Wykaz skrótów
str. 13

Wstęp
str. 15

Rozdział i
Zarządzanie i przywództwo w pionie pielęgniarskim w szpitalu
str. 19

1. Wprowadzenie
str. 19

2. Misja szpitala jako element planowania strategicznego
str. 19

3. Misja pielęgniarstwa
str. 24

4. Zarządzanie podmiotem leczniczym i stanowiska kierownicze
str. 25

5. Struktury organizacyjne podmiotów leczniczych
str. 29

5.1. Struktura funkcjonalna
str. 34

5.2. Struktura oddziałowa
str. 36

5.3. Struktura zespołowa
str. 38

5.4. Struktura sieciowa
str. 38

5.5. Struktura macierzowa (matrycowa)
str. 39

6. Przywództwo a wizerunek szpitala
str. 42

7. Style kierowania
str. 43

8. System ordynatorski i system konsultancki
str. 44

Piśmiennictwo
str. 46

Rozdział II
Zatrudnienie w podmiocie leczniczym
str. 49

1. Wprowadzenie
str. 49

2. Zatrudnienie pracownicze
str. 50

3. Zatrudnienie niepracownicze
str. 59

4. Podsumowanie
str. 66

Piśmiennictwo
str. 66

Rozdział III
Kształtowanie środowiska pracy kadry pielęgniarskiej w podmiotach leczniczych
str. 70

1. Wprowadzenie
str. 70

2. Identyfikacja czynników kształtujących optymalne rozwiązania ergonomiczne na stanowiskach pielęgniarskich
str. 72

3. Właściwości miejsca pracy kadry pielęgniarskiej w podmiotach leczniczych
str. 78

4. Psychofizyczne obciążenie procesem pracy kadry pielęgniarskiej
str. 82

5. Kształtowanie systemu organizacji procesu pracy personelu pielęgniarskiego z perspektywy ergonomii
str. 87

6. Podsumowanie
str. 92

Piśmiennictwo
str. 94

Rozdział IV
Zarządzanie potencjałem ludzkim kadry pielęgniarskiej w szpitalach
str. 97

1. Wprowadzenie
str. 97

2. Uwarunkowania i organizacja zarządzania potencjałem ludzkim w szpitalach
str. 99

3. Procedury i techniki zarządzania potencjałem ludzkim kadry pielęgniarskiej w szpitalach
str. 107

3.1. Planowanie kadry pielęgniarskiej
str. 107

3.2. Rekrutacja i selekcja kadry pielęgniarskiej
str. 110

3.3. Ocena okresowa kadry pielęgniarskiej
str. 115

3.4. Rozwój kadry pielęgniarskiej
str. 121

4. Podsumowanie
str. 126

Piśmiennictwo
str. 127

Rozdział V
podstawy zarządzania opieką pielęgniarską w międzynarodowej firmie medycznej
str. 129

