Wykaz skrótów

Wprowadzenie

Rozdział I
Geneza, pojęcie, prawny reżim, rodzaje i funkcje odsetek cywilnoprawnych

1. Geneza odsetek
1.1. Uwagi ogólne
1.2. Odsetki w  Starożytności. Prawo rzymskie. Biblia
1.3. Odsetki w  Średniowieczu
1.4. Odsetki w  czasach nowożytnych
1.5. Odsetki w  kodeksie zobowiązań
2. Definicje odsetek
2.1. Piśmiennictwo polskie
2.2. Piśmiennictwo niemieckie
2.3. Orzecznictwo
2.4. Elementy konstrukcyjne odsetek. Próba definicji własnej
3. Uregulowanie odsetek w  prawie polskim
3.1. Kodeks cywilny
3.2. Rozporządzenie Rady Ministrów w  sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych
3.3. Ustawa o  terminach zapłaty w transakcjach handlowych
3.4. Prawo bankowe
3.5. Prawo upadłościowe i naprawcze
3.6. Znaczenie Europejskich Zasad Prawa Kontraktów (Principles of European Contract Law)
4. Odsetki w  innych systemach prawnych
4.1. Uwagi ogólne
4.2. Prawo angielskie
4.3. Prawo niemieckie
4.4. Prawo francuskie
4.5. Prawo islamskie
5. Rodzaje odsetek ze względu na charakter wierzytelności
5.1. Odsetki pieniężne. Waluta odsetek
5.2. Odsetki niepieniężne
5.3. Odsetki kapitałowe (zwykłe)
5.4. Odsetki za opóźnienie
5.5. Odsetki prolongacyjne
6. Rodzaje odsetek ze względu na źródło powstania obowiązku ich zapłaty
6.1. Odsetki wynikające z  czynności prawnej (ex contractu)
6.2. Odsetki wynikające z  ustawy (ex lege)
6.3. Odsetki wynikające z  orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu
7. Rodzaje odsetek ze względu na sposób oznaczania stopy procentowej
7.1. Odsetki ustawowe
7.2. Odsetki w  wysokości odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych
7.3. Odsetki umowne
7.4. Odsetki maksymalne
8. Funkcje odsetek kapitałowych
8.1. Funkcja wynagrodzenia (odpłaty) za udostępnienie kapitału
8.2. Funkcja waloryzacyjna
8.3. Funkcja stymulująca odsetek prolongacyjnych
9. Funkcje odsetek za opóźnienie
9.1. Funkcja gwarancyjna (stymulująca)
9.2. Funkcja odszkodowawcza
9.3. Funkcja waloryzacyjna

Rozdział II
Odsetki kapitałowe (oprocentowanie)

