Kodeks karny. Komentarz

Wykaz skrótów | str. 21

Słowo wstępne | str. 27

Ustawa z 6.06.1997 r. – Kodeks karny | str. 29

CZĘŚĆ OGÓLNA

Uwagi wprowadzające | str. 31

Rozdział I. Zasady odpowiedzialności karnej | str. 33

Uwagi wprowadzające | str. 35

Art. 1. [Struktura przestępstwa. Przesłanki przestępności czynu]  | str. 36

Art. 2. [Przestępstwa skutkowe z zaniechania]  | str. 46

Art. 3. [Zasada humanitaryzmu]  | str. 51

Art. 4. [Zasady stosowania ustawy karnej]  | str. 54

Art. 5. [Reguły intertemporalne]  | str. 64

Art. 6. [Czas i miejsce popełnienia czynu zabronionego]  | str. 67

Art. 7. [Zbrodnia i występek]  | str. 71

Art. 8. [Domniemanie znamienia umyślności]  | str. 74

Art. 9. [Strona podmiotowa czynu. Umyślność i nieumyślność]  | str. 76

Art. 10. [Odpowiedzialność karna nieletniego]  | str. 86

Art. 11. [Zbieg przepisów ustawy. Kwalifikacja kumulatywna]  | str. 91

Art. 12. [Przestępstwo ciągłe. Ciąg wykroczeń przeciwko mieniu]  | str. 112

Rozdział II. Formy popełnienia przestępstwa | str. 119

Uwagi wprowadzające | str. 120

Art. 13. [Usiłowanie. Udolność i nieudolność]  | str. 121

Art. 14. [Ustawowe zagrożenie za usiłowanie]  | str. 141

Art. 15. [Bezkarność usiłowania. Czynny żal]  | str. 144

Art. 16. [Karalność przygotowania]  | str. 153

Art. 17. [Bezkarność przygotowania. Czynny żal]  | str. 159

Art. 18. [Formy zjawiskowe przestępstwa. Sprawstwo pojedyncze, współsprawstwo, sprawstwo kierownicze, sprawstwo poleceniowe, podżeganie, pomocnictwo]  | str. 164

Art. 19. [Ustawowe zagrożenie za podżeganie i pomocnictwo]  | str. 179

Art. 20. [Niezależna odpowiedzialność współdziałających]  | str. 181

Art. 21. [Zindywidualizowana odpowiedzialność współdziałających]  | str. 184

Art. 22. [Złagodzona odpowiedzialność podżegacza i pomocnika]  | str. 190

Art. 23. [Bezkarność współdziałającego. Czynny żal]  | str. 193

Art. 24. [Karalność prowokacji]  | str. 198

Rozdział III. Wyłączenie odpowiedzialności karnej | str. 201

Uwagi wprowadzające | str. 202

Art. 25. [Obrona konieczna]  | str. 204

Art. 26. [Stan wyższej konieczności. Kolizja obowiązków]  | str. 215

Art. 27. [Ryzyko nowatorstwa]  | str. 224

Art. 28. [Błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego]  | str. 228

Art. 29. [Błąd co do okoliczności wyłączającej bezprawność lub winę]  | str. 235

Art. 30. [Nieświadomość bezprawności]  | str. 238

Art. 31. [Niepoczytalność i poczytalność ograniczona. Sprowadzenie ich na siebie przez sprawcę]  | str. 242

Rozdział IV. Kary | str. 255

Uwagi wprowadzające | str. 258

Art. 32. [Katalog kar]  | str. 259

Art. 33. [Grzywna. Sposób wymiaru i granice kary]  | str. 271

Art. 34. [Ograniczenie wolności. Treść i granice kary]  | str. 285

Art. 35. [Zasady wykonywania obowiązku pracy]  | str. 293

Art. 36.  (uchylony)  | str. 294

Art. 37. [Pozbawienie wolności. Granice kary]  | str. 294

Art. 37a. [Orzeczenie grzywny albo kary ograniczenia wolności zamiast kary pozbawienia wolności]  | str. 297

Art. 37b. [Orzeczenie kary ograniczenia wolności wraz z karą pozbawienia wolności]  | str. 301

Art. 38. [Obniżenie albo nadzwyczajne obostrzenie górnej granicy ustawowego zagrożenia]  | str. 305

Rozdział V. Środki karne | str. 310

Uwagi wprowadzające | str. 310

Art. 39. [Katalog środków karnych]  | str. 311

Art. 40. [Prawa publiczne. Pozbawienie]  | str. 314

Art. 41. [Zakazy związane z wykonywaniem pracy zarobkowej]  | str. 319

Art. 41a. [Fakultatywny lub obligatoryjny zakaz kontaktowania się]  | str. 325

Art. 41b. [Zakaz wstępu na imprezę masową]  | str. 331

Art. 41c. [Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych]  | str. 335

Art. 42. [Zakaz prowadzenia pojazdów. Zakres orzekania zakazu]  | str. 336

Art. 43. [Okres obowiązywania środków karnych]  | str. 347

Art. 43a. [Orzeczenie świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej]  | str. 349

