Wykaz skrótów | str. 11

Wstęp | str. 17

Rozdział I
Zmienność kursu walutowego jako element zobowiązania wynikającego z umowy bankowej | str. 23
1. Założenia terminologiczne | str. 23
1.1. Tworzenie siatki pojęciowej | str. 23
1.2. Pojęcia podstawowe | str. 24
2. Pojęcia instrumentów pochodnych oraz instrumentów kredytowych | str. 30
2.1. Pojęcie instrumentów pochodnych | str. 30
2.1.1. Definicja instrumentu pochodnego | str. 30
2.1.2. Podział instrumentów pochodnych | str. 33
2.2. Pojęcie instrumentów kredytowych | str. 37
3. Czynności bankowe wyeksponowane na ryzyko zmiany kursu walutowego | str. 39
4. Elementy konstrukcji prawnej instrumentów pochodnych w instrumentach kredytowych | str. 42
4.1. Instrumenty kredytowe z klauzulami walutowymi jako instrumenty hybrydowe | str. 42
4.2. Umowa kredytu indeksowanego do waluty obcej jako umowa mieszana | str. 47
4.3. Umowa kredytu denominowanego do waluty obcej jako umowa mieszana | str. 49
4.4. Dodatkowe uprawnienia prawokształtujące klienta banku | str. 54
5. Regulacja instrumentów pochodnych oraz instrumentów kredytowych | str. 56
5.1. Semiimperatywność norm | str. 56
5.2. Implementacja dyrektywy MiFID 2004/39/WE | str. 58
5.3. Implementacja dyrektywy MiFID 2014/65/UE | str. 63
5.4. Aktualna regulacja instrumentów pochodnych | str. 65
5.5. Regulacja instrumentów kredytowych | str. 67
5.5.1. Ustawa – Prawo bankowe | str. 67
5.5.2. Konsumenckie prawo kredytowe | str. 68

Rozdział II
Zarządzanie ryzykiem jako rola banku w obrocie | str. 73
1. Zarządzanie ryzykiem jako rola banku w całym systemie prawa | str. 73
2. Kwantyfikacja ryzyka inwestycyjnego | str. 76
2.1. Pomiar ryzyka inwestycyjnego jako pozytywna przesłanka ograniczania ryzyka | str. 76
2.2. Paradygmat zmierzenia i redukcji każdego ryzyka | str. 78
2.3. Empiryczne problemy redukcji ryzyka inwestycyjnego | str. 80
2.3.1. Nieprzystawalność algorytmów do rzeczywistości | str. 80
2.3.2. Brak możliwości przewidywania przyszłych zjawisk przez analizę danych historycznych | str. 83
2.3.3. Subiektywność modeli wyceny derywatów | str. 87
2.4. Wymóg umownego sprecyzowania zasad wyceny | str. 93
3. Ograniczanie przez bank ryzyka własnego i ryzyka klienta | str. 95
4. Rola pracowników banku w umownym kształtowaniu rozkładu ryzyka w bankowych umowach walutowych | str. 98
4.1. Zachęty motywacyjne pracowników banków a dysfunkcjonalność bankowych umów walutowych | str. 98
4.2. Prawidłowy system motywacyjny | str. 103

Rozdział III
Swoiste cechy stosunków bankowych związanych z przenoszeniem ryzyka | str. 106
1. Rozróżnienie domen bankowości tradycyjnej i inwestycyjnej | str. 106
2. Umowy należące typologicznie do bankowości inwestycyjnej w praktyce kontraktowej bankowości tradycyjnej | str. 112
3. Ryzyko ponoszone przez klienta w bankowości tradycyjnej i inwestycyjnej | str. 114
3.1. Podejście tradycyjne do ryzyka ponoszonego przez klienta | str. 114
3.2. Podejście inwestycyjne do ryzyka ponoszonego przez klienta | str. 115
3.3. Wypieranie trwałych relacji umownych przez relacje incydentalne | str. 117
3.4. Zwracanie uwagi na przechodzenie do domeny inwestycyjnej | str. 120
3.5. Kredytowanie rozliczenia instrumentu pochodnego | str. 122
4. Uzasadnione oczekiwania co do rozkładu ryzyka walutowego w umowach bankowych | str. 125
4.1. Oczekiwania klienta w bankowości tradycyjnej (zero risk tolerance) | str. 125
4.2. Oczekiwania klienta w bankowości inwestycyjnej (best execution) | str. 126
4.3. Pojęcia zero risk tolerance i best execution a zobowiązania rezultatu i starannego działania | str. 130
4.4. Zakres ryzyka zakładanego przez klienta | str. 131
4.5. Transakcje pochodne zabezpieczające przed ryzykiem walutowym | str. 135

