Wykaz skrótów | str. 37

Wstęp | str. 39

Część A

Kompendium ochrony danych osobowych

Rozdział I
Zgodność podstawowa | str. 43
1. RODO – unijna „ustawa” o ochronie danych osobowych – Katarzyna Kloc, Maciej Gawroński | str. 43
1.1. RODO – nowa „ustawa” o ochronie danych osobowych | str. 43
1.2. Przedmiot i cel RODO | str. 44
1.2.1. Uwagi wstępne | str. 44
1.2.2. Ochrona osób fizycznych | str. 45
1.2.3. Bezpośredniość | str. 45
1.2.4. Konsekwencje dla polskich przedsiębiorców | str. 46
1.3. Prywatność, prawa, bezpieczeństwo – filary RODO | str. 46
1.4. Wymagania RODO | str. 48
1.4.1. Ogólnikowość | str. 48
1.4.2. Mierzalność | str. 49
1.4.3. Bezpośredniość | str. 50
1.4.4. Surowość | str. 50
1.4.5. Domniemanie winy | str. 51
1.5. Podział funkcjonalny RODO | str. 52
2. Przedmiotowy i terytorialny zakres stosowania RODO – Katarzyna Kloc, Maciej Gawroński | str. 56
2.1. Zakres stosowania RODO | str. 56
2.1.1. Zakres przedmiotowy | str. 56
2.1.2. Wyłączenia stosowania RODO | str. 59
2.1.3. Zakres terytorialny | str. 60
3. Rodosłowniczek, czyli omówienie podstawowych pojęć RODO wraz z przykładami – Patrycja Naklicka, Aleksandra Gawron | str. 63
3.1. Uwagi wstępne | str. 63
3.2. Administrator | str. 63
3.3. Analiza ryzyka | str. 65
3.4. Anonimizacja | str. 65
3.5. Czynności przetwarzania danych | str. 66
3.6. Dane osobowe | str. 66
3.7. Kategorie danych osobowych | str. 68
3.8. Rodzaj danych osobowych | str. 73
3.9. Eksport danych / Transfer danych | str. 73
3.10. GIODO i PUODO | str. 74
3.11. Grupa Robocza Art. 29 i Europejska Rada Ochrony Danych | str. 74
3.12. Inspektor ochrony danych | str. 75
3.13. Naruszenie ochrony danych osobowych | str. 75
3.14. Ocena skutków dla ochrony danych | str. 76
3.15. Odbiorca danych | str. 76
3.16. Ograniczenie przetwarzania | str. 77
3.17. Operacje przetwarzania danych | str. 78
3.18. Osoba, której dane dotyczą | str. 80
3.19. Personel | str. 81
3.20. Podmiot przetwarzający | str. 81
3.21. Przetwarzanie | str. 83
3.22. Pseudonimizacja | str. 85
3.23. Rejestr czynności przetwarzania danych | str. 86
3.24. Ryzyko | str. 86
3.25. Ustawa o ochronie danych osobowych | str. 87
3.26. Współadministrowanie | str. 88
4. Zasady przetwarzania danych osobowych – Marcin Dominiak, Maciej Gawroński | str. 90
4.1. Wprowadzenie | str. 90
4.1.1. Zasady materialne | str. 91
4.1.2. Zasada formalna – rozliczalność | str. 91
4.1.3. Bliżej o zasadach ochrony danych | str. 92
4.2. Zasada legalności, rzetelności i przejrzystości przetwarzania (zgodności z prawem) | str. 93
4.2.1. Legalność | str. 93
4.2.2. Rzetelność | str. 94
4.2.3. Przejrzystość | str. 94
4.3. Zasada celowości | str. 95
4.4. Zasada minimalizacji danych (adekwatności, proporcjonalności) | str. 96
4.5. Zasada prawidłowości (poprawności) | str. 98
4.6. Zasada ograniczenia czasowego (czasowości) | str. 99
4.7. Zasada bezpieczeństwa (integralności i poufności danych) | str. 103
4.7.1. Poufność | str. 103
4.7.2. Integralność | str. 104
4.7.3. Dostępność | str. 104
4.7.4. Odpowiedniość | str. 105
4.8. Zasada rozliczalności | str. 107
5. Podstawy prawne przetwarzania danych osobowych – Maciej Gawroński, Michał Sztąberek | str. 107
5.1. Wstęp | str. 107
5.2. Dane osobowe „zwykłe” – art. 6–8 RODO | str. 108
5.2.1. Zgoda jako podstawa przetwarzania danych | str. 109
5.2.1.1. Wstęp | str. 109
5.2.1.2. Zgoda jako podstawa prawna | str. 110
5.2.1.3. Zgoda dziecka | str. 110
5.2.2. Zawarcie i wykonywanie umowy | str. 111
5.2.2.1. Działania przed zawarciem umowy | str. 112
5.2.2.2. Wykonywanie umowy | str. 112
5.2.2.3. Przetwarzanie danych osoby trzeciej | str. 112
5.2.3. Obowiązek prawny | str. 113
5.2.4. Ochrona żywotnych interesów | str. 115
5.2.5. Zadania realizowane w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej | str. 116
5.2.6. Uzasadniony interes administratora danych lub strony trzeciej | str. 118
5.3. Wybór podstawy przetwarzania | str. 121
6. Artykuły 9 i 10 RODO – dane szczególnych kategorii i dane „karne” – Maciej Gawroński, Michał Sztąberek | str. 122
6.1. Przesłanka zgody | str. 124
6.2. Przetwarzanie wynikające ze stosunku pracy jest dozwolone prawem | str. 125
6.3. Ochrona żywotnych interesów | str. 126
6.4. Stowarzyszanie się | str. 126
6.5. Dane upublicznione | str. 126
6.6. Sprawy sądowe | str. 126
6.7. Na podstawie prawa dla ważnego interesu publicznego | str. 127
6.8. Dane „karne” | str. 128
7. Zgoda – cechy oraz warunki wyrażenia zgody – Maciej Gawroński | str. 129
7.1. Definicja zgody | str. 129
7.1.1. Dobrowolność zgody | str. 129
7.1.2. Konkretność zgody | str. 134
7.1.3. Świadomość zgody | str. 134
7.1.4. Jednoznaczność zgody | str. 135
7.2. Warunki wyrażenia zgody | str. 136
7.2.1. Rozliczalność – forma udzielonej zgody | str. 137
7.3. Retencja (okres ważności zgody) | str. 139
7.4. Równołatwość cofnięcia zgody | str. 139
7.5. Ważność „starych” zgód | str. 140
7.6. Wyraźna zgoda | str. 140
7.7. Zgoda dziecka na usługi społeczeństwa informacyjnego (np. media społecznościowe) | str. 141
7.8. Zgoda jako pozorna podstawa prawna | str. 143
8. Administrator i podmiot przetwarzający – Maciej Gawroński, Katarzyna Kloc, Magdalena Wojtas | str. 144
8.1. Wstęp | str. 144
8.2. Administrator danych osobowych – definicja, cechy, obowiązki | str. 145
8.2.1. Definicja | str. 145
8.2.2. Każdy jest ADO | str. 146
8.2.3. Co przesądza, że dany podmiot jest ADO? | str. 147
8.2.4. Decydowanie o celach i środkach przetwarzania | str. 147
8.2.5. Praktyczny test ADO | str. 148
8.2.6. Rola ADO | str. 148
8.2.7. Obowiązki ADO | str. 149
8.3. Podmiot przetwarzający – definicja, cechy, rola i obowiązki | str. 151
8.3.1. Definicja | str. 151
8.3.2. Rola podmiotu przetwarzającego | str. 151
8.3.3. Wiarygodność i wystarczające gwarancje | str. 151
8.3.4. Umowa z ADO | str. 152
8.3.5. Obowiązki wynikające z umowy z ADO | str. 152
8.3.6. Obowiązki wynikające z RODO | str. 155
8.4. Porównanie roli i obowiązków ADO i podmiotu przetwarzającego | str. 156
9. Przetwarzanie danych niewymagające identyfikacji – Maciej Gawroński | str. 157
9.1. Wprowadzenie | str. 157
9.2. Brak obowiązku identyfikacji | str. 159
9.3. Brak obowiązku monitorowania | str. 161
9.4. Obowiązki informacyjne | str. 161
9.4.1. Obowiązek poinformowania osób „niezidentyfikowanych” o niemożności zidentyfikowania – jeśli to możliwe | str. 162
9.4.2. Umożliwienie wykonania praw jednostki | str. 164
9.4.3. Bezpieczeństwo | str. 165
9.4.4. Minimalizacja (dostępu i czasu) | str. 165
10. Rejestrowanie czynności przetwarzania danych – Katarzyna Kloc | str. 166
10.1. Własny rejestr zamiast zgłaszania do GIODO | str. 166
10.2. RCPD – podstawa rozliczalności | str. 167
10.3. Czynność przetwarzania danych | str. 167
10.4. Czynności realizowane w tym samym celu | str. 168
10.5. Czynności klasyfikowane w inny sposób | str. 170
10.6. RCPD dla „małych” i „dużych” – różnice | str. 171
10.6.1. Czy każdy musi prowadzić RCPD? | str. 172
10.6.2. Zatrudnienie 250 osób | str. 173
10.6.3. Przetwarzanie wysokiego ryzyka | str. 173
10.7. Zakres informacji w RCPD – administratorzy danych | str. 174
10.8. Zakres informacji w RCPD – podmioty przetwarzające dane | str. 177
10.9. Forma RCPD | str. 178
10.10. Osoba odpowiedzialna za prowadzenie RCPD | str. 178
11. Przekazywanie danych do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej (eksport danych lub transfer danych) – Maciej Gawroński | str. 179
11.1. Reglamentacja eksportu danych | str. 179
11.2. Praktyczne utrudnienie eksportu danych | str. 180
11.3. Legalność eksportu danych | str. 181
11.4. Podstawy eksportu danych | str. 181
11.5. Dodatkowe podstawy przekazania | str. 182
11.6. Przekazanie „naprawdę wyjątkowe” | str. 183
11.7. Zarejestrowanie przekazania wyjątkowego | str. 184
11.8. Zakaz sądowej samopomocy – ucinanie „długiej ręki” | str. 184
11.9. Podsumowanie | str. 184
12. Przetwarzanie transgraniczne, czyli właściwość wiodącego organu nadzorczego (art. 4 pkt 16 i 23, art. 56 RODO) – Maciej Gawroński | str. 186
12.1. Wstęp | str. 186
12.2. One-stop-shop | str. 187
12.3. Przetwarzający | str. 187
12.4. Administratorzy | str. 188
12.4.1. Przetwarzanie lokalne | str. 189
12.4.2. Zasięg lokalny | str. 190
12.5. Tryb pilny | str. 190
12.6. Prawo holdingowe | str. 190
12.7. Wytyczne Grupy Roboczej Art. 29 | str. 190
12.8. Wnioski | str. 191
13. Współadministrowanie danymi osobowymi – Maciej Gawroński | str. 191
13.1. Wstęp | str. 191
13.2. Przykłady współadministrowania danymi | str. 192
13.3. Czy unikać współadministrowania? | str. 193
13.4. Obowiązki współadministratorów | str. 194
13.5. Umowa o współadministrowanie | str. 195
13.6. Treść umowy, analogia do powierzenia danych | str. 195
13.7. Ujawnienie podmiotom danych | str. 196
13.8. Transgraniczne współadministrowanie | str. 196
13.9. Wnioski | str. 196
14. Kodeksy postępowania i certyfikacja (art. 40 i n. RODO) – Paweł Punda, Aleksander P. Czarnowski, Maciej Gawroński | str. 197
14.1. Wstęp | str. 197
14.2. Kodeksy | str. 198
14.2.1. Opracowanie | str. 198
14.2.2. Zatwierdzanie | str. 199
14.3. Certyfikacja | str. 199
14.3.1. Schematy certyfikacyjne | str. 199
14.3.2. Prace legislacyjne | str. 199
14.4. Korzyści | str. 200
14.5. Projekty kodeksów | str. 202
14.6. Certyfikacja prywatna | str. 202

