Wykaz skrótów | str. 13

Przedmowa | str. 21

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359) | str. 23

Tytuł I. Małżeństwo | str. 25

Dział I. Zawarcie małżeństwa | str. 25
Art. 1 . [Przesłanki zawarcia małżeństwa] | str. 29
Art. 2 . [Powództwo o ustalenie nieistnienia małżeństwa] | str. 43
Art. 3 . [Dokumenty niezbędne do zawarcia małżeństwa] | str. 49
Art. 4 . [Okres wyczekiwania] | str. 53
Art. 41. [Małżeństwo wyznaniowe – zaświadczenie] | str. 56
Art. 5 . [Odmowa przyjęcia oświadczeń od nupturientów] | str. 58
Art. 6 . [Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika] | str. 63
Art. 7 . [Zawarcie małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego] | str. 67
Art. 8 . [Zawarcie małżeństwa przed duchownym] | str. 71
Art. 9 . [Zawarcie małżeństwa w przypadku niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu nupturienta] | str. 77
Art. 10 . [Wiek] | str. 79
Art. 11 . [Ubezwłasnowolnienie całkowite] | str. 93
Art. 12 . [Przeszkoda choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego] | str. 97
Art. 13 . [Przeszkoda pozostawania w związku małżeńskim] | str. 105
Art. 14 . [Przeszkoda pokrewieństwa lub powinowactwa] | str. 113
Art. 15 . [Przeszkoda przysposobienia] | str. 116
Art. 151. [Unieważnienie małżeństwa z powodu wad oświadczenia woli] | str. 118
Art. 16 . [Unieważnienie małżeństwa zawartego przez pełnomocnika] | str. 128
Art. 17 . [Katalog zamknięty przyczyn unieważnienia małżeństwa] | str. 129
Art. 18 . [Unieważnienie małżeństwa po jego ustaniu] | str. 132
Art. 19 . [Unieważnienie małżeństwa po śmierci małżonka] | str. 134
Art. 20 . [Zła wiara małżonka] | str. 135
Art. 21 . [Odpowiednie stosowanie przepisów o rozwodzie] | str. 135
Art. 22 . [Legitymacja czynna prokuratora] | str. 137

Dział II. Prawa i obowiązki małżonków | str. 143
Art. 23 . [Równość praw i obowiązków | str. 144
Art. 24 . [Rozstrzyganie o istotnych sprawach rodziny] | str. 150
Art. 25 . [Nazwisko małżonka] | str. 154
Art. 26. (uchylony) | str. 156
Art. 27 . [Obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny] | str. 156
Art. 28 . [Wypłata wynagrodzenia do rąk drugiego małżonka] | str. 162
Art. 281. [Prawo do korzystania z mieszkania | str. 164
Art. 29 . [Działanie w sprawach zwykłego zarządu] | str. 166
Art. 30 . [Odpowiedzialność solidarna] | str. 172

Dział III. Małżeńskie ustroje majątkowe | str. 177

Rozdział I. Ustawowy ustrój majątkowy | str. 179
Art. 31 . [Wspólność ustawowa; majątek wspólny] | str. 179
Art. 32. (uchylony) | str. 198
Art. 33 . [Majątek osobisty] | str. 198
Art. 34 . [Przedmioty zwykłego urządzenia domowego] | str. 209
Art. 341. [Współposiadanie i korzystanie z rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego] | str. 210
Art. 35 . [Zakaz podziału majątku wspólnego podczas trwania wspólności ustawowej] | str. 213
Art. 36 . [Zarząd majątkiem wspólnym] | str. 217
Art. 361. [Sprzeciw małżonka wobec czynności zarządu majątkiem wspólnym] | str. 225
Art. 37 . [Czynności wymagające zgody drugiego małżonka] | str. 229
Art. 38 . [Ochrona osoby trzeciej] | str. 235
Art. 39 . [Zezwolenie przez sąd na dokonanie czynności bez zgody drugiego małżonka] | str. 237
Art. 40 . [Pozbawienie samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym] | str. 239
Art. 41 . [Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich] | str. 242
Art. 42 . [Wyłączenie możliwości zaspokojenia się z udziału małżonka w czasie trwania wspólności ustawowej] | str. 251
Art. 43 . [Udziały w majątku wspólnym] | str. 253
Art. 44 . (uchylony) | str. 257
Art. 45 . [Zwrot wydatków i nakładów] | str. 257
Art. 46 . [Odpowiednie stosowanie przepisów o wspólności majątku spadkowego i dziale spadku] | str. 264