Rozdział IV
Niepewność wysokości świadczenia wynikającego z bankowej umowy walutowej | str. 141
1. Transfer ryzyka walutowego jako cel umowy | str. 141
2. Relewantny prawnie cel umowy | str. 146
2.1. Cel umowy a wykładnia oświadczeń woli | str. 146
2.2. Typowe cele klienta banku | str. 153
2.3. Zawieranie umów w warunkach ekstremum rynkowego | str. 157
3. Warunek zawieszający jako mechanizm transferu ryzyka walutowego | str. 161
4. Zbliżony rozkład ryzyka w bankowej umowie walutowej i umowie ubezpieczenia | str. 168
5. Transfer ryzyka walutowego jako skutek zawarcia umowy bankowej | str. 174

Rozdział V
Obowiązki banku w fazie zawierania bankowej umowy walutowej | str. 181
1. Uzasadnienie (ratio legis) obowiązków banku | str. 181
1.1. Przewaga faktyczna i prawna banku nad klientem | str. 181
1.2. Znaczenie zaufania w umowach bankowych | str. 186
1.3. Pojęcie banku jako instytucji zaufania publicznego | str. 192
2. Źródła obowiązków banku | str. 196
2.1. Klauzule generalne jako źródła obowiązków banku | str. 196
2.1.1. Zasady współżycia społecznego | str. 196
2.1.2. Natura i cel umowy a klauzula rozsądku | str. 199
2.1.3. Klauzule generalne a ochrona klienta na rynku finansowym | str. 203
2.2. Zasady deontologii jako źródło powinności banku | str. 207
2.3. Obowiązki banku a treść umowy | str. 214
3. Zakres obowiązków banku | str. 219
3.1. Podmiotowy zakres ochrony klienta według MiFID | str. 219
3.2. Wykładnia przepisów prawa wzmacniająca ochronę klienta banku | str. 222
3.3. Wykładnia oświadczeń woli w procesie ustalania treści obowiązków banku | str. 225
3.4. Obowiązki banku a występowanie przez klienta z zewnętrznym doradcą | str. 229
4. Szczegółowe obowiązki banku | str. 233
4.1. Obowiązek uwzględniania interesu klienta | str. 233
4.2. Obowiązek kompetencji | str. 236
4.3. Obowiązek informacji | str. 237
4.4. Obowiązek doradzania | str. 241
4.5. Obowiązek odmowy zawarcia transakcji | str. 248

Rozdział VI
Wadliwość bankowej umowy walutowej wynikająca z naruszenia przez bank obowiązków towarzyszących jej zawarciu | str. 251
1. Nieistnienie umowy | str. 251
2. Nieważność bezwzględna całej umowy | str. 256
2.1. Charakter sankcji | str. 256
2.2. Naruszenie natury zobowiązania | str. 263
2.3. Naruszenie zasad współżycia społecznego przy zawieraniu umowy | str. 266
3. Częściowa wadliwość umowy | str. 269
3.1. Nieważność częściowa umowy gospodarczej | str. 269
3.2. Bezskuteczność częściowa umowy konsumenckiej | str. 273
4. Nieważność względna jako skutek zawarcia umowy w warunkach błędu | str. 281
5. Uprawnienie do żądania sądowej modyfikacji umowy | str. 291
6. Niedopuszczalność ograniczania sankcji wadliwości umowy | str. 294

Wnioski końcowe | str. 303

Bibliografia | str. 305

Wykaz krajowych aktów normatywnych | str. 316

Wykaz unijnych i zagranicznych aktów normatywnych | str. 317

Wykaz orzeczeń krajowych | str. 319

Wykaz orzeczeń unijnych i zagranicznych | str. 325

Wykaz źródeł internetowych | str. 329

Pozostałe źródła | str. 331