Wykaz skrótów
str. 11

Od autora
str. 13

Rozdział 1. Krajoznawstwo i turystyka w procesie kształcenia i wychowania
str. 15

1. Pojęcie krajoznawstwa i turystyki
str. 15
1.1. Turystyka
str. 15
1.2. Krajoznawstwo
str. 16
1.3. Rys historyczny
str. 18
1.4. Turystyka szkolna
str. 21
2. Rola krajoznawstwa i turystyki
str. 24
3. Nauczyciel - krajoznawca - turysta
str. 28
4. Zadania dydaktyczno-wychowawcze krajoznawstwa i turystyki wynikające z podstaw programowych
str. 29
5. Rola zajęć pozalekcyjnych w rozbudzaniu zainteresowań krajoznawczo-turystycznych i zagospodarowaniu czasu wolnego uczniów
str. 33
6. Turystyka regionalna - dziedzictwo kulturowe
str. 35

Rozdział 2. Zadania i odpowiedzialność dyrektora szkoły lub placówki oświatowej w realizacji turystyki szkolnej
str. 39

1. Zadania dyrektora szkoły w rozwijaniu krajoznawstwa i turystyki
str. 39
2. Odpowiedzialność dyrektora szkoły (placówki) w związku z organizacją turystyki szkolnej
str. 40

Rozdział 3. Turystyka i krajoznawstwo w procesie rewalidacji i kształcenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej
str. 43

1. Rola turystyki w życiu dzieci i młodzieży niepełnosprawnej
str. 45
2. Wycieczki
str. 47
3. Charakterystyka poszczególnych rodzajów niepełnosprawności
str. 50
3.1. Niepełnosprawni ruchowo czyli osoby z trudnościami w poruszaniu się
str. 50
3.2. Dzieci i młodzież niesłysząca i słabosłysząca
str. 52
3.3. Dzieci i młodzież niewidoma i słabowidząca
str. 54

Rozdział 4. Partnerzy szkolnego ruchu krajoznawczo-turystycznego
str. 60

1. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze
str. 60
1.1. Jak nawiązać współpracę z oddziałem PTTK?
str. 61
2. Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych
str. 62
2.1. Schroniska młodzieżowe na świecie
str. 62
3. Przykłady dobrych praktyk
str. 66
4. Inne instytucje i organizacje turystyczne
str. 70
5. Turystyka i podróże w Internecie
str. 72
6. Zasady prawnego funkcjonowania w szkole organizacji i stowarzyszeń
str. 74

Rozdział 5. Związek Harcerstwa Polskiego współorganizatorem działalności krajoznawczo-turystycznej w szkołach i innych placówkach oświatowych
str. 78

1. Zadania harcerstwa w krzewieniu krajoznawstwa i turystyki w szkole i placówce oświatowej
str. 78
1.1. Misja i cele działania ZHP ze szczególnym uwzględnieniem krajoznawstwa i turystyki
str. 79
1.2. Działania Związku Harcerstwa Polskiego w zakresie krajoznawstwa i turystyki
str. 80
1.3. Harcerska drużyna specjalnościowa
str. 81
1.3.1. Drużyna turystyczna
str. 82
1.3.2. Drużyny Harcerskie "Nieprzetartego Szlaku"
str. 83
2. Stopnie, sprawności, odznaki ważną formą uatrakcyjniania pracy krajoznawczo-turystycznej
str. 85

Rozdział 6. Szkolne Kluby (Koła) Krajoznawczo-Turystyczne
str. 88

1. Jak założyć Szkolny Klub (Koło) Krajoznawczo-Turystyczny?
str. 90
2. Działalność SKKT
str. 102
3. Formy działalności SKKT
str. 102
3.1. Spotkania Klubu
str. 102
3.2. Rajdy
str. 103
3.3. Konkursy krajoznawcze
str. 104
3.4. Kronika SKKT
str. 105
3.5. Kącik krajoznawczy
str. 106
3.6. Gazetka SKKT
str. 106
3.7. Audycje radiowe i telewizyjne
str. 106
3.8. Wieczornica
str. 107
3.9. Turniej
str. 107
3.10. Wystawa
str. 108

Rozdział 7. Wycieczka - podstawowa forma pracy krajoznawczo-turystycznej
str. 109