10. Stosunek prawny o  charakterze kredytowym jako źródło obowiązku zapłaty oprocentowania
10.1. .Uwagi ogólne
10.2. .Odsetki od pożyczki
10.3. Odsetki od kredytu
10.4. Odsetki w  umowie rachunku bankowego
10.5. Odsetki od lokat terminowych
10.6. Odsetki przysługujące z  tytułu odroczenia terminu wykonania zobowiązania – kredyt kupiecki, odsetki z  art. 212 § 3 k.c. (zniesienie współwłasności)
10.7. Odsetki pomiędzy stronami umowy zlecenia, użyczenia i przechowania
11. Oprocentowanie jako świadczenie okresowe
11.1. Podział świadczeń na jednorazowe, okresowe i ciągłe
11.2. Swoboda stron w  kształtowaniu świadczeń okresowych
11.3. Odsetki kapitałowe jako świadczenie okresowe
12. Oprocentowanie jako świadczenie wzajemne
12.1. Uwagi ogólne
12.2. Wzajemność stosunków prawnych jako podstawowa cecha praw społeczeństw pierwotnych
12.3. Pojęcie umowy wzajemnej w  doktrynie i orzecznictwie
12.4. Dopuszczalność zawierania umów wzajemnych innych niż umowy nazwane
12.5. Dwustronnie zobowiązujący, przysparzający i odpłatny charakter umów wzajemnych
12.6. Umowy odpłatne a  umowy wzajemne
12.7. Wzajemność umów zawierających obowiązek zapłaty oprocentowania
12.8. Zastosowanie przepisów o  umowach wzajemnych do oprocentowanej pożyczki
13. Oprocentowanie jako świadczenie główne
13.1. Świadczenia główne i uboczne. Oprocentowanie jako świadczenie główne
13.2. Prawa podmiotowe samoistne i niesamoistne (akcesoryjne). Oprocentowanie jako należność uboczna
14. Skutki kwalifikacji oprocentowania jako świadczenia głównego
14.1. Znaczenie dla wykładni prawa i oświadczeń woli stron
14.2. Brak możliwości uznania jednoznacznych klauzul dotyczących oprocentowania za niedozwolone postanowienia umowne (art.   3851 § 1 k.c.)
15. Skutki kwalifikacji oprocentowania jako należności ubocznej
15.1. Odsetki kapitałowe a  zabezpieczenie hipoteką i zastawem
15.2. Zarachowanie zapłaty (art. 451 k.c.)
15.3. Skutki prawne pokwitowania (art. 466 k.c.)
15.4. Przelew (art. 509 § 2 k.c.)
16. Termin spełnienia świadczenia i wymagalność roszczenia o  odsetki kapitałowe
16.1. Termin spełnienia świadczenia a  dzień wymagalności. Pojęcie wymagalności roszczenia
16.2. Zasady określania terminu spełnienia świadczenia. Wezwanie do wykonania zobowiązania (art. 455 k.c.)
16.3. Ustawowe terminy płatności odsetek kapitałowych (art. 360 k.c.)
16.4. Swoboda stron w  kształtowaniu terminu zapłaty odsetek kapitałowych
16.5. Kapitalizacja oprocentowania jako odnowienie
17. Przedawnienie roszczenia o  odsetki kapitałowe
17.1. Uwagi ogólne
17.2. Przedawnienie roszczenia o  odsetki w  kodeksie zobowiązań
17.3. Wpływ okresowości roszczenia o  odsetki kapitałowe na długość terminu przedawnienia
17.4. Wpływ akcesoryjności roszczenia o  odsetki kapitałowe na jego przedawnienie
17.5. Początek przedawnienia roszczenia o  odsetki kapitałowe


