spadku 673
6.2. Wniosek o dział spadku 674
7. Literatura 676

ROZDZIAŁ VII
SPRAWY Z ZAKRESU PRZEPISÓW O PRZEDSIĘBIORSTWACH PAŃSTWOWYCH I O SAMORZĄDZIE ZAŁOGI PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWEGO (ART. 6911–6919 K.P.C.) 677
1. Podstawowe pojęcia 677
1.1. Zakres zastosowania spraw z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego 677
1.2. Podmioty postępowania z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych
i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego 677
1.3. Sąd w sprawach z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego 678
1.4. Koszty postępowania w sprawach z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego 678
2. Wykresy 679
3. Orzecznictwo 679
3.1. Zakres zastosowania spraw z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego 679
3.2. Podmioty postępowania z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego 680
4. Kazusy 680
5. Testy 681

ROZDZIAŁ VIII
SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA PRACY ROZPOZNAWANE W POSTĘPOWANIU NIEPROCESOWYM (ART. 69110–69111 K.P.C.) 683
1. Podstawowe pojęcia 683
1.1. Postępowanie nieprocesowe w sprawach z zakresu prawa pracy 683
1.2. Wymagania wniosku zawierającego żądanie ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy lub żądania sprostowania świadectwa pracy 684
1.3. Treść postanowienia sądu uwzględniającego wniosek 684
2. Schematy 685
3. Orzecznictwo 685
3.1. Weryfikacja świadectwa pracy 685
3.2. Sprawy dotyczące „świadectwa pracy i roszczeń z tym związanych” 686
3.3. Świadectwo pracy i świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach jako dowody w postępowaniu cywilnym 686
4. Kazusy 687
5. Testy 688
6. Wzory pism procesowych 689
6.1. Wzór wniosku o ustalenie uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy 689
7. Literatura 690

ROZDZIAŁ IX
SPRAWY DEPOZYTOWE (ART. 692–69322 K.P.C.) 691
1. Podstawowe pojęcia 691
1.1. Postępowanie depozytowe 691
1.2. Złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego 691
1.3. Wydanie oraz zwrot depozytu sądowego składającemu 692
1.4. Stwierdzenie likwidacji niepodjętego depozytu 693
2. Schematy 694
3. Orzecznictwo 695
3.1. Postępowanie depozytowe 695
3.2. Złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego 695
4. Kazusy 696
5. Testy 698
6. Wzory pism procesowych 699
6.1. Wniosek o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego 699
6.2. Wniosek o wydanie przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego 701
7. Literatura 702

ROZDZIAŁ X
POSTĘPOWANIE REJESTROWE (ART. 6941–6948 K.P.C.) 703
1. Podstawowe pojęcia 703
1.1. Sprawa rejestrowa 703
1.2. Wszczęcie postępowania 703
1.3. Dokumenty w postępowaniu rejestrowym 704
1.4. Podstawa wpisu 704
1.5. Postępowanie odwoławcze 705
1.6. Koszty postępowania rejestrowego 705
2. Schematy 706
3. Orzecznictwo 706
3.1. Dokumenty w postępowaniu rejestrowym 706
3.2. Podstawa wpisu 706
3.3. Postępowanie odwoławcze i skarga kasacyjna 707
4. Kazusy 707
5. Testy 709
6. Wzory pism procesowych 710
7. Literatura 710

ROZDZIAŁ XI
POSTĘPOWANIE W RAZIE ZAGINIĘCIA LUB ZNISZCZENIA AKT (ART. 716–729 K.P.C.) 711
1. Podstawowe pojęcia 711
1.1. Istota postępowania 711
1.2. Wszczęcie postępowania 711
1.3. Postępowanie uproszczone 712
1.4. Postępowanie zwykłe 712
1.5. Odtworzenie akt 713
2. Schematy 713
3. Orzecznictwo 714
3.1. Istota postępowania 714
3.2. Wszczęcie postępowania 715
3.3. Odtworzenie akt 715
4. Kazusy 715
5. Testy 717
6. Wzory pism procesowych 719
6.1. Wniosek o odtworzenie akt 719
7. Literatura 720