Rozdział II
Prawa jednostki | str. 204
1. Obsługa praw jednostki (art. 12 RODO) – Maciej Gawroński, Michał Kibil | str. 204
1.1. Wstęp | str. 204
1.2. Czytelność komunikowania się | str. 205
1.2.1. Czytelnie i zwięźle | str. 205
1.2.2. Kompletność | str. 206
1.2.3. Niecytowanie przepisów | str. 206
1.2.4. Dzieci | str. 206
1.2.5. Test Kowalskiego | str. 206
1.3. Uwierzytelnienie | str. 207
1.3.1. Potwierdzenie tożsamości | str. 207
1.3.2. Pogłębione uwierzytelnienie | str. 209
1.4. Forma komunikacji | str. 209
1.5. Ułatwianie | str. 210
1.6. Obsługa danych niezidentyfikowanych | str. 210
1.7. Czas reakcji i czas obsługi | str. 211
1.8. Nieuzasadnione lub nadmierne żądania | str. 212
1.8.1. Nieuzasadnione żądanie | str. 214
1.8.2. Nadmierne żądanie | str. 214
1.9. Schemat działania administratora | str. 215
2. Prawo do informacji i obowiązek informacyjny (art. 13 i 14 RODO) – Maciej Gawroński | str. 215
2.1. Uwagi wstępne | str. 215
2.2. Zakres informacji | str. 216
2.2.1. Pozyskiwanie od osoby | str. 216
2.2.2. Pozyskiwanie nie od osoby | str. 217
2.2.3. Zmiana celu | str. 218
2.2.4. Prawo dostępu | str. 218
2.3. Szczegóły informacji | str. 218
2.3.1. Podstawa prawna | str. 218
2.3.2. Kategorie odbiorców i odbiorcy | str. 218
2.3.3. Eksport danych | str. 219
2.3.4. Profilowanie | str. 221
2.4. Kiedy i jak informować | str. 221
2.4.1. Kiedy informować? | str. 221
2.4.1.1. Podczas pozyskiwania od osoby | str. 221
2.4.1.2. W ciągu miesiąca – z innych źródeł | str. 222
2.4.1.3. Aktualizacja informacji | str. 222
2.4.1.4. Informowanie osób niezidentyfikowanych (art. 11 ust. 2 RODO) | str. 223
2.4.2. Jak informować? | str. 223
2.4.2.1. Przejrzystość | str. 223
2.4.2.2. Dostępność | str. 224
2.4.2.3. Konkretność | str. 225
2.5. Wyjątki od obowiązku informowania | str. 226
3. Prawo dostępu do danych (art. 15 RODO) – Maciej Gawroński, Michał Sztąberek | str. 227
3.1. Wstęp | str. 227
3.2. Terminy | str. 228
3.3. Informacje | str. 228
3.4. Dostęp | str. 229
3.5. Kopia danych | str. 229
3.6. Prośba o sprecyzowanie | str. 230
3.7. Odmowa | str. 231
3.8. Prawa innych | str. 231
3.9. Uwierzytelnienie i komunikacja | str. 233
3.10. Regulaminy i procedury | str. 234
3.11. Mapowanie danych, narzędzia eksploracji danych (data mining), narzędzia do tzw. ticketowania | str. 234
3.12. Podsumowanie | str. 234
4. Prawo do sprostowania danych (art. 16 RODO) – Maciej Gawroński, Michał Sztąberek | str. 235
4.1. Wstęp | str. 235
4.2. Zagadnienia ogólne – tryb uwierzytelnienia i komunikacji | str. 235
4.2.1. Element sporu | str. 236
4.2.2. Prawo do skargi | str. 236
4.2.3. Styl | str. 236
4.2.4. Wykazanie nieprawidłowości danych | str. 237
4.2.5. Dane nieaktualne czy nieprawidłowe | str. 237
4.2.6. Zakres korekty danych | str. 237
4.3. Uzupełnienie danych niekompletnych | str. 238
4.3.1. Adekwatność danych | str. 238
4.3.2. Podstawa aktualizacji | str. 238
4.4. Obowiązek powiadomienia | str. 239
5. Prawo do usunięcia danych, prawo do bycia zapomnianym (art. 17 RODO) – Maciej Gawroński, Katarzyna Kunda | str. 240
5.1. Historia prawa do bycia zapomnianym | str. 240
5.2. Składniki prawa do bycia zapomnianym | str. 242
5.3. Podstawy żądania usunięcia danych | str. 242
5.3.1. Zbędność do celów przetwarzania | str. 243
5.3.2. Cofnięcie zgody | str. 243
5.3.3. Wniesienie sprzeciwu | str. 244
5.3.4. Przetwarzanie niezgodne z prawem | str. 245
5.3.5. Prawny obowiązek usunięcia danych | str. 246
5.3.6. Oferowanie usług społeczeństwa informacyjnego dzieciom | str. 246
5.4. Wyjątki | str. 246
5.4.1. Korzystanie z prawa do wolności wypowiedzi i informacji | str. 247
5.4.2. Wywiązanie się z obowiązku prawnego lub zadania realizowanych w interesie publicznym albo w ramach wykonywania władzy publicznej | str. 248
5.4.3. Interes publiczny w ochronie zdrowia publicznego | str. 248
5.4.4. Cele archiwalne, badania naukowe, historyczne, cele statystyczne | str. 249
5.4.5. Ustalenie, dochodzenie, obrona roszczeń | str. 250
5.5. Zakres usunięcia danych | str. 250
5.6. Przetwarzanie w celu realizacji prawa do usunięcia danych i prawa do bycia zapomnianym | str. 252
5.7. Przetwarzanie w celu zapewnienia bezpieczeństwa – problem kopii zapasowych i archiwalnych | str. 253
5.7.1. Jak wszyscy, to wszyscy | str. 253
5.7.2. Problem bezpieczeństwa i ciągłości działania | str. 253
5.7.3. Problem rozliczalności | str. 254
5.7.4. Problem praktyczny – zasoby i proces | str. 254
5.7.5. Rozwiązanie | str. 255
5.8. Problem danych nieustrukturyzowanych | str. 256
5.9. Obowiązek powiadomienia | str. 258
5.10. Poinformowanie innych administratorów | str. 258
5.11. Ograniczenie obowiązku poinformowania | str. 259
5.12. Listy kontrolne | str. 259
5.12.1. Przygotowanie do RODO – wprowadzenie prawa do bycia zapomnianym do organizacji | str. 259
5.12.2. Przetworzenie żądania usunięcia danych | str. 260
6. Prawo do ograniczenia przetwarzania (art. 18 RODO) – Michał Sztąberek, Maciej Gawroński | str. 261
6.1. Ograniczenie przetwarzania | str. 261
6.2. Prawo do ograniczenia przetwarzania | str. 261
6.2.1. Ograniczenie w razie sporu co do prawidłowości danych | str. 262
6.2.2. Ograniczenie w razie niezgodności z prawem | str. 263
6.2.3. Ograniczenie dla potrzeb roszczeń | str. 263
6.2.4. Ograniczenie w razie sprzeciwu ze względu na szczególną sytuację | str. 264
6.3. Sposób zastosowania się do żądania ograniczenia przetwarzania | str. 264
7. Obowiązek powiadomienia o sprostowaniu lub usunięciu danych osobowych lub o ograniczeniu przetwarzania (art. 19 RODO) – Aleksander P. Czarnowski, Maciej Gawroński, Paweł Punda | str. 265
7.1. Obowiązek śledzenia danych | str. 265
7.2. Odbiorca danych na gruncie art. 19 RODO | str. 266
7.3. Obowiązek informacyjny na żądanie | str. 266
8. Prawo do przenoszenia danych, czyli jak przenieść dane od jednego administratora danych do drugiego (art. 20 RODO) – Aleksander P. Czarnowski, Maciej Gawroński, Paweł Punda | str. 267
8.1. Wstęp | str. 267
8.2. Na czym dokładnie polega prawo przenoszenia danych? | str. 268
8.3. Kiedy można skorzystać z prawa do przenoszenia danych? | str. 269
8.4. Jaki zakres danych należy przekazać? | str. 269
8.5. W jaki sposób należy zrealizować prawo do przeniesienia danych? | str. 271
8.5.1. Wyjątki | str. 273
8.5.2. Prawa osób trzecich | str. 274
8.5.3. Przenoszenie danych, które są równocześnie danymi wnioskodawcy i danymi innej osoby | str. 275
8.6. Kogo przenoszenie danych dotyczy najbardziej? | str. 276
8.6.1. Bezpieczeństwo | str. 276
8.6.2. Kwestia techniczna | str. 277
9. Prawo do sprzeciwu (art. 21 RODO) – Maciej Gawroński, Michał Sztąberek | str. 277
9.1. Prawo do sprzeciwu | str. 277
9.2. Sprzeciw ze względu na szczególną sytuację osoby | str. 279
9.2.1. Prawnie uzasadnione interesy | str. 280
9.2.2. Roszczenia i spory | str. 281
9.2.3. Interes publiczny lub władza publiczna | str. 282
9.3. Przetwarzanie danych na potrzeby marketingu bezpośredniego | str. 283
9.3.1. Sprzeciw względem marketingu bezpośredniego a cofnięcie zgody na przetwarzanie | str. 284
9.3.2. Sprzeciw względem marketingu bezpośredniego a zgoda na zdalną komunikację marketingową | str. 284
9.4. Skuteczne wniesienie sprzeciwu na przetwarzanie danych | str. 285
9.5. Jak powinien być składany sprzeciw | str. 286
10. Profilowanie i automatyczne podejmowanie decyzji (art. 22 RODO) – Michał Kibil | str. 286
10.1. Wstęp | str. 286
10.2. Definicja profilowania z RODO | str. 291
10.2.1. Automatyzacja | str. 292
10.2.2. Dane osobowe | str. 292
10.2.3. Efekt | str. 292
10.2.4. Czynności traktowane jako profilowanie | str. 293
10.3. Obowiązki administratora danych osobowych związane z profilowaniem lub automatycznym podejmowaniem decyzji, lub podejmowaniem decyzji w oparciu o profilowanie | str. 294
10.3.1. Obowiązki ogólne administratora | str. 295
10.3.1.1. Informowanie o decydowaniu automatycznym i w oparciu o profilowanie | str. 295
10.3.1.2. Ile razy informować | str. 296
10.3.1.3. Zmiana celu | str. 296
10.3.1.4. Profilowanie danych ze „starej” ustawy o ochronie danych osobowych | str. 296
10.3.2. Prawo sprzeciwu | str.296
10.4. Profilowanie a podejmowanie zautomatyzowanych decyzji | str. 297
10.4.1. Środki bezpieczeństwa | str. 299
10.4.2. Kiedy można stosować decyzje zautomatyzowane lub oparte wyłącznie na profilowaniu | str. 300
10.4.2.1. Prawo do ludzkiej interwencji | str. 302
10.4.2.2. Proces reklamacyjny | str. 303
10.4.2.3. Automatyczne uwierzytelnienie | str. 3031
10.4.3. Profilowanie dzieci | str. 304
10.4.4. Zautomatyzowane decyzje dotyczące danych wrażliwych | str. 304
10.4.5. Wnioski | str. 305