1. Wycieczka szkolna
str. 109
1.1. Cele wycieczek szkolnych
str. 112
1.1.1. Cele zdrowotne
str. 114
1.2. Rodzaje szkolnych wycieczek
str. 115
1.3. Zalety szkolnych wycieczek
str. 117
1.4. Kierownik wycieczki szkolnej
str. 118
1.4.1. Zadania kierownika
str. 120
1.5. Opiekun wycieczki szkolnej
str. 121
2. Organizacja wycieczki
str. 121
2.1. Etap planowania i przygotowania
str. 122
2.1.1. Planowanie
str. 122
2.1.2. Dokumentacja wycieczki
str. 127
2.1.3. Program wycieczek
str. 141
2.2. Etap realizacji
str. 142
2.3. Podsumowanie wycieczki
str. 143
2.4. Znaczenie wycieczek w procesie dydaktycznym
str. 144
3. Wycieczki zagraniczne
str. 145
4. Wycieczki, obozy integracyjne
str. 146
5. Zielone szkoły
str. 148
6. Korzyści wynikające z dobrze zorganizowanych wycieczek
str. 152
7. Wycieczki szkolne w opinii nauczycieli i uczniów gimnazjum, liceum ogólnokształcącego
str. 153
8. Jak wybrać biuro podróży
str. 153

Rozdział 8. Turystyka kwalifikowana
str. 159

1. Znaczenie turystyki kwalifikowanej
str. 159
1.1. Wyjaśnienie pojęcia turystyki kwalifikowanej
str. 159
1.2. Rola turystyki kwalifikowanej w kształtowaniu pozytywnych postaw społecznych
str. 160
2. Najczęściej wykorzystywane formy turystyki kwalifi kowanej w szkolnej działalności turystyczno-krajoznawczej
str. 162
2.1. Turystyka piesza
str. 163
2.2. Turystyka rowerowa
str. 164
2.3. Turystyka kajakowa
str. 164
3. Imprezy turystyki kwalifikowanej
str. 165
4. Odznaki turystyczne
str. 167
4.1. Odznaki turystyki kwalifikowanej
str. 168
4.2. Odznaki Krajoznawcze i Regionalne
str. 169

Rozdział 9. Obóz wędrowny
str. 171

1. Ogólna charakterystyka obozu wędrownego
str. 171
2. Etapy organizacji obozu wędrownego
str. 173
2.1. Rozliczenie obozu i podsumowanie
str. 174
2.1.1. Przygotowanie obozu
str. 174
2.1.1.1. Planowanie
str. 174
2.1.1.2. Programowanie
str. 177
2.1.1.3. Przeprowadzenie obozu
str. 181
2.1.1.4. Rozliczenie obozu i podsumowanie
str. 184
3. Obóz wędrowny w świetle przepisów
str. 185

Rozdział 10. Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w czasie zajęć krajoznawczo-turystycznych
str. 212

1. Zasady bezpieczeństwa na wycieczkach
str. 213
1.1. Wycieczki piesze
str. 219
1.1.1. Podstawowe zasady poruszania się na drogach
str. 219
1.1.2. Zasady obowiązujące podczas wędrówek
str. 220
2. Turystyka górska
str. 221
3. Turystyka rowerowa
str. 227
4. Transport
str. 228
4.1. Autokar
str. 228
4.1. Pociąg
str. 229
5. Zasady poruszania się z grupą po miastach
str. 230
6. Apteczka
str. 231

Rozdział 11. Podstawy prawne organizacji krajoznawstwa i turystyki w szkołach i placówkach oświatowych
str. 232

1. Ustawy
str. 232
2. Rozporządzenia
str. 233
3. Porozumienia
str. 235

Zakończenie
str. 236

Aneksy
str. 239

1. Wykaz adresów instytucji związanych z potrzebami osób niepełnosprawnych
str. 239
2. Wykaz adresów poszczególnych Komend Chorągwi
str. 243
3. Stopnie harcerskie
str. 247
4. Wykaz harcerskich sprawności
str. 261
5. Regulaminy konkursów
str. 266
6. Wykaz Odznak Turystyki Kwalifikowanej
str. 293
7. Przykładowy regulamin wycieczek i imprez krajoznawczych
str. 305

Bibliografia
str. 339