Wstęp | str. 11

1. Istota poznania naukowego | str. 17

Kazimierz Kuciński

1.1. Funkcje nauki | str. 17

1.2. Możliwości poznawcze i pragmatyczne nauki | str. 22

1.3. Struktura myślowa poznania naukowego | str. 25

1.4. Poznanie naukowe versus nienaukowe | str. 29

1.5. Podsumowanie (Jacek Woźniak) | str. 34

Bibliografia | str. 35

2. Definicja nauki i jej implikacje poznawcze | str. 36

Anna Grudecka

2.1. Sposoby definiowania nauki | str. 36

2.2. Nauka w ujęciu jej filozofii | str. 39

2.3. Nauka w rozumieniu naukoznawstwa | str. 42

2.4. Nauka jako system społeczno-poznawczy | str. 45

2.5. Podział nauki na dyscypliny | str. 48

2.6. Pragmatyczna i idealistyczna wizja nauki | str. 50

2.7. Ekonomia w systemie nauk | str. 53

2.8. Podsumowanie (Jacek Woźniak) | str. 55

Bibliografia | str. 56

3. Badanie naukowe w procesie tworzenia wiedzy | str. 58

Arkadiusz Talun

3.1. Istota i determinanty procesu tworzenia wiedzy naukowej | str. 58

3.2. Przekształcanie informacji w wiedzę naukową | str. 62

3.3. Wiedza naukowa jako synteza art and science | str. 64

3.4. Implikacje poznawcze sposobów rozumienia wiedzy naukowej | str. 70

3.5. Podsumowanie (Jacek Woźniak) | str. 73

Bibliografia | str. 74

4. Istota metody naukowej | str. 75

Joanna Fierla

4.1. Pojęcie metody naukowej | str. 75

4.2. Cele badania naukowego a metoda naukowa | str. 76

4.3. Cechy badania naukowego a metoda naukowa | str. 79

4.4. Falsyfikacja jako element metody naukowej | str. 82

4.5. Podsumowanie (Jacek Woźniak) | str. 86

Bibliografia | str. 87

5. Rola teorii w badaniach naukowych | str. 88

Jacek Woźniak

5.1. Wyznaczniki teorii naukowej | str. 88

5.2. Wartość poznawcza teorii naukowej | str. 99

5.3. Kreowanie teorii naukowej a realizacja badania naukowego | str. 106

5.4. Praktyczność teorii naukowej | str. 113

5.5. Podsumowanie | str. 121

Bibliografia | str. 121

6. Konstruowanie i testowanie teorii w badaniach naukowych | str. 124

Katarzyna Obłąkowska-Kubiak

6.1. Istota teorii naukowych | str. 124

6.2. Przedmiot uogólnień dokonywanych w badaniach naukowych | str. 127

6.3. Sposoby i cele systematyzacji twierdzeń naukowych | str. 129

6.4. Zastosowania studium przypadku | str. 133

6.5. Generalizacja naukowa | str. 136

6.6. Podsumowanie | str. 137

Bibliografia | str. 138

7. Metodologia badań naukowych jako funkcja ich paradygmatu | str. 140

Aleksandra Falkowska

7.1. Struktura paradygmatów i ich rola w badaniach naukowych | str. 140

7.2. Typologia paradygmatów badań naukowych jako funkcja koncepcji "trzech światów Poppera | str. 143

7.3. Przesłanki i konsekwencje zmiany paradygmatów badań naukowych | str. 145

7.4. Źródła i istota fundamentalizmu, pluralizmu, eklektyzmu i anarchizmu metodologicznego w naukach ekonomicznych | str. 149