Rozdział III
Bezpieczeństwo | str. 306
1. Bezpieczeństwo danych w świetle RODO – analiza ryzyka i adekwatność środków – Aleksander P. Czarnowski, Maciej Gawroński | str. 306
1.1. Bezpieczeństwo odpowiednie do ryzyka | str. 306
1.1.1. Ryzyko | str. 307
1.1.2. Ryzyko naruszenia praw lub wolności | str. 308
1.1.3. Analiza ryzyka | str. 309
1.2. Elementy oceny adekwatności środków bezpieczeństwa danych | str. 312
1.2.1. Stan wiedzy technicznej | str. 313
1.2.2. Koszt | str. 313
1.2.3. Cechy samego przetwarzania | str. 314
1.2.4. Ryzyko naruszenia praw lub wolności | str. 314
1.3. Nie trzeba wymyślać procesu samemu? | str. 321
1.4. Środki bezpieczeństwa | str. 323
1.5. Jak z tego wybrnąć na skróty? | str. 325
2. Pseudonimizacja i szyfrowanie – preferowane środki zabezpieczania danych osobowych – Aleksander P. Czarnowski, Maciej Gawroński, Paweł Punda | str. 326
2.1. Uwagi wstępne | str. 326
2.2. Szyfrowanie | str. 326
2.3. Pseudonimizacja | str. 329
2.4. Anonimizacja | str. 330
2.5. Pseudonimizacja czy szyfrowanie | str. 330
2.5.1. Bezpieczeństwo | str. 331
2.5.2. Analiza ryzyka | str. 332
2.5.2.1. Ocena skutków dla ochrony danych | str.334
2.5.2.2. Metodyka analizy ryzyka | str. 335
2.6. Privacy by design | str. 337
2.7. Notyfikacja naruszeń ochrony danych | str. 337
2.8. Zastosowania biznesowe pseudonimizacji | str. 338
2.9. Podsumowanie | str. 339
3. Privacy by design, czyli projektowanie prywatności – Maciej Gawroński, Katarzyna Kunda | str. 339
3.1. Privacy by design | str. 339
3.1.1. Z czego się składa projektowanie prywatności | str. 341
3.1.1.1. Bezpieczeństwo | str. 342
3.1.1.2. Pseudonimizacja | str. 343
3.1.1.3. Minimalizacja | str. 344
3.1.1.4. Prawa jednostki i czasowość | str. 344
3.1.2. Jak wdrożyć privacy by design w organizacji? | str. 345
3.1.2.1. Projektowanie prywatności w konkretnym projekcie | str. 345
3.1.2.2. Zasady projektowania prywatności | str. 345
3.1.2.3. Od kiedy projektować prywatność | str. 346
3.2. Certyfikacja projektowania prywatności i domyślnej prywatności | str. 346
4. Privacy by default, czyli domyślna ochrona danych – minimalizacja – Maciej Gawroński, Katarzyna Kunda | str. 347
4.1. Zasada privacy by default | str. 347
4.2. Privacy by default, czyli minimalizacja | str.347
4.3. Atrybuty domyślnej prywatności | str. 348
4.4. Wskazówki praktyczne | str. 349
4.5. Udostępnianie nieokreślonej liczbie osób | str. 350
4.6. Certyfikacja projektowania prywatności i domyślnej prywatności | str. 351
5. Ocena skutków dla ochrony danych krok po kroku – Katarzyna Kloc | str. 351
5.1. Uwagi wstępne | str. 351
5.2. „Kwalifikowana” analiza ryzyka i rozliczalność | str. 352
5.3. Podobne procesy, jedna DPIA | str. 354
5.4. Analiza ryzyka do kwadratu | str. 355
5.4.1. Analiza ryzyka | str. 355
5.4.2. Jak w praktyce można przeprowadzić analizę ryzyka pierwszego stopnia i mieć wstępny przegląd operacji wymagających DPIA? | str. 356
5.5. DPIA – kiedy trzeba? | str. 357
5.5.1. Duża skala | str. 358
5.5.2. Wytyczne Grupy Roboczej Art. 29 | str. 360
5.6. Jak określić, czy w naszej firmie należy przeprowadzić DPIA i w odniesieniu do których procesów? | str. 363
5.6.1. Urzędowy katalog operacji DPIA | str. 364
5.7. Kiedy nie trzeba przeprowadzać DPIA? | str. 372
5.8. DPIA krok po kroku | str. 373
5.8.1. Uwagi ogólne | str. 373
5.8.2. IOD | str. 376
5.8.3. Eksperci | str. 376
5.8.4. Reprezentanci grup docelowych | str. 376
5.8.5. Uprzednie konsultacje z organem nadzorczym | str. 377
5.9. Wytyczne GIODO | str. 378
5.9. Podsumowanie | str. 378