Rozdział II. Umowne ustroje majątkowe | str. 285
Oddział 1. Przepisy ogólne | str. 285
Art. 47 . [Umowa majątkowa małżeńska] | str. 285
Art. 471. [Skuteczność małżeńskich umów majątkowych względem osób trzecich] | str. 300
Oddział 2. Wspólność majątkowa | str. 308
Art. 48 . [Odpowiednie stosowanie przepisów o wspólności ustawowej] | str. 308
Art. 49 . [Granica umownego rozszerzenia wspólności] | str. 311
Art. 50 . [Uprawnienia wierzyciela w razie rozszerzenia wspólności] | str. 313
Art. 501. [Udziały małżonków po ustaniu wspólności] | str. 314
Oddział 3. Rozdzielność majątkowa | str. 316
Art. 51 . [Umowna rozdzielność majątkowa] | str. 316
Art. 511. [Samodzielny zarząd swoim majątkiem] | str. 320
Oddział 4. Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków | str. 322
Art. 512. [Odpowiednie stosowanie przepisów o rozdzielności majątkowej] | str. 322
Art. 513. [Dorobek małżonka] | str. 326
Art. 514. [Wyrównanie dorobków] | str. 332
Art. 515. [Wyrównanie dorobków w razie śmierci jednego z małżonków] | str. 334

Rozdział III. Przymusowy ustrój majątkowy | str. 336
Art. 52 . [Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd] | str. 336
Art. 53 . [Rozdzielność majątkowa z mocy prawa] | str. 348
Art. 54 . [Rozdzielność majątkowa wskutek orzeczenia separacji] | str. 351

Dział IV. Ustanie małżeństwa | str. 354
Art. 55 . [Uznanie małżonka za zmarłego] | str. 358
Art. 56 . [Rozwód] | str. 362
Art. 57 . [Wina rozkładu pożycia] | str. 421
Art. 58 . [Inne rozstrzygnięcia sądu rozwodowego] | str. 476
Art. 59 . [Powrót do poprzedniego nazwiska] | str. 607
Art. 60 . [Alimenty] | str. 609
Art. 61 . [Odpowiednie stosowanie przepisów o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi] | str. 626

Dział V. Separacja | str. 627
Art. 611. [Przesłanki orzeczenia separacji] | str. 628
Art. 612. [Separacja a rozwód] | str. 643
Art. 613. [Zakres orzekania] | str. 647
Art. 614. [Skutki orzeczenia separacji] | str. 648
Art. 615. (uchylony) | str. 654
Art. 616. [Zniesienie separacji] | str. 654

Tytuł II. Pokrewieństwo i powinowactwo | str. 657

Dział I. Przepisy ogólne | str. 657
Art. 617. [Pokrewieństwo] | str. 657
Art. 618. [Powinowactwo] | str. 666