1. Założenia programu "pacjent w centrum Opieki" w firmie Medicover
str. 129

1.1. Informacje wstępne
str. 129

1.2. Program "pacjent w centrum Opieki" jako realizacja założeń modelu Patient-Centered Medical Home
str. 130

1.3. Lekarz prowadzący
str. 132

1.4. Praca zespołowa
str. 132

1.5. Całościowa opieka nad zdrowiem pacjenta
str. 133

1.6. Koordynacja opieki
str. 133

1.7. Bezpieczna platforma internetowa Medicover on-line
str. 134

1.8. Jakość i bezpieczeństwo oraz system oceny efektywności
str. 134

1.9. Szybki dostęp pacjenta do porady medycznej
str. 135

2. Porównanie opieki tradycyjnej do programu "pacjent w centrum Opieki"
str. 136

2.1. Tradycyjny model opieki
str. 136

2.2. Potrzeba zmian modelu tradycyjnego
str. 139

2.3. Zmiany w polskim ustawodawstwie
str. 139

3. Rola zawodowa pielęgniarki jako koordynatora opieki
str. 141

3.1. Wykonywanie zawodu pielęgniarki
str. 141

3.2. Rola pielęgniarki w programie "pacjent w centrum Opieki"
str. 142

3.3. Rekrutacja pielęgniarek na stanowisko koordynatora opieki
str. 151

4. Korzyści z realizacji holistycznego programu "pacjent w centrum Opieki"
str. 152

4.1. Jeden lekarz prowadzący
str. 152

4.2. Praca zespołowa lekarzy i pielęgniarek
str. 153

4.3. Udział pielęgniarki w procesie opieki nad pacjentem
str. 153

4.4. Dostęp pacjentów do opieki podstawowej
str. 154

4.5. Całościowe podejście do problemów zdrowotnych pacjenta
str. 155

4.6. Koordynacja diagnostyki i konsultacji specjalistycznych
str. 156

4.7. Ciągłość leczenia
str. 156

4.8. Zadowolenie pacjentów
str. 156

4.9. Zadowolenie członków zespołów opieki podstawowej
str. 157

5. Trudności w realizacji i potrzeby związane ze zmianą
str. 157

5.1. Zmiany operacyjne
str. 157

5.2. Przystosowanie systemów informatycznych
str. 159

5.3. Wpływ na zachowania pacjentów
str. 160

5.4. Ocena satysfakcji pacjenta
str. 160

Piśmiennictwo
str. 161

Rozdział VI
Zarządzanie personelem pielęgniarskim w Wielkiej Brytanii
str. 163

1. Wprowadzenie do specyfiki pielęgniarstwa brytyjskiego
str. 163

2. Kształcenie pielęgniarek
str. 166

2.1. Kształcenie przeddyplomowe
str. 166

2.2. Uzyskanie rejestracji w Nursing and Midwifery Council NMC - prawa do wykonywania zawodu
str. 168

2.3. Kształcenie podyplomowe - Continuous Professional Development CPD
str. 169

3. Organizacja ochrony zdrowia
str. 171

4. Organizacja pracy pielęgniarek
str. 172

4.1. Wprowadzenie do pracy induction programme, mentoring
str. 173

4.2. Rozwiązania organizacyjne - primary nursing, nursing team, link nurses, multidisciplinary team
str. 177

4.3. Samodzielność zawodowa
str. 178

4.4. Kwalifikacje i kompetencje menedżerów w pielęgniarstwie
str. 179

4.5. Kto może zostać menedżerem w pielęgniarstwie brytyjskim
str. 179

5. Rekrutacja na stanowiska menedżerskie
str. 181

6. Rola menedżerów w codziennej praktyce
str. 182

7. Podsumowanie
str. 183

Piśmiennictwo
str. 183

Rozdział VII
Zarządzanie relacjami pielęgniarka-pacjent w usługach medycznych
str. 185

1. Wprowadzenie
str. 185

2. Marketing relacyjny i jego rola w kształtowaniu jakości usług medycznych
str. 186

2.1. Działania posprzedażne
str. 189

2.2. Jakość usług zdrowotnych
str. 190

3. Specyfika relacji pielęgniarka-pacjent
str. 195

3.1. Promocja zdrowia
str. 195

3.2. Coaching zdrowotny i coaching koleżeński
str. 196

3.3. CRM (Customer Relationship Management) i PRM (Patient Relationship Management)
str. 198

3.4. Empatia u pielęgniarek wobec cierpienia pacjentów
str. 201

3.5. Syndrom wypalenia zawodowego u pielęgniarek
str. 203

3.5.1. Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu
str. 207

Piśmiennictwo
str. 210

Rozdział VIII
Zespoły lekarsko-pielęgniarskie w systemie opieki nad przewlekle chorym
str. 215

1. Choroby przewlekłe
str. 215

1.1. Definicja choroby przewlekłej
str. 215

1.2. Najczęstsze przyczyny chorób przewlekłych
str. 216

1.3. Chorzy przewlekle w polsce
str. 216

1.4. Wpływ choroby przewlekłej na pacjenta, jego rodzinę, otaczające go środowisko
str. 218

1.5. Wpływ choroby przewlekłej pacjentów na personel medyczny
str. 219

2. Opieka zespołu lekarsko-pielęgniarskiego nad chorym przewlekle
str. 220

2.1. Opieka holistyczna nad przewlekle chorym
str. 220

2.2. Szkolenie zespołów lekarsko-pielęgniarskich
str. 220

3. Praca w zespołach
str. 221

4. Szkolenie pacjenta i pomocnika rodzinnego
str. 224

4.1. Trening podstawowy pacjenta przygotowywanego do leczenia przewlekłego ciągłą domową dializą otrzewnową (cDDO)
str. 224