ROZDZIAŁ XII
POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE (ART. 730–757 K.P.C.) 721
1. Podstawowe pojęcia 721
1.1. Istota postępowania zabezpieczającego 721
1.2. Dopuszczalność zabezpieczenia 721
1.3. Przesłanki udzielenia zabezpieczenia 722
1.4. Wniosek o zabezpieczenie 722
1.5. Rozpoznanie wniosku 723
1.6. Wykonanie zabezpieczenia 723
1.7. Kaucja 724
1.8. Zmiana lub uchylenie postanowienia 724
1.9. Zażalenie 724
1.10. Upadek zabezpieczenia 725
1.11. Koszty postępowania 726
1.12. Naprawienie szkody 726
1.13. Zabezpieczenia roszczeń pieniężnych 727
1.14. Zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych 728
2. Schematy 729
3. Orzecznictwo 730
3.1. Uprawdopodobnienie roszczenia 730
3.2. Zażalenie 730
3.3. Naprawienie szkody 730
3.4. Zmiana lub uchylenie zabezpieczenia 730
4. Kazusy 731
5. Testy 732
6. Wzory pism procesowych 734
6.1. Wniosek o zabezpieczenie 734
6.2. Wniosek o uchylenie zabezpieczenia 735
7. Literatura 736

CZĘŚĆ CZWARTA
POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE

ROZDZIAŁ I
ZAGADNIENIA OGÓLNE DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO (ART. 758–7751) 739
1. Podstawowe pojęcia 739
1.1. Postępowanie egzekucyjne a egzekucja 739
1.2. Zasady postępowania egzekucyjnego 741
1.3. Źródła sądowego prawa egzekucyjnego 741
1.4. Stosunek sądowego postępowania egzekucyjnego do innych postępowań 744
1.4.1. Stosunek do postępowania egzekucyjnego w administracji 744
1.4.2. Stosunek do postępowania upadłościowego 747
1.4.3. Stosunek do postępowania restrukturyzacyjnego 750
1.4.4. Stosunek do postępowania karnego wykonawczego 752
1.5. Podmioty postępowania egzekucyjnego 753
1.5.1. Katalog podmiotów 753
1.5.2. Organy egzekucyjne 754
1.5.3. Pomocnicze organy postępowania egzekucyjnego 758
1.6. Ogólna charakterystyka postępowania egzekucyjnego 760
1.6.1. Pisma procesowe 760
1.6.2. Termin podjęcia czynności przez komornika 761
1.6.3. Wysłuchanie strony 761
1.6.4. Obowiązki informacyjne organu egzekucyjnego 762
1.6.5. Udzielanie wyjaśnień i informacji na żądanie organu egzekucyjnego 762
1.6.6. Skład sądu, posiedzenia, postanowienia i ich zaskarżalność 764
1.6.7. Skarga na czynności komornika 765
1.6.8. Skarga na postanowienie referendarza 767
1.6.9. Koszty postępowania egzekucyjnego 767
2. Schematy 768
3. Orzecznictwo 769
4. Kazusy 771
5. Testy 773
6. Wzory pism 775
6.1. Wniosek o wyłączenie komornika sądowego 775
7. Literatura 776

ROZDZIAŁ II
TYTUŁY EGZEKUCYJNE I KLAUZULA WYKONALNOŚCI (ART. 776–79517) 777
1. Podstawowe pojęcia 777
1.1. Tytuły wykonawcze i egzekucyjne 777
1.2. Postępowanie klauzulowe 779
1.3. Przejście uprawnienia lub obowiązku 783
1.4. Dalsze tytuły wykonawcze 783
1.5. Ponowne wydanie tytułu wykonawczego 784
1.6. Zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego 784
1.7. Stwierdzenie wykonalności europejskiego nakazu zapłaty 785
1.8. Zaświadczenie dotyczące orzeczenia wydanego w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń 786
1.9. Zaświadczenia dotyczące orzeczeń, ugód i innych tytułów egzekucyjnych w sprawach cywilnych i handlowych 786
1.10. Zaświadczenia dotyczące orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej 787
1.11. Wyciągi z orzeczeń, ugód i innych tytułów egzekucyjnych w sprawach alimentacyjnych 788
1.12. Zaświadczenia dotyczące orzeczeń obejmujących środki ochrony w sprawach cywilnych 789
2. Schematy 790
3. Orzecznictwo 791
4. Kazusy 793
5. Testy 795
6. Wzory pism 797
6.1. Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności 797
7. Literatura 797