Rozdział III
Odsetki za opóźnienie

18. Pojęcia opóźnienia i zwłoki. Przesłanki opóźnienia. Opóźnienie a  odstąpienie od umowy
18.1. Opóźnienie i zwłoka
18.2. Istnienie ważnego zobowiązania
18.3. Niewykonanie zobowiązania
18.4. Wymagalność roszczenia głównego (upływ terminu do spełnienia świadczenia)
18.5. Wpływ umownego odstąpienia od umowy na opóźnienie
18.6. Wpływ ustawowego odstąpienia od umowy na opóźnienie
19. Względnie wiążący charakter art. 481 k.c.
19.1. Ukształtowanie wysokości odsetek przez strony (art. 481 § 2 k.c.)
19.2. Umowne wyłączenie obowiązku zapłaty odsetek z  art. 481 § 1 k.c.
20. Wpływ odroczenia wykonania zobowiązania na wymagalność i opóźnienie
20.1. Pojęcie i rodzaje odroczenia wykonania zobowiązania
20.2. Rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty przez sąd na podstawie art. 320 k.p.c.
20.3. Odroczenie przez sąd terminu spłaty rat wymagalnych na podstawie art. 212 § 3 in fine k.c.
20.4. Odroczenie udzielone przez sąd na podstawie art. 3571 oraz 35 81 § 3 k.c.
21. Początek i kres opóźnienia. Wymagalność roszczeń z  niektórych zobowiązań
21.1. Zobowiązanie do naprawienia szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym
21.2. Roszczenia o  naprawienie szkody wyrządzonej niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązania
21.3. Ceny z  daty ustalania odszkodowania a  początek opóźnienia
21.4. Roszczenia zwaloryzowane orzeczeniem sądowym (art. 3581 § 3 k.c.)
21.5. Roszczenia z  umowy ubezpieczenia
21.6. Roszczenia z  tytułu zapisu
21.7. Roszczenia z  bezpodstawnego wzbogacenia
21.8. Roszczenia o  zapłatę kosztów sądowych
21.9. Roszczenie o  zapłatę darowanej sumy pieniężnej
21.10. Wygaśnięcie zobowiązania głównego
21.11. Przedawnienie roszczenia głównego
21.12. Opóźnienie a  spełnienie świadczenia w  obrocie bezgotówkowym
22. Odsetki za opóźnienie jako świadczenie okresowe
22.1. Uwagi ogólne
22.2. Poglądy piśmiennictwa na temat okresowości odsetek za opóźnienie
22.3. Poglądy orzecznictwa na temat okresowości odsetek za opóźnienie
22.4. Stanowisko własne. Skutki kwalifikacji odsetek za opóźnienie jako świadczenia okresowego
22.5. Wymagalność roszczenia o  odsetki za opóźnienie. Znaczenie wezwania do zapłaty odsetek za opóźnienie
23. Odsetki za opóźnienie jako świadczenie akcesoryjne. Konsekwencje prawne
24. Przedawnienie roszczenia o  odsetki za opóźnienie
24.1. Stanowisko orzecznictwa i piśmiennictwa
24.2. Stanowisko własne
25. Odsetki za opóźnienie a  instytucje pokrewne
25.1. Odsetki za opóźnienie a  kara umowna
25.2. Odsetki za opóźnienie a  odszkodowanie na zasadach ogólnych (art. 481 § 3 k.c.)

Rozdział IV
Wysokość odsetek i instrumenty ochrony dłużnika przed nadmiernym obciążeniem świadczeniem odsetkowym

26. Sposoby oznaczania stopy procentowej
26.1. Odsetki ustawowe jako subsydiarny sposób oznaczania stopy procentowej
26.2. Oznaczenie stopy procentowej odsetek przez obie strony
26.3. Oznaczenie stopy procentowej odsetek przez jedną ze stron
26.4. Oznaczenie stopy procentowej przez sądna podstawie art. 212 § 3 k.c.
26.5. Oznaczenie stopy procentowej odsetek za opóźnienie na podstawie art. 481 § 2 zdanie drugie k.c.
27. Rys historyczny odsetek maksymalnych
27.1. Okres międzywojenny
27.2. Lata 1945 - 1990
27.3. Lata 1990 - 2006
28. Odsetki maksymalne w  wybranych ustawodawstwach obcych
29. Odsetki maksymalne w  ujęciu kodeksu cywilnego
29.1. Zawężenie ograniczeń maksymalnej wysokości odsetek do odsetek wynikających z  czynności prawnej
29.2. Skutki przekroczenia wysokości odsetek maksymalnych. Stosunek do art.   58 § 3 k.c.
29.3. Bezwzględnie wiążący charakter regulacji
29.4. Zmiana wysokości odsetek maksymalnych w okresie zobowiązania
29.5. Przepisy intertemporalne
29.6. Celowość ustanawiania odsetek maksymalnych
29.7. Propozycje de lege ferenda
30. Lichwiarskie odsetki za opóźnienie
30.1. Znaczenie przepisów ogólnych o  czynnościach prawnych
30.2. Kryteria mające znaczenie dla uznania odsetek za opóźnienie za rażąco wygórowane
30.3. Redukcja lichwiarskich odsetek za opóźnienie
31. Zakazy anatocyzmu (art. 482 k.c.) oraz ultra alterum tantum
31.1. Istota procentu składanego
31.2. Zakaz anatocyzmu w  obrocie kredytowym. Pojęcie "zaległych odsetek"
31.3. Wyjątki od zakazu anatocyzmu
31.4. Anatocyzm a  odsetki maksymalne
31.5. Propozycje de lege ferenda
31.6. Istota zakazu ultra alterum tantum
31.7. Skutki braku uregulowania zakazu ultra alterum tantum w  kodeksie cywilnym
32. Odsetki a  nadużycie prawa