Art. 43b. [Podanie wyroku do publicznej wiadomości]  | str. 351

Art. 43ba. [Degradacja]  | str. 352

Art. 43bb. [Osoby, wobec których można orzec degradację]  | str. 355

Art. 43c. [Zawiadomienie sądu rodzinnego]  | str. 356

Rozdział Va. Przepadek i środki kompensacyjne | str. 358

Uwagi wprowadzające | str. 358

Art. 44. [Przepadek przedmiotów. Przesłanki orzekania]  | str. 359

Art. 44a. [Przepadek przedsiębiorstwa]  | str. 365

Art. 44b. [Przepadek pojazdu mechanicznego lub jego równowartości] | str. 368

Art. 45. [Przepadek korzyści majątkowej lub jej równowartości]  | str. 373

Art. 45a. [Orzeczenie przepadku przy znikomej społecznej szkodliwości czynu, warunkowym umorzeniu postępowania, dokonaniu czynu zabronionego w stanie niepoczytalności]  | str. 378

Art. 46. [Obowiązek naprawienia szkody]  | str. 381

Art. 47. [Podstawy orzeczenia nawiązki]  | str. 390

Art. 47a.  (uchylony)  | str. 395

Art. 48. [Granice nawiązki]  | str. 395

Art. 49–52.  (uchylone)  | str. 396

Rozdział VI. Zasady wymiaru kary i środków karnych | str. 397

Uwagi wprowadzające | str. 398

Art. 53. [Reguła stopnia winy. Ogólne dyrektywy wymiaru kary]  | str. 398

Art. 54. [Wymiar kary dla nieletniego lub młodocianego]  | str. 413

Art. 55. [Indywidualizacja kary i jej wymiaru]  | str. 414

Art. 56. [Zasady wymiaru środków innych niż kary]  | str. 415

Art. 57. [Zbieg podstaw nadzwyczajnego obostrzenia i nadzwyczajnego złagodzenia kary lub odstąpienia od jej wymierzenia]  | str. 417

Art. 57a. [Nadzwyczajne obostrzenie kary za występek chuligański]  | str. 423

Art. 57b. [Nadzwyczajne obostrzenie kary za przestępstwo ciągłe]  | str. 424

Art. 58. [Prymat kar wolnościowych. Zakaz orzekania kary ograniczenia wolności]  | str. 426

Art. 59. [Odstąpienie od wymierzenia kary na rzecz innego środka]  | str. 428

Art. 59a.  (uchylony)  | str. 431

Art. 60. [Nadzwyczajne złagodzenie kary]  | str. 431

Art. 60a.  (uchylony)  | str. 441

Art. 61. [Odstąpienie od wymierzenia kary]  | str. 441

Art. 62. [Wybór zakładu karnego i systemu terapeutycznego]  | str. 443

Art. 63. [Zaliczenie na poczet kary lub środka karnego dolegliwości środków zapobiegawczych]  | str. 444

Rozdział VII. Powrót do przestępstwa | str. 452

Uwagi wprowadzające | str. 453

Art. 64. [Recydywa szczególna podstawowa i wielokrotna]  | str. 454

Art. 64a. [Recydywa szczególna podstawowa – kwalifikowana]  | str. 468

Art. 65. [Sprawcy traktowani podobnie jak multirecydywiści]  | str. 469

Rozdział VIII. Środki związane z poddaniem sprawcy próbie | str. 477

Uwagi wprowadzające | str. 477

Art. 66. [Warunkowe umorzenie postępowania. Przesłanki stosowania]  | str. 478

Art. 67. [Okres próby, dozór i obowiązki probacyjne]  | str. 482

Art. 68. [Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego]  | str. 487

Art. 69. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary. Przesłanki stosowania]  | str. 490

Art. 70. [Okres próby]  | str. 495

Art. 71. [Grzywna związana z zawieszeniem wykonania kary]  | str. 497

Art. 72. [Obowiązki probacyjne]  | str. 499

Art. 73. [Dozór fakultatywny lub obligatoryjny]  | str. 503

Art. 74. [Zmiany w zakresie obowiązków probacyjnych lub dozoru]  | str. 505

Art. 75. [Zarządzenie wykonania zawieszonej kary]  | str. 507

Art. 75a.  (uchylony)  | str. 515

Art. 76. [Zatarcie skazania]  | str. 519

Art. 77. [Przesłanki stosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia. Ustanowienie surowszych ograniczeń niż ustawowe lub zakazu]  | str. 521 

Art. 78. [Ograniczenia w stosowaniu warunkowego zwolnienia]  | str. 527

Art. 79. [Ograniczenia w stosowaniu warunkowego zwolnienia przy sumie kar]  | str. 529

Art. 80. [Okres próby]  | str. 532

Art. 81. [Ponowne warunkowe zwolnienie]  | str. 534

Art. 82. [Uznanie kary za odbytą]  | str. 535

Art. 83. [Zwolnienie z reszty kary ograniczenia wolności]  | str. 536

Art. 84. [Skrócenie czasu wykonywania środków karnych]  | str. 537

Art. 84a.  (uchylony)  | str. 539

Rozdział IX. Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych | str. 540

Uwagi wprowadzające | str. 541

Art. 85. [Przesłanki orzekania kary łącznej]  | str. 542

Art. 85a. [Dyrektywy wymiaru kary łącznej]  | str. 551

Art. 86. [Kara łączna. Wymiar]  | str. 556

Art. 87. [Łączenie kary pozbawienia wolności z ograniczeniem wolności]  | str. 563

Art. 88. [Kara łączna dożywotniego pozbawienia wolności]  | str. 566

Art. 89. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej]  | str. 568

Art. 89a. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej]  | str. 574

Art. 90. [Łączenie środków karnych oraz środków zabezpieczających]  | str. 580

Art. 91. [Ciąg przestępstw]  | str. 585

Art. 91a. [Wydanie wyroku łącznego w przypadku kar częściowo lub całkowicie wykonanych]  | str. 594

