Wykaz skrótów | str. 9

Przedmowa (Jacek Gudowski) | str. 11

Wprowadzenie | str. 21

Część pierwsza
Uzasadnienie orzeczenia sądowego – zarys ujęcia teoretycznoprawnego

Rozdział I
Pojęcie i wielowymiarowość uzasadnienia | str. 37
1. Wielowymiarowy charakter uzasadnienia | str. 37
2. Próba definicji | str. 39
3. Uzasadnienie i uzasadnianie | str. 41
4. Uzasadnienie sądowe a uzasadnienie sędziowskie | str. 42
5. Uzasadnienie a treść decyzji | str. 44
6. Źródła regulacji uzasadnienia | str. 46
6.1. Uzasadnienie jako przedmiot regulacji prawnej | str. 46
6.2. Wpływ praktyki prawniczej (uzusu) na uzasadnienie | str. 47
7. Rodzaje uzasadnień – podstawowa typologia | str. 48
7.1. Uzasadnienie pisemne | str. 49
7.2. Uzasadnienie ustne | str. 50
7.3. Uzasadnienie elektroniczne | str. 52
7.4. Uzasadnienie zdania odrębnego | str. 58
7.5. Inne rodzaje uzasadnień | str. 61

Rozdział II
Odbiorcy uzasadnienia | str. 62
1. Problematyka odbiorców – rozszerzenie perspektywy o elementy pozajurydyczne | str. 62
2. Adresat a odbiorca uzasadnienia | str. 64
3. Adresat uzasadnienia sądowego a adresat decyzji stosowania prawa | str. 66
4. Katalog odbiorców uzasadnienia | str. 67
4.1. Strona postępowania | str. 69
4.2. Sąd wyższej instancji | str. 76
4.3. Sąd niższej instancji | str. 78
4.4. Skład orzekający | str. 80
4.5. Inne składy orzekające tego samego sądu | str. 82
4.6. Inne sądy i trybunały | str. 84
4.7. Sąd rozpoznający sprawę zainicjowaną pytaniem prawnym | str. 86
4.8. Sędzia | str. 88
4.9. Osoba dokonująca służbowej oceny sędziego | str. 90
4.10. Organ administracji publicznej | str. 91
4.11. Społeczeństwo | str. 93
4.12. Publiczność | str. 96
4.13. Media | str. 98
4.14. Przedstawiciele nauki prawa | str. 99
4.15. Środowisko prawnicze | str. 101
4.16. Prawodawca | str. 104

Rozdział III
Funkcje uzasadnienia | str. 107
1. Rodzaje funkcji | str. 107
2. Podział funkcji | str. 111
2.1. Funkcja formalna | str. 111
2.2. Funkcja opisowa (informacyjno-dokumentacyjna) | str. 111
2.3. Funkcja racjonalizacyjna | str. 113
2.4. Funkcja perswazyjna | str. 116
2.5. Funkcja kulturotwórcza | str. 117
2.6. Funkcja edukacyjna | str. 119
2.7. Funkcja kontrolna | str. 120
2.7.1. Autokontrola | str. 121
2.7.2. Kontrola instancyjna | str. 122
2.7.3. Kontrola dokonywana przez stronę postępowania | str. 124
2.7.4. Kontrola środowiskowa | str. 124
2.7.5. Kontrola społeczna | str. 125
2.8. Funkcja merytoryczna | str. 126

Rozdział IV
Miejsce uzasadnienia w procesie stosowania prawa. Budowa uzasadnienia | str. 129
1. Miejsce uzasadnienia w procesie stosowania prawa | str. 129
1.1. Proces stosowania prawa | str. 129
1.2. Uzasadnienie jako element procesu stosowania prawa | str. 131
1.3. Uzasadnienie jako wypowiedź odzwierciedlająca elementy procesu stosowania prawa | str. 136
1.4. Wpływ koncepcji procesu stosowania prawa na uzasadnienie | str. 138
2. Budowa uzasadnienia | str. 143
2.1. Dwudzielność budowy uzasadnienia | str. 144
2.2. Część historyczna uzasadnienia | str. 146
2.2.1. Część historyczna a stan faktyczny w uzasadnieniu | str. 146
2.2.2. Ramy kształtowania treści części historycznej | str. 149
2.3. Część prawna uzasadnienia orzeczenia sądowego | str. 151
2.4. Część poświęcona przedstawieniu i ocenie dowodów | str. 154
2.5. Elementy konstrukcji uzasadnienia | str. 156