7.5. Podsumowanie | str. 153

Bibliografia | str. 154

8. Metodologiczne dylematy poznawcze w naukach ekonomicznych | str. 155

8.1. Istota metodologii badań naukowych (Izabela Czepirska) | str. 155

8.2. Kształtowanie świadomości metodologicznej badacza (Jacek Woźniak) | str. 159

8.3. Predyspozycje badacza (Anna Rutkowska-Gurak | str. 178

8.4. Specyfika metodologiczna nauk ekonomicznych (Izabela Czepirska) | str. 191

8.5. Wady i zalety stosowania badań jakościowych w naukach ekonomicznych (Izabela Czepirska) | str. 194

8.6. Podsumowanie (Jacek Woźniak) | str. 200

Bibliografia | str. 202

9. Dualizm metodologiczny nauk ekonomicznych | str. 205

Konrad Hanuszko

9.1. Naturalizm versus antynaturalizm w naukach ekonomicznych | str. 205

9.2. Naturalistyczny model metodologiczny nauk ekonomicznych | str. 207

9.3. Humanistyczny model metodologiczny nauk ekonomicznych | str. 213

9.4. Wiedza naukowa w naturalistycznym i humanistycznym modelu metodologicznym nauk ekonomicznych | str. 218

9.5. Zmodyfikowany naturalistyczny model metodologiczny nauk ekonomicznych | str. 223

9.6. Deformacje metodologiczne w naukowym badaniu zjawisk gospodarczych | str. 227

9.7. Podsumowanie | str. 231

Bibliografia | str. 234

10. Spory metodologiczne w naukach ekonomicznych | str. 235

Borys Stelmaszczuk

10.1. Przesłanki i istota sporu metodologicznego zwanego Methodenstreit | str. 235

10.2. Spór o miejsce czynników pozaekonomicznych w naukowym badaniu gospodarki i gospodarowania | str. 241

10.3. Spór o jednorodność nauk ekonomicznych | str. 245

10.4. Modele determinant procesów poznawczych w naukach ekonomicznych | str. 250

10.5. Główne kierunki metodologiczne występujące w naukowym badaniu gospodarki i gospodarowania | str. 253

10.6. Podsumowanie (Jacek Woźniak) | str. 257

Bibliografia | str. 260

11. Struktura procesów badawczych w naukach ekonomicznych | str. 262

Katarzyna Negacz

11.1. Modele procesów badawczych | str. 262

11.2. Formułowanie problemu badawczego | str. 265

11.3. Konstruowanie teoretycznego modelu badania naukowego | str. 269

11.4. Określanie pola prowadzonego badania naukowego | str. 272

11.5. Dowodzenie tezy badania przez weryfikację jego hipotez | str. 274

11.6. Ocena przeprowadzonego badania i zasady formułowania wniosków | str. 275

11.7. Podstawowe błędy rozumowania występujące w badaniach naukowych | str. 276

11.8. Podsumowanie | str. 278

Bibliografia | str. 280

12. Strategie badawcze stosowane w naukach ekonomicznych | str. 281

Marta Dobrzycka

12.1. Indukcyjna strategia badania zjawisk gospodarczych | str. 282

12.2. Dedukcyjna strategia badania zjawisk gospodarczych | str. 288

12.3. Redukcyjna i intuicyjna strategia badania zjawisk gospodarczych | str. 292

12.4. Kryteria wyboru strategii badawczej stosowanej w badaniu zjawisk gospodarczych | str. 296

12.5. Podsumowanie (Jacek Woźniak) | str. 299

Bibliografia | str. 300

13. Realne i formalne metody badawcze | str. 302

Mikołaj Łabędzki

13.1. Realne metody badania zjawisk i procesów gospodarczych | str. 302

13.2. Formalne metody badania zjawisk i procesów gospodarczych | str. 307

13.3. Integralna metoda badania zjawisk i procesów gospodarczych | str. 317

13.4. Podsumowanie (Jacek Woźniak) | str. 319

Bibliografia | str. 320

14. Studium przypadku jako narzędzie badawcze | str. 321

Małgorzata Karaś

14.1. Istota metody studium przypadku | str. 321

14.2. Wady i zalety metody studium przypadku | str. 322

14.3. Przesłanki stosowania studium przypadku | str. 328

14.4. Planowanie, realizacja i weryfikacja wyników studium przypadku | str. 332

14.5. Podsumowanie | str. 339

Bibliografia | str. 341

15. Metafory w naukowym badaniu zjawisk gospodarczych | str. 343

Michał Polański

15.1. Istota metafor | str. 343

15.2. Metafory a przetwarzanie informacji | str. 345

15.3. Sposób posługiwania się metaforą | str. 348

15.4. Implikacje poznawcze stosowania metafor | str. 350

15.5. Metafora jako model | str. 355

15.6. Zastosowanie metafor w naukach ekonomicznych | str. 357

15.7. Podsumowanie | str. 361

Bibliografia | str. 362

16. Etyczne i prawne aspekty naukowego badania gospodarki i gospodarowania | str. 364

Marta Dobrzycka

16.1. Etyka nauki | str. 364

16.2. Etyka a uwarunkowania procesu badawczego | str. 366

16.3. Dobra praktyka naukowa | str. 368

16.4. Etyczne aspekty rozwoju technik informacyjnych | str. 370

16.5. Etyczne i prawne aspekty ochrony i wykorzystywania własności intelektualnej | str. 373

16.6. Etyka ekonomicznych badań naukowych | str. 380

16.7. Podsumowanie (Jacek Woźniak) | str. 382

Bibliografia | str. 384

Zakończenie | str. 387

Indeks | str. 393