Rozdział IV
Przetwarzający dane | str. 380
1. Powierzenie danych oraz elementy nowej umowy powierzenia danych – Aleksander P. Czarnowski, Maciej Gawroński, Patrycja Naklicka | str. 380
1.1. Uwagi wstępne | str. 380
1.2. Opis gwarancji zgodności | str. 380
1.3. Pisemna umowa | str. 381
1.4. Zgoda na podpowierzenie danych | str. 381
1.5. Transfer obowiązków na podprzetwarzającego | str. 382
1.6. Zakaz „wydmuszki” | str. 382
1.7. Przedmiot przetwarzania | str. 383
1.8. Pisemność poleceń ADO | str. 383
1.9. Zobowiązania do poufności | str. 383
1.10. Bezpieczeństwo danych | str. 384
1.11. Obsługa praw jednostki | str. 384
1.12. Wsparcie obowiązków bezpieczeństwa administratora | str. 384
1.13. Notyfi kacja podejrzenia naruszenia ochrony danych | str. 385
1.14. Usuwanie i zwrot danych | str. 385
1.15. Obowiązek rozliczenia się ze zgodności z umową | str. 387
1.16. Podleganie audytom | str. 387
1.17. Odpłatność | str. 388
1.18. Informowanie o legalności poleceń | str. 388
1.19. Procedura rozstrzygania legalności | str. 388
1.20. Zasady odpowiedzialności | str. 389
1.21. Wyznaczanie inspektora ochrony danych | str.390
2. Powierzenie danych oraz elementy nowej umowy powierzenia danych – Aleksander P. Czarnowski, Maciej Gawroński, Patrycja Naklicka | str. 390
2.1. Umowy powierzenia a umowy SLA | str. 390
2.1.1. Dostępność systemu SLA i czas reakcji | str. 391
2.1.2. SLA w praktyce | str. 391
2.1.3. Standaryzacja umów SLA a zgodność z RODO | str. 391
2.2. Nowe wyzwania dla administratora i procesora | str. 392
2.3. Rekomendacje | str. 393

