Czynności notarialne. Komentarz do art. 79-112 Prawa o notariacie to publikacja zawierająca kompleksowy komentarz do artykułów dotyczących czynności notarialnych umieszczonych w ustawie z 14.2.1991 r. - Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1796 ze zm.) z uwzględnieniem: aktualnych zmian, orzecznictwa czy poglądów doktryny.

W publikacji szczegółowo zostały omówione zagadnienia dotyczące:

• rodzaju czynności, sposobu ich dokonywania, odmowy dokonania czynności notarialnej, jej stwierdzenia w protokole, uzasadnienia i zażalenia, a także czynności notarialnych, których nie można dokonywać wobec jego bliskich;
• trybu dokonywania czynności notarialnych (stwierdzenia tożsamości osób biorących udział w czynności, zdolności strony, świadków, podpisu, odpowiedzialności za wynagrodzenie oraz przechowywania dokumentów);
• aktów notarialnych (treści, oznakowania arkuszy, odczytywania i poprawiania, przechowywania);
• aktów poświadczenia dziedziczenia (podstawy sporządzenia aktu, statusu osoby zainteresowanej, protokołu dziedziczenia i jego zawartości, otwarcia i ogłoszenia testamentu, prawa do informacji, aktu poświadczenia dziedziczenia, jego formy, treści i odmowy sporządzenia, wpisów oraz zawartości Rejestru Spadkowego);
• europejskiego poświadczenia spadkowe (zaliczki, odmowy dokonania czynności, protokołu, wypisu protokołu obejmującego sprostowanie, zmianę lub uchylenie, zażalenia i innych środków zaskarżenia, wpisu do Rejestru Spadkowego);
• poświadczenia (jego przedmiotu, treści, stwierdzenia zgodności, poświadczenia daty i poświadczenia o życiu);
• doręczania oświadczeń (jego sposobu i doręczania przez pracowników);
• protokołów (przedmiotu i formy);
• protestów;
• przyjmowania na przechowanie (dokumentów, protokołu przyjęcia, papierów wartościowych i pieniędzy);
• wypisów, odpisów i wyciągów oraz przechowywania aktów notarialnych (mocy wypisu, wypisu aktu sprostowanego, uprawnionego do skorzystania, informacji i dokumentów).

We wprowadzeniu Autor omawia także najważniejsze zagadnienia z działu I ustawy dotyczącego ustroju notariatu takie jak: powoływanie i odwoływanie, prawa i obowiązki notariuszy, samorząd notarialny, nadzór nad notariatem i odpowiedzialność notariuszy za szkody, odpowiedzialność dyscyplinarna, aplikanci i zastępcy notarialni.

Komentarz uwzględnia najnowsze orzecznictwo, doktrynę oraz zmiany legislacyjne wprowadzone m.in.:

• ustawą z 16.11.2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948 ze zm.), która dotyczy umożliwienia sprawnego wejścia w życie przepisów dotyczących Krajowej Administracji Skarbowej - wejście w życie 1.03.2017 r.;
• ustawą z 2.12.2016 r. o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 2175), która dotyczy m.in. zapewnienia pozyskania pełnej informacji o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, w tym także o nabyciu lub objęciu przez cudzoziemców udziałów, akcji lub ogółu praw i obowiązków w spółkach, będących właścicielami lub wieczystymi użytkownikami nieruchomości położonych w Polsce, poszerzenia katalogu podmiotów zobowiązanych do przesyłania informacji podlegających ujawnieniu w rejestrze prowadzonym przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz zakresu przekazywanych dokumentów - wejście w życie 1.01.2017 r.;
• ustawą z 15.12.2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 2261), której zmiany dotyczą utworzenia Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej – wejście w życie 3.11.2016 r.

Ponadto w publikacji uwzględniono także wszystkie projektowane zmiany wprowadzone:

• projektem ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy Nr 2067), który dotyczy utworzenia przez Krajową Radę Notarialną Centralnego Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych, prowadzonego w systemie teleinformatycznym, w którym przechowywane będą elektroniczne wypisy i wyciągi aktów notarialnych sporządzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Krajowa Rada Notarialna zobowiązana będzie do zapewnienia notariuszom, sądom oraz innym organom państwowym uprawnionym na podstawie przepisów odrębnych dostępu do Repozytorium oraz zapewnienia ochrony danych zgromadzonych w Repozytorium przed nieuprawnionym dostępem, przetwarzaniem oraz zmianą lub utratą.
• projektem ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (RCL, Nr UD 190), który dodaje regulacje oraz nowy rozdział w ustawie – Prawo o notariacie dotyczące czynności związanych z zarządem sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Zmiany te wprowadzają konieczne umocowanie ustawowe dla notariuszy do dokonywania czynności związanych z zarządem sukcesyjnym. Przewidują także uprawnienie do dokonywania wpisów do CEIDG w zakresie ujawniania danych o zarządcy sukcesyjnym, zmienianych w wyniku czynności dokonywanych przed notariuszem. Zastrzeżenie formy aktu notarialnego dla czynności inicjujących ustanowienie zarządu sukcesyjnego lub mających wpływ na jego wygaśnięcie po śmierci przedsiębiorcy, motywowane jest potrzebą jednoznacznego i pewnego dla uczestników obrotu potwierdzania wskazanych czynności, celem uniknięcia wątpliwości co do statusu przedsiębiorstwa w spadku i nieprawidłowości w tym zakresie.

Prezentowany tytuł skierowany jest przede wszystkim do notariuszy, zastępców notarialnych, a także aplikantów notarialnych. Ponadto jest on skierowany do wszystkich osób mających na co dzień związek z czynnościami notarialnymi, które chciałyby pogłębić wiedzę z tego zakresu.

Komentarz rekomendowany na egzamin notarialny 2018 r. Autor publikacji - dr Andrzej J. Szereda - w latach 2016-2017 był członkiem komisji przy Ministrze Sprawiedliwości d.s. układania pytań na egzamin notarialny.