ROZDZIAŁ III
WSZCZĘCIE EGZEKUCJI I CZYNNOŚCI EGZEKUCYJNE (ART. 796–817) 799
1. Podstawowe pojęcia 799
2. Schematy 807
3. Orzecznictwo 807
4. Kazusy 809
5. Testy 810
6. Wzory pism 812
6.1. Wniosek o wszczęcie egzekucji 812
7. Literatura 814

ROZDZIAŁ IV
ZAWIESZENIE I UMORZENIE POSTĘPOWANIA (ART. 818–828 K.P.C.) 815
1. Podstawowe pojęcia 815
1.1. Zawieszenie z urzędu 815
1.2. Zawieszenie na wniosek 817
1.3. Umorzenie z urzędu 818
1.4. Umorzenie na wniosek 819
2. Schematy 820
3. Orzecznictwo 821
3.1. Zawieszenie postępowania 821
3.2. Umorzenie postępowania 821
4. Kazusy 822
5. Testy 823
6. Wzory pism 825
6.1. Wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania egzekucyjnego 825
7. Literatura 826

ROZDZIAŁ V
OGRANICZENIE EGZEKUCJI ORAZ POWÓDZTWO PRZECIWEGZEKUCYJNE (ART. 829–843) 827
1. Podstawowe pojęcia 827
1.1. Ograniczenia egzekucji 827
1.2. Powództwa przeciwegzekucyjne 829
2. Schematy 832
3. Orzecznictwo 833
3.1. Ograniczenia egzekucji sądowej 833
3.2. Powództwa przeciwegzekucyjne 833
4. Kazusy 835
5. Testy 836
6. Wzory pism 838
6.1. Pozew o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji 838
7. Literatura 840

ROZDZIAŁ VI
EGZEKUCJA Z RUCHOMOŚCI (ART. 844–87911 K.P.C.) 841
1. Podstawowe pojęcia 841
1.1. Ruchomość 841
1.2. Zajęcie ruchomości 841
1.3. Dozór nad ruchomością 842
1.4. Sprzedaż z wolnej ręki 843
1.5. Sprzedaż przedsiębiorstwu handlowemu 844
1.6. Sprzedaż szczególnych rodzajów ruchomości 844
1.7. Sprzedaż w drodze licytacji publicznej 844
1.8. Udzielenie przybicia 845
1.9. Skarga na udzielenie przybicia 846
1.10. Skutki nabycia ruchomości 846
1.11. Sprzedaż w drodze licytacji elektronicznej 846
2. Schematy 847
3. Orzecznictwo 848
3.1. Zajęcie ruchomości 848
3.2. Charakter protokołu zajęcia 849
3.3. Skutki nabycia 849
4. Kazusy 850
5. Testy 851
6. Wzory pism procesowych 853
6.1. Skarga dłużnika na czynności komornika – zajęcie ruchomości 853
7. Literatura 854

ROZDZIAŁ VII
EGZEKUCJA Z NIERUCHOMOŚCI (ART. 921–10136 K.P.C.) 855
1. Podstawowe pojęcia 855
1.1. Egzekucja z nieruchomości 855
1.2. Zajęcie nieruchomości 856
1.3. Opis i oszacowanie 856
1.4. Licytacja 857
1.5. Sprzedaż nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej 858
1.6. Przybicie 860
1.7. Przysądzenie własności 860
2. Schematy 861
3. Orzecznictwo 864
3.1. Egzekucja z nieruchomości 864
3.2. Zajęcie nieruchomości 864
3.3. Opis i oszacowanie 864
3.4. Licytacja 865
3.5. Przybicie 866
3.6. Przysądzenie własności 867
4. Kazusy 867
5. Testy 869
6. Wzory pism procesowych 871
6.1. Wniosek o dokonanie opisu i oszacowania nieruchomości 871
6.2. Zażalenie dłużnika na postanowienie sądu o udzieleniu przybicia 872
7. Literatura 873