Rozdział V
Zarządzanie incydentami | str. 394
1. Zgłaszanie naruszeń ochrony danych osobowych organowi nadzorczemu (art. 33 RODO) – Maciej Gawroński, Zuzanna Piotrowska | str. 394
1.1. Przepis | str. 394
1.2. Co to jest naruszenie ochrony danych osobowych? | str. 395
1.2.1. Naruszenie ochrony danych wg Grupy Roboczej Art. 29 | str. 397
1.2.1.1. Naruszenie poufności | str. 397
1.2.1.2. Naruszenie dostępności | str. 398
1.2.1.3. Naruszenie integralności | str. 398
1.3. Czy każde naruszenie trzeba zgłaszać? | str. 398
1.3.1. Procedura zgłaszania | str. 399
1.3.1.1. Termin dla administratora | str. 399
1.3.1.2. Termin dla przetwarzającego | str. 400
1.3.2. Stwierdzenie naruszenia | str. 400
1.3.3. Zgłoszenie – treść i forma | str. 402
1.3.4. Powiadamianie z opóźnieniem | str. 403
1.3.5. Obowiązki podmiotu przetwarzającego | str. 404
1.4. Kiedy mimo wystąpienia incydentu naruszenia ochrony danych nie trzeba powiadamiać organu nadzorczego? | str. 404
1.4.1. Kwestie praktyczne | str. 407
1.4.2. Dokumentowanie naruszeń | str. 407
1.4.3. Sankcja administracyjna | str. 409
1.5. Elementy systemu zgłaszania naruszeń | str. 410
2. Zawiadamianie osoby, której dane dotyczą, o naruszeniu ochrony danych (art. 34 RODO) – Katarzyna Kloc, Maciej Gawroński | str. 410
2.1. Wstęp | str. 410
2.2. Wysokie ryzyko naruszenia praw lub wolności | str. 411
2.2.1. Prawa i wolności | str. 411
2.3. Wyjątki od obowiązku zawiadomienia | str. 413
2.3.1. Działania prewencyjne | str. 414
2.3.2. Działania następcze | str. 414
2.4. Zawiadomienie | str. 414
2.4.1. Treść zawiadomienia | str. 414
2.4.2. Forma zawiadomienia | str. 415
2.4.3. Ogłoszenie w miejscu zawiadomienia | str. 416
2.4.4. Termin zawiadomienia | str. 416
2.5. Uzgodnienia z organem nadzorczym | str. 417

Rozdział VI
Inspektor ochrony danych (IOD) | str. 418
1. Inspektor ochrony danych – wyznaczenie i status – Michał Kibil, Maciej Gawroński | str. 418
1.1. IOD – ewolucja czy rewolucja | str. 418
1.2. Kto ma obowiązek wyznaczenia inspektora ochrony danych? | str. 419
1.2.1. Organ lub podmiot publiczny | str. 420
1.2.2. Działalność wymagająca systematycznego i regularnego monitorowania oraz przetwarzanie na dużą skalę | str. 421
1.2.2.1. Główna działalność | str. 421
1.2.2.2. Monitorowanie osób | str. 422
1.3. Działanie w ramach zrzeszeń i grup przedsiębiorców | str. 426
1.4. Kwalifikacje IOD | str. 427
1.5. Zatrudnienie IOD | str. 428
1.6. Status inspektora danych | str. 429
1.6.1. Obowiązki administratora względem IOD | str. 429
1.6.2. Niezależność IOD | str. 431
2. Zadania inspektora ochrony danych osobowych – Michał Kibil, Maciej Gawroński | str. 432
2.1. Wstęp | str. 432
2.2. Informacje poufne oraz unikanie konfliktu interesów | str. 432
2.3. Zadania inspektora ochrony danych | str. 434

Rozdział VII
Regulator | str. 437
1. Organ nadzorczy – status, rola i obowiązki – Katarzyna Kunda, Patrycja Naklicka, Zuzanna Piotrowska | str. 437
1.1. Niezależność | str. 437
1.2. Cechy i gwarancje niezależności | str. 438
1.3. Członkowie organu nadzorczego | str. 439
1.3.1. Wybór | str. 439
1.3.2. Okres kadencji – konflikt interesów | str. 440
1.4. Rola organu nadzorczego | str. 440
1.4.1. Kompetencje z art. 57 RODO | str. 440
1.5. Bezpłatność | str. 441
2. Uprawnienia organu nadzorczego z zakresu ochrony danych osobowych – Katarzyna Kunda, Patrycja Naklicka, Zuzanna Piotrowska | str. 442
2.1. Wstęp | str. 442
2.2. Uprawnienia kontrolne | str. 442
2.2.1. Rodzaje i techniki kontroli | str. 442
2.2.2. Przebieg kontroli | str. 443
2.2.3. Zakres kontroli | str. 443
2.2.4. Uprawnienia pokontrolne | str. 445
2.2.5. Obowiązek zachowania tajemnicy | str. 445
2.3. Kary przewidziane przez RODO | str. 445
2.4. Udzielanie zezwoleń i kompetencje doradcze | str. 446
2.5. Obowiązek rozpatrywania skarg przez PUODO | str. 446

Rozdział VIII
Środki ochrony prawnej, odpowiedzialność i sankcje | str. 447
1. Środki ochrony prawnej – odpowiedzialność cywilnoprawna i administracyjna – Maciej Gawroński | str. 447
1.1. Wstęp | str. 447
1.2. Skarga do organu nadzorczego | str. 448
1.3. Skarga do sądu (administracyjnego) na organ nadzorczy | str. 449
1.4. Odpowiedzialność cywilnoprawna – żądanie zaniechania lub zachowania | str. 450
1.4.1. Prawo do sądu | str. 450
1.4.2. Właściwość miejscowa sądu | str. 451
1.4.3. Tryb procesowy | str. 451
1.5. Odpowiedzialność odszkodowawcza | str. 451
1.5.1. Szkoda majątkowa i niemajątkowa | str. 452
1.5.2. Administrator i przetwarzający | str. 452
1.5.3. Uwolnienie się od odpowiedzialności | str. 452
1.5.4. Domniemanie winy | str. 454
1.5.5. Współodpowiedzialność | str. 454
1.5.6. Właściwość sądu | str. 455
1.5.7. Proces cywilny | str. 455
1.6. Reprezentacja podmiotów danych przez wyspecjalizowane podmioty | str. 455
2. Sankcje administracyjne za naruszenie przepisów RODO – Maciej Gawroński | str. 456
2.1. Wstęp | str. 456
2.2. Komu grożą kary? | str. 456
2.3. Jakie powinny być kary? | str. 456
2.4. Kara większa i kara mniejsza | str. 456
2.5. Księgowość karania | str. 458
2.6. Konfiskata korzyści z „rodoprzestępstwa” | str. 459
3. Odpowiedzialność podmiotu przetwarzającego – Maciej Gawroński | str. 460

Rozdział IX
Nowa ustawa o ochronie danych osobowych – rola i miejsce w porządku prawnym po 25.05.2018 r. – Katarzyna Kloc | str. 462
1. Wprowadzenie | str. 462
2. Porządek prawny przed 25.05.2018 r. | str. 462
3. Planowane zmiany – przepisy sektorowe | str. 464
4. Rola nowej ustawy o ochronie danych osobowych | str. 465
5. Niewielki zakres obowiązywania ustawy o ochronie danych osobowych z 1997 r. | str. 466
6. Podsumowanie | str. 467

