Przedmiotem moich badań zaprezentowanych w niniejszej monografii jest cywilizacyjna przynależność Europy Wschodniej w pracach wybitnych teoretyków wielości cywilizacji, sposób przedstawienia przez nich jej historii oraz problemów narodowościowych, a zwłaszcza problemu odrębności Ukraińców i Białorusinów od Rosjan (negowanej zarówno przez większość bohaterów mojej rozprawy, jak i współczesnych rosyjskich polityków. Podobne rozważania wymagały rzecz jasna osadzenia w syntetycznym przedstawieniu poszczególnych koncepcji wielości cywilizacji. Ponieważ w zasadzie każdy z interesujących mnie myślicieli nadał swojemu dziełu charakter nie tylko badawczy, lecz także postulatywny, rozpatruję także problemy polityki międzynarodowej widziane ich oczami i propozycje nowego ładu w Europie i na świecie. fragment Wstępu