Art. 92–92a. (uchylone)  | str. 596

Rozdział X. Środki zabezpieczające | str. 597

Uwagi wprowadzające | str. 597

Art. 93.  (uchylony)  | str. 597

Art. 93a. [Katalog środków zabezpieczających]  | str. 598

Art. 93b. [Zasady orzekania oraz uchylania środka zabezpieczającego]  | str. 600

Art. 93c. [Sprawcy, wobec których wolno orzec środki zabezpieczające]  | str. 606

Art. 93d. [Czas stosowania środka zabezpieczającego]  | str. 610

Art. 93e. [Elektroniczna kontrola miejsca pobytu]  | str. 614

Art. 93f. [Terapia i terapia uzależnień]  | str. 615

Art. 93g. [Pobyt w zakładzie psychiatrycznym]  | str. 615

Art. 94–98.  (uchylone)  | str. 618

Art. 99. [Orzeczenie nakazu lub zakazu wobec niepoczytalnego]  | str. 619

Art. 100.  (uchylony)  | str. 620

Rozdział XI. Przedawnienie | str. 621

Uwagi wprowadzające | str. 621

Art. 101. [Przedawnienie karalności przestępstwa]  | str. 623

Art. 102. [Przedłużenie okresu przedawnienia karalności]  | str. 627

Art. 103. [Przedawnienie wykonania kary]  | str. 629

Art. 104. [Spoczywanie biegu przedawnienia]  | str. 632

Art. 105. [Wyłączenie przedawnienia]  | str. 634

Rozdział XII. Zatarcie skazania | str. 638

Uwagi wprowadzające | str. 638

Art. 106. [Skutki zatarcia skazania]  | str. 639

Art. 106a. [Wyłączenie zatarcia skazania]  | str. 641

Art. 107. [Przesłanki zatarcia skazania]  | str. 642

Art. 107a.  (uchylony)  | str. 643

Art. 108. [Zatarcie skazania w razie zbiegu skazań]  | str. 643

Rozdział XIII. Odpowiedzialność za przestępstwa popełnione za granicą | str. 645

Uwagi wprowadzające | str. 645

Art. 109. [Zasada narodowości podmiotowej]  | str. 647

Art. 110. [Odpowiedzialność cudzoziemca]  | str. 649

Art. 111. [Warunek podwójnej przestępności]  | str. 655

Art. 112. [Odpowiedzialność według zasady ochronnej]  | str. 661

Art. 112a. [Zasady stosowania ustawy karnej polskiej w razie popełnienia przestępstwa przy użyciu systemu informatycznego, systemu teleinformatycznego lub sieci teleinformatycznej]  | str. 662

Art. 113. [Ściganie przestępstwa na mocy umów międzynarodowych]  | str. 666

Art. 114. [Moc prawna obcego wyroku]  | str. 667

Art. 114a. [Uwzględnienie prawomocnego orzeczenia skazującego wydanego w innym państwie UE]  | str. 672

Rozdział XIV. Objaśnienie wyrażeń ustawowych | str. 677

Uwagi wprowadzające | str. 682

Art. 115. [Słowniczek wyrażeń ustawowych]  | str. 682

Rozdział XV. Stosunek do ustaw szczególnych | str. 757

Uwagi wprowadzające | str. 757

Art. 116. [Rozszerzenie zakresu zastosowania przepisów części ogólnej]  | str. 757

CZĘŚĆ SZCZEGÓLNA

Uwagi wprowadzające | str. 761

Rozdział XVI. Przestępstwa przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstwa wojenne | str. 763

Uwagi wprowadzające | str. 763

Art. 117. [Wojna napastnicza]  | str. 764

Art. 118. [Ludobójstwo]  | str. 766

Art. 118a. [Zbrodnie przeciwko ludzkości]  | str. 768

Art. 119. [Dyskryminacja]  | str. 774

Art. 120. [Stosowanie środków masowej zagłady]  | str. 775

Art. 121. [Wytwarzanie, gromadzenie lub obrót zakazanymi środkami]  | str. 777

Art. 122. [Niedopuszczalne sposoby lub środki walki]  | str. 779

Art. 123. [Zamach na życie lub zdrowie jeńców wojennych lub ludności cywilnej]  | str. 781

Art. 124. [Inne przestępne naruszenie prawa międzynarodowego]  | str. 783

Art. 125. [Zamach na mienie lub dobra kultury]  | str. 785

Art. 126. [Bezprawne używanie znaków]  | str. 787

Art. 126a. [Publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstw z rozdziału XVI lub ich publiczne pochwalanie]  | str. 789

Art. 126b. [Dopuszczenie do popełnienia przestępstw z rozdziału XVI]  | str. 790

Art. 126c. [Przygotowania do przestępstw przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych]  | str. 792

Rozdział XVII. Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej | str. 794

Uwagi wprowadzające | str. 794

Art. 127. [Zamach stanu]  | str. 794

Art. 128. [Zamach na konstytucyjny organ RP]  | str. 796

Art. 129. [Zdrada dyplomatyczna]  | str. 798

Art. 130. [Szpiegostwo]  | str. 800

Art. 131. [Czynny żal]  | str. 804

Art. 132. [Dezinformacja wywiadowcza]  | str. 805

Art. 132a.  (utracił moc)  | str. 806

Art. 133. [Znieważenie narodu lub państwa polskiego]  | str. 807

Art. 134. [Zamach na życie prezydenta RP]  | str. 808

Art. 135. [Czynna napaść lub znieważenie prezydenta RP]  | str. 809

Art. 136. [Czynna napaść lub znieważenie przedstawiciela obcego państwa]  | str. 811

