WYKAZ SKRÓTÓW 9
PODZIĘKOWANIA 13
SŁOWO WSTĘPNE 15
ROZDZIAŁ 1. WPROWADZENIE 19
1.1. Ogólne kwestie terminologiczne – unikanie opodatkowania z wykorzystaniem CFC 19
1.2. Analiza prawna i postulaty de lege ferenda 22
1.3. Kanony wykładni prawa podatkowego w Polsce 23
1.4. Struktura monografii 27
ROZDZIAŁ 2. UNIKANIE OPODATKOWANIA Z WYKORZYSTANIEM CFC W PRAKTYCE ORAZ GENEZA PRZEPISÓW O CFC 29
2.1. Wprowadzenie 29
2.2. Dane ekonomiczne i statystyki obrazujące skalę unikania opodatkowania z wykorzystaniem CFC 29
2.2.1. Globalne dane i statystyki 31
2.2.2. Polskie dane i statystyki 33
2.3. Struktury CFC w aspekcie globalnym i w odniesieniu do Polski 37
2.3.1. Skala i skutki unikania opodatkowania z wykorzystaniem globalnych struktur CFC 37
2.3.2. Wybrane struktury CFC polskich podatników 38
2.3.2.1. „Podwójna cypryjska oliwka z polskim ziemniakiem” – całkowite uniknięcie zapłaty podatku od dochodów wytwarzanych w Polsce 39
2.3.2.2. „Luksemburska struktura CFC” – całkowite uniknięcie zapłaty podatku od dochodów wytwarzanych w Polsce (przed 2014 r.) / możliwość nieograniczonego odroczenia terminu zapłaty podatku
(do końca 2016 r.) 44
2.3.2.3. „Cypryjsko-arabska struktura CFC” – unikanie opodatkowania dochodu od należności licencyjnych i wynagrodzeń dyrektorów oraz pomniejszanie podstawy opodatkowania dochodu w Polsce 46
2.3.3. Synteza implikacji podatkowych wynikających z wykorzystania struktur CFC przez polskich
podatników 51
2.4. Geneza przepisów o CFC 53
ROZDZIAŁ 3. ZAKRES PODMIOTOWY PRZEPISÓW O CFC 58
3.1. Podatnicy CFC – polscy rezydenci podatkowi 58
3.2. Zagraniczna spółka w świetle przepisów o CFC 61
3.2.1. PGK jako zagraniczna spółka 62
3.2.2. Podmiot niemający siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 65
3.2.3. Trust lub fundacja jako zagraniczna spółka 67
3.3. Zagraniczny stały zakład 72
ROZDZIAŁ 4. ZAGRANICZNA SPÓŁKA KONTROLOWANA (CFC) 81
4.1. Spółka rezydentka w jednym z 31 rajów podatkowych 82
4.2. Zagraniczna spółka z jurysdykcji bez umowy o WISP 86
4.3. Zagraniczna spółka z jurysdykcji spoza listy rajów podatkowych i państw bez umów o WISP 87
4.3.1. Kontrola nad zagraniczną spółką 89
4.3.2. 50% próg przychodów pasywnych 97
4.3.3. Jurysdykcja o niskim opodatkowaniu 105
ROZDZIAŁ 5. WYŁĄCZENIA ZASTOSOWANIA PRZEPISÓW O CFC 110
5.1. Wyłączenie UE/EOG 111
5.2. Wyłączenie de minimis 113
5.3. Wyłączenie 10% poziomu dochodowości 114
ROZDZIAŁ 6. OBLICZENIE I DEFINICJA DOCHODU CFC 119
6.1. Wprowadzenie – skutki zastosowania przepisów o CFC 119
6.2. Ogólna metoda obliczenia dochodu CFC 120
6.3. Traktowanie strat poniesionych przez CFC 121
6.4. Rodzaj i definicja dochodu CFC zgodnie z przepisami o CFC 122
6.4.1. Rodzaj dochodu CFC (podejście podmiotowe) 122
6.4.2. Definicja dochodu CFC w świetle polskiego prawa podatkowego 123
6.4.2.1. Dochód z działalności prowadzonej przez CFC 123
6.4.2.2. Brak podstaw do uznania dochodu CFC jako dochodu z domniemanej dywidendy 124
ROZDZIAŁ 7. PRZYPISANIE DOCHODU CFC PODATNIKOWI – ROZWAŻANIA SYSTEMOWE 127
7.1. Legislacyjna metoda przypisania dochodu CFC podatnikowi – analiza de lege lata i postulaty de lege ferenda 128
7.1.1. „Transparentność podatkowa” oraz „domniemana dywidenda” 128
7.1.2. Wyrażenie „transparentność podatkowa” zamiast „przebicie kurtyny korporacyjnej” 130
7.1.3. Konieczność rozróżnienia pomiędzy „transparentnością podatkową” a „wolnym przypisaniem dochodu” w świetle polskich przepisów o CFC 131
7.1.4. Brak jasnej normy prawnej przypisania dochodu CFC podatnikowi 133
7.1.5. Brak jasnej koncepcji legislacyjnej przypisania dochodu CFC podatnikowi 134
7.1.6. Trzy potencjalne metody legislacyjne przypisania dochodu CFC podatnikowi 136