ROZDZIAŁ VIII
EGZEKUCJA Z PRAW I DÓBR INNEGO RODZAJU (ART. 880–912 ORAZ ART. 1014–10221) 874
1. Podstawowe pojęcia 874
1.1. Uwagi wprowadzające 874
1.2. Egzekucja z wynagrodzenia za pracę 874
1.3. Egzekucja z rachunków bankowych i rachunków prowadzonych przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe 876
1.4. Egzekucja z innych wierzytelności 878
1.5. Egzekucja z innych praw majątkowych 879
1.6. Egzekucja ze statków morskich 881
2. Schematy 882
3. Orzecznictwo 882
4. Kazusy 883
5. Testy 884
6. Wzory pism 886
6.1. Wniosek o wszczęcie egzekucji z wynagrodzenia za pracę 886
7. Literatura 887

ROZDZIAŁ IX
WYJAWIENIE MAJĄTKU (ART. 913–9201 K.P.C.) 888
1. Podstawowe pojęcia 888
1.1. Wyjawienie majątku 888
1.2. Wniosek o wyjawienie majątku oraz złożenie przyrzeczenia 888
1.3. Rozpoznanie wniosku 889
2. Schematy 890
3. Orzecznictwo 890
3.1. Wykaz majątku 890
3.2. Wniosek o wyjawienie majątku 891
4. Kazusy 891
5. Testy 893
6. Wzory pism procesowych 894
6.1. Wniosek o wyjawienie majątku 894
7. Literatura 895

ROZDZIAŁ X
PODZIAŁ SUMY UZYSKANEJ Z EGZEKUCJI (ART. 1023–10401) 896
1. Podstawowe pojęcia 896
1.1. Uwagi wprowadzające 896
1.2. Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z wynagrodzenia za pracę 902
1.3. Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z ruchomości, wierzytelności i innych praw majątkowych 902
1.4. Podział sumy uzyskanej przez egzekucję z nieruchomości 902
2. Schematy 903
3. Orzecznictwo 903
4. Kazusy 904
5. Testy 904
6. Wzory pism 906
6.1. Zarzuty przeciwko planowi podziału sumy uzyskanej z egzekucji 906
7. Literatura 907

ROZDZIAŁ XI
EGZEKUCJA ŚWIADCZEŃ NIEPIENIĘŻNYCH (ART. 1041–1059 K.P.C.) 908
1. Podstawowe pojęcia 908
1.1. Świadczenie niepieniężne 908
1.2. Czynność niezastępowalna 908
1.3. Czynność zastępowalna 909
2. Schematy 911
3. Orzecznictwo 912
3.1. Świadczenie niepieniężne 912
3.2. Czynność niezastępowalna 912
3.3. Czynność zastępowalna 913
4. Kazusy 914
5. Testy 916
6. Wzory pism procesowych 918
6.1. Wniosek o nakazanie dłużnikowi wyjawienia miejsca położenia dokumentów lub rzeczy 918
6.2. Wniosek o wszczęcie egzekucji czynności zastępowalnej 919
7. Literatura 920

ROZDZIAŁ XII
SZCZEGÓLNE RODZAJE EGZEKUCJI (ART. 1060–1088 K.P.C.) 921
1. Podstawowe pojęcia 921
1.1. Szczególne rodzaje egzekucji 921
1.2. Egzekucja przeciwko Skarbowi Państwa 921
1.3. Zarząd przymusowy 922
1.4. Egzekucja w celu zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej 922
1.5. Świadczenia alimentacyjne 923
2. Schematy 924
3. Orzecznictwo 926
3.1. Egzekucja przeciwko Skarbowi Państwa 926
3.2. Egzekucja w celu zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej 927
3.3. Świadczenia alimentacyjne 927
4. Kazusy 928
5. Testy 930
6. Wzory pism procesowych 932
6.1. Wniosek o wszczęcie egzekucji w celu zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej 932
6.2. Wniosek o wszczęcie egzekucji roszczeń alimentacyjnych 933
7. Literatura 934