Art. 137. [Publiczne znieważenie znaku lub symbolu państwowego]  | str. 814

Art. 138. [Zasada wzajemności]  | str. 816

Art. 139. [Przepadek przedmiotów]  | str. 817

Rozdział XVIII. Przestępstwa przeciwko obronności | str. 818

Uwagi wprowadzające | str. 818

Art. 140. [Zamach na jednostkę sił zbrojnych RP]  | str. 819

Art. 141. [Podjęcie służby w obcym wojsku]  | str. 821

Art. 142. [Zaciąg do wojska obcego]  | str. 824

Art. 143. [Samouszkodzenie i inne podstępne zabiegi w celu zwolnienia od służby wojskowej]  | str. 826

Art. 144. [Uchylanie się od odbywania służby wojskowej]  | str. 829

Art. 145. [Uchylanie się od pełnienia służby zastępczej]  | str. 831

Art. 146. [Dobrowolny powrót]  | str. 833

Art. 147. [Niezdolność do pełnienia służby]  | str. 834

Rozdział XIX. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu | str. 836

Uwagi wprowadzające | str. 836

Art. 148. [Zabójstwo]  | str. 836

Art. 148a. [Przyjęcie zlecenia zabójstwa]  | str. 842

Art. 149. [Zabójstwo noworodka]  | str. 844

Art. 150. [Zabójstwo eutanatyczne]  | str. 845

Art. 151. [Doprowadzenie do samobójstwa]  | str. 846

Art. 152. [Aborcja za zgodą kobiety]  | str. 847

Art. 153. [Wymuszona aborcja]  | str. 848

Art. 154. [Śmierć kobiety jako następstwo aborcji]  | str. 850

Art. 155. [Nieumyślne spowodowanie śmierci]  | str. 850

Art. 156. [Ciężki uszczerbek na zdrowiu]  | str. 851

Art. 156a. [Nakłanianie lub zmuszanie innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu]  | str. 854

Art. 157. [Średni i lekki uszczerbek na zdrowiu]  | str. 855

Art. 157a. [Uszczerbek na zdrowiu dziecka poczętego]  | str. 857

Art. 158. [Bójka i pobicie]  | str. 858

Art. 159. [Użycie w bójce i pobiciu niebezpiecznego narzędzia]  | str. 860

Art. 160. [Narażenie człowieka na niebezpieczeństwo]  | str. 861

Art. 161. [Narażenie człowieka na zarażenie]  | str. 863

Art. 162. [Nieudzielenie pomocy]  | str. 864

Rozdział XX. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu | str. 866

Uwagi wprowadzające | str. 867

Art. 163. [Sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego]  | str. 867

Art. 164. [Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa zdarzenia]  | str. 870

Art. 165. [Sprowadzenie stanów powszechnie niebezpiecznych
dla życia lub zdrowia]  | str. 873

Art. 165a. [Finansowanie przestępstwa o charakterze terrorystycznym]  | str. 878

Art. 166. [Zawładnięcie statkiem wodnym powietrznym, publicznym środkiem transportu lądowego]  | str. 880

Art. 167. [Umieszczenie niebezpiecznego urządzenia lub substancji na statku lub w publicznym środku transportu lądowego]  | str. 883

Art. 168. [Karalność przygotowania]  | str. 885

Art. 169. [Czynny żal]  | str. 886

Art. 170. [Rozbójnictwo morskie]  | str. 887

Art. 171. [Wytwarzanie lub obrót substancjami niebezpiecznymi]  | str. 888

Art. 172. [Przeszkadzanie akcji ratowniczej]  | str. 891

Rozdział XXI. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji | str. 893

Uwagi wprowadzające | str. 893

Art. 173. [Spowodowanie katastrofy w komunikacji]  | str. 895

Art. 174. [Sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy w komunikacji]  | str. 899

Art. 175. [Przygotowanie do spowodowania katastrofy]  | str. 901

Art. 176. [Czynny żal przy sprowadzeniu katastrofy]  | str. 902

Art. 177. [Spowodowanie wypadku komunikacyjnego]  | str. 904

Art. 178. [Zaostrzenie karalności wobec sprawcy katastrofy lub wypadku]  | str. 912

Art. 178a. [Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego]  | str. 918

Art. 178b. [Niedostosowanie się do polecenia zatrzymania pojazdu mechanicznego]  | str. 924

Art. 179. [Dopuszczenie do ruchu niebezpiecznego pojazdu]  | str. 926

Art. 180. [Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych]  | str. 930

Art. 180a. [Prowadzenie pojazdu po cofnięciu uprawnień]  | str. 932

Rozdział XXII. Przestępstwa przeciwko środowisku | str. 937

Uwagi wprowadzające | str. 937

Art. 181. [Powodowanie zniszczeń w przyrodzie]  | str. 939

Art. 182. [Zanieczyszczenie środowiska w znacznych rozmiarach]  | str. 944

Art. 183. [Nieodpowiednie postępowanie z odpadami]  | str. 950

Art. 184. [Nieodpowiednie postępowanie z materiałem promieniotwórczym]  | str. 956