Rozdział X
Wyjątek dziennikarski (art. 2), cz. 1 – Maciej Gawroński, Katarzyna Kunda, Katarzyna Kloc | str. 468
1. Wolność wypowiedzi i informacji a RODO | str. 468
1.1. Wyłączenia – podstawa w RODO | str. 469
1.2. Pogodzenie przepisów regulujących wolność wypowiedzi i informacji z RODO w polskim porządku prawnym | str. 471
2. Wyjątek dziennikarski, działalność artystyczna i literacka a RODO | str. 472
2.1. Wyjątek dziennikarski – wyłączenia dla dziennikarzy | str. 473
2.2. Waga wyłączenia w przypadku dziennikarzy | str. 474
2.3. Wyłączenia dla pisarzy i artystów – działalność literacka i artystyczna | str. 475
2.4. Zakres wyłączenia stosowania RODO | str. 476
2.5. Wyłączenia w zakresie podstawowych zasad | str. 477

Rozdział XI
Wyjątek dziennikarski (art. 2), cz. 2 – Maciej Gawroński, Katarzyna Kunda, Katarzyna Kloc | str. 479
1. Wyłączenia w zakresie obsługi praw jednostki | str. 479
2. Wyłączenia w zakresie obowiązków przy powierzeniu przetwarzania | str. 482
3. Wyłączenia w zakresie rejestru czynności przetwarzania danych | str. 483
4. Przepisy RODO stosowane do dziennikarzy, literatów i artystów | str. 483
4.1. Przetwarzanie danych karnych | str. 484
4.2. Bezpieczeństwo | str. 484
4.3. Inspektor ochrony danych | str. 485
4.4. Współadministrowanie | str. 485
4.5. Transfer danych poza EOG | str. 485
4.6. Odpowiedzialność | str. 486
5. Wypowiedź akademicka | str. 486
5.1. Wyłączenia stosowania przepisów RODO dla wypowiedzi akademickiej | str. 487
5.2. Ograniczenia w zakresie realizacji praw jednostki | str. 487
5.3. Powierzenie przetwarzania danych | str. 488
5.4. Wyłączenie w zakresie obowiązku prowadzenia rejestru czynności przetwarzania danych | str. 488
5.5. Zakres stosowania RODO w przypadku wypowiedzi akademickich | str. 488

Rozdział XII
Prezes Urzędu Ochrony Danych – polski organ nadzorczy – Maciej Gawroński, Patrycja Naklicka | str. 490
1. Prezes Urzędu | str. 490
2. GIODO a Prezes Urzędu | str. 491
2.1. Zmiana nazwy organu nadzorczego | str. 491
2.2. Kontynuacja kierownictwa | str. 492
3. Zadania oraz uprawnienia Prezesa Urzędu | str. 493
3.1. Zadania i uprawnienia Prezesa Urzędu określone w RODO | str. 493
3.2. Zadania i uprawnienia Prezesa Urzędu określone w ustawie o ochronie danych osobowych | str. 497
4. Podmioty uprawnione do wystąpienia o uprzednie konsultacje | str. 504
5. Dodatkowe uprawnienia Prezesa Urzędu i kwestia rozstrzygania sporów o właściwość | str. 505
6. Sposób powoływania, odwoływania oraz kadencja Prezesa Urzędu | str. 506
6.1. Powoływanie Prezesa Urzędu | str. 506
6.2. Wymogi względem Prezesa Urzędu | str. 506
6.3. Kadencja | str. 506
6.4. Sposób odwołania Prezesa Urzędu | str. 507
7. Niezależność Prezesa Urzędu | str. 508
8. Niezależność materialna. Zapewnienie zasobów i zaplecza administracyjnego dla Prezesa Urzędu | str. 509
8.1. Budżet | str. 509
8.2. Urząd | str. 509
8.3. Statut Urzędu | str. 511
8.4. Zachowanie poufności | str. 511
8.5. Zastępcy Prezesa Urzędu | str. 512
8.6. Zakaz zajmowania innych stanowisk | str. 512
8.7. Apolityczność | str. 512
9. Immunitet formalny Prezesa Urzędu | str. 513
9.1. Wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności | str. 513
9.2. Wymogi formalne wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności | str. 514
9.3. Procedura rozpatrywania wniosku | str. 514
9.4. Zgoda | str. 515
9.5. Wniosek o wyrażenie zgody na zatrzymanie lub aresztowanie | str. 515
9.6. Wymogi formalne wniosku o zatrzymanie lub aresztowanie | str. 515
9.7. Powiadomienie i ogłoszenie uchwały | str. 516
9.8. Odpowiedzialność karna a odpowiedzialność za wykroczenia | str. 516
10. Rada do Spraw Ochrony Danych Osobowych | str. 516
10.1. Kompetencje Rady | str. 516
10.2. Skład Rady | str. 517
10.3. Członkowie Rady | str. 518
10.4. Zachowanie tajemnicy | str. 518
10.5. Kadencja członka Rady | str. 518
10.6. Funkcjonowanie Rady | str. 519
10.7. Wynagrodzenie za udział w pracach | str. 519

Rozdział XIII
Postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Danych – podstawowe informacje i rodzaje postępowań (akredytacja, certyfikacja, postępowania kontrolne i postępowania w sprawie naruszeń przepisów o ochronie danych) – Magdalena Wojtas | str. 520
1. Rodzaje postępowań przed Prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych | str. 520
2. Ogólny opis postępowań przed Prezesem Urzędu | str. 521
2.1. Postępowanie certyfikacyjne | str. 521
2.2. Postępowanie w sprawie zatwierdzenia kodeksu postępowania | str. 522
2.3. Postępowanie w sprawie akredytacji podmiotu monitorującego | str. 523
2.4. Postępowanie kontrolne | str. 524
2.5. Postępowanie w sprawie naruszeń przepisów o ochronie danych | str. 524

Rozdział XIV
Warunki i tryb certyfikacji – Maciej Gawroński, Paweł Punda | str. 526
1. Mechanizmy certyfikacji | str. 526
2. Podstawy certyfikacji | str. 526
3. Cel certyfikacji | str. 527
3.1. Certyfikacja przez Prezesa Urzędu | str. 529
3.2. Certyfikacja przez podmiot certyfikujący | str. 529
4. Postępowanie w sprawie certyfikacji | str. 530
4.1. Cofnięcie certyfikacji | str. 530
4.2. Okres certyfikacji | str. 531
4.3. Zasięg terytorialny certyfikacji | str. 531
5. Specyfika mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw | str. 531

Rozdział XV
Postępowanie w sprawach naruszenia przepisów o ochronie danych – Maciej Gawroński, Patrycja Naklicka | str. 534
1. Prowadzenie postępowania przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (art. 60 u.o.d.o.) | str. 534
1.1. Właściwość Prezesa Urzędu | str. 534
1.2. Naruszenie przepisów | str. 534
1.3. Stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego | str. 535
2. Jednoinstancyjność postępowania (art. 7 u.o.d.o.) | str. 535
2.1. Zaskarżanie postanowień Prezesa Urzędu w postępowaniu w sprawie naruszenia | str. 537
3. Kiedy Prezes Urzędu wszczyna postępowanie? | str. 538
4. Przedstawiciel organizacji jako pełnomocnik strony (art. 61 u.o.d.o.) | str. 539
5. Zawiadomienie strony o niezałatwieniu sprawy w terminie (art. 63 u.o.d.o.) | str. 540
5.1. Termin na załatwienie sprawy | str. 540
5.2. Obowiązki organu po upływie terminu | str. 541
5.3. Dwa czy trzy miesiące na załatwienie sprawy przez Prezesa Urzędu? | str. 541
5.4. Terminy instrukcyjne | str. 542
5.5. Załatwienie sprawy w terminie a liczba skarg | str. 542
6. Uprawnienia Prezesa Urzędu w zakresie prowadzenia postępowania o naruszeniu przepisów | str. 543