CZĘŚĆ PIĄTA
MIĘDZYNARODOWE POSTĘPOWANIE CYWILNE

ROZDZIAŁ I
JURYSDYKCJA KRAJOWA I IMMUNITETY W MIĘDZYNARODOWYM POSTĘPOWANIU CYWILNYM (ART. 1097–1116 K.P.C.) 937
1. Podstawowe pojęcia 937
1.1. Zasady polskiego międzynarodowego prawa procesowego 937
1.1.1. Zasada priorytetu umów międzynarodowych 937
1.1.2. Zasada równouprawnienia cudzoziemców w zakresie ochrony sądowej 938
1.1.3. Zasada respektowania jurysdykcji sądów zagranicznych 938
1.1.4. Zasada stosowania własnego prawa procesowego 938
1.1.5. Zasada wzajemności 938
1.2. Jurysdykcja krajowa 939
1.3. Immunitety 940
1.3.1. Immunitet sądowy 940
1.3.2. Immunitet egzekucyjny 941
2. Schematy 942
3. Orzecznictwo 943
3.1. Zasada priorytetu umów międzynarodowych 943
3.2. Jurysdykcja krajowa 943
3.3. Immunitet sądowy 944
3.4. Immunitet egzekucyjny 945
4. Kazusy 945
5. Testy 946
6. Wzory pism procesowych 948
6.1. Zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie odrzucenia pozwu z uwagi na brak jurysdykcji krajowej 948
7. Literatura 949

ROZDZIAŁ II
ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z PRZEBIEGIEM MIĘDZYNARODOWEGO POSTĘPOWANIA CYWILNEGO (ART. 1117–114413 K.P.C.) 950
1. Podstawowe pojęcia 950
1.1. Zdolność sądowa i procesowa 950
1.2. Zabezpieczenie kosztów postępowania 951
1.3. Pomoc prawna 951
1.4. Zabezpieczenie dowodów 953
2. Schematy 954
3. Orzecznictwo 955
3.1. Zdolność sądowa i procesowa 955
3.2. Koszty postępowania 956
3.3. Pomoc prawna 956
3.4. Zabezpieczenie dowodów 956
4. Kazusy 957
5. Testy 958
6. Wzory pism procesowych 959
6.1. Wniosek o zobowiązanie powoda do uiszczenia kaucji aktorycznej 959
6.2. Wniosek o zabezpieczenie dowodu 960
7. Literatura 961

ROZDZIAŁ III
ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z UZNANIEM, STWIERDZENIEM WYKONALNOŚCI I WYKONANIEM ORZECZEŃ SĄDÓW PAŃSTW OBCYCH (ART. 1145–115326 K.P.C.) 962
1. Podstawowe pojęcia 962
1.1. Uznawanie orzeczeń sądów zagranicznych 962
1.2. Stwierdzenie wykonalności orzeczeń sądów zagranicznych 963
1.3. Uznanie i wykonanie niektórych orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej oraz pochodzących z tych państw ugód i dokumentów urzędowych 964
2. Schematy 964
3. Orzecznictwo 966
3.1. Uznawanie orzeczeń sądów zagranicznych 966
3.2. Stwierdzenie wykonalności orzeczeń sądów zagranicznych 967
4. Kazusy 967
5. Testy 969
6. Wzory pism procesowych 971
6.1. Wniosek o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego 971
6.2. Wniosek o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu zagranicznego 972
7. Literatura 973