Art. 185. [Kwalifikowane typy przestępstw]  | str. 959

Art. 186. [Brak dbałości o urządzenia ochronne]  | str. 960

Art. 187. [Niszczenie lub uszkadzanie chronionych terenów lub obiektów]  | str. 964

Art. 188. [Działalność zagrażająca środowisku]  | str. 966

Art. 188a. [Dobrowolne naprawienie szkody w środowisku]  | str. 967

Rozdział XXIII. Przestępstwa przeciwko wolności | str. 970

Uwagi wprowadzające | str. 971

Art. 189. [Bezprawne pozbawienie wolności]  | str. 971

Art. 189a. [Handel ludźmi]  | str. 975

Art. 190. [Groźba karalna]  | str. 977

Art. 190a. [Uporczywe nękanie. Kradzież tożsamości]  | str. 980

Art. 191. [Zmuszanie do określonego zachowania. Utrudnianie korzystania z lokalu mieszkalnego]  | str. 983

Art. 191a. [Naruszenie intymności seksualnej]  | str. 987

Art. 191b. [Zmuszanie do zawarcia małżeństwa; nakłanianie do opuszczenia kraju w celu zmuszenia do zawarcia małżeństwa]  | str. 988

Art. 192. [Zabieg leczniczy bez wymaganej zgody]  | str. 992

Art. 193. [Zakłócenie miru domowego]  | str. 995

Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania | str. 998

Uwagi wprowadzające | str. 998

Art. 194. [Dyskryminacja wyznaniowa]  | str. 998

Art. 195. [Złośliwe przeszkadzanie w wykonywaniu aktów religijnych]  | str. 999

Art. 196. [Obraza uczuć religijnych]  | str. 1001

Rozdział XXV. Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności | str. 1003

Uwagi wprowadzające | str. 1003

Art. 197. [Zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej]  | str. 1004

Art. 198. [Seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności]  | str. 1024

Art. 199. [Seksualne wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego położenia]  | str. 1029

Art. 200. [Seksualne wykorzystanie małoletniego]  | str. 1033

Art. 200a. [Elektroniczna korupcja seksualna małoletniego]  | str. 1039

Art. 200b. [Propagowanie pedofilii]  | str. 1042

Art. 201. [Kazirodztwo]  | str. 1044

Art. 202. [Publiczne prezentowanie treści pornograficznych]  | str. 1046

Art. 203. [Zmuszenie do uprawiania prostytucji]  | str. 1052

Art. 204. [Stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo]  | str. 1054

Art. 205. (uchylony)  | str. 1058

Rozdział XXVI. Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece | str. 1059

Uwagi wprowadzające | str. 1060

Art. 206. [Bigamia]  | str. 1060

Art. 207. [Znęcanie się]  | str. 1062

Art. 208. [Rozpijanie małoletniego]  | str. 1066

Art. 209. [Niealimentacja]  | str. 1068

Art. 210. [Porzucenie małoletniego lub osoby nieporadnej]  | str. 1071

Art. 211. [Uprowadzenie małoletniego lub osoby nieporadnej]  | str. 1073

Art. 211a. [Nielegalna adopcja]  | str. 1076

Rozdział XXVII. Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej | str. 1079

Uwagi wprowadzające | str. 1079

Art. 212. [Zniesławienie]  | str. 1079

Art. 213. [Wyłączenie bezprawności zniesławienia]  | str. 1082

Art. 214. [Zniewaga ze względu na formę zarzutu]  | str. 1084

Art. 215. [Ogłoszenie wyroku w sprawach o zniesławienie]  | str. 1084

Art. 216. [Zniewaga]  | str. 1085

Art. 217. [Nietykalność cielesna]  | str. 1086

Art. 217a. [Naruszenie nietykalności cielesnej w związku z interwencją]  | str. 1088

Rozdział XXVIII. Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową | str. 1090

Uwagi wprowadzające | str. 1090

Art. 218. [Złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracownika]  | str. 1091

Art. 218a. [Naruszenie zakazu handlu w niedziele i święta]  | str. 1095

Art. 219. [Niezgłoszenie osoby wykonującej pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego]  | str. 1097

Art. 220. [Narażenie życia albo zdrowia pracownika]  | str. 1098

Art. 221. [Niezawiadomienie o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej osoby wykonującej pracę zarobkową]  | str. 1101

Rozdział XXIX. Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego | str. 1104

Uwagi wprowadzające | str. 1104

Art. 222. [Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza]  | str. 1105

Art. 223. [Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego]  | str. 1107

Art. 223a. [Publiczne nawoływanie do udostępnienia informacji dotyczących życia prywatnego funkcjonariusza]  | str. 1111

Art. 223b. [Udostępnianie informacji dotyczących życia prywatnego funkcjonariusza bez jego zgody]  | str. 1113

Art. 224. [Wywieranie wpływu na czynności urzędowe]  | str. 1115

Art. 224a. [Fałszywy alarm]  | str. 1117

Art. 224b. [Nawiązka i świadczenie pieniężne w razie skazania za fałszywy alarm]  | str. 1120

Art. 225. [Udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony środowiska i inspekcji pracy]  | str. 1120

Art. 226. [Znieważenie funkcjonariusza lub konstytucyjnego organu]  | str. 1121

Art. 227. [Przywłaszczenie funkcji publicznej]  | str. 1124

Art. 228. [Sprzedajność pełniącego funkcję publiczną]  | str. 1125

Art. 229. [Przekupstwo]  | str. 1131

Art. 230. [Płatna protekcja bierna]  | str. 1136

Art. 230a. [Płatna protekcja czynna]  | str. 1141

Art. 231. [Nadużycie uprawnień przez funkcjonariusza]  | str. 1142

Art. 231a. [Ochrona prawna funkcjonariusza publicznego]  | str. 1146

Art. 231b. [Obrona konieczna]  | str. 1147

Rozdział XXX. Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości | str. 1150