Dział Ia. Rodzice i dzieci | str. 672

Rozdział I. Pochodzenie dziecka | str. 678
Oddział 1. Macierzyństwo | str. 685
Art. 619. [Macierzyństwo] | str. 685
Art. 6110. [Ustalenie macierzyństwa] | str. 689
Art. 6111. [Zakaz wytoczenia powództwa o ustalenie macierzyństwa po uzyskaniu pełnoletności przez dziecko] | str. 694
Art. 6112. [Zaprzeczenie macierzyństwa] | str. 695
Art. 6113. [Termin do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa przez rodziców] | str. 708
Art. 6114. [Termin do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa przez dziecko] | str. 714
Art. 6115. [Warunki dopuszczalności zaprzeczenia macierzyństwa po śmierci dziecka] | str. 717
Art. 6116. [Legitymacja czynna prokuratora] | str. 718
Oddział 2. Ojcostwo | str. 722
Art. 62 . [Domniemanie pochodzenia dziecka z małżeństwa] | str. 723
Art. 63 . [Zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki] | str. 740
Art. 64 . [Zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki całkowicie ubezwłasnowolnionego] | str. 749
Art. 65 . [Zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki chorego psychicznie] | str. 757
Art. 66 . [Legitymacja bierna w procesie o zaprzeczenie ojcostwa wszczętym przez męża matki] | str. 758
Art. 67 . [Sposób zaprzeczenia ojcostwa] . 759
Art. 68 . [Niedopuszczalność zaprzeczenia ojcostwa dziecka poczętego w wyniku procedury medycznie wspomaganej prokreacji] | str. 769
Art. 69 . [Legitymacja czynna matki] | str. 772
Art. 70 . [Legitymacja czynna dziecka] | str. 774
Art. 701. [Warunki dopuszczalności zaprzeczenia ojcostwa po śmierci dziecka] | str. 776
Art. 71. (utracił moc) | str. 777
Art. 72 . [Ustalenie ojcostwa] | str. 778
Art. 73 . [Uznanie ojcostwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego] | str. 782
Art. 74 . [Uznanie ojcostwa przed notariuszem albo urzędnikiem] | str. 795
Art. 75 . [Uznanie ojcostwa dziecka poczętego] | str. 798
Art. 751. [Uznanie ojcostwa dziecka urodzonego w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji] | str. 801
Art. 76 . [Zakaz uznania ojcostwa po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności] | str. 803
Art. 77 . [Zdolność do złożenia oświadczenia o uznaniu ojcostwa] | str. 806
Art. 78 . [Powództwo ojca o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa] | str. 808
Art. 79 . [Odpowiednie stosowanie] | str. 817
Art. 80 . [Zakaz wytaczania powództwa o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności] | str. 818
Art. 81 . [Żądanie przez dziecko ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa] | str. 820
Art. 811. [Ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa w przypadku procedury medycznie wspomaganej prokreacji] | str. 821
Art. 82 . [Legitymacja bierna w procesie o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa] | str. 822
Art. 83 . [Warunki dopuszczalności ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa po śmierci dziecka] | str. 823
Art. 84 . [Powództwo o ustalenie ojcostwa] | str. 825
Art. 85 . [Domniemanie ojcostwa] | str. 838
Art. 86 . [Legitymacja czynna prokuratora] | str. 840