Rozdział V
Odsetki jako narzędzie zwalczania opóźnień w  płatnościach

33. Uwagi wprowadzające
33.1. Upowszechnienie kredytu kupieckiego jako formy kredytowania działalności przedsiębiorstwa
33.2. Potrzeba regulacji prawnej problematyki opóźnień w  płatnościach na poziomie krajowym i wspólnotowym
34. Polskie ustawodawstwo przeciwdziałające zatorom płatniczym
34.1. Kodeks zobowiązań
34.2. Kodeks cywilny
34.3. Ustawa o  terminach zapłaty w  obrocie gospodarczym
34.4. Ustawa o  terminach zapłaty w  transakcjach handlowych
35. Odsetki prolongacyjne
35 .1. Uwagi ogólne
35.2. Znaczenie wezwania do zapłaty
35.3. Termin zapłaty
35.4. Dopuszczalność żądania odsetek za opóźnienie od odsetek prolongacyjnych
35.5. Przedawnienie roszczenia
36. Odsetki za opóźnienie w  wysokości odsetek od zaległości podatkowych
36.1. Relacja art. 7 ustawy do art. 481 k.c.
36.2. Charakter prawny odsetek z  art. 7 ustawy
37. Pozostałe wybrane zagadnienia związane z  ustawą o  terminach zapłaty w  transakcjach handlowych
37.1. Zwolnienie od kosztów sądowych i inne odrębności proceduralne
37.2. Stosowanie ustawy do sprzedaży na raty
37.3. Stosowanie ustawy do sprzedaży z  zastrzeżeniem prawa własności
37.4. Stosowanie ustawy w  wypadku nowacji zobowiązania pieniężnego
37.5. Dopuszczalność zrzeczenia się roszczenia o  odsetki
37.6. Zbywalność roszczenia o  odsetki
37.7. Propozycje de lege ferenda

Rozdział VI
Zagadnienia proceduralne związane z  obowiązkiem świadczenia odsetek. Odsetki w  prawie upadłościowym i naprawczym

38. Odsetki w  kodeksie postępowania cywilnego
38.1. Odsetki a  wartość przedmiotu sporu (art. 20 k.p.c.) i wartość przedmiotu zaskarżenia (art. 368 § 2 i 3982 § 1 k.p.c.)
38.2. Dochodzenie odsetek niewymagalnych (art. 190 k.p.c.)
38.3. Odsetki a  zasada koncentracji orzekania z  art. 618 k.p.c.
38.4. Oprocentowanie sumy złożonej na rachunek depozytowy sądu w  postępowaniu zabezpieczającym (art. 752 § 2 k.p.c.)
38.5. Odsetki w  podziale sumy uzyskanej z  egzekucji (art. 1024–1026 k.p.c.)
39. Odsetki w  prawie upadłościowym i naprawczym
39.1. Ograniczenie zaspokojenia z  masy upadłości odsetek od wierzytelności upadłego (art. 92 p.u.n.)
39.2. Dyskonto długu niewymagalnego
39.3. Odsetki niezabezpieczone rzeczowo w  podziale funduszów masy upadłości (art. 342 p.u.n.)
39.4. Zaspokojenie odsetek zabezpieczonych rzeczowo
39.5. Odsetki objęte układem zawartym w  postępowaniu upadłościowym
39.6. Odsetki w  postępowaniu naprawczym

Wnioski końcowe
Literatura
Zestawienie orzecznictwa