4.2. Zakres wymagań edukacyjnych
str. 225

4.3. Ocena wiedzy nabytej
str. 225

4.4. Metoda szkolenia
str. 226

4.5. Zmodyfikowane cele szkolenia
str. 226

4.6. Modyfikacja materiału edukacyjnego
str. 227

4.7. Poziom wymagań
str. 227

4.8. Zmodyfikowane kryteria oceny wiedzy nabytej pacjenta (ocena holistyczna)
str. 229

4.9. Ocena osiągnięć pacjenta szkolonego
str. 229

4.10. Oczekiwane wyniki
str. 231

5. Stan zagrożenia zespołem wypalenia personelu medycznego oraz pacjenta i jego rodziny wobec choroby przewlekłej
str. 232

6. Kierunki ewolucji dla funkcjonowania systemu opieki zespołowej nad chorym przewlekle
str. 233

7. Zagrożenia dla funkcjonowania idei zespołów lekarsko-pielęgniarskich jako systemu opieki nad chorym przewlekle
str. 233

8. Podsumowanie
str. 233

Piśmiennictwo
str. 234

Rozdział IX
praktyczne aspekty pracy pielęgniarki w lecznictwie ambulatoryjnym w zakresie podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej
str. 235

1. Wprowadzenie
str. 235

2. Podstawowa opieka zdrowotna
str. 236

2.1. Proces przyjęcia pacjenta w podstawowej opiece zdrowotnej
str. 237

2.2. Wyznaczenie terminu wizyty pacjenta
str. 238

2.3. Zbieranie wywiadu od pacjenta
str. 238

2.4. Wizyta w gabinecie lekarskim
str. 240

3. Praca pielęgniarki w gabinecie zabiegowym a zadania pielęgniarki rodzinnej
str. 242

3.1. Zadania pielęgniarki w poradni pediatrycznej
str. 243

4. Pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania w strukturze podstawowej opieki zdrowotnej
str. 246

5. Ambulatoryjna opieka specjalistyczna
str. 248

5.1. Zasady udzielania świadczeń specjalistycznych
str. 248

5.2. Zadania pielęgniarki w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej
str. 249

6. Centralna rejestracja jako warunek sprawnego działania opieki ambulatoryjnej
str. 253

7. Podsumowanie
str. 255

Piśmiennictwo
str. 255

Rozdział X
Strategia rozwoju pielęgniarstwa w podmiocie leczniczym
str. 257

1. Wprowadzenie
str. 257

2. Struktura pionu, cele, zadania
str. 257

3. Wpływ samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych, konsultantów krajowych oraz wojewódzkich w dziedzinach pielęgniarstwa, wymogów NFZ na strukturę organizacyjną oraz zadania pionu pielęgniarek
str. 264

4. Założenia organizacyjne w realizacji funkcji kierowniczych w zakresie planowania, organizowania, przewodzenia, motywowania, kontrolowania - zadania, zasoby kadrowe, wyposażenie stanowisk pracy, uprawnienia
str. 267

Piśmiennictwo
str. 272

Rozdział Xi
pielęgniarskie zasoby kadrowe w podmiocie leczniczym
str. 274

1. Wprowadzenie
str. 274

2. Planowanie zatrudnienia pielęgniarek
str. 274

3. Metody szacowania zapotrzebowania na opiekę pielęgniarską
str. 275

4. Mechanizmy zapewniające zasoby kadrowe dostosowane do aktualnego zapotrzebowania na opiekę pielęgniarską: alokacja personelu, system zastępstw, wzrost lub zmniejszenie zatrudnienia
str. 277

5. Program adaptacji społeczno-zawodowej
str. 279

6. Przeszkolenie po przerwie w wykonywaniu zawodu pielęgniarki
str. 288

7. Konkursy na stanowiska kierownicze
str. 292

Piśmiennictwo
str. 295

Rozdział XII
Doskonalenie, rozwój zawodowy pielęgniarek i organizowanie stanowisk pracy
str. 297

1. Wprowadzenie
str. 297

2. Zakładowe i oddziałowe plany szkoleń - uwzględniające wymogi kwalifikacyjne oraz specyfikę opieki nad pacjentem
str. 297