Rozdział II. Stosunki między rodzicami a dziećmi | str. 850
Regulacje międzynarodowe i prawa prywatnego międzynarodowego z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej | str. 850
Oddział 1. Przepisy ogólne | str. 896
Art. 87 . [Obowiązek wzajemnego szacunku i wspierania się] | str. 896
Art. 88 . [Nazwisko dziecka] | str. 900
Art. 89 . [Nazwisko dziecka uznanego; nadanie nazwiska przez sąd] | str. 907
Art. 891. [Nazwisko dzieci pochodzących od tych samych rodziców] | str. 911
Art. 90 . [Nadanie nazwiska dziecku w przypadku zawarcia małżeństwa] | str. 913
Art. 901. [Dwuczłonowe nazwisko dziecka] | str. 916
Art. 91 . [Obowiązek przyczyniania się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny] | str. 918
Oddział 2. Władza rodzicielska | str. 923
Art. 92 . [Okres pozostawania pod władzą rodzicielską] | str. 923
Art. 93 . [Uprawnieni do sprawowania władzy rodzicielskiej] | str. 930
Art. 94 . [Władza rodzicielska jednego z rodziców] | str. 936
Art. 95 . [Zakres władzy rodzicielskiej] | str. 941
Art. 96 . [Piecza nad dzieckiem] | str. 953
Art. 961. [Zakaz stosowania kar cielesnych] | str. 956
Art. 97 . [Wykonywanie władzy rodzicielskiej] | str. 964
Art. 98 . [Reprezentacja dziecka przez rodziców] | str. 969
Art. 99 . [Reprezentacja dziecka przez kuratora] | str. 981
Art. 991. [Wymagania wobec kuratora reprezentującego dziecko] | str. 986
Art. 992. [Obowiązki informacyjne kuratora reprezentującego dziecko w postępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym] | str. 988
Art. 993. [Orzekanie o wynagrodzeniu kuratora reprezentującego dziecko i zwrocie poniesionych przez niego wydatków] | str. 992
Art. 100 . [Udzielenie pomocy rodzicom] | str. 994
Art. 101 . [Zarząd majątkiem dziecka] | str. 999
Art. 102 . [Wyłączenie przedmiotów spod zarządu] | str. 1011
Art. 103 . [Czysty dochód; nadwyżka] | str. 1015
Art. 104 . [Inwentarz majątku dziecka] | str. 1019
Art. 105 . [Zwrot majątku dziecka; rachunek z zarządu] | str. 1022
Art. 106 . [Zmiana orzeczenia o władzy rodzicielskiej] | str. 1025
Art. 107 . [Ograniczenie władzy rodzicielskiej] | str. 1029
Art. 108 . [Władza rodzicielska nad całkowicie ubezwłasnowolnionym] | str. 1036
Art. 109 . [Zagrożone dobro dziecka – zarządzenia sądu] | str. 1039
Art. 110 . [Zawieszenie władzy rodzicielskiej] | str. 1048
Art. 111 . [Pozbawienie i przywrócenie władzy rodzicielskiej] | str. 1051
Art. 112 . [Orzekanie o władzy rodzicielskiej w innych postępowaniach] | str. 1060
Oddział 2a. Piecza zastępcza | str. 1061
Art. 1121. [Podmioty sprawujące pieczę zastępczą] | str. 1061
Art. 1122. [Dobór rodzin zastępczych] | str. 1082
Art. 1123. [Możliwość umieszczenia w pieczy zastępczej] | str. 1085
Art. 1124. [Okres umieszczenia w pieczy zastępczej] | str. 1098
Art. 1125. [Osoby sprawujące pieczę] | str. 1103
Art. 1126. [Pierwszeństwo w sprawowaniu pieczy] | str. 1113
Art. 1127. [Instytucjonalna piecza zastępcza] | str. 1116
Art. 1128. [Rodzeństwo] | str. 1123
Oddział 3. Kontakty z dzieckiem | str. 1127
Art. 113 . [Prawo i obowiązek utrzymywania kontaktów] | str. 1127
Art. 1131. [Ustalenie sposobu utrzymywania kontaktów z dzieckiem] | str. 1166
Art. 1132. [Ograniczenie utrzymywania kontaktów z dzieckiem] | str. 1176
Art. 1133. [Zakaz utrzymywania kontaktów z dzieckiem] | str. 1181
Art. 1134. [Zobowiązanie rodziców do określonego postępowania] | str. 1184
Art. 1135. [Zmiana rozstrzygnięcia o kontaktach z dzieckiem] | str. 1186
Art. 1136. [Odpowiednie stosowanie do innych sprawujących pieczę nad dzieckiem] | str. 1188
Dział II. Przysposobienie | str. 1200
Art. 114 . [Przesłanki po stronie przysposabianego] | str. 1202
Art. 1141. [Przesłanki po stronie przysposabiającego] | str. 1214
Art. 1142. [Przysposobienie zagraniczne] | str. 1224
Art. 115 . [Przysposobienie wspólne] | str. 1246
Art. 116 . [Zgoda małżonka na przysposobienie] | str. 1252
Art. 117 . [Orzeczenie] | str. 1254
Art. 1171. [Ponowne przysposobienie] | str. 1260
Art. 118 . [Zgoda dziecka; wysłuchanie] | str. 1261
Art. 119 . [Zgoda rodziców] | str. 1271
Art. 1191. [Przesłanki przysposobienia całkowitego] | str. 1283
Art. 1191a . [Wskazanie przysposabiającego] | str. 1287
Art. 1192. [Termin zgody rodziców] | str. 1295
Art. 120 . [Zgoda opiekuna] | str. 1297
Art. 1201. [Osobista styczność] | str. 1299
Art. 121 . [Przysposobienie pełne] | str. 1303
Art. 1211. [Przysposobienie pasierba] | str. 1314
Art. 122 . [Nazwisko i imię] | str. 1317
Art. 123 . [Władza rodzicielska] | str. 1321
Art. 124 . [Przysposobienie niepełne] | str. 1323
Art. 1241. [Przysposobienie całkowite] | str. 1331
Art. 125 . [Rozwiązanie przysposobienia] | str. 1335
Art. 1251. [Niedopuszczalność rozwiązania przysposobienia] | str. 1354
Art. 126 . [Skutki rozwiązania przysposobienia] | str. 1356
Art. 127 . [Legitymacja prokuratora] | str. 1360
Dział III. Obowiązek alimentacyjny | str.1362
Art. 128 . [Treść obowiązku alimentacyjnego] | str.1392
Art. 129 . [Kolejność] | str. 1395
Art. 130 . [Pierwszeństwo obowiązku alimentacyjnego małżonka] | str. 1401
Art. 131 . [Obowiązek alimentacyjny w przysposobieniu niepełnym] | str. 1404
Art. 132 . [Zobowiązany w dalszej kolejności] | str. 1406
Art. 133 . [Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka] | str. 1412
Art. 134 . [Obowiązek alimentacyjny wobec rodzeństwa] | str. 1430
Art. 135 . [Zakres świadczeń alimentacyjnych] | str. 1432
Art. 136 . [Ochrona interesu osoby uprawnionej do alimentów] | str. 1441
Art. 137 . [Przedawnienie roszczeń alimentacyjnych] | str. 1451
Art. 138 . [Zmiana orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego] | str. 1456
Art. 139 . [Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego] | str. 1468
Art. 140 . [Roszczenia zwrotne] | str. 1470
Art. 141 . [Roszczenia matki dziecka pozamałżeńskiego] | str. 1478
Art. 142 . [Roszczenie w przypadku uwiarygodnionego ojcostwa] | str. 1483
Art. 143 . [Jednoczesne dochodzenie roszczeń majątkowych i ustalenia ojcostwa] | str. 1486
Art. 144 . [Świadczenia alimentacyjne ojczymów, macoch, pasierbów] | str. 1489
Art. 1441. [Uchylenie się od wykonania obowiązku alimentacyjnego] | str. 1496