Rozdział XVI
Kontrola organu nadzorczego – Magdalena Wojtas | str. 559
1. Zakres kontroli | str. 559
2. Podmioty kontrolujące | str. 561
2.1. Kontrolujący | str. 561
2.2. Wyłączenie kontrolującego | str. 561
2.3. Specjalista | str. 562
3. Termin przeprowadzenia kontroli | str. 563
3.1. Podstawa wszczęcia kontroli | str.563
3.2. Brak obowiązku wcześniejszego zawiadomienia | str. 563
4. Cel kontroli | str. 564
5. Sposób przeprowadzania kontroli | str. 565
5.1. Upoważnienie | str. 565
5.2. Rodzaje kontroli | str. 567
5.3. Zasady kontroli | str. 567
5.4. Udział Policji w kontroli | str. 568
5.5. Protokół | str. 570
5.6. Czas trwania kontroli | str. 571
6. Podejście do kontroli | str. 572

Rozdział XVII
Wyznaczanie IOD, cz. 1 – Maciej Gawroński, Adrianna Gnatowska | str. 573
1. Wstęp | str. 573
2. Obowiązek powołania IOD | str. 574
2.1. Uwagi ogólne | str. 574
2.2. Powołanie fakultatywnego IOD | str. 575
2.3. Organy i podmioty publiczne | str. 575
2.4. Główna działalność | str. 576
2.5. Przetwarzanie danych na dużą skalę | str. 576
2.6. Duża skala według estońskiego DPA | str. 576
2.7. Monitoring wizyjny | str. 578
3. Procedura zawiadomienia o wyznaczeniu IOD według ustawy o ochronie danych osobowych | str. 578
3.1. Uwagi ogólne | str. 578
3.2. Zawiadomienie o wyznaczeniu IOD | str. 580
3.3. Zastępca IOD | str. 581
3.4. Zawiadomienie o zmianach | str. 581
3.5. Forma zawiadomienia | str. 582
3.6. Zawiadomienie przez pełnomocnika | str. 582
3.7. IOD dla grupy przedsiębiorstw | str. 583
3.8. Udostępnienie danych IOD | str. 583
4. Charakter przepisów przejściowych | str. 584
4.1. Przepisy przejściowe | str. 584
4.2. ABI jako „prowizoryczny” IOD | str. 585
4.3. Termin wyznaczenia IOD w sytuacji niepowołania ABI przed 24.05.2018 r. | str. 586
4.4. Wyznaczenie IOD przez podmiot przetwarzający | str. 586

Rozdział XVIII
Wyznaczanie IOD, cz. 2 – Maciej Gawroński, Adrianna Gnatowska | str. 587
1. Praktyczne aspekty wyznaczania inspektora ochrony danych | str. 587
1.1. Zawiadomienie w formie elektronicznej | str. 587
1.1.1. Kwalifikowany podpis elektroniczny | str. 587
1.1.2. Profil zaufany ePUAP | str. 588
1.1.3. Profil zaufany ePUAP dla organizacji | str. 588
1.1.4. Zawiadomienie przez pełnomocnika | str. 589
1.2. Wyznaczenie IOD dla oddziału | str. 589
1.3. Konflikt interesów | str. 592
1.3.1. Funkcja compliance a stanowisko IOD | str. 592
1.3.2. Prawnik jako IOD | str. 593
1.3.3. Osoba reprezentująca związek zawodowy („ZZ”) a IOD | str. 595

Rozdział XIX
Postępowania przed sądem w przypadku naruszenia przepisów o ochronie danych – Maciej Gawroński, Patrycja Naklicka | str. 598
1. Właściwość sądu okręgowego | str. 598
2. Synchronizacja między Urzędem a sądami | str. 598
3. Wzajemne informowanie | str. 600
4. Sprzeczne z RODO zamrożenie prawa do sądu | str. 600
5. Gravamen | str. 601
6. Związanie sądu decyzją Prezesa | str. 601
7. Udział Prezesa w postępowaniu sądowym | str. 601
8. Rozkład ciężaru dowodu | str. 602
9. Ogólny ciężar udowodnienia okoliczności | str. 602
10. Ciężar udowodnienia zgodności zdarzenia z prawem | str. 603
11. Pojęcie szkody | str. 603
12. Odpowiedzialność solidarna | str. 604
13. Odpowiedzialność podmiotu przetwarzającego | str. 605
14. Odesłanie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego | str. 606

Rozdział XX
Kary pieniężne za naruszenie przepisów o ochronie danych – Paweł Dmowski, Maciej Gawroński | str. 607
1. Wstęp | str. 607
2. Kto? | str. 607
3. Komu i ile? | str. 608
4. Za co? | str. 609
4.1. Kara mniejsza | str. 609
4.2. Kara większa | str. 610
5. Ustalenie wysokości kary | str. 612
6. Różnica w odpowiedzialności podmiotu przetwarzającego | str. 615
7. Odwołanie od decyzji wymierzającej karę | str. 616
8. Wykonanie kary (egzekucja) | str. 616
9. Odroczenie płatności | str. 617
10. Pozostałe ulgi w przedmiocie wykonania kary | str. 618
11. Podsumowanie | str. 619

Rozdział XXI
Europejska współpraca – Maciej Gawroński, Patrycja Naklicka | str. 620
1. Wstęp | str. 620
2. Przepisy o wzajemnej współpracy europejskiej | str. 621
3. Cel mechanizmu wzajemnej współpracy | str. 621
3.1. Swoboda przetwarzania danych w całej Unii | str. 621
3.2. Regulacje wzajemnej współpracy | str. 622
4. Wyjątek od stosowania mechanizmu wzajemnej współpracy | str. 622
5. Co to jest wzajemna współpraca? | str. 623
5.1. Zakres wzajemnej współpracy | str. 623
5.2. Formy wzajemnej współpracy | str. 623
6. Przepisy proceduralne w ustawie o ochronie danych osobowych | str. 624

Rozdział XXII
Kodeksy postępowań – Aleksander P. Czarnowski | str. 626
1. Wprowadzenie | str. 626
2. ISO 9001 a RODO | str. 628
3. Inne ważne normy ISO z perspektywy RODO | str. 629
4. ISO a kodeksy postępowań | str. 629
5. Kodeksy postępowań | str. 630
6. Rola kodeksów w praktyce | str. 631
7. Zakres kodeksu | str. 632

Rozdział XXIII
Odpowiedzialność cywilna za naruszenie przepisów – Maciej Gawroński, Patrycja Naklicka | str. 633
1. Wstęp | str. 633
2. Tryb dochodzenia roszczeń na gruncie poprzedniej ustawy o ochronie danych osobowych a RODO | str. 634
3. Odesłanie do przepisów Kodeksu cywilnego | str. 635
4. Roszczenia z art. 79 RODO – żądanie wykonania uprawnień lub zaprzestania naruszeń | str. 635
5. Brak przedawnienia i zakaz zbywania | str. 636
6. Roszczenie o odszkodowanie z art. 82 RODO | str. 637

Rozdział XXIV
Akredytacja podmiotów monitorujących przestrzeganie zatwierdzonych kodeksów postępowań – Aleksander P. Czarnowski | str. 639
1. Wstęp | str. 639
2. Przebieg procesu akredytacyjnego | str. 640