7.1.6.1. Argumenty za metodą wolnego przypisania dochodu 136
7.1.6.2. Argumenty przeciw metodzie transparentności podatkowej 138
7.1.6.3. Argumenty przeciw metodzie domniemanej dywidendy 142
7.2. Legislacyjna metoda przypisania dochodu CFC podatnikom – postulaty de lege ferenda 144
7.2.1. Potrzeba usunięcia metody wolnego przypisania dochodu 144
7.2.2. Powody przeciwko przejściu na metodę domniemanej dywidendy 145
7.2.3. Powody przejścia na metodę transparentności podatkowej oraz sposób realizacji tego postulatu 147
7.2.4. Kwalifikacja dochodu CFC zgodnie z polskim prawem podatkowym po przejściu na metodę transparentności podatkowej 150
7.2.4.1. Pojęcie działalności gospodarczej w polskim prawie podatkowym 151
7.2.4.2. Dochód z działalności gospodarczej a dochód z innych źródeł 156
ROZDZIAŁ 8. PRZYPISANIE DOCHODU CFC PODATNIKOWI – ROZWAŻANIA PRAKTYCZNE 159
8.1. Ilość oraz moment przypisania dochodu CFC podatnikowi 159
8.2. Główna zasada – próg 25% udziału związanego z prawem do uczestnictwa w zyskach CFC 160
8.2.1. Opodatkowanie całego dochodu CFC (podejście podmiotowe) 161
8.2.2. Udziały związane z prawem do uczestnictwa w zyskach CFC 162
8.2.3. Dochód CFC przypadający na okres, w którym była ona kontrolowana przez podatnika 163
8.2.4. Odliczenie kwot dywidendy i odpłatnego zbycia udziału w CFC 164
8.2.5. Mechanizm pozwalający na uniknięcie wielokrotnego opodatkowania dochodu CFC 168
8.2.5.1. Analiza prawna 168
8.2.5.2. Przedstawienie i analiza potencjalnej struktury CFC ukazującej efekt zastosowania mechanizmu unikania wielokrotnego opodatkowania 175
8.3. Domniemanie posiadania 100% udziału związanego z prawem do uczestnictwa w zyskach CFC przez cały rok podatkowy 178
ROZDZIAŁ 9. UNIKANIE PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA W SENSIE PRAWNYM ORAZ UNIKANIE PODWÓJNEGO I WIELOKROTNEGO OPODATKOWANIA W SENSIE EKONOMICZNYM 181
9.1. Analiza problemu unikania podwójnego opodatkowania w sensie prawnym 182
9.1.1. Odliczenie całego dochodu CFC wypłaconego podatnikom 183
9.1.2. Wystąpienie podwójnego opodatkowania w sensie prawnym na skutek zastosowania przepisów
o CFC 184
9.2. Analiza problemu unikania podwójnego i wielokrotnego opodatkowania w sensie ekonomicznym 187
9.2.1. Unikanie podwójnego opodatkowania w sensie ekonomicznym 187
9.2.2. Unikanie wielokrotnego opodatkowania w sensie ekonomicznym 188
ROZDZIAŁ 10. OBOWIĄZKI ADMINISTRACYJNE: REJESTRY, EWIDENCJE, ZEZNANIA PODATKOWE I OBOWIĄZEK ZAPŁATY PODATKU 190
10.1. Rejestr zagranicznych spółek i CFC oraz ewidencja zdarzeń zaistniałych w CFC 191
10.2. Zeznanie podatkowe CFC 194
10.3. Przykłady symulacji podatkowych (obliczanie dochodu CFC i podatku do zapłaty) 194
10.3.1. CFC z raju podatkowego (domniemanie prawne posiadania 100% udziału w zysku przez cały rok podatkowy) 195
10.3.2. CFC spoza rajów podatkowych (ustalanie udziału w zysku i okresu posiadania tego udziału na podstawie okoliczności faktycznych) 197
ROZDZIAŁ 11. KONKLUZJE – SYNTEZA ANALIZY PRAWNEJ I POSTULATÓW DE LEGE FERENDA 199
11.1. Wprowadzenie 199
11.2. Skuteczność przepisów o CFC w zapobieganiu unikania opodatkowania z wykorzystaniem CFC – wady prawne i proponowane rozwiązania prawne 200
11.3. Neutralność przepisów o CFC wobec prowadzenia transgranicznej działalności gospodarczej uzasadnionej względami innymi niż przede wszystkim uzyskiwanie korzyści podatkowych – wady prawne i proponowane rozwiązania prawne 207
11.4. Od wolnego przypisania dochodu do transparentności podatkowej 212
11.5. Konkluzje ogólne – „transparentność podatkowa” i „dochód z unikania opodatkowania” jako rdzeń reformy przepisów o CFC 213
BIBLIOGRAFIA 219