Uwagi wprowadzające | str. 1151

Art. 232. [Wywieranie wpływu na czynności sądu]  | str. 1151

Art. 233. [Fałszywe zeznania]  | str. 1153

Art. 234. [Fałszywe oskarżenie]  | str. 1161

Art. 235. [Tworzenie fałszywych dowodów dla podjęcia ścigania o przestępstwo]  | str. 1164

Art. 236. [Zatajenie dowodów niewinności osoby podejrzanej]  | str. 1168

Art. 237. [Złagodzona odpowiedzialność lub odstąpienie od karalności]  | str. 1171

Art. 238. [Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie]  | str. 1171

Art. 239. [Poplecznictwo]  | str. 1173

Art. 240. [Karalne niezawiadomienie o przestępstwie]  | str. 1177

Art. 241. [Naruszenie tajemnicy postępowania przygotowawczego lub rozprawy]  | str. 1181

Art. 242. [Bezprawne samouwolnienie]  | str. 1185

Art. 243. [Uwolnienie osoby pozbawionej wolności]  | str. 1190

Art. 244. [Niestosowanie się do orzeczonych środków karnych]  | str. 1191

Art. 244a. [Niestosowanie się do zakazu wstępu na imprezę masową]  | str. 1193

Art. 244b. [Niedotrzymywanie obowiązków związanych ze środkiem zabezpieczającym]  | str. 1194

Art. 244c. [Uchylanie się od wykonania obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo nawiązki]  | str. 1197

Art. 245. [Przemoc wobec stron postępowania]  | str. 1199

Art. 246. [Wymuszanie zeznań przez funkcjonariusza publicznego]  | str. 1202

Art. 247. [Znęcanie się nad osobą pozbawioną wolności]  | str. 1203

Art. 247a. [Ochrona międzynarodowych trybunałów karnych]  | str. 1207

Rozdział XXXI. Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum | str. 1209

Uwagi wprowadzające | str. 1209

Art. 248. [Naruszenia przy przebiegu wyborów]  | str. 1210

Art. 249. [Zakłócenie przebiegu wyborów]  | str. 1213

Art. 250. [Bezprawne naruszenie swobody głosowania]  | str. 1214

Art. 250a. [Łapownictwo wyborcze]  | str. 1216

Art. 251. [Naruszenie tajności głosowania]  | str. 1218

Rozdział XXXII. Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu | str. 1220

Uwagi wprowadzające | str. 1220

Art. 252. [Wzięcie zakładnika]  | str. 1221

Art. 253.  (uchylony)  | str. 1223

Art. 254. [Czynny udział w zbiegowisku]  | str. 1223

Art. 254a. [Zamach na urządzenia infrastruktury]  | str. 1225

Art. 255. [Publiczne nawoływanie do popełnienia występku lub przestępstwa skarbowego]  | str. 1227

Art. 255a. [Rozpowszechnianie treści mogących ułatwić popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym]  | str. 1228

Art. 256. [Propagowanie nazizmu, komunizmu, faszyzmu lub innego ustroju totalitarnego]  | str. 1230

Art. 257. [Napaść z powodu ksenofobii, rasizmu lub nietolerancji religijnej]  | str. 1233

Art. 258. [Przestępczość zorganizowana. Udział w zorganizowanej grupie przestępczej]  | str. 1234

Art. 259. [Dobrowolne odstąpienie od udziału w zorganizowanej grupie przestępczej]  | str. 1237

Art. 259a. [Przekraczanie granicy RP w celu popełnienia przestępstwa o charakterze terrorystycznym]  | str. 1237

Art. 259b. [Nadzwyczajne złagodzenie kary; warunkowe zawieszenie wykonania kary]  | str. 1238

Art. 260. [Zakłócenie przebiegu zgromadzenia]  | str. 1239

Art. 261. [Znieważenie pomnika]  | str. 1240

Art. 262. [Zbezczeszczenie zwłok]  | str. 1241

Art. 263. [Wyrób i handel bronią bez zezwolenia]  | str. 1242

Art. 264. [Nielegalne przekroczenie granicy]  | str. 1245

Art. 264a. [Umożliwienie nielegalnego pobytu na terytorium RP]  | str. 1247

Rozdział XXXIII. Przestępstwa przeciwko ochronie informacji | str. 1249

Uwagi wprowadzające | str. 1249

Art. 265. [Ujawnianie lub wykorzystanie informacji niejawnych]  | str. 1251

Art. 266. [Ujawnianie informacji w związku z wykonywaną funkcją]  | str. 1256

Art. 267. [Bezprawne uzyskanie informacji]  | str. 1259

Art. 268. [Utrudnianie zapoznania się z informacją]  | str. 1265

Art. 268a. [Niszczenie danych informatycznych]  | str. 1267

Art. 269. [Uszkodzenie danych informatycznych]  | str. 1269

Art. 269a. [Zakłócenie systemu komputerowego]  | str. 1271

Art. 269b. [Wytwarzanie programów komputerowych]  | str. 1273

Art. 269c. [Kontratyp działania w celu wykrycia błędów w zabezpieczeniach systemów informatycznych]  | str. 1276