Rozdział V
Styl uzasadnienia | str. 161
1. Znaczenie problematyki stylu w tworzeniu uzasadnienia orzeczenia sądowego | str. 161
2. Pojęcie stylu uzasadnienia orzeczenia sądowego | str. 162
3. Styl a strategie i techniki tworzenia uzasadnienia | str. 165
4. Proces powstawania uzasadnienia a styl | str. 166
4.1. Płaszczyzna konstrukcyjno -formalna | str. 167
4.2. Płaszczyzna treści | str. 168
4.3. Płaszczyzna stylu | str. 169
5. Style uzasadnień | str. 170
5.1. Style krajowe | str. 170
5.2. Style wewnętrzne | str. 173

Część druga
Sądowa „teoria” uzasadnienia orzeczenia

Rozdział I
Uwagi wstępne | str. 179
1. Idea sądowej „teorii” uzasadnienia orzeczenia | str. 179
2. Metodologia badań | str. 182

Rozdział II
Wypowiedzi wspólne dla uzasadnień w sprawach karnych, cywilnych i administracyjnych | str. 185
1. Istota przepisu odnoszącego się do konstrukcji uzasadnienia | str. 185
2. Wadliwość uzasadnienia jako przedmiot zarzutu środka zaskarżenia | str. 186
3. Istota i budowa elementów uzasadnienia | str. 191
4. Istota uzasadnienia | str. 194
5. Funkcje uzasadnień | str. 196

Rozdział III
Wypowiedzi wspólne dla uzasadnień w sprawach cywilnych i karnych | str. 200
1. Uwagi wprowadzające | str. 200
2. Uzasadnienie sądu drugiej instancji | str. 200
3. Wpływ uzasadnienia na rozstrzygnięcie | str. 205
4. Dyskursywność w uzasadnieniu | str. 208
5. Uzasadnienie zdania odrębnego | str. 210

Rozdział IV
Wypowiedzi charakterystyczne dla uzasadnień w sprawach karnych | str. 212
1. Sprzeczność orzeczenia (wyroku) i uzasadnienia | str. 212
2. Wypowiedzi dyrektywalne | str. 214
3. Uzasadnienie postanowienia | str. 219
4. Powielanie w uzasadnieniach treści innych wypowiedzi | str. 220
5. Wypowiedzi doktryny w uzasadnieniach | str. 220

Rozdział V
Wypowiedzi charakterystyczne dla uzasadnień w sprawach cywilnych | str. 222
1. Wypowiedzi dyrektywalne | str. 222
2. Relacja sentencji i uzasadnienia | str. 224
3. Uzasadnienie ustne | str. 225

Rozdział VI
Wypowiedzi charakterystyczne dla uzasadnień w sprawach administracyjnych | str. 226
1. Faktyczny brak uzasadnienia | str. 226
2. Dyskursywność w uzasadnieniu | str. 226
3. Przywoływanie ocenianych poglądów organu | str. 229
4. Wskazania co do dalszego postępowania | str. 230
5. Uzasadnienia postanowień | str. 232
6. Uwagi dyrektywalne | str. 233
7. Przytaczanie w uzasadnieniu konkretnych jednostek redakcyjnych aktów prawnych | str. 235
8. Powielanie w uzasadnieniach treści innych wypowiedzi | str. 236
9. Rozbieżności sentencji i uzasadnienia oraz wewnątrz uzasadnienia | str. 237
10. Odbiorcy uzasadnienia | str. 237

Sądowa „teoria” uzasadnienia orzeczenia na tle teoretycznoprawnego ujęcia uzasadnienia orzeczenia sądowego. Podsumowanie | str. 239
Podsumowanie części pierwszej | str. 239
Podsumowanie części drugiej | str. 255
Wnioski | str. 258

Literatura | str. 275

Spis orzeczeń | str. 305

Abstract | str. 329