CZĘŚĆ SZÓSTA
SĄD POLUBOWNY

ROZDZIAŁ I
ZAGADNIENIA OGÓLNE DOTYCZĄCE SĄDU POLUBOWNEGO I ZAPISU NA SĄD POLUBOWNY (ART. 1154–1168 K.P.C.) 977
1. Podstawowe pojęcia 977
1.1. Sądownictwo polubowne 977
1.2. Jurysdykcja krajowa w sprawach arbitrażowych 978
1.3. Zdatność arbitrażowa 978
1.4. Zapis na sąd polubowny 978
1.5. Zarzut zapisu na sąd polubowny 979
2. Schematy 981
3. Orzecznictwo 982
3.1. Sądownictwo polubowne 982
3.2. Zdatność arbitrażowa 983
3.3. Zapis na sąd polubowny 984
3.4. Zarzut zapisu na sąd polubowny 984
4. Kazusy 985
5. Testy 986
6. Wzory pism procesowych 988
6.1. Odpowiedź na pozew z zarzutem zapisu na sąd polubowny 988
7. Literatura 989

ROZDZIAŁ II
SKŁAD SĄDU POLUBOWNEGO (ART. 1169–1182 K.P.C.) 990
1. Podstawowe pojęcia 990
1.1. Skład sądu polubownego 990
1.2. Arbiter 990
1.3. Wyłączenie arbitra 991
1.4. Właściwość sądu polubownego 992
2. Schematy 992
3. Orzecznictwo 995
3.1. Skład sądu polubownego 995
3.2. Arbiter 995
3.3. Wyłączenie arbitra 996
3.4. Właściwość sądu polubownego 996
4. Kazusy 997
5. Testy 999
6. Wzory pism procesowych 1000
6.1. Wniosek o wyłączenie arbitra 1000
7. Literatura 1001

ROZDZIAŁ III
POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM POLUBOWNYM (ART. 1183–1193 K.P.C.) 1002
1. Podstawowe pojęcia 1002
1.1. Zakaz dyskryminacji 1002
1.2. Podstawowe zasady postępowania arbitrażowego 1003
1.3. Wezwanie na arbitraż 1003
1.4. Pomoc sądowa 1004
2. Schematy 1004
3. Orzecznictwo 1005
3.1. Podstawowe zasady postępowania arbitrażowego 1005
3.2. Zakaz dyskryminacji 1006
4. Kazusy 1007
5. Testy 1008
6. Wzory pism procesowych 1010
6.1. Wezwanie na arbitraż 1010
7. Literatura 1010

ROZDZIAŁ IV
ORZECZENIA SĄDU POLUBOWNEGO I ICH WYKONYWANIE (ART. 1194–1204 ORAZ ART. 1212–1217 K.P.C.) 1011
1. Podstawowe pojęcia 1011
1.1. Wyrok sądu arbitrażowego 1011
1.2. Sprostowanie wyroku sądu polubownego 1012
1.3. Wykładnia wyroku sądu polubownego 1012
1.4. Uzupełnienie wyroku sądu polubownego 1013
1.5. Ugoda przed sądem polubownym 1013
2. Schematy 1014
3. Orzecznictwo 1016
3.1. Wyrok sądu arbitrażowego 1016
4. Kazusy 1017
5. Testy 1019
6. Wzory pism procesowych 1021
6.1. Wniosek o uznanie wyroku sądu arbitrażowego 1021
6.2. Wniosek o sprostowanie wyroku sądu arbitrażowego 1022
7. Literatura 1022

ROZDZIAŁ V
ZASKARŻANIE ORZECZEŃ SĄDU POLUBOWNEGO (ART. 1205–1211 K.P.C.) 1023
1. Podstawowe pojęcia 1023
1.1. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego 1023
1.2. Wstrzymanie wykonania wyroku 1024
1.3. Postępowanie remisyjne 1024
2. Schematy 1025
3. Orzecznictwo 1026
3.1. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego 1026
4. Kazusy 1028
5. Testy 1030
6. Wzory pism procesowych 1031
6.1. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego 1031
7. Literatura 1032

WYKAZ SCHEMATÓW 1033

O AUTORACH 1039