Rozdział XXV
Monitoring jako jedna z kluczowych zmian wprowadzonych przez ustawę o ochronie danych osobowych. Część 1 – monitoring pracowniczy – Maciej Gawroński, Katarzyna Kloc | str. 643
1. Wstęp | str. 643
2. Monitoring pracowników | str. 644
3. Monitoring wizyjny | str. 646
4. Cele | str. 646
5. Przykład naruszenia zasad korzystania z monitoringu wizyjnego | str. 647
6. Rejestracja obrazu | str. 647
7. Monitorowany obszar | str. 648
8. Monitoring wizyjny a RODO | str. 648
9. Podstawa przetwarzania danych z monitoringu | str. 649
10. Prawnie uzasadniony interes jako podstawa stosowania monitoringu wizyjnego przez podmioty publiczne | str. 649
11. Obowiązki pracodawcy związane z monitoringiem | str. 651
12. Monitoring wizyjny a dane szczególnych kategorii | str. 653
13. Monitoring poczty elektronicznej i inne formy monitoringu | str. 654

Rozdział XXVI
Monitoring jako jedna z kluczowych zmian wprowadzonych przez ustawę o ochronie danych osobowych. Część 2 – monitoring w przypadku jednostek samorządu terytorialnego oraz monitoring w szkołach – Maciej Gawroński, Katarzyna Kloc | str. 657
1. Monitoring w przypadku jednostek samorządu terytorialnego | str. 657
2. Cele monitoringu | str. 660
3. Monitorowany obszar | str. 661
4. Okres przechowywania danych z nagrań | str. 661
5. Informowanie o monitoringu | str. 662
6. Bezpieczeństwo | str. 662
7. Monitoring w szkołach | str. 662
8. Bezpieczeństwo lub ochrona mienia – cele monitoringu w oświacie | str. 664
9. Wprowadzenie monitoringu – konsultacje | str. 665
10. Podstawa prawna przetwarzania danych z monitoringu | str. 666
11. Obszar monitorowany | str. 667
12. Warunki stosowania monitoringu | str. 668
13. Okres przechowania danych z nagrań | str. 669

Rozdział XXVII
Odpowiedzialność karna – Maciej Gawroński, Katarzyna Kloc | str. 670
1. Przepisy karne w ustawie o ochronie danych osobowych | str. 670
2. Przepisy karne a RODO | str. 671
3. Nowe przepisy karne a ustawa z 1997 r. | str. 672
4. Niedopuszczalne i nieuprawnione przetwarzanie danych | str. 673
5. Przestępstwo niedopuszczalnego przetwarzania danych | str. 674
6. Przestępstwo nieuprawnionego przetwarzania danych | str. 676
7. Udaremnianie lub utrudnianie kontroli | str. 677
8. Odpowiedzialność karna według ustawy o ochronie danych osobowych a inne przestępstwa z Kodeksu karnego | str. 678
9. Odpowiedzialność karna a zasada rozliczalności i rozkład ciężaru dowodu | str. 679
10. Nie ma osób niewinnych, są tylko źle przesłuchane? RODO – absurd | str. 681

Rozdział XXVIII
Ograniczenie obowiązków RODO dla podmiotów wykonujących zadania publiczne – Maciej Gawroński | str. 684
1. Wstęp | str. 684
1.1. Zakres ułatwień | str. 684
1.2. Wyłączenia informowania | str. 685
1.3. Wyłączenie wyszukiwania | str. 686
2. Uzasadnienie ułatwień dla administracji | str. 686
3. Analiza przesłanek wyłączenia obowiązku informacyjnego | str. 688
4. Informacja niejawna i bezpieczeństwo narodowe | str. 690

Rozdział XXIX
Akredytacja podmiotu uprawnionego do certyfikacji w zakresie ochrony danych osobowych – Paweł Punda | str. 691
1. Podstawy akredytacji | str. 691
2. Pojęcie akredytacji | str. 692
3. Podmiot akredytujący | str. 693
4. Kryteria akredytacji | str. 693
4.1. Niezależność i brak konfliktu interesów | str. 694
4.2. Wiedza fachowa | str. 696
4.3. Przestrzeganie kryteriów, procedury, obsługa procesu skarg | str. 697
5. Postępowanie w sprawie akredytacji | str. 697
6. Cofnięcie akredytacji | str. 699

Część B

Wzory dokumentów
Wzór nr 1a. Klauzula zgody na przetwarzanie danych osobowych zwykłych – Michał Sztąberek | str. 703
Wzór nr 1b. Klauzula zgody na przetwarzanie danych osobowych „szczególnych kategorii” – Michał Sztąberek | str. 704
Wzór nr 2. Klauzula informacyjna o prawie do cofnięcia zgody – Paweł Punda | str. 706
Wzór nr 3. Klauzula informacyjna o przetwarzaniu danych – Michał Sztąberek | str. 707
Wzór nr 4. Klauzula informacyjna w przypadku współadministrowania danymi – Michał Kibil | str. 715
Wzór nr 5. Klauzula o zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji, w tym profilowaniu – element klauzuli informacyjnej – Paweł Punda | str. 717
Wzór nr 6. Umowa powierzenia przetwarzania danych osobowych – Paweł Punda | str. 719
Wzór nr 7. Szczegółowa klauzula zgody na podpowierzenie – Paweł Punda | str. 730
Wzór nr 8. Sprzeciw administratora danych osobowych wobec podpowierzenia – Patrycja Naklicka | str. 731
Wzór nr 9. Upoważnienie do przetwarzania danych osobowych – Katarzyna Kloc | str. 732
Wzór nr 10. Klauzula informacyjna dla osoby, której dane dotyczą, o przekazaniu jej danych do państwa trzeciego – Maciej Gawroński | str. 734
Wzór nr 11. Polityka ochrony danych osobowych – Maciej Gawroński | str. 737
Wzór nr 12a. Wytyczne dotyczące klasyfi kacji naruszeń i procedura zgłaszania naruszenia ochrony danych do organu nadzorczego (UODO) (art. 33 ust. 3 RODO) – Tomasz Soczyński | str. 756
Wzór nr 12b. Analiza wystąpienia ryzyka naruszenia praw lub wolności w związku z incydentem ochrony danych osobowych – Patrycja Naklicka | str. 768
Wzór nr 13. Wytyczne na wypadek wystąpienia naruszeń mogących powodować wysokie ryzyko naruszenia praw i wolności osób w zakresie ich informowania o działaniach, jakie powinni wykonać w celu ograniczenia ryzyka – Tomasz Soczyński | str. 769
Wzór nr 14. Raport z przeprowadzonej ogólnej analizy ryzyka – Tomasz Soczyński | str. 773
Wzór nr 15a. Formularz z ogólnej analizy ryzyka – Patrycja Naklicka | str. 777
Wzór nr 15b. Instrukcja przeprowadzania ogólnej analizy ryzyka dla danych osobowych – Patrycja Naklicka | str. 778
Wzór nr 15c. Uproszczona metodyka analizy ryzyka – Maciej Gawroński | str. 801
Wzór nr 16. Proces oceny DPIA – Patrycja Naklicka | str. 811
Wzór nr 17a. Plan Ciągłości Działania (art. 32 ust. 1 lit. b RODO) – Tomasz Soczyński | str. 812
Wzór nr 17b. Plan Ciągłości Działania – Aleksander P. Czarnowski | str. 814
Wzór nr 18a. Procedura odtwarzania systemu po awarii oraz testowania (art. 32 ust. 1 lit. c RODO) – Tomasz Soczyński | str. 824
Wzór nr 18b. Procedura odtwarzania systemu po awarii oraz testowania – Aleksander P. Czarnowski | str. 828
Wzór nr 19. Umowa o współadministrowanie – Maciej Gawroński, Adrianna Gnatowska | str. 831

Wzory rejestrów
Wzór Rejestru Czynności Przetwarzania Danych – Katarzyna Kloc | str. 851
Wzór Rejestru Naruszeń Ochrony Danych Osobowych – Paweł Punda | str. 854