3. Motywowanie pracowników do podnoszenia kwalifikacji: powiązanie systemu wynagrodzeń z poziomem kwalifikacji
str. 300

4. Program rozwoju zawodowego obejmujący działania wpływające na poziom wiedzy, umiejętności oraz postawę zawodową
str. 302

5. Organizowanie stanowisk pracy na podstawie obowiązujących przepisów prawa polskiego oraz dyrektywy Unii europejskiej
str. 303

5.1. Zasoby lokalowe, sprzętowe, dokumentacja
str. 303

5.2. Odzież robocza oraz środki ochrony indywidualnej
str. 308

5.3. Zasady bezpiecznego przemieszczania pacjentów
str. 310

5.4. Bezpieczeństwo pielęgniarki na stanowisku pracy: ekspozycje zawodowe, urazy, agresja słowna lub fizyczna pacjentów stanowiąca naruszenie praw pielęgniarki przewidzianych jak dla funkcjonariusza publicznego
str. 313

5.5. Przerwy oraz odpoczynek w pracy na stanowisku pielęgniarki
str. 318

5.6. Dbałość o kończyny górne i kończyny dolne przez personel pielęgniarski. System komunikacji z pacjentem (system przyzywowy), urządzenia monitorujące stan pacjenta, system kamer, obuwie a poziom zmęczenia pielęgniarki na stanowisku pracy
str. 319

5.7. Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu
str. 321

Piśmiennictwo
str. 324

Rozdział XIII
Organizowanie opieki nad pacjentem i jakość opieki pielęgniarskiej
str. 328

1. Wprowadzenie
str. 328

2. Planowanie opieki nad pacjentem a uprawnienia pielęgniarki do samodzielnego udzielania świadczeń bez zlecenia lekarskiego
str. 328

3. Proces pielęgnowania
str. 330

4. Informowanie pacjenta o jego prawach
str. 335

5. Przestrzeganie praw pacjenta ze szczególnym uwzględnieniem prawa pacjenta do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez pielęgniarkę w ramach umowy cywilno-prawnej
str. 338

6. Realizacja zleceń lekarskich przez pielęgniarki
str. 340

7. Jakość opieki pielęgniarskiej
str. 343

7.1. Tworzenie oraz monitorowanie procedur postępowania pielęgniarskiego
str. 343

Piśmiennictwo
str. 351

Rozdział XIV
pielęgniarstwo rehabilitacyjne. Udział pielęgniarki w rehabilitacji pacjentów z niewydolnością narządu ruchu i niewydolnością sensoryczną
str. 352

1. Zadania pielęgniarki w rehabilitacji przyłóżkowej pacjentów czasowo i przewlekle unieruchomionych
str. 352

1.1. Przyczyny hipokinezji i akinezji
str. 355

1.2. Skutki przewlekłego unieruchomienia pacjenta
str. 356

1.3. Rehabilitacja przyłóżkowa-ruchowa pacjenta przewlekle leżącego
str. 358

1.3.1. Łóżko wielofunkcyjne
str. 361

1.3.2. Terapia ułożeniowa
str. 363

1.3.3. P rofilaktyka zmian na skórze
str. 366

1.3.4. Zapobieganie zmianom w układzie żylnym. Interakcja heparyn z żywnością
str. 369

1.4. Rehabilitacja przyłóżkowa-oddechowa
str. 371

2. Rehabilitacja domowa pacjentów z przewlekłą niewydolnością ruchową - organizacja i zadania pielęgniarki rodzinnej
str. 379

3. Rehabilitacja w procesie pielęgnowania pacjentów z unieruchomieniem zewnętrznym. Unieruchomienie zewnętrzne w chirurgii rekonstrukcyjnej jest metodą leczenia znoszącą możliwość wykonania ruchu
str. 381

4. Rehabilitacja osób niepełnosprawnych sensorycznie
str. 384

5. Rehabilitacja w procesie pielęgnowania osób głuchych i niedosłyszących
str. 387

6. Rehabilitacja przyłóżkowa w procesie pielęgnowania pacjenta po udarze mózgu
str. 387

7. Rehabilitacja lecznicza w procesie pielęgnowania pacjentów po pierwotnej alloplastyce stawu biodrowego
str. 390

Piśmiennictwo
str. 393

O autorach
str. 395