Tytuł III. Opieka i kuratela | str. 1507

Dział I. Opieka nad małoletnim | str. 1507

Rozdział I. Ustanowienie opieki | str. 1510
Art. 145 . [Przesłanki ustanowienia opieki dla małoletniego] | str. 1510
Art. 146 . [Opiekun] | str. 1518
Art. 147 . [Ochrona majątku; ustanowienie kuratora] | str. 1520
Art. 148 . [Negatywne przesłanki podmiotowe] | str. 1522
Art. 149 . [Pierwszeństwo w objęciu opieki] | str. 1527
Art. 150 . (uchylony) | str. 1540
Art. 151 . [Opiekun kilku osób; opieka nad rodzeństwem] | str. 1541
Art. 152 . [Obowiązek objęcia opieki] | str. 1543
Art. 153 . [Sposób objęcia opieki] | str. 1545

Rozdział II. Sprawowanie opieki | str. 1547
Art. 154 . [Należyta staranność] | str. 1547
Art. 155 . [Piecza nad osobą i majątkiem] | str. 1550
Art. 156 . [Zezwolenie sądu opiekuńczego] | str. 1562
Art. 157 . [Przemijająca przeszkoda w sprawowaniu opieki] | str. 1571
Art. 158 . [Obowiązek informowania rodziców] | str. 1573
Art. 159 . [Wyłączenie prawa reprezentacji] | str. 1575
Art. 160 . [Inwentarz majątku podopiecznego] | str. 1578
Art. 161 . [Złożenie do depozytu sądowego] | str. 1581
Art. 162 . [Wynagrodzenie opiekuna] | str. 1585
Art. 163 . [Nakłady i wydatki związane ze sprawowaniem opieki] | str. 1590
Art. 164 . [Przedawnienie roszczeń] | str. 1593

Rozdział III. Nadzór nad sprawowaniem opieki | str. 1597
Art. 165 . [Sposób sprawowania nadzoru] | str. 1597
Art. 166 . [Sprawozdania z opieki; rachunki z zarządu] | str. 1600
Art. 167 . [Badanie sprawozdań i rachunków] | str. 1602
Art. 168 . [Zarządzenia sądu opiekuńczego] | str. 1604

Rozdział IV. Zwolnienie opiekuna i ustanie opieki | str. 1606
Art. 169 . [Zwolnienie z opieki] | str. 1606
Art. 170 . [Ustanie opieki z mocy prawa] | str. 1613
Art. 171 . [Obowiązek dalszego zarządzenia majątkiem] | str. 1614
Art. 172 . [Rachunek końcowy z opieki] | str. 1616
Art. 173 . [Zwolnienie z rachunku końcowego] | str. 1618
Art. 174 . [Obowiązek niezwłocznego oddania majątku] | str. 1618
Dział II. Opieka nad ubezwłasnowolnionym całkowicie | str. 1622
Art. 175 . [Odpowiednie stosowanie przepisów o opiece nad małoletnim] | str. 1623
Art. 176 . [Opiekun ubezwłasnowolnionego całkowicie] | str. 1625
Art. 177 . [Ustanie opieki z mocy prawa] | str. 1627
Dział III. Kuratela | str. 1628
Art. 178 . [Przesłanki ustanowienia kuratora] | str. 1629
Art. 179 . [Wynagrodzenie kuratora] | str. 1634
Art. 180 . [Uchylenie i ustanie kurateli] | str. 1637
Art. 181 . [Kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo] | str. . 1638
Art. 182 . [Kurator dziecka poczętego] | str. 1642
Art. 183 . [Kurator osoby niepełnosprawnej] | str. 1644
Art. 184 . [Kurator osoby nieobecnej] | str. 1647
Autorzy | str. 1653