Rozdział XXXIV. Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów | str. 1278

Uwagi wprowadzające | str. 1278

Art. 270. [Fałszerstwo materialne]  | str. 1278

Art. 270a. [Fałszerstwo materialne faktur]  | str. 1280

Art. 271. [Fałszerstwo intelektualne]  | str. 1283

Art. 271a. [Fałszerstwo intelektualne faktur]  | str. 1285

Art. 272. [Wyłudzenie podstępem poświadczenia nieprawdy]  | str. 1286

Art. 273. [Używanie dokumentów poświadczających nieprawdę – zawierających fałszerstwo intelektualne]  | str. 1288

Art. 274. [Zbycie dokumentu tożsamości]  | str. 1288

Art. 275. [Posługiwanie się cudzym dokumentem. Wywóz za granicę]  | str. 1289

Art. 276. [Niwelowanie dokumentu]  | str. 1291

Art. 277. [Usuwanie znaków granicznych]  | str. 1292

Art. 277a. [Fałszerstwo faktur z kwotą należności przekraczającą 10 mln zł]  | str. 1293

Art. 277b. [Wysokość grzywny w razie skazania za fałszowanie faktur]  | str. 1293

Art. 277c. [Nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpienie od wymierzenia kary wobec sprawcy przestępstwa fałszowania faktur]  | str. 1294

Art. 277d. [Nadzwyczajne złagodzenie kary wobec sprawcy przestępstwa fałszowania faktur]  | str. 1296

Rozdział XXXV. Przestępstwa przeciwko mieniu | str. 1297

Uwagi wprowadzające | str. 1298

Art. 278. [Kradzież]  | str. 1299

Art. 278a.  (uchylony)  | str. 1311

Art. 279. [Kradzież z włamaniem]  | str. 1311

Art. 280. [Rozbój]  | str. 1315

Art. 281. [Kradzież rozbójnicza]  | str. 1320

Art. 282. [Wymuszenie rozbójnicze]  | str. 1325

Art. 283. [Wypadek mniejszej wagi]  | str. 1333

Art. 284. [Przywłaszczenie]  | str. 1334

Art. 285. [Uruchomienie impulsów telefonicznych]  | str. 1340

Art. 286. [Oszustwo]  | str. 1342

Art. 287. [Oszustwo komputerowe]  | str. 1350

Art. 288. [Zniszczenie mienia ruchomego]  | str. 1353

Art. 289. [Zabór pojazdu w celu krótkotrwałego użycia]  | str. 1356

Art. 290. [Kradzież drzewa z lasu]  | str. 1360

Art. 291. [Paserstwo umyślne]  | str. 1363

Art. 292. [Paserstwo nieumyślne]  | str. 1366

Art. 293. [Paserstwo programu komputerowego]  | str. 1367

Art. 294. [Obostrzenie odpowiedzialności]  | str. 1369

Art. 295. [Nadzwyczajne złagodzenie kary. Odstąpienie od ukarania]  | str. 1372

Rozdział XXXVI. Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym | str. 1375

Uwagi wprowadzające | str. 1376

Art. 296. [Wyrządzenie szkody w obrocie gospodarczym]  | str. 1377

Art. 296a. [Łapownictwo na stanowisku kierowniczym]  | str. 1388

Art. 296b. (uchylony)  | str. 1395

Art. 297. [Wyłudzenie kredytu]  | str. 1395

Art. 298. [Wyłudzenie odszkodowania]  | str. 1407

Art. 299. [Pranie pieniędzy]  | str. 1413

Art. 300. [Udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela]  | str. 1422

Art. 301. [Oszukańczy transfer majątku. Doprowadzenie do swej upadłości lub niewypłacalności]  | str. 1439

Art. 302. [Faworyzowanie wybranych wierzycieli. Łapownictwo wierzyciela]  | str. 1446

Art. 303. [Niwelowanie dokumentacji działalności gospodarczej]  | str. 1455

Art. 304. [Wyzysk kontrahenta]  | str. 1457

Art. 305. [Zakłócenie przetargu publicznego]  | str. 1463

Art. 306. [Fałszowanie znaków identyfikacyjnych]  | str. 1467

Art. 306a. [Cofanie lub inna ingerencja we wskazania licznika przebiegu w pojeździe mechanicznym]  | str. 1468

Art. 306b. [Obostrzenie odpowiedzialności]  | str. 1471

Art. 306c. [Zabór tablicy rejestracyjnej pojazdu. Używanie cudzej tablicy rejestracyjnej pojazdu]  | str. 1473

Art. 307. [Ulgi w odpowiedzialności w razie dobrowolnego naprawienia szkody]  | str. 1475

Art. 308. [Osoby odpowiadające jak dłużnik lub wierzyciel]  | str. 1476

Art. 309. [Podstawa orzekania grzywny kumulatywnej]  | str. 1480

Rozdział XXXVII. Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi | str. 1482

Uwagi wprowadzające | str. 1482

Art. 310. [Fałszowanie pieniędzy i innych środków płatniczych albo dokumentów równoznacznych]  | str. 1482

Art. 311. [Oszustwo kapitałowe]  | str. 1487

Art. 312. [Puszczenie w obieg fałszywych pieniędzy i innych środków płatniczych, dokumentów płatniczych albo dokumentów równoważnych]  | str. 1489

Art. 313. [Fałszowanie urzędowego znaku wartościowego]  | str. 1490

Art. 314. [Fałszowanie znaku urzędowego]  | str. 1492

Art. 315. [Fałszowanie zalegalizowanego narzędzia pomiarowego lub probierczego]  | str. 1493

Art. 316. [Specjalna regulacja przepadku przedmiotów]  | str. 1495

CZĘŚĆ WOJSKOWA

Uwagi wprowadzające | str. 1497

Rozdział XXXVIII. Przepisy ogólne dotyczące żołnierzy | str. 1499

Uwagi wprowadzające | str. 1500

Art. 317. [Podmiotowy zakres zastosowania przepisów części wojskowej]  | str. 1500

Art. 318. [Działanie na rozkaz]  | str. 1503

Art. 319. [Ostateczna potrzeba]  | str. 1506

Art. 320. [Ulgi w odpowiedzialności w razie niezdolności do służby wojskowej]  | str. 1510

Art. 321. [Ukaranie karą dyscyplinarną zamiast kary za występek]  | str. 1513

Art. 322. [Areszt wojskowy. Granice kary]  | str. 1515

Art. 323. [Wojskowa odmiana ograniczenia wolności]  | str. 1518

Art. 324. [Środki karne stosowane wobec żołnierzy]  | str. 1523

Art. 325.  (uchylony)  | str. 1524

Art. 326. [Wydalenie z zawodowej służby wojskowej]  | str. 1524

Art. 327–328. (uchylone)  | str. 1527

Art. 329. [Orzeczenie kary aresztu wojskowego zamiast kary pozbawienia wolności]  | str. 1527

Art. 330. [Orzeczenie kary ograniczenia wolności zamiast kary aresztu wojskowego]  | str. 1528

Art. 331. [Ukaranie karą dyscyplinarną po odstąpieniu od wymierzenia kary]  | str. 1530

Art. 332. [Łączenie środków karnych]  | str. 1530

Art. 333. [Warunkowe umorzenie postępowania]  | str. 1531

Art. 334. [Obowiązki probacyjne. Dozór]  | str. 1532

Art. 335. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary]  | str. 1533

Art. 336. [Odroczenie wykonania kary. Zwolnienie z odbycia kary]  | str. 1534

Art. 337. [Zatarcie skazania]  | str. 1540

Rozdział XXXIX. Przestępstwa przeciwko obowiązkowi pełnienia służby wojskowej | str. 1542

Uwagi wprowadzające | str. 1542

Art. 338. [Samowolne opuszczenie jednostki]  | str. 1543

Art. 339. [Dezercja]  | str. 1550

Art. 340. [Nadzwyczajne złagodzenie kary w razie dobrowolnego powrotu]  | str. 1556

Art. 341. [Odmowa pełnienia służby]  | str. 1557

Art. 342. [Samookaleczenie. Wprowadzenie w błąd organu wojskowego]  | str. 1560

Rozdział XL. Przestępstwa przeciwko zasadom dyscypliny wojskowej | str. 1565

Uwagi wprowadzające | str. 1566

Art. 343. [Nieposłuszeństwo rozkazowi]  | str. 1566

Art. 344. [Nieposłuszeństwo rozkazowi popełnienia przestępstwa]  | str. 1572

Art. 345. [Czynna napaść na przełożonego]  | str. 1578

Art. 346. [Przemoc lub groźba bezprawna wobec przełożonego]  | str. 1583

Art. 347. [Znieważenie przełożonego]  | str. 1586

Art. 348. [Żołnierze korzystający z ochrony podobnej jak przełożony]  | str. 1589

Art. 349. [Ochrona żołnierzy państw sprzymierzonych]  | str. 1591

Rozdział XLI. Przestępstwa przeciwko zasadom postępowania z podwładnymi | str. 1593

Uwagi wprowadzające | str. 1593

Art. 350. [Znieważenie podwładnego]  | str. 1593

Art. 351. [Naruszenie nietykalności cielesnej podwładnego]  | str. 1597

Art. 352. [Znęcanie się nad podwładnym]  | str. 1599

Art. 353. [Odpowiednie stosowanie wobec młodszego stopniem]  | str. 1601

Rozdział XLII. Przestępstwa przeciwko zasadom obchodzenia się z uzbrojeniem i uzbrojonym sprzętem wojskowym | str. 1603

Uwagi wprowadzające | str. 1603

Art. 354. [Nieostrożne obchodzenie się ze środkami walki]  | str. 1603

Art. 355. [Spowodowanie wypadku komunikacyjnego przez żołnierza]  | str. 1607

Rozdział XLIII. Przestępstwa przeciwko zasadom pełnienia służby | str. 1614

Uwagi wprowadzające | str. 1614

Art. 356. [Naruszenie obowiązku  związanego z tokiem określonej służby]  | str. 1614

Art. 357. [Wprawienie się w stan nietrzeźwości lub odurzenia po wyznaczeniu do służby albo w służbie]  | str. 1618

Rozdział XLIV. Przestępstwa przeciwko mieniu wojskowemu | str. 1622

Uwagi wprowadzające | str. 1622

Art. 358. [Samowolne dysponowanie środkami walki]  | str. 1622

Art. 359. [Utrata środków walki]  | str. 1625

Art. 360. [Uszkodzenie środków walki]  | str. 1627

Art. 361. [Samowolne użycie statku]  | str. 1629

Art. 362. [Samowolne użycie pojazdu mechanicznego]  | str. 1630

Art. 363. [Samowolne rozporządzenie wyposażeniem]  | str. 1633

O